«تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جۇلدىزدى كۇنى» جالعاسىپ جاتىر
«ۇلى دالا ەلى – تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 نەگىزى» اتتى جۇلدىزدى 25 كۇن شاراسى اياسىندا مەملەكەتتىك حاتشى گۇلشارا ابدىقالىقوۆانىڭ توراعالىعىمەن مەملەكەتتىك رامىزدەر، ۆەدومستۆولىق جانە ولارعا تەڭەستىرىلگەن وزگە دە ناگرادالار گەرالديكاسى ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق كوميسسيانىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتتى. وتىرىسقا ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ باسشىلارى، قوعام قايراتكەرلەرى، مادەنيەت جانە سپورت سالالارىنىڭ وكىلدەرى، عالىمدار قاتىستى، - دەپ جازادى "ەگەمەن قازاقستان" گازەتى.
جيىندا ءسوز العان گۇلشارا ابدىقالىقوۆا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ بويىنشا تۇجىرىمداما جاسالعانىن، سوعان سايكەس، تاۋەلسىزدىكتىڭ شيرەك عاسىرعا تولعان تورقالى تويىن اتاپ ءوتۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جوسپارلارى قابىلدانعانىن اتاپ ءوتتى. «21 قاراشا مەن 15 جەلتوقسان ارالىعىندا وتەتىن ءىس-شارالار «تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جۇلدىزدى كۇنى» اياسىندا ۇيىمداستىرىلادى. وسىعان وراي، كۇنى كەشە ەلىمىزدىڭ 16 جاسقا تولعان ازاماتتارىنا جەكە كۋالىكتەرىن سالتاناتتى تۇردە تابىستاۋ ءراسىمى وتكىزىلسە، بۇگىنگى جيىن تاۋەلسىزدىكتىڭ باستى نىشانى – مەملەكەتتىك رامىزدەرگە ارنالىپ وتىر»، – دەدى گۇلشارا ناۋشاقىزى. سونىمەن قاتار، ول ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا بيىلعى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا وتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى كەڭەسىنىڭ «تاۋەلسىزدىك. كەلىسىم. بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلت» اتتى XXIV سەسسياسىندا «ماڭگىلىك ەل» پاتريوتتىق اكتىسىنىڭ قابىلدانعانىنا توقتالا كەلە، بۇل تاريحي قۇجاتتا ماڭگىلىك ەلدىڭ مىزعىماس 7 تۇعىرىن نىعايتۋ، ساقتاۋ، ۇرپاقتان-ۇرپاققا امانات ەتۋ مىندەتتەرى بەلگىلەنگەنىن جەتكىزدى. «ولار تاۋەلسىزدىك پەن استاناعا، جالپىۇلتتىق بىرلىككە، بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمگە، زايىرلى مەملەكەت جانە جوعارى رۋحانياتقا، يننوۆاتسيا يىرىمدەرىنە، تۇراقتى ەكونوميكالىق وسىمگە، جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىنا، تاريحتىڭ، مادەنيەت پەن ءتىلدىڭ ورتاقتىعىنا، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە، سونداي-اق، قازاقستاننىڭ جالپى الەمدىك جانە وڭىرلىك پروبلەمالارىن شەشۋگە تىكەلەي قاتىسۋىنا بايلانىستى»، – دەدى مەملەكەتتىك حاتشى.
جيىن اياسىندا گۇلشارا ابدىقالىقوۆا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە مەملەكەتتىك رامىزدەرگە ارنالعان بايقاۋلاردىڭ، پاتريوتتىق ءىس-شارالاردىڭ جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ايتا كەلە: «مەملەكەتتىك رامىزدەر – ەل ىشىندەگى تۇراقتىلىقتىڭ، قوعامدىق كەلىسىم مەن پاتريوتتىق تاربيەنىڭ اسا ماڭىزدى قۇرالى. سوندىقتان ولاردى قادىرلەپ، قاستەر تۇتۋىمىز كەرەك»، – دەدى.
وتىرىستا ەلتاڭبا اۆتورى جانداربەك مالىبەكوۆ تە ءسوز الدى. ول تۋدىڭ، ەلتاڭبانىڭ، ءانۇراننىڭ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ومىرىندە الاتىن ورنىنا توقتالا وتىرىپ، 1992 جىلعى ماۋسىمنىڭ 4-ىندە جوعارعى كەڭەستىڭ سالتاناتتى ماجىلىسىندە قازاقستاننىڭ جاڭا مەملەكەتتىك رامىزدەرىمەن رەسمي تانىسۋ بولعانىن، ال 1996 جىلدىڭ 24 قاڭتارىندا پرەزيدەنتتىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەر تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق كۇشى بار جارلىعىمەن ەلتاڭبانىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى ايقىندالعانىن جەتكىزدى.
ال قوعام قايراتكەرى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ ەلدىڭ العاش ءوز تاۋەلسىزدىگىن العان كەزەڭىن ەسكە الىپ، تولعانىسىمەن ءبولىستى. تاۋەلسىزدىكتىڭ جولى «وڭاي بولعان جوق. مۇنى ۇرپاق ءبىلۋى كەرەك. قۇلدىراعان ەكونوميكانى، تۇرالاعان ءوندىرىستى قالىپقا سالۋ ارينە، وڭايعا تۇسكەن جوق. بۇل جەردە ەلباسىنىڭ ءتوزىمى دە جەتتى، اقىلى مەن پاراساتى دا جەتتى. بۇل جولدا باسىن بايگەگە تىككەن، بىراق، جاندارى قيىلعان بابالارىمىز، قولىنا قارۋ العان باتىرلارىمىز، كوسەمدەرىمىز، دانالارىمىز، اقىندارىمىز، جىراۋلارىمىز، حاندارىمىز جەتە الماعان تاۋەلسىزدىككە ءبىز جەتتىك»، – دەدى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، سول جىلدارى قازاق حالقىنىڭ سانى 39 پايىز بولعان ەكەن. «سول كەزدە ءبىزدى بۇرىننان بەرى قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وزگە ۇلت وكىلدەرى دە قولدادى. ءبىز مۇنى ەشقاشان ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. قازاقستاننىڭ جەلبىرەگەن كوك تۋىنىڭ تۇعىرى حالقىمىزدىڭ مىزعىماس بىرلىگى مەن ىنتىماعىنىڭ ارقاسىندا بيىكتەپ تۇر. ەسىكتەگى باسىمىز تورگە جەتتى. قازاقستان دامىدى، ونى الەم تانىدى، مويىندادى. قازاقتىڭ ءتىلى بۇۇ مىنبەرىنەن ەستىلدى. «باقىت باعالاعاننىڭ عانا باسىندا تۇرادى» دەيدى، ءبىز وسى باقىتتى باعالاي ءبىلۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن»، – دەدى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ.
سونىمەن قاتار، ول مەملەكەتتىك رامىزدەردىڭ قۇندىلىعىنا قاتىستى دا ءوز ويىن ءبىلدىردى. «مەملەكەتتىك رامىزدەر – مەملەكەتتىڭ پاسپورتى، ياعني تولقۇجاتى. ءبىزدىڭ جەلبىرەگەن تۋىمىزعا، ەلتاڭبامىزعا، انۇرانىمىزعا قاراپ، قازاقستاندى تانيدى»، دەدى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ.
بۇل كۇنگى وتىرىستا سونداي-اق، سىرتقى ىستەر، اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيا، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىكتەرىنىڭ، الماتى قالاسىنىڭ، قاراعاندى، شىعىس قازاقستان وبلىستارى اكىمدەرىنىڭ ەسەپتەرى تىڭدالدى. جيىن سوڭىندا مەملەكەتتىك ورگاندار مەن اكىمدىكتەرگە ناقتى تاپسىرمالار جۇكتەلدى.
ءلايلا ەدىلقىزى
Abai.kz