وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆتىڭ اۋدان، قالالاردى ارالاۋ ساپارىنىڭ كەزەكتىسى وتىرار اۋدانى بولدى. جۇمىسشى توپ وندا دا بىرقاتار الەۋمەتتىك، كاسىپكەرلىك جانە تۋريستىك نىسانداردى ارالاپ، جۇمىسىمەن تانىستى.

مۇنداعى ءبىرىنشى نىسان تەمىر اۋىل وكرۋگىندەگى «اگرو-ازيا» جشس-نىڭ جۇگەرى وڭدەۋ، قۇراما جەم شىعارۋ كاسىپورىنىنىڭ ىسكە قوسۋ سالتاناتتى راسىمىنە قاتىسۋدان باستالدى.

«تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا وراي، بۇل كەشەننىڭ اشىلۋى اۋداندا جۇگەرى كلاستەرىن دامىتۋعا نەگىز بولماق. سەبەبى، بۇرىندارى ديحاندار جيناعان ونىمدەرىن ۇتىمدى باعاعا ساتا الماي، جاۋىن استىندا قالىپ، كەپتىرە الماي، الا جازداي ەتكەن ەڭبەگى زايا كەتەتىن. ەندى شارۋالارعا ونىمدەرىن ىسىراپسىز جيناپ الۋىنا جانە ءتيىمدى باعاعا وتكىزۋ مۇمكىندىك تۋىپ تۇر. كوپتەگەن شارۋالاردىڭ كەلەسى جىلى ەگىس كولەمىن ۇلعايتۋىنا مۇمكىندىك بار»، - دەدى ج.قانسەيىتۇلى قۇتتىقتاۋ سوزىندە.

پايدالانۋعا بەرىلگەن كەشەننىڭ جالپى جوبا قۇنى 619 ملن تەڭگەنى قۇرايدى. 5 گا جەردى الىپ جاتقان كاسىپورىندا 16 ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلعان. سىيىمدىلىعى 10 مىڭ توننالىق كەشەندە بولاشاقتا 17 ءتۇرلى ءونىم شىعارىپ، يران، قىتاي ەلدەرىنە ەكسپورتتالاتىن بولادى.

مۇنان سوڭ، ولار ارىستان باب كەسەنەسىندە بولىپ، تۋريستىك ماڭىزدى نىساندار – وتىرار توبە مەن ارىستان بابتىڭ ماڭىن اباتتاندىرۋ جوبالارىمەن تانىستى. اتاپ ايتقاندا، اۋدان باسشىسى ە.ايتاحانوۆ كەلەسى جىلدىڭ بيۋدجەتىنە كەسەنەنىڭ كىرە بەرىس قاقپاسى مەن تۇركىستان-ءشاۋىلدىر باعىتىنداعى جولدىڭ ارالىعىن جونگە كەلىتىرىپ، زيارات جاساۋشىلار مەن تۋريستەرگە ىڭعايلى ورتا قۇرۋ جۇمىستارىنىڭ كىرگىزىلەتىنىن جەتكىزدى. سونداي-اق، وتىرار توبە ماڭى مەن قالاشىقتى ارىستان بابپەن قوساتىن ۇزىندىعى 1,7 شاقىرىم بولاتىن جولدى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنا كوڭىل بولىنبەك. اتالعان جوبالارعا قانىق بولعان وبلىس اكىمى يگى ءىستىڭ جوباسىن تاعى ءبىر پىسىقتاپ، وبلىستاعى بىلىكتى مامانداردان كەڭەس الۋدى تاپسىردى.

ەگەنمەندىكتىڭ شيرەك عاسىرلىق تويىندا قوعام اۋىل وكرۋگى مىڭشۇقىر ەلدى مەكەنىنەن پايدالانۋعا بەرىلگەن 180 پاتەرلى كوپقاباتتى 10 تۇرعىن ءۇي وتىرارلىق اعايىندى ەرەكشە قۋانتتى. جەرگىلىكتى حالىقتىڭ قۋانىشىمەن بولىسكەن ءوڭىر باسشىسى ج.تۇيمەباەۆ قونىس تويىن تويلاۋشىلاردىڭ قاتارى الداعى ۋاقىتتا مۇنان دا كوپ بولاتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.

«قولجەتىمدى باسپانا-2020» باعدارلاماسى اياسىندا سالىنعان ۇيلەردىڭ ىرگەتاسىن قالاۋ 2015 جىلدىڭ قازان ايىندا باستالعان بولاتىن. جالپى اۋدانى 18 792 شارشى مەتر بولاتىن كوپقاباتتى باسپانالاردا 90 ءبىر بولمەلى، 90 ەكى بولمەلى جانە 90 ءۇش بولمەلى پاتەر بار.

الداعى ۋاقىتتا وتىراردا 450 پاتەرلى 25 تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. جالپى، اۋداندا بۇگىنگى تاڭدا تۇرعىن ءۇي كەزەگىنە 716 ازامات تىركەلگەن.

اۋدانعا ساپارى كەزىندە جۇمىسشى توپ ايالداعان سوڭعى نىسان – «وتىرار ءسۇت-ەت» ستك-ءنىڭ جۇمىسى بولدى. كوكماردان اۋىلىندا ورنالاسقان وندىرىستىك كووپەراتيۆ ساپالى ەت پەن سۇتتەن بولەك، ەلىمىزدىڭ ءىرى قالالارىن «ماياقۇم» شۇباتىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىر. بۇگىندە كووپەراتيۆتە 700-گە جۋىق تۇيە، 88 باس سيىر بار. تاۋلىكتىك قۋاتتىلىعى – 1,25 توننا شۇبات، 900 ليتر ءسۇت وندىرەدى. كووپەراتيۆكە 67 شارۋا قوجالىق مۇشە. بولاشاقتا ەت پەن ءسۇتتى تەرەڭ وڭدەۋدى جوسپارلاپ وتىر. وندىرىلگەن ونىمدەر 6 وبلىس پەن الماتى، استانا قالالارىنا جەتكىزىلىپ، تۇرعىندارعا ۇسىنىلۋدا.

جۇمىس ساپارىنىڭ سوڭى، ادەتتەگىدەي، وتىرار اۋدانىنىڭ اكتيۆىمەن كەزدەسۋمەن جالعاستى. الدىمەن، اۋدان اكىمى ەرلان ايتاحانوۆ وتىراردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ كورسەتكىشتەرى مەن كەمشىن تۇستارىن باياندادى. مۇنان سوڭ، ج.تۇيمەباەۆ اۋدان بويىنشا سىن-ەسكەرتپەلەر مەن تاپسىرمالاردىڭ رەتىن اتادى.

ماسەلەن، وتىرار القابىنداعى 42 مىڭ گەكتار ەگىستىك جەردىڭ 24 مىڭ گەكتارى عانا (58 پايىز) يگەرىلگەن. داندىك جۇگەرى مەجەدەن 2 مىڭ گەكتارعا كەم ەگىلگەن. ونەركاسىپ جانە كاسىپكەرلىك سالاسى بويىنشا كەيبىر ينديكاتورلار ورىندالماي كەلەدى. ماسەلەن، يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا ەنگىزۋ جوسپارلانعان 2 جوبانىڭ 1-ءۋى عانا ورىندالعان. مۇنان بولەك، يندۋستريالدى ايماققا ارنالعان جەردىڭ كولەمى 97 گەكتاردى قۇراسا دا، اۋدان ەكونوميكاسىنىڭ ءوسۋ رەزەرۆتەرى تولىق پايدالانىلماي وتىر.

وسىنداي كەمشىلىكتەردى تىزگەن ايماق باسشىسى اۋداندا كاسىپكەرلىكتى قولعا الۋ قاجەتتىگىن ايتىپ، توقتاپ تۇرعان كاسىپورىنداردى ىسكە قوسۋ ىسىنە ينۆەستورلاردى تارتۋ كەرەكتىگىن جەتكىزدى. تۋريزم سالاسى بويىنشا وتىراردىڭ پوتەنتسيالىنىڭ مىقتى ەكەنىن العا تارتقان اكىم وڭىرگە وتاندىق جانە شەتەلدىك قوناقتاردى كوپتەپ تارتۋ جۇمىستارىن قولعا الۋدى تاپسىردى. سونداي-اق، بۇل ورتاق ءىستى اتقارۋدا اۋىل اكىمدەرى اۋدان اكىمىنە كومەكشى بولىپ، مەجەلى جوسپارلاردى بىرلەسە ورىنداۋعا شاقىردى. 

Abai.kz