وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا قاراستى سوزاق اۋدانىندا «سىباعا» باعدارلاما بويىنشا 350 باس ءمۇيىزدى ءىرى قارا مالىن ساتىپ الۋ جوسپارلانىپ وتىر، - دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات.

قالىڭ قازاق جۇرتى ەرتە زاماننان اينالاسىپ كەلە جاتقان كاسىپتەرىنىڭ ءبىرى – مال شارۋاشىلىعى. اتا-بابا ىزىمەن مال ءوسىرۋدى بۇگىنگى جۇرتشىلىق مىقتاپ قولعا الدى. اۋىلدىڭ تىنىس-تىرشىلىگىمەن قاتار ورىلگەن ءتورت-تۇلىگى باستى قازىناسى. بۇگىندە ەسكى كاسىپتى جالعاستىرىپ وتىرعان تۇرعىنداردىڭ قاراسى مول. كەيبىر تۇرعىندار مال شارۋاشىلىعىن دامىتپاق نيەتتە جەكە كاسىپ اشىپ، مال باسىن وسىرۋدە. مەملەكەتتىڭ اۋىل حالقىنا قولداۋ كورسەتۋ ماقساتىندا ءوز شارۋاشىلىعىن باستاپ ءارى قاراي دامىتۋ ءۇشىن قوماقتى قاراجات العاندار قاراسى مول. سونىڭ نەگىزىندە 2011 جىلدان بەرى «سىباعا» باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلدى.

باعدارلاما اياسىندا اسىل تۇقىمدى جاس مال ءوسىرۋ اگروونەركاسىپ كەشەنى سۋبەكتىلەرىن ءىرى قارا مال جانە تۇقىمدىق بۇقا، نەگىزگى قۇرالداردى ساتىپ الۋ جانە جوندەۋ، اينالىمداعى قاراجاتتى تولىقتىرۋ ماقساتىندا 1 ملن تەڭگەدەن 18 ملن تەڭگەگە دەيىن 7 جىل مەرزىمىندە زاڭدى تۇلعالارعا، شارۋا قوجالىقتارىنا، جەكە كاسىپكەرلەرگە مولشەرلەمەسى — جىلدىق 6% سىياقى قارىز بەرىلەدى. قارىز الۋشىلارعا قويىلاتىن نەگىزگى تالاپتار الۋشىنىڭ تولەۋ قابىلەتىنىڭ بولۋى جانە قارجىلىق تۇراقتىلىق، ءوتىنىش بەرىلگەن كۇننەن باستاپ 3 اي مەرزىمىندە سالىق جانە بيۋدجەتكە تولەنەتىن باسقا دا تولەمدەر بەرەشەگى بولماۋى، سوڭعى ەسەپتى كۇنگە ء(وتىنىش بەرەتىن ايدا) ەدب جانە قارجى ينستيتۋتتارى الدىندا مەرزىمى وتكەن بەرەشەگىنىڭ بولماۋى، جاعىمسىز نەسيەلىك تاريحىنىڭ جوقتىعى جونىندە مالدى ۇستاۋ قاجەتتى ينفراقۇرىلىمنىڭ بولۋى سياقتى تالاپتار قويىلادى.

«سىباعا» باعدارلاماسىنىڭ باس­تى ەرەكشەلىگى قارجىنى ەت باعىتىنداعى سيىرلار مەن اسىل تۇقىمدى بۇقالار الۋعا جۇمسالۋى ءتيىس. كەپىلدىك مۇلىك رەتىندە تۇرعىزىلعان ۋاقىتىنا قاراماستان، اۋىلدىق جەردەگى قۇجاتتارى زاڭدى تىركەۋدەن وتكەن جاعدايى قاناعاتتانارلىق بارلىق قۇرىلىس نىساندارى، اۆتوتەحنيكالىق مۇلىكتەردى قويۋعا رۇقسات ەتىلگەن. قويىلعان مۇلىكتىڭ قۇنى الىنعان نەسيەنىڭ 130 پايىزىن جابۋعا جەتكىلىكتى بولۋى ءتيىس. ءوز شارۋاشىلىعىن اشۋعا نيەتتەنگەن ازاماتتارعا ايتارىمىز مال وسىرگىڭ كەلسە، ونىمدىلىگى جوعارى اسىل تۇقىمدى مال وسىرۋگە داعدىلانۋ قاجەت. باعدارلامانىڭ كوزدەگەن ماقساتىدا ءىرى قارانىڭ ەت باعىتىنداعى تۇقىم تابىنىن كوبەيتۋ. 25-30 سيىرمەن بىرگە ءبىر اسىل تۇقىمدى بۇقادان ساتىپ الۋ مىندەتتەلگەن. قانشا جىلدار بويى «سىباعا» باعدارلاماسى ءبىزدىڭ اۋدانىمىزدا دا كورىنىس تابۋدا. وسى اۋقىمدى جوبا شەڭبەرىندە قاراپايىم حالىق ءىرى قارا سيىر مالىن اسىلداندىرىپ، زور تابىستارعا جەتۋدە. اۋداندا بىلتىرعى جىلى «سىباعا» باعدارلاما بويىنشا 350 باس ءمۇيىزدى ءىرى قارا مالىن ساتىپ الۋ جوسپارلانسا، 529 باس انالىق سيىر، 27 باس اسىل تۇقىمدى بۇقا مالدارى ساتىپ الىنىپ بۇل كورسەتكىش 151,1%-عا جەتكەن. ەندەشە، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ نازارىنا ىلىككەن «سىباعا» باعدارلاماسى ايرىقشا حالىق اراسىندا قولداۋعا يە. الداعى ۋاقىتتاردا نەسيە الىپ، ءوز كاسىبىن دامىتامىن دەۋشىلەرگە باعدارلامانىڭ مۇمكىندىكتەرىنە جۇگىنۋگە بولادى. ءىرى قارا مۇيىزدىلەردىڭ سانى مەن ساپاسىن جوعارىلاتىپ، مال شارشىلىعىنىڭ اۋىر جۇگىن سەزىنەتىن ماماندار قاشاندا ۇقىپتىلىققا بوي الدىرادى. «سىباعا» باعدارلاماسى ءارى قاراي تۇرعىنداردىڭ قاجەتىنە جاراپ، ءوسىپ وركەندەي بەرسىن دەمەكپىز.

اباي-اقپارات