(بۇگىنگى سىننىڭ ءبىر كىتابى جايىندا)

 ء«ار قالامگەر – ءوز ءداۋىرىنىڭ پەرزەنتى» بولاتىنىنىڭ سەبەبى – ءار ءداۋىردىڭ قالامگەرلەرگە ۇسىناتىن ءوز تاقىرىبى بار جانە سول تاقىرىپتار تۋدىرعان شىعارمالارعا دەگەن داۋىرلىك كوزقاراستار دا بولادى. سوندىقتان ادەبي سىننىڭ ومىرشەڭدىگىنە، كەيدە، شىعارمالارعا بەلگىلى ءبىر داۋىرلىك ۇستانىم تۇرعىسىنان بەرىلگەن باعانىڭ سولقىلداقتىعىنان تۋعان تۇجىرىمدار ۇلكەن كەدەرگى بولادى دەسەك، ءتول ادەبيەتىمىزدە يدەياسى بەلگىلى ءبىر داۋىرگە تەلىنبەيتىن، سول سەبەپتى وزىنە لايىقتى باعاسىن دەر كەزىندە الا الماعان جانە زامانىنىڭ وركەشتى تاقىرىبىنا يەك ارتىپ، ءوز ءداۋىرىنىڭ تالعامىنا ساي كەلگەندىكتەن تەك ماقتالىپ كەلگەن ۇلكەندى-كىشىلى، سان ءتۇرلى تاقىرىپتاردى قاۋزاعان شىعارمالار بىزدە جەتىپ ارتىلادى. مەملەكەتىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان بەرگى جەردەگى شيرەك عاسىرداي مەرزىمدە دۇنيەگە كەلگەن شىعارمالار قانشا. ادەبي ءومىردىڭ بويىنا قان جۇگىرۋ ءۇشىن ادەبي سىن تۇرعىسىنان وسىلاردىڭ قاي-قايسىسىنا نازار اۋدارىلىپ، تالداپ-تارازىلانۋى قاجەت. بىراق قازىرگى داۋىردە بۇل ىزگى وي تەك وي رەتىندە عانا قالىپ قويۋدا. نەگە؟ ونىڭ سەبەبى سان الۋان: الدىمەن، قازاق ادەبيەتىندە مامان سىنشىلار وتە از، بارىنىڭ ءوزى دەرلىك جازبايدى. ودان سوڭ، سىنشىلار قانشاما ۋاقىتىن كەتىرىپ جازعان ەڭبەگىنە (ەگەر جازعان جاعدايدا) ءجوندى تيىن-تەبەن المايدى. ياعني، ماتەريالدىق جاقتان قامتاماسىز ەتىلمەگەن تۇلعانى وزىنە پايداسى از ىسپەن اينالىسپادى دەپ جازعىرا المايسىز. تاعى دا ايتار بولساق، قازىرگى كەزدە ادەبي قاۋىم سىنعا ءتوزىمسىز، سىن قابىلداۋ مادەنيەتى قالىپتاسپاعان بىزدە. دەمەك، «بىلاي تارتساڭ – اربا سىنادى، بىلاي تارتساڭ – وگىز ولەدىنىڭ» كەرى...

ەندەشە قايتپەك كەرەك؟ ادەبيەت بولعان جەردە سىننىڭ، تالداۋدىڭ بولماۋى كوركەم ءسوز الەمىن داعدارىسقا اكەلمەي مە؟ ارينە، سولاي بولارى حاق. دەگەنمەن، «قالاۋىن تاپسا قار جانار» دەمەكشى، بۇل تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولىن ىزدەپ، ىزدەپ قانا قويماي تاپقان دا قالامگەرلەر جوق ەمەس. مىسالى، بەلگىلى جازۋشى جۇسىپبەك قورعاسبەك (سۋرەتتە). كەزىندە «قازاق ادەبيەتى»، «جاس الاش» گازەتتەرىندە باس رەداكتور بولعان كەزىندە ادەبي ورتادا ۇلكەن تارتىستى ماسەلەلەردى قوزعاپ، تالاي تۇلعالى تۋىندىلار توڭىرەگىندە سان ءتۇرلى پىكىرلەردىڭ قوزداۋىنا تۇرتكى بولعان جۇسىپبەك سوڭعى كەزدە ادەبي سىني تالداۋدىڭ تەلەنۇسقاسىن جاساپ، كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىپ ءجۇر. ەكى-ءۇش جىلدان بەرى «كىتاپحانا» دەپ اتالاتىن اۆتورلىق باعدارلاماسى ارقىلى ول ءۇش ادامنىڭ (جۇرگىزۋشى جانە ەكى ساراپشى) قاتىسۋىمەن بەلگىلى ءبىر قالامگەردىڭ ادەبي شىعارماسى نەمەسە شىعارماشىلىعى جانە تاريحي تۇلعالارعا دەگەن كوزقاراستار ماڭايىندا وي ءوربىتىپ، پىكىر تۋىنداتىپ ءجۇر. بۇل ءبىر جاعىنان كورەرمەندەردى قىزۋ پولەميكاعا شاقىرسا، ەكىنشىدەن، كوپشىلىكتى باعدارلامادا تالدانعان شىعارمالاردى وقۋعا تالپىندىرادى. قالاي دەسەك تە، كىتاپ از وقىلاتىن مىنا زاماندا ادەبيەتتى ناسيحاتتاۋدىڭ وركەنيەتتىك وزىق تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى ەكەنى كورەر كوزگە انىق بايقالىپ تۇر. بىراق تەلەۆيزيالىق نۇسقانىڭ اتى – تەلەۆيزيالىق نۇسقا. ادەبيەت تۋرالى تەلەديداردان ەستىپ وي تۇيۋگە بولعانمەن، تەلەديداردان وقي المايسىڭ. ءارى، قانشا ايتقانمەن، «كىتاپحانا» باعدارلاماسىندا پىكىر ايتقان ساراپشىلار ءوز ويلارىن ەكسپرومتتى تۇردە ءبىلدىرىپ وتىرعاندىقتان ونىڭ ويقى-شويقىسى بولماي تۇرمايدى. سۋىرىپسالمالىقتىڭ ءبىر قيىندىعى وسىندا. بىراق قايتا قاراۋعا مۇمكىندىك جوق، ايتىلعان پىكىر ايتىلعان جەردە قالسا تاعى قيىن. ونىڭ ۇستىنە ادەبي سىن، تالداۋ دەگەنىڭىز قاعازعا تۇسكەندە عانا تالاپقا جاۋاپ بەرەتىن نارسە. وسىلاردى ەسكەرگەن بولسا كەرەك، ءوزىنىڭ اۆتورلىق باعدارلاماسىندا بولىپ وتكەن ادەبي پىكىرتالاستاردىڭ ءبىرتالايىنىڭ جازباشا نۇسقاسىن جاساعان جۇسىپبەك قورعاسبەك سولاردىڭ باسىن قۇراپ، وتكەن جىلى «حان ءتاڭىرى» باسپاسىنان «كىتاپحانا»(سۇحباتتار) دەگەن اتپەن كولەمى 15 باسپا تاباق كىتابىن شىعاردى. بۇل، ارينە، باعدارلامادا بولعان سۇحباتتاردىڭ بەستەن بىرىندەيى عانا. وسى كەزگە دەيىن «كىتاپحانادا» 150-دەي كىتاپ تۋرالى سۇحبات جاسالىپ، وعان 250-دەي قالامگەر قاتىسقانىن ەسكە الساق، ونىڭ قاعازعا ءتۇسىپ تاسقا باسىلعانىنىڭ كولەمى تىم شاعىن ەكەنىن بىلەمىز. دەگەنمەن، 29 سۇحباتتان تۇراتىن ءبىرشاما كولەمدى كىتاپتىڭ وقىرماندارعا بەرەرى از ەمەس.

كىتاپتاعى جەكە-جەكە تالدانعان شىعارمالار: اسقار سۇلەيمەنوۆتىڭ «بەساتار» حيكاياتى، مۇحتار ماعاۋيننىڭ «جارماق»، ءابدىجامىل نۇرپەيىسوۆتىڭ «سوڭعى پارىز»، بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ «ولگەندەر قايتىپ كەلمەيدى»، ادام مەكەباەۆتىڭ «قۇپيا قويما»، تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ ء«تالتۇس»، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ «اقبىلەك»، ءابىش كەكىلبايدىڭ «ۇركەر» روماندارى، جۇبان مولداعاليەۆتىڭ «مەن قازاقپىن» پوەماسى جانە قابدەش ءجۇمادىلوۆتىڭ «تاڭعاجايىپ دۇنيە»، تۇرسىنجان شاپايدىڭ «قازاقتىڭ جانى»، شەرحان مۇرتازانىڭ ء«بىر كەم دۇنيە»، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «قورعانسىزدىڭ كۇنى»، تىنىشتىقبەك ابدىكاكىموۆتىڭ «قاس ساق اڭقىماسى» جانە ورازاقىن اسقار قۇراستىرعان «قارا ولەڭ» اتتى كىتاپتار. سونىمەن بىرگە قاجىعۇمار شابدانۇلى، عابيت مۇسىرەپوۆ، مۇقاعالي ماقاتاەۆ، ولجاس سۇلەيمەنوۆ، تاكەن الىمقۇلوۆ، مۇحتار شاحانوۆ شىعارماشىلىعى تالدانعان. ورالحان بوكەي شىعارماشىلىعى تۋرالى اۆتوردىڭ جەكە ماقالاسى بار. ال مۇنىڭ سىرتىندا شىڭعىس حانعا قاتىستى بەس سۇحبات، اتتيلاعا ارنالعان ءبىر سۇحبات بار. جالپى وسى تالداۋ-سۇحباتتارعا، ىشىندە اقىن-جازۋشىسى، سىنشى، عالىمى بار قىرىقتان اسا قالامگەر قاتىسقان.

ءبىز كىتاپتاعى سۇحباتتاردان قالامگەرلەردىڭ كەيدە وبەكتيۆتى، كەيدە سۋبەكتيۆتى پىكىرلەرىمەن تانىسۋ ارقىلى كوپ نارسەگە كوزىمىز جەتىپ، ءبىر قالامگەر نە شىعارما تۋرالى جان-جاقتى ويلاۋعا بولاتىنىنا كوز جەتكىزەمىز. بۇل سۇحباتتاردىڭ ادەبيەتكە دە، وقىرماندارعا دا ەڭ ءبىر پايدالى تۇسى. مىسالى «شىعارمانىڭ اتى – «بەساتار»، اۆتورى – اسقار سۇلەيمەنوۆ» دەگەن سۇحباتتا مامبەت قويگەلدىنىڭ: «...اسقار سۇلەيمەنوۆ 1917 جىلعى رەۆوليۋتسيالىق توڭكەرىستى، سونىڭ قارساڭىنداعى، سونان كەيىنگى وزگەرىستەردى باسىنان كەشىرگەن جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ، ماعجان جۇماباەۆ سياقتى تۇلعالى جازۋشىلاردىڭ جالعاسى. وسى 20-30-جىلدارى قازاق ادەبيەتىندە قارسىلىق ادەبيەتى قالىپتاسقان، پروتەستنايا ليتەراتۋرا. ول قارسىلىق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، مەنىڭشە، ماعجان جۇماباەۆ. ...60-جىلدارداعى ورىستاندىرۋ ساياساتى، سونداعى توتاليتارلىق يدەولوگيا، سوعان قارسىلىق، بۇل مىناۋ اسقار سۇلەيمەنوۆتىڭ «بەساتارى»، مەن سولاي باعالايمىن»، – دەگەنى وقىرمانعا اتالعان شىعارمانىڭ يدەيالىق نەگىزى تۋرالى نۇسقاۋ بولارلىقتاي.

«جارماق» جان ايقاي ما، الدە...» دەيتىن م.ماعاۋيننىڭ رومانى جايىنداعى سۇحباتتا سىنشى ءامىرحان مەڭدەكە مەن اقىن امانحان ءالىمنىڭ اراسىنداعى كوزقاراس قايشىلىعى ايقىن كورىنىپ تۇرادى. سىنشى رومان تۋرالى جوعارى پىكىردە بولسا، اقىن سىنشىل كوزبەن قاراپ روماننىڭ ءمىنىن اشىق كورسەتىپ، ءوز ويىن مىسالدارمەن دالەلدەيدى. قاراڭىز، ءامىرحان مەڭدەكە: «بۇل كىتاپتى ادەبي قۇبىلىس دەپ باعالادىم، ءالى دە سول پىكىرىمدە قالامىن. جارماق – ۇساق اقشا. ءىرى اقشا ەمەس. ۇساق اقشا قالتاڭنان ءتۇسىپ قالسا ونشا رەنجي قويمايسىڭ عوي. ويتكەنى ول ۇساق اقشا. ءبىز دە ۇساقتالىپ كەتتىك، اسىرەسە قازاقتىڭ زيالىلارى. ءبىز قازىر ابىلايدىڭ تۇسىندەگىدەي باقا-شايانعا اينالىپ كەتتىك. بىزگە وسىنداي سىنشىل روماندار ءبارىبىر كەرەك ەدى. مىسالى، جاپونيادا دا، يتاليادا دا ءوزىنىڭ ۇلتىنا سىن كوزبەن قارايتىن روماندار كوپ. اباي دا ايامايدى، مىسالى. بۇل دا سونداي. ال ەندى مۇحتار ماعاۋين قازاقتى نەگە سىناپ جاتىر؟ قازاقتى ەرەكشە سۇيگەندىكتەن. مىنە، ءبىزدىڭ بويىمىزدا وسىنداي كەمشىلىكتەر بار. ءوزىمىز قازاقتىڭ زيالىلارىنىڭ اراسىندا جۇرگەننەن كەيىن بايقامايمىز، دابىر-دۇبىر، شۋمەن بىرگە. ال ماعاۋين قازاقتىڭ زيالىلارىن بولەك قويىپ قويادى دا، سىرتىنان قارايدى. ءسويتىپ ءوزىنىڭ سىنشىل ويىن ايتىپ شىعادى»، – دەپ «جارماقتى» قولداسا،   امانحان ءالىم «جارماق» رومانىنداعى ءبىر ادامنىڭ ەكىگە جارىلۋىنىڭ جاڭالىق ەمەس ەكەنىن، ونداي ءتاسىلدىڭ بۇرىننان بار ەكەنىن ايتا كەلە ويىن بىلايشا تۇجىرادى: «ەكىنشى كوڭىلىمنىڭ قالعان سەبەبى، روماندى وقىپ شىققاندا شىن ماعىناسىنداعى ۇلتتىق، مەملەكەتتىك مۇددەنى كورە المادىم. بۇل رومان كادىمگى سارى باسىلىمنان باستاپ، وسى كۇندەرى شىعىپ جۇرگەن گازەت-جۋرنالدارداعى ماقالالاردىڭ جيىنتىعىنداي اسەر ەتتى. بىراق باسقا ساتتەرمەن، باسقاشا سوزدەرمەن ايتىلعان. مىسالى، تارانشىلار، وزبەكتەر تۋرالى «سارتستان» دەيدى. ءۇشىنشى مەنىڭ كوڭىلىمدى قالدىرعانى، بۇل كىسى ءوزىنىڭ كەيىپكەرلەرىن ايامايتىنى. روماندا 28 ادام بىردەڭەگە قارسى حات جازىپتى. سونى 28 نادان، توپاس دەيدى. وسىنداي اۋىزەكى، كوشەدەگى جارگوندار، «قارعاۋلار» كوپ. بۇل ۇلكەن جازۋشىعا ۇلكەن كۇنا. مەنىڭ ويىمشا، اۆتور ءوزىنىڭ جاعىمدى دا، جاعىمسىز دا كەيىپكەرىن ءبولىپ قاراماۋى كەرەك. اۆتورعا ەكى كەيىپكەر بىردەي بولىپ وتىرۋى كەرەك، بىراق جاعىمسىز كەيىپكەر ەكەنىن دالەلدەپ وتىرۋ كەرەك. ءتورتىنشى كوڭىلىمدى قالدىرعانى، ىشىندەگى كەيىپكەرلەر ومىردە بار ادامدار، ولاردى تۇتاستاي قارالاپ كورسەتۋ ومىرگە دە، ادەبيەتكە دە كەلمەيدى»، – دەپ روماننان ءوزى كورگەن كەمشىلىكتەردى ءتىزىپ شىعادى. بۇل تارتىستان شىعاتىن قورىتىندى – «جارماقتى» اسىرا باعالاۋعا دا، ىسكە العىسىز ەتۋگە دە بولمايدى ەكەن.

وسىنداي پىكىرتالاس الاڭىندا بارەردىڭ ەكى جاعىنا شىعىپ الۋ – «سوڭعى پارىز» كىمنىڭ، نەنىڭ پارىزى؟» اتتى سۇحباتقا قاتىسقان اقىن مىرزان كەنجەباي مەن جازۋشى سەرىك نۇعىماننىڭ اراسىنداعى ديالوگتا دا كورىنىس تابادى. بىراق مۇندا جوعارىداعىداي ەمەس، روماننىڭ كوركەمدىك بيىكتىگى مەن يدەيالىق تەرەڭدىگى جايلى تالداۋ جاساعان سەرىك نۇعىماننىڭ ويلارى دالەلدى، ساراپتامالىق جاعىنان مىقتى شىعىپ جاتاتىن سياقتى. مىسال كەلتىرسەك، «سوڭعى پارىز» رومانى تۋرالى س.نۇعىمان بىلاي دەيدى: «بۇل – جاننىڭ ءۇنى. بۇل سىرتىنان بايانداۋداعى پۋبليتسيستيكا ەمەس، جاننىڭ ءۇنى بولىپ شىعادى-داعى، تەبىرەنىپ وتىراسىز. جازۋشى بۇعان دەيىن قازاق ادەبيەتىندە بولماعان جاڭا ءتاسىل تاپقان. تاعى دا قايتالاپ ايتامىن، بۇعان وتكەندى قايتالاۋ دەپ قاراماۋ كەرەك، وتكەندى جان دۇنيەسىنەن ساراپتاپ وتكىزىپ، قاي جەردە نە كەتتى، سوعان تولىقتاي باعا بەرەتىن تولعانىس. سوندىقتان پۋبليتسيستيكالىق سارىننان جۇرناق تا جوق. ءيا، ءبىر جەرلەرىندە اۆتوردىڭ ءوزى ورتاعا تۇسەدى. تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن نارسە، ادەبيەتتىڭ جانىن ۇستاپ تۇراتىن ادام. ادامتانۋدا بەلگىلى ءبىر مورالدىق شەڭبەردە عانا قالىپ وتىرمىز. ال مىنا كىسى نەگە شەڭبەردى جارا الدى؟ ۇلكەن تاجىريبە بار. شەبەرلىكتى عانا جەتىلدىرگەن جوق، ادام بولمىسىن تانۋدا دا ويىن جەتىلدىردى.

كەيىنگى كەزدەردەگى جاڭا مازمۇنداعى، سونى كوركەمدىك دەڭگەيدەگى فورمانىڭ العاشقى قارلىعاشى. ەكسپەريمەنت دەگەننىڭ ءوزى سىناق. ونىڭ ءوزى ءساتتى بولا بەرمەيدى. بۇل روماندى وتە ءساتتى شىققان، ۇلكەن دايىندىقپەن شىققان ەكسپەريمەنت دەپ ويلايمىن. كەيىنگى جاس جازۋشىلار وسىدان ۇلگى الۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن». بۇل – كوركەم ءسوزدىڭ سىرىنا ءبىر ادامداي قانىق جازۋشىنىڭ ورىندى ءۋاجى بولسا كەرەك.

ال مىرزان كەنجەباي مەن ءامىرحان بالقىبەكتىڭ پىكىرتالاسىندا («ولجاس قانداي اقىن، «ازيا» نەندەي كىتاپ؟» اتتى تاقىرىپتاعى سۇحبات) ولجاستى ماقتاپ وتىرعاننىڭ دا، داتتاپ وتىرعاننىڭ دا دالەلدەرى جەتكىلىكتى، تۇجىرىم-لوگيكالارى مىقتى كورىنەدى. قاپەلىمدە قاي جاعىنىڭ سەسى باسىم ەكەنىن اجىراتا الۋ قيىنعا سوعاتىنى بار. دەگەنمەن ماسەلەگە ۇلتتىق كوزقاراس تۇرعىسىنان كەلگەن م.كەنجەبايدىڭ و.سۇلەيمەنوۆ پوەزياسىنىڭ يدەيالىق جاعى، ونىڭ قازاقي ۇعىمداردى ءسىڭىرۋى مەن ءتۇسىنۋى جانە قولدانۋى جايىندا ايتقان پىكىرلەرىنىڭ وتكىرلەۋ ەكەنى كورىنىپ تۇرادى.

كىتاپتاعى ەندىگى ءبىر نازار اۋدارارلىق سۇحباتتار – ادام مەكەبايدىڭ «قۇپيا قويما» رومانى («ادام جازعان اپوكاليپسيس») مەن تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ ء«تالتۇس» (تالاسبەكتىڭ ء«تالتۇسى») روماندارى جايىندا ءوربىپ، ادەبيەتىمىزگە ءوز جاڭالىعىمەن كەلگەن كولەمدى پروزالىق شىعارمالار تالدانادى.

پوەزياعا ارنالعان سۇحباتتارعا («قاي قازاق «مەن – قازاقپىن» دەپ ايتپادى دەيسىز؟»، «مۇقاعالي ماگياسى»، «شاحانوۆ پوەزياسىنداعى بيىكتىك، جازىقتىق جانە  تەرەڭدىك سىرى»، «قارا ولەڭنەن ايرىلىپ قالماۋىمىز كەرەك»، «تىنىشتىقبەكتى تۇسىنگىم كەلەدى») مۇحتار شاحانوۆ، ەسەنعالي راۋشانوۆ، ورازاقىن اسقار، عالىم جايلىباي، ساكەن يماناسوۆ، مارالتاي رايىمبەكۇلى، ابۋباكىر قايران سياقتى اقىندار اتسالىسىپ، قازىرگى داۋىردەگى ۇلتتىق پوەزيامىزدىڭ وتكەندەگى جانە قازىرگى جاي-كۇيى، دەڭگەيى كەڭىنەن تالقىعا تۇسكەن.

سونىمەن بىرگە وسى كىتاپتاعى بىرنەشە سۇحباتتا («قازاقتىڭ جانى» قانداي كىتاپ؟»، «قورعانسىزدىڭ كۇنى» قازاقتىڭ بۇگىنگى ومىرىنە دە ۇقسايدى») بەلگىلى ءبىر شىعارمالار توڭىرەگىندە پىكىرىن بىلدىرگەن ادەبيەتشى عالىم، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ايگۇل ىسماقوۆا حانىم بۇرىنعى جانە قازىرگى قازاق پروزاسىنداعى جەتىستىكتەر تۋراسىندا سىر شەرتەدى. قاي كەزدە دە كوركەم شىعارمالارعا ءادىل باعا بەرەتىن ادەبيەتشى عالىمنىڭ وي-تۇجىرىمدارى تەوريالىق تۇرعىدان باعالى بولىپ كەلەدى. مىنا جەردە دە سول قالپىندا جارقىراپ كورىنەدى.

سودان سوڭ مەمۋارلىق شىعارمالارعا ارنالعان سۇحباتتاردا ادەبي شىعارمانىڭ بۇل ءتۇرى جايلى وي تولعاعان جازۋشىلار (قابدەش ءجۇمادىلوۆ، جاڭابەك شاعاتاي) مەمۋاردىڭ نە ەكەنىن، ونىڭ جانرلىق ەرەكشەلىگىنىڭ قالاي بولاتىنى تۋرالى جان-جاقتى ايتا كەلىپ، جەكەلەگەن اۆتورلاردىڭ مەمۋارلىق شىعارمالارىن (ق.ءجۇمادىلوۆ – «تاڭعاجايىپ دۇنيە»، م.ماعاۋين – «مەن»، ق.مىرزا ءالي – ء«يىرىم»، قاليقان ىسقاق – «كەلمەس كۇندەر ەلەسى») تالداپ، تارازىلاپ، وقىرمانداردى كوپ نارسەدەن حاباردار ەتەدى.

دەي كەلگەندە، جۇسىپبەك قورعاسبەكتىڭ «كىتاپحانا» اتتى ادەبي سۇحباتتار كىتابى – ءوزىنىڭ جاڭاشا فورماسىمەن قازاق سىنىنىڭ ىلگەرى باسىپ، دامۋىنا ۇلكەن اسەرى بار كىتاپ دەيمىز. كىتاپتاعى سۇحباتتاردا كوزگە الدىمەن تۇسەتىن پىكىر ەركىندىگى مەن ساراپشىلاردىڭ سۋبەكتيۆتى ويلارى شىعارمانىڭ كوركەمدىك قۇنىن بەلگىلەۋدە جەتەكشى ءرول اتقارىپ، بەلگىلى ءبىر شىعارما توڭىرەگىندە قوزعالعان اڭگىمە وقىرمان قاۋىمدى كىتاپ وقۋعا تارتسا، ادەبي ورتانىڭ سول كىتاپقا لايىقتى باعا بەرۋىنە مۇرىندىق بولارى انىق. كىتاپقا ەنگەن سۇحباتتاردىڭ پولەميكاعا تارتىپ تۇراتىن تۇستارىنىڭ كوپ بولۋى دا سونىڭ ءبىر دالەلى.

وسى كىتاپقا ەنگەن ءبىر سۇحباتتىڭ سوڭىندا تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن تۋعان تۇلعالى تۋىندىلار جايىندا ايتا كەلىپ، كىتاپ اۆتورى: «...كەسەك-كەسەك كوركەم شىعارمالار تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن جارىق كوردى. تەك مۇنى كورە ءبىلۋىمىز كەرەك، كورسەتە ءبىلۋىمىز كەرەك» دەگەن ەكەن. ءبىز دە وسى ۋاجگە توقتاپ، قازاق سىنىنا جاڭا ءبىر ءپىشىن رەتىندە ەنىپ جاتقان جۇسىپبەك قورعاسبەكتىڭ بۇل ەڭبەگىنىڭ ماڭىزىن كورسەتە ءبىلۋ كەرەك دەپ شەشىپ، وسى ماقالانى جازدىق. تەگىندە جاقسىعا مويىن بۇرىپ، جاڭالىقتى تاني بىلگەنگە نە جەتسىن.

احمەت ومىرزاق

Abai.kz