الەمدەگى ەڭ وزبىر قانىشەردىڭ ءبىرى عانا ەمەس، بىرەگەيى يوسيف ستالينگە قازاق ەلىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى تۇركىستان قالاسىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان ەسكى يكان اۋىلىندا ۇلتى وزبەك ءبىر كوكەزۋ ەسكەرتكىش قويىپتى...

يوسيف ستالين – اسا اۋىر قىلمىستارى مىڭداعان قۇجاتتارمەن دالەلدەنگەن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى قاندىقول قىلمىسكەر.

يوسيف ستالين – تۇتاس ۇلتتار مەن ۇلىستاردى قىناداي قىراتىن ساياسي جۇيە مەن قۇرىلىمدار ورناتقان، اتۋ-اسۋ مەن زورلىق-زومبىلىق جاساپ، ونداعان ميلليون جازىقسىز ادامداردى قازاعا ۇشاراتقان قانىشەر.

ءوزىن “بارلىق حالىقتار مەن ۋاقىتتىاردىڭ كوسەمى” دەپ اتاتقان وسى ءبىر مىسىقمۇرتتى نادان نەمە جاپپاي قىرىپ-جويعان جاۋىزدىق پەن گەنوتسيدتىڭ بۇرىن-سوڭدى ادام بالاسى ەستىپ، بىلمەگەن سۇمدىعىن  جاسادى.

يوسيف ستالينگە ەسكەرتكىش ورناتۋ – تۇتاس ۇلتتار مەن ۇلىستاردى قىرىپ-جويعان جاۋىزدىق پەن گەنوتسيدتى قولداپ، اقتاپ الۋ; ياعني، اتالعان قىلمىستارمەن نيەتتەس بولۋ دەگەن ءسوز. ال، يكانداعى وزبەك ەرتەڭ وزبەكستاننىڭ بۇگىنگى باسشىسى يسلام كارىموۆكە، ارعى كۇنى ۆلاديمير لەنينگە، بىرسىگۇنى لاۆرەنتي بەرياعا ەسكەرتكىش قويامىن دەسە، قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرامىز با؟..

ءسوز جوق، وڭتۇستىكتىڭ جەرگىلىكتى بيىلىگى ساياسي قاتەلىككە ۇرىنا جازدادى. ءتىپتى، العاشىندا زاڭنىڭ قولدانۋىن قاداعالاۋعا ءتيىس پروكۋرورلاردىڭ “يوسيف ستالينگە ەسكەرتكىش قويىلۋدا زاڭبۇزۋشىلىق بەلگىلەرى جوق” دەگەندەيىن دارگەي ءبىلدىرۋى – بارىپ تۇرعان كاسىبي قاراڭعىلىق. ولاي بولسا، ادامداردى قۇمىرساقاداي تاپتاعان ءستاليننىڭ قولدان جاساعان زۇلماتتارىن ەسكە الىپ،  “31 مامىر – ساياسي قۋعىن-سۇرگىن كۇنىن” نەسىنە بەلگىلەدىك؟..

ساياساتكەر مۇحتار تايجاننىنىڭ: «بۇگىنگى گەرمانيادا بىرەۋ: “گيتلەر اتاما قورادا ەسكەرتكىش ورناتامىن”، -  دەسە، سول گەرمانيانىڭ پروكۋراتۋراسى نە دەر ەكەن؟ دەموكرات-ليبەرال بولىپ، رۇقسات بەرە مە؟ اتاسىنىڭ باسى!.. سوۆەتتىك سيمۆوليكالارعا  تۇگەل، قاتال تۇردە تىيىم سالاتىن كەز كەلدى!

...سەن بيلىكتە وتىرسىڭ با، وپپوزيتسيادا ءجۇرسىڭ بە – ماڭىزدى ەمەس. قازىر ماسەلە باسقادا: سەن ۇلتشىلسىڭ با، قازاق ەلىنىڭ پاتريوتسىڭ با، الدە، باسىڭ باسقا ءبىر مەملەكەتكە قاراپ تۇر ما؟ ماسەلە: سەن قازاق ەلىنە بەرىلگەن ادامسىڭ با، الدە «وزگە ەلدىڭ مۇددەلەرىن قورعاپ ءجۇرسىڭ بە؟» – دەپ، اشىنۋى – ناعىز ەلشىلدىك ءھام ۇلتشىلدىق مىنەزدىڭ بەلگىسى. ويتكەنى، قازاقتىڭ نانىن جەپ جۇرگەن اندرەي تسۋكانوۆ دەگەن “قۇقىق قورعاۋشى” بىرەۋ (ولار ارامىزدا ءجۇزمىڭداپ سانالادى) ءوزىن-ءوزى “وپپوزيتسيونەر” اتاعانىمەن، شىن مانىسىندە، كەشەگى سسسر-ءدى ساعىناتىن ءستالينشىل پەندە ەكەندىگىن، ياكي، ناعىز حارام پيعىلى مەن پەردەگە تۇتقان قوتىر بەينەسىن وسىنداي ەكپىندەتكەن ەرەكشە ساتتەردە كورسەتىپ قويىپ جاتادى... مۇحتاردىكى دۇرىس:  نە سەن قازاق ەلىنىڭ ادال پاتريوتى بول، نە بۇيرەگىڭ بۇرعان باسقاعا بارا بەر! ءبىز ءۇشىن ارام اۋىلداستىڭ قاجەتى كوك تيىن!..

قازاق دۋ كوتەرىلىپ، الاش اتوي سالىپ، اقىرى، ەسكى يكان اۋىلىندا ستالينگە قويىلعان ەسكەرتكىش الىنىپ تاستالدى. قازاقستان تۋىن بالكونىنا قاداعان مەملەكەتشىل ازاماتقا ايىپ سالعان; گيتلەر تۋرالى ماقالا باسقان جۋرنالدى جازالاعان; تۇتاس ءبىر ۇلتتى تۇقىرتقىسى كەلگەن شوپجەلكە، شوۆينيست قاتىنعا نەبارى 4 جىلدىق شارتتى مەرزىم بەلگىلەگەن ء«ادىل قازاق»  سوتىنىڭ ءوزىنىڭ كاسىبيلىگى مەن شىنشىلدىعىن ايقىندايتىن كۇنى تۋدى!

ەندى ۇلتشىل جۋرناليست، قازىر وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىندە لاۋازىمدى قىزمەتتىڭ تورىندە وتىرعان باۋىرىمىز بەرىك ءۋالي (جانە قازاق ەلىنىڭ زاڭىن بۇزعان باسقا ايماقتارداعى باسشىلار) مىناداي ماسەلەلەردىڭ مۇلتىكسىز ورىندالۋىن قاداعالاسا دەيمىز:

1. ەسكى يكان اۋىلىنىڭ يوسيف ستالينگە ەسكەرتكىش قويعان تۇرعىنى قاتاڭ جاۋاپقا تارتىلسىن! كوپ سومادا ايىپپۇلدار تولەسىن!

2. يوسيف ستالينگە قويىلعان ەسكەرتكىشتى قويۋدا زاڭبۇزۋشىلىق بەلگىلەرى جوق دەگەن پروكۋرورلار جازالانسىن! قىزمەتتەرىنەن بوساتىلسىن!

3. جەڭىس كۇنىن تويلاۋ كەزىندە ورال قالاسىندا زاڭسىز كولىك شەرۋىن وتكىزۋگە تىرىسقان ادامدار قاتاڭ جازالانسىن! كولىك جۇرگىزۋشىلىك كۋالىكتەرىنىڭ كۇشى بىرنەشە جىلدارعا جويىلىپ، ايىپپۇلدار تولەسىن!

4. ۋكراينانىڭ قىرىم تۇبەگىن باسىپ-بارىمتالاپ الۋدى قوسقولداپ قولداعانى ءۇشىن ەۋروپا ەلدەرى ءوز شەكارالارىنان وتكىزبەي قويعان كرەملدىڭ قولبالاسى «تۇنگى قاسقىرلار» بايكەرلىك كلۋبىنىڭ باسشىسىن وڭتۇستىك استانامىزداعى رەسمي ساحنادا جەڭىس كۇندەرى قۇرمەتپەن قارسى العان الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى زاۋرەش امانجولوۆا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىلىگىنە قاۋىپ توندىرگەن دەپ تابىلىپ، قاتاڭ جاۋاپقا تارتىلسىن! لاۋازىمىنان بوساتىلسىن!

5. ەلىمىزدىڭ پارلامەنتىندە سوۆەتتىك زورلىق-زومبىلىقتار (كوممۋنيزم، لەنينيزم، ستالينيزم، وتان سوعىسى ت.س.س.) مەن ولاردىڭ بەلگىلەرىنە ءۇزىلدى-كەسىلدى تيىم سالاتىن زاڭ شۇعىل قارالىپ، قابىلدانسىن!

قاجىمۇحان عابدوللا 

Abai.kz