«تۇنىق ساۋلە» – ۇلت كىتابى
تاۋەلسىزدىك تۋرالى جارىققا شىققان بارلىق كىتاپتاردىڭ
مازمۇنى دا، مۇراتى دا، ءمانى دە ءبىر
قۇرمەتتى وقىرمان! «ولجاس كىتاپحاناسى» باسپا ۇيىنەن تانىمال جازۋشى ديدار امانتايدىڭ «تۇنىق ساۋلە» اتتى الەمدىك كلاسسيكالىق فيلوسوفيانىڭ ءبىر تارماعى – ەپيستوليارلىق جانر ۇلگىسىندە جازىلعان تولعانىستارىنىڭ جيىنتىعى جارىق كوردى. جازۋشىنىڭ كىتاپقا ەنگەن جازبالارى – كوپ جىلعى ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىسى.
بۇل كىتاپ – قاشاندا ەلدىڭ قامىن، حالىقتىڭ جاعدايىن ويلاعان، مەملەكەت مۇددەسىن، ۇلتتىڭ مۇراتىن كوزدەگەن، جيىرماسىنشى عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارى كەڭەس وداعى ىدىراعاندا الاش تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن اتقا قونعان ۇرپاقتىڭ، قالا بەردى، زامانداس ءبىر قاۋىم ەلدىڭ، قوعامنىڭ اتىنان جازىلعان، تۇرعىلاستارى سياقتى قيىن-قىستاۋ كۇندەر كەشكەن بەينەتىنەن، جۇرگىزگەن رۋحاني-مادەني ساياساتىنان، قاجىرلى ەڭبەگىنەن تۋىنداعان اۆتوردىڭ تۇجىرىمدالعان ويلارىنىڭ جيىنتىعى.
ىرگەسى سوگىلىپ، الىپ قابىرعالارى – كونە شاھاردىڭ قالانى قورشاعان وراسان زور قامالدارىنداي – شاڭ-توزاڭداتا قۇلاعان، ءبىر كەزدە جەر-جاھاننىڭ تەڭ جارتىسىنا شەكسىز بيلىك جۇرگىزگەن وداقتىڭ كۇرت جەرمەن-جەكسەن بولۋى، تەگى، عالامدا ۇلكەن پروبلەمالار تۋعىزىپ، دۇنيە جۇزىلىك ساحناعا جاڭا كۇشتەردىڭ شىعۋىنا، الەمدە جاڭا ساياسي-الەۋمەتتىك حال-احۋال قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتتى.
سول كۇردەلى ۋاقىتتا باعىت-باعدارىنان اداسقان ەلدىڭ باسىن قۇراپ، ساياسي ۇلت جاساعان، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاپ، مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسىن كوتەرگەن پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەسىلدىڭ بويىنا ەل قوندىرىپ، جاڭادان استانا سالدى، حالىقارالىق ءىرى ويىنشىلاردىڭ ويىن دا، ويىنىن دا ءدال تانىپ، ەلىن اۋىر جىلداردان امان-ەسەن الىپ شىقتى.
الەمدى قامتىعان ۇدەرىس جىلدارى سول ءداۋىردىڭ پاراديگماسى تانىلعان، ۇنەمى جادىمىزدا جۇرگەن وزگەرىستەر اۆتوردىڭ فيلوسوفيالىق وي-تولعانىستارىنا اينالىپ، تاسپاعا تارتىلىپ، كىتاپ تۇرعىسىندا تاسقا باسىلىپ وتىر.
ۇلت مۇراتىنا تابىستى قىزمەت جاساعان، ءار جىلدارى سيرەك دەمالىس كۇندەرى، قولى جۇمىستان قالت ەتكەندە، قاعاز بەتىنە ويلارى ءىنجۋ-مارجانداي توگىلىپ ءتۇسىپ، ادەبي-كوركەم نۇسقادا ءتىزىلىپ تەرەڭ تاڭبالانعان فيلوسوفيا ەندى كىتاپقا ەنىپ، ەلدىڭ رۋحاني قازىناسىنا، ادامزاتتىڭ ورتاق يگىلىگىنە اينالماق.
اتالعان كىتاپتىڭ تاراۋلارى كەمەل ماشىق تۇرعىسىنان دا، بيىك وي-پاراسات تۇرعىسىنان دا ءارى قاراپايىم، ءارى كۇردەلى جازىلعان نۇسقالار دەپ بىلەمىز. ول اۆتوردىڭ ءسوز ساپتاۋىنان جاقسى كورىنەدى. كىتاپتاعى مەتافورالىق كەيىپ، پوەتيكالىق سيپات، فيلوسوفيالىق قورىتىندى، لوگيكالىق ءتۇيىن – شىنايى نيەتتىڭ جۇمباقتى شەشۋگە ۇمتىلىپ كورگەن تالپىنىسى.
ىقىلاستى قاۋىم!
تىلەۋقور دوس-جاران ايتقان وي-پىكىرگە قاراعاندا – اۆتوردىڭ دانالىققا قۇشتار، سوزگە جۇيرىك، سابىرعا باي، وي كەنىشىنە اينالعان كىتابى – تانىمنىڭ تەرەڭىن كەشىپ، ءبىلىمنىڭ شىڭىنا شىققان، شىن مانىندەگى، اقىل-پاراسات كىتابى، باسى-اياعى ءبۇتىن، پىسىقتالعان، باتىس-شىعىس تۇسىنىگىندەگى كادىمگى فيلوسوفيالىق جۇيە سەكىلدى تولعانىس.
اۆتوردىڭ ەپيستوليارلىق جانرعا قالام تارتۋداعى ماقساتى – ەلدىڭ قامىن ويلاپ، جۇرتتىڭ مۇڭىن مۇڭداعان قامقور كوڭىلىنىڭ تۋعان حالقىنا شاشقان، ۇلتتىق مەملەكەت قۇرۋداعى ۇلى تاجىريبەسىنەن قالىپتاسقان كەستەلى ويلارىنىڭ كوزىقاراقتى، كوكىرەگى وياۋ جۇرتقا تەز جەتۋىن جارقىن مۇرات تۇتقانى بولسا كەرەك.
كىتاپتىڭ ءتىلى جاتىق، ەستەلىك-تولعانىستارىنىڭ بوياۋى قانىق، ايتار ويى دا انىق دەي الامىز. بۇل كىتاپ بەلگىلى قالامگەردىڭ – تۋعان حالقىنا دەگەن شەكسىز ىقىلاسىنان تۋعان كىتاپ. ەل تۋرالى جازىلعان، ەلدىك مۇددەنىڭ ءمانى، ۇلتتىق مۇراتتىڭ مازمۇنى شەرتىلەتىن ساليقالى بايان.
«تۇنىق ساۋلە» – ۇلت كىتابى – جۇرتتىڭ ىزدەپ ءجۇرىپ وقيتىن قۇندى دۇنيەسى بولارىنا سەنىمدىمىز.
حالىقتىق سيپاتقا يە، حالىقتىڭ قۇرمەتىنە جازىلعان، حالىقتىڭ قاسيەتىن جىرلاعان حالىق كىتابى.
قازاق رۋحانياتىنا، ادامزات كىتاپحاناسىنا ءسوز مارجانىن تەرگەن، وي مارجانىن تىزگەن تاعى ءبىر اسىل جادىگەر قوسىلدى.
قۇتتى بولسىن، الاش جۇرتى!
وقىرمان قاۋىمعا ەسكەرتە كەتەتىن جايت، ديدار امانتايدىڭ اتالعان فيلوسوفيالىق ەڭبەگىنىڭ ۇزىندىلەرى اپتانىڭ ءار سەيسەنبىسىندە سايتىمىزدا ۇزبەي جارىق كورىپ تۇراتىن بولادى.
Abai.kz
