ۇلى اقىننىڭ مۇراسىن زەرتتەپ، تانىپ-ءبىلۋ ماقساتىندا جوعارعى وقۋ ورىندارىندا العاش رەت ارناۋلى ءپان قازمۋ-ءدىڭ قازاق ادەبيەتى كافەدراسىندا 1942-43 وقۋ جىلدارىندا  م.و.اۋەزوۆتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ابايدىڭ ادەبي مۇراسىن ۇزاق جىلدار بويى زەرتتەۋ باستالعان بولاتىن. ابايدىڭ شىعارماشىلىق بايلانىسى، جاڭا قازاق ادەبيەتىنىڭ كوشباسشىلىق قالىپاسۋ جولى باتىس جانە شىعىس ادەبيەتىنىڭ الەۋمەتتىك اعارتۋشىلىق، پاتريوتتىق يدەيالارىن بويىنا سىڭىرە بىلگەن اقىننىڭ ماقساتى دا وسى.

«ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعى قازاقستان-رەسەي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جانىنان ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعى قارساڭىندا اشىلدى. ابايدىڭ اقىندىق اينالاسى، شىعارماشىلىعى، اباي جيناعان مۇرالار نەگىزىندە قازاق ەتنوگرافياسىمەن تىعىز بايلانىسا قالىپتاسقان بۇل ورتالىق كەڭەيىپ، ەكى زالعا ۇلعايدى.

تاۋەلسىز ەلىمىز ءۇشىن رۋحانياتقا اسا قاجەت بولىپ وتىرعان «ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعىنىڭ باستاماسىمەن «ابايتانۋ كۋرسى»، «ۇلىلار مەكەنىنە ساياحات»، «اباي بيىگى - ۇلت بيىگى»، ء«اندى سۇيسەڭ مەنشە ءسۇي» باعدارلامالارى استانا ءۇشىن دە ەل رۋحانياتى ءۇشىن دە اسا قاجەت باستاماعا اينالدى. اتالعان ۋنيۆەرسيتەتتە ەكى بولمەلى ەكسپوزيتسيلىق زال، 3 مىڭعا جۋىق تاريحي جادىگەرلەر مەن دەرەكتى فيلمدەر جينالىپ، جەتى مىڭنىڭ ۇستىندە قالا جۇرتشىلىعى مەن ستۋدەنتتەر قاتىسقانى دا تاريح قويناۋىنا ەنگىزىلدى دەسە دە بولادى. ءتورت جىل ىشىندە تۇراقتى داستۇرگە اينالعان «ۇلىلار مەكەنىنە ساياحات» باستاماسى بويىنشا 147 ادامدى سەمەي جەرىنە اپارىپ، ۇلىلار مەكەنىنە ەكسكۋرسيالىق-تانىمدىق ساياحات ۇيىمداستىرعان وسى ورتالىق ەكەنى ايان. سەمەي مەملەكەتتىك تەلەراديو كەشەنى قورىنان ابايعا بايلانىستى 14 دەرەكتى فيلم كوشىرىلىپ اكەلىندى. ونىڭ ىشىندە شاكارىم، مۇحتار، قايىم مۇحامەدحانوۆ شىعارماشىلىعى دا بار. ياعني، ەشقانداي تاپسىرماسىز-اق، ۇكىمەتتىڭ قولداۋىن كۇتىپ، قول قۋسىرىپ وتىرماي-اق، قاراپايىم حالىقتىڭ قولداۋى مەن ابايتانۋعا قاجەت وتىنىشتەرىن ورىنداۋ ناتيجەسىندە وسىنداي ناتيجەگە قول جەتكىزدى. 2010 جىلدان باستاپ بىرنەشە باعىتتا الىس-جاقىن شەت ەلدەرمەن، ءارى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىمەن تىعىز بايلانىستا ابايدى ناسيحاتتاۋ، دارىپتەۋ ماسەلەسىمەن ۇزدىكسىز اينالىسىپ وتىرعان جالعىز ورتالىق.

مەملەكەتتىك تاپسىرىس بويىنشا ابايتانۋ 2012 جىلدان باستاپ جەكە ءپان رەتىندە مەكتەپ باعدارلامالارىنا ەنگىزىلدى، بىراق، وقۋلىعى نە ادىستەمەلىك قۇرالى قالىپتاسقان جوق. ەڭ وكىنىشتىسى، م.اۋەزوۆ قالىپتاستىرىپ كەتكەن ابايتانۋ عىلىمىن تەك زيالى قاۋىم مەن عالىمدار اياسىندا زەرتتەپ كەلەمىز. ال، جاستاردىڭ ابايىن، مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ابايىن، بالانىڭ تىلىندە جەتكىزە الماي كەلەمىز. سوندىقتان دا كۇنى بۇگىنگە دەيىن ابايتانۋ وقۋلىعى مەن باعدارلاماسىن، ادىستەمەلىك قۇرالىن جۇيەلى تۇردە قالىپتاستىرا الماي كەلەمىز. وسىنداي ولقىلىقتى تولتىرعان «ابايتانۋ» ورتالىعى قالا مەكتەپتەرىندەگى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ماماندارى مەن مەكتەپ وقۋشىلارىنا ادىستەمەلىك قۇرال رەتىندە دە، ابايتانۋ ءپانى رەتىندە دە ۇزدىكسىز قالا مەكتەپتەرىمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە استانا قالاسىنداعى وقۋ ورىندارىنىڭ باسشىلارىنىڭ سۇرانىسى بويىنشا 36 ساعاتقا نەگىزدەلگەن «ابايتانۋ» كۋرسى جۇرگىزىلە باستادى. ارنايى كۋرسقا استانا قالاسىنداعى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ماماندارى مەن كوللەدجدەردىڭ ۇستازدارى قوسىمشا ءبىلىم الدى. اپتاسىنا ءۇش رەت وتكىزىلگەن ساباق بارىسىندا م.اۋەزوۆتىڭ 70 جىل بۇرىنعى كۋرستىق باعدارلاماسىن قايتا جانداندىرىپ، ابايدىڭ ءومىرى، شىعارماشىلىعى، زەرتتەلۋىنە بايلانىستى تاقىرىپتار قامتىلعان بولاتىن.

از ۋاقىتتىڭ ىشىندە تانىمال بولعان  بۇل ورتالىق  وتكەن جىلدىڭ ماۋسىم ايىنان باستاپ قازاقستان-رەسەي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جابىلۋىنا بايلانىستى ءوز جۇمىسىن توقتاتتى.

«ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعى ورنالاسقان قازاقستان-رەسەي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جابىلۋىنا بايلانىستى كازىرگى ۋاقىتتا استانا قالاسىنداعى «يننوۆاتسيالىق زياتكەرلىك تەحنولوگيالار اكادەمياسى» كومپانياسىنىڭ قۇرامىندا جۇمىسىن جالعاستىرماق نيەتتە. «يننوۆاتسيالىق زياتكەرلىك تەحنولوگيالار اكادەمياسى» بۇعان دەيىن دە ابايتانۋ جيناقتارى مەن الىپپەسىن شىعارعان بەلگىلى ابايتانۋشى عالىم مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆپەن بىرگە، ابايتانۋمەن اينالىسىپ كەلە جاتقان ۇجىم.

بولاشاقتا ابايتانۋ زەرتتەۋ ينستيتۋتى مەن عىلىمي كىتاپحاناسىن قالىپتاستىرۋ، اباي شىعارمالارى مەن ابايتانۋ وقۋلىعىن  ينتەراكتيۆتىك تەحنولوگيا باعىتىمەن ناسيحاتتاۋ كوزدەلىپ وتىر.

استانا قالاسىنا جان-جاقتان كەلەتىن شەت مەملەكەتتەردىڭ وكىلدەرىنە بىردەن-ءبىر كورسەتەتىن ۇلت ۇستازى اباي ورتالىعىنا گەرمانيا، كورەيا، تۇركيا، قىتاي، وزبەكستان، تاتارستان، ت.ب. ەلدەردەن قوناقتار كەلدى. اباي شىعارماشىلىعى بۇگىنگە دەيىن 100-گە جۋىق شەت تىلدەرىنە اۋدارىلىپ، قازاقتىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەردى. الەمدىك دەڭگەيدە وتكىزىلەتىن ەكسپو-17 باعدارلاماسىندا بىردەن-ءبىر شەت ەلدەرگە كورسەتىلەتىن قازاقتىڭ برەندى اباي ەكەنى انىق.  

ءوز جۇمىسىن اقتاي الاتىن «ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعىنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتىپ، قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە ەكسكۋرسيالىق ساياحات جاساۋ، مەكتەپ باعدارلاماسىنا سايكەس وقۋلىقتار شىعارۋ، ابايتانۋشىلاردىڭ قاتارىن تولىقتىرۋ، ابايتانۋدىڭ مەكتەپ باعدارلاماسىنداعى ورنىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا ەلەۋلى جۇمىستار اتقارۋ ءۇشىن ورتالىقتىڭ ءوز الدىنا جەكە مەكەمە بولىپ قالىپتاسۋى ۋاقىتتىڭ ءوزى مويىنداتىپ وتىرعان زاڭدىلىق.

اباي شىعارماشىلىعىن الەم مويىنداپ، دانالىعىنا باس ءيىپ جاتقان تۇستا ەل تاۋەلسىزدىگىن العان جيىرما جىلدان ارتىق ۋاقىت ىشىندە ەلورداسى استانادان ابايعا جەكە ءبىر ورتالىق اشۋعا قۇلىق تانىتپاي وتىرعانىمىز وكىنىشتى.

عۇمىرىن اباي شىعارماشىلىعىنا ارناعان مۇحتار اۋەزوۆتىڭ الدىن كورگەن شاكىرتتەرىنىڭ ىشىندە قالعان جالعىز تۇياق بۇل كۇندە مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ ەكەن. مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ عۇمىرىن ابايتانۋعا ارناعان، ابايدىڭ شىعارماشىلىعى مەن ءومىرى، ولەڭدەرىندەگى ءار سويلەمدى جەتە زەرتتەپ، ابايتانۋدىڭ زەرتتەلۋ عىلىمىن كەزەڭ-كەزەڭگە ءبولىپ، سالا-سالا بويىنشا زەردەلەپ قولىمىزعا بەردى. ۇلى اقىننىڭ ءبىر ولەڭىن، نەمەسە قارا سوزدەرىن، پالساپالىق كەيبىر ويلارىن عانا زەرتتەپ جۇرگەن مەرزىمدىك ابايتانۋشىلاردىڭ - ابايتانۋدىڭ زەرتتەلۋ ءداۋىرىنىڭ ءۇش كەزەڭىن كورگەن (م.اۋەزوۆ كەزەڭى، م.اۋەزوۆتەن كەيىنگى كەزەڭ، بۇگىنگى ابايتانۋ) ناعىز عالىم مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆتەن ۇيرەنەرى كوپ.

سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىققان عالىم اعانىڭ، «ابايتانۋدى كەشەگى كەڭەستىك كوزقاراستان ارىلتىپ، بۇگىنگى جاڭا تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ناعىز، تولىق ابايىن قالىپتاستىرۋىمىز قاجەت» دەگەنىن نەگىزگە الا وتىرىپ، ۋاقىت كۇتتىرمەي ۇلى اقىننىڭ جۇمباعىن اشۋعا كىرىسۋىمىز كەرەك. ايتپەسە، زاڭعار جازۋشى م.اۋەزوۆتەن تىكەلەي ساباق العان مەكەمتاستان ءبىر كۇنى ايىرىلىپ قالساق، ابايتانۋ سالاسىنداعى سان جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابا الماي،  سان سوعىپ وكىنەتىن بولامىز. ونسىز دا قايىم مۇحامەدحانوۆتىڭ ورتامىزدا جۇرگەندە قادىرىن بىلمەدىك. عالىمنىڭ جىلدار بويى تىرنەكتەپ جازعان  قۇندى ەڭبەكتەرىن ءالى دە تولىق جاريالاي الماي كەلەمىز.

اباي شىعارمالارىنىڭ باسىلۋىن ءوزى كورگەن جوق. بىرەن-ساران ولەڭدەرى بولماسا ابايدىڭ كوزى تىرىسىندە «جىگىتتەر، ويىن ارزان، كۇلكى قىمبات» دەگەن ولەڭىن جۇسىپبەك شايىقسىلامۇلى دەگەن ادام اقىننىڭ اتىن اتاماي باستىرادى. «جاز»، «بولىس بولدىم مىنەكي» دەگەن ولەڭدەرى 1886 جىلى «دالا ءۋالاياتى» گازەتىنە كوكباي جاناتاەۆتىڭ اتىمەن جارىق كورەدى.

سوندىقتان دا جازىپ ايتقان، جاتشا شىعارعان ولەڭدەرى بىزگە جەتپەگەن. كەيىننەن اباي ولەڭدەرىن جيناعان كىسىلەر ابايدىڭ ولەڭىنىڭ اتىن عانا ايتىپ، نەمەسە ءبىر جول ولەڭمەن عانا ساقتالىپ قالعان. توعجانعا ارنالعان «ساپ-ساپ كوڭىلىم، ساپ كوڭىلىم» ولەڭى سوڭعى كەزدە تابىلدى. 1882 جىلى لەرمونتوۆتان اۋدارعان تۇڭعىش اۋدارماسى «بورودينو» دا تۇگەل ەمەس. بىزگە بەلگىلى كولەمى 20 جولدىق نۇسقاسى عانا ساقتالعان. 1896 جىلدان باستاپ، 1916 جىلعا دەيىن ابايدىڭ ولەڭىن كوشىرىپ ۇقىپتاپ جۇرگەن مۇرسەيىت مولدا سول ۋاقىتتىڭ «باسپاحاناسى» بولدى. سوڭعى كەزدە كاسىپكە اينالدىرىپ 7-8 مولدا كوشىرگەن. كوشىرگەندەر ءبىر ولەڭ ءۇشىن ءبىر قويدىڭ قۇنىنداي اقى الاتىن بولعان.

ەلدىڭ ىشىندەگى قازاقتىڭ قىزدارى وزدەرىنە ابايدىڭ قولجازباسىن كوشىرتىپ، ۇزاتىلعاندا ولەڭنىڭ ءبىر داناسىن الا كەتەتىن بولعان. بۇل قازاق جاستارىنىڭ اراسىندا اباي ولەڭىنىڭ باعالى بولعاندىعىن كورسەتەدى.

ابايدىڭ كوزى تىرىسىندە باسپا ءجۇزىن كورگەن ەكى ولەڭىنەن كەيىن اباي ولەڭدەرىنىڭ تۇڭعىش تولىق جيناعى اقىن دۇنيەدەن وزعاننان كەيىن 1909 جىلى سانت-پەتەربۋرگتاعى ءىلياس بوراگانسكي باسپاسىنان جارىق كورەدى.

ابايتانۋ شەجىرەسىندە التىن ارىپپەن جازىلعان بۇل وقيعانى ابايدىڭ نەمەرە ءىنىسى – ءارحام كاكىتايۇلى ءوز ەستەلىگىندە بىلاي باياندايدى. «1906 جىلى جاز شىعىپ، كيىز ءۇي تىككەندە كاكىتاي ابىلايشا قوس تىككىزىپ، مۇرسەيىت موللانى شاقىرتىپ الىپ، «سەن مىنا ءبىز جيناعان اباي ولەڭدەرىن رەتتەپ جاز» دەپ وڭاشا قوسقا وتىرعىزدى. مۇرسەيىت اسىقپايتىن، سۇلۋ جازاتىن ادام ەدى. اباي ولەڭدەرىن ءبىر اي شاماسىندا دايىنداتىپ الىپ، كاكىتاي سەمەيگە ءوزى الىپ ءجۇردى. جول راسحودىنا ەكى سەمىز ات، ەكى سەمىز تۇيەسىن اكەتتى. كاكىتاي مالىن اقشالاپ الىپ ومبى قالاسىنا كەتتىم دەپ حات جازدى. ودان كەيىن «ومبىدا باستىرا المادىم، قازان قالاسىنا ءجۇرىپ بارامىن» دەپ تاعى دا حات جازادى. ءبىر جۇمادان كەيىن ۇيگە تەلەگرامما كەلدى; «قازان قالاسىنداعى باسپاحانالاردىڭ باسۋعا ۋاقىتى بولمادى. پەتەربۋرگتاعى باسپاحانامەن شارت جاساستىم، تەز 200 سوم اقشا پەرەۆود ەت دەگەن. ايتقانىنداي 200 سوم جىبەردىك. كاكىتاي ءبىر ايدا قايتا ورالدى. كوررەكتورلىق مىندەتىن ءوز موينىنا الاتىن بولىپتى. پەتەربۋرگتەگى باسپاحانا ءبىر باسپاتاباق قاعاز باسىپ، سەمەيدەگى ءانيار ۇيىنە جىبەرەدى، ءانيار كاكىتايعا جەتكىزىپ تۇرادى. كاكىتاي ونىڭ قاتەسىن تۇزەپ، پەتەربۋرگكە جونەلتەدى. وسىنداي سەرگەلدەڭمەن ءجۇرىپ، ابايدىڭ ءبىرىنشى ولەڭدەر جيناعى 1909 جىلى ءۇش جىلدا زورعا جارىققا شىعادى. مۇرسەيىت قولجازباسىنىڭ نەگىزىندە جارىق كورگەن 5339 جول ولەڭىنىڭ 1090 جولى اۋدارما بولاتىن. العاشقى باسىلىمعا كىرمەي قالعان 17 ولەڭى كەيىنگى زەرتتەۋشىلەردىڭ ەڭبەگىمەن كەيىنگى باسىلىمداردا تولىقتىرىلىپ بەرىلدى.

مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ابايتانۋعا قوسقان ۇلەسى ناتيجەسىندە اقىننىڭ كەيىنگى شىققان 1933, 1939, 1945 جىلدارداعى باسپاسىنداعى جيناۋ، ءتۇزۋ ناتيجەسىندە قارا سوزدەردەن باسقا 10708 جول ولەڭ قوسىلدى. سونىمەن ابايدىڭ تولىق جيناعىن وزىنەن قالعان ارحيۆ بولماعاننىڭ وزىندە عىلىمي زەرتتەۋلەر مەن ىزدەۋلەردىڭ ارقاسىندا بۇگىنگە جەتكەن، قارا سوزدەردەن باسقا 7133 جول ەڭبەگى بەلگىلى بولدى. 

اباي مۇراسىنىڭ باسپادان كىتاپ بولىپ شىعۋىنا قالتقىسىز قامقورلىق جاساعان – ءاليحان بوكەيحانوۆ بولسا، ولەڭدەرىن جيناقتاپ باستىرۋعا زور ۇلەس قوسقان مۇرسەيىت بىكەۇلى، كاكىتاي ىسقاقۇلى، تۇراعۇل ابايۇلى ەدى.

اۋەلدە مۇنى سەمەيدەن شىعارۋدى ۇيعارعان ءاليحان بوكەيحانوۆ اقىننىڭ ءومىرى مەن قوعامدىق قىزمەتى جايلى العاش كولەمدى ماقالا جازعان. اباي دۇنيەدەن وزعان سوڭ، ەكى جىلدان كەيىن «سەميپالاتينسكي ليستوك» گازەتىنە «قازاناما» جاريالايدى. سول گازەتتە اباي ولەڭدەرىنىڭ جيناق بولىپ باسىلاتىنى جايلى ايتىلادى. سولاي دەسە دە، اباي جيناعى باسىلىپ شىقپاي قالادى. ونىڭ سەبەبى – ءاليحان بوكەيحانوۆ 1906 جىلى 8 قاڭتاردا سەمەيگە سەزگە قاتىسپاق بولىپ، كەرەكۋدەن كەلە جاتقان جولىندا تۇزقالا دەگەن جەردە تۇتقىنعا الىنادى. قايتارىپ اپارىپ كەرەكۋ تۇرمەسىنە جابادى. وسى جولى ۇستالعان كەزدە ونىڭ پورتفەلىندە اباي ولەڭدەرى جيناعىنىڭ قولجازباسى بولادى. كوپ كەشىكپەي ايعاق بولماعاندىقتان بوسايدى. حالىقتىق تۇلعاعا اينالعان ءاليحاندى پاتشا ۇكىمەتى ۇنەمى قىرىنا الىپ، 1908 جىلى قايتا قاماۋعا الادى. ىسكە ءىلىنىپ، قۋدالانىپ ءجۇرىپ تە اباي ولەڭدەرى باسپادا جاتقانىن ەستەن شىعارمايدى. ءسويتىپ 1909 جىلى جارىق كورەدى. كوپتەن كۇتكەن  ابايدىڭ تۇڭعىش جيناعىنىڭ جارىق كورۋىن العاش رەت مىرجاقىپ دۋلاتوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆتار جازادى.

ابايتانۋدىڭ تاريحىندا ابايعا ارنالعان العاشقى تەكسەرۋ، ءتۇسىنىپ، تانۋ 1914 جىلى اقىننىڭ قايتىس بولعانىنا 10 جىل تولۋىنا بايلانىستى ەسكە الۋ ء«ال-شارحيات» جينالىسىنان باستالادى. وسى جينالىستا العاش رەت ابايدىڭ شىعارماشىلىعى مەن ءومىرى جونىندە قازاقتان شىققان تۇڭعىش جۋرناليست قىز نازيپا قۇلجانوۆا بايانداما جاسايدى. ۇلى ابايدىڭ قادىر قاسيەتىن، اتاعىن جۇرتشىلىققا جاريا ەتۋدەگى العاشقى قادام جاساپ، تۇڭعىش كەشتى ۇيىمداستىرۋشى - جۋرناليست، اعارتۋشى، قازاقتىڭ وقىمىستى قىزى ءنازيپا سەگىزبايقىزى قۇلجانوۆانىڭ ەڭبەگى ەرەكشە ەدى.

كەز كەلگەن اقىندى تانۋ ەڭ الدىمەن ءومىربايانى مەن شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋدەن باستالادى. اباي مۇرالارىنىڭ ساقتالۋىنا كەپىل بولعان ادامدار – عابيتحان، كىشكەنە مولدا، سامارباي، دايىرباي مولدالار، ت.ب. دا جيناستىرعان. سولاردىڭ ىشىندە ەرەكشە ەڭبەگى بار ادام – مۇرسەيىت بىكەۇلى. اباي ءسوزىن كەرەك ەتكەندەر مۇرسەيىتكە تاپسىرما بەرىپ وتىرعان. سول كەزدەگى قالىپتاسپاعان ەملەگە بايلانىستى كوشىرمەدە كەمشىلىكتەردىڭ كەتىپ وتىرۋى وسى كۇنگە دەيىن اباي شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋگە كەسەلىن تيگىزىپ كەلەدى.

ابايتانۋدى زەرتتەۋ مۇحتار اۋەزوۆتىڭ باستاماسىمەن رەۆوليۋتسيادان كەيىن عانا قولعا الىنىپ، ابايتانۋشىلاردىڭ قاتارى ءوستى.  ابايتانۋعا ەڭبەك سىڭىرگەن مۇحتار اۋەزوۆ، قاجىم جۇماليەۆ، قايىم مۇحامەدحانوۆ، رابيعا سىزدىقوۆا، مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ سىندى كوپتەگەن تۇلعالار ايقىندالدى.

اباي شىعارمالارى شەت مەملەكەتتەرىنە دە بەلگىلى. اقىننىڭ جەكە ولەڭدەرى 100-گە جۋىق ەلدەردىڭ تىلدەرىنە اۋدارىلىپ، سان مارتە جەكە كىتاپ بولىپ باسىلدى. ابايدىڭ بۇگىنگە جەتكەن 176-78 ولەڭى ءۇش پوەماسى، 50-گە جۋىق اۋدارماسى، 45 قارا ءسوزى، 27-گە تارتا ولەڭىنە ءان جازعان سازگەرلىگى بەلگىلى. قازاق تاۋەلسىزدىگىن الەم تانىعان بۇگىنگى زاماندا تۇركيا، گەرمانيا، رەسەي، قىتاي، كورەيا، ت.ب. مەملەكەتتەردە اباي ەسكەرتكىشتەرى، مەن اباي اتىنداعى كوشەلەر، اباي ورتالىقتارى بار.

الەمدىك دەڭگەيدە وتكىزىلەتىن ەكسپو-17 باعدارلاماسىندا بىردەن-ءبىر شەت ەلدەرگە كورسەتىلەتىن قازاقتىڭ برەندى اباي ەكەنى انىق. 

«ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعى ورنالاسقان قازاقستان-رەسەي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جابىلۋىنا بايلانىستى كازىرگى ۋاقىتتا استانا قالاسىنداعى «يننوۆاتسيالىق زياتكەرلىك تەحنولوگيالار اكادەمياسى» كومپانياسىنىڭ قۇرامىندا جۇمىس ىستەپ كەلەدى. «يننوۆاتسيالىق زياتكەرلىك تەحنولوگيالار اكادەمياسى» بۇعان دەيىن دە ابايتانۋ جيناقتارى مەن الىپپەسىن شىعارعان بەلگىلى ابايتانۋشى عالىم مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆپەن بىرگە، ابايتانۋمەن اينالىسىپ كەلە جاتقان ۇجىم.

بولاشاعى زور «ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعىنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتىپ، ابايتانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى مەن عىلىمي كىتاپحاناسىن قالىپتاستىرۋ كوزدەلىپ وتىر. عىلىمي-زەرتتەۋ جانە مادەني-اعارتۋ باعىتى بويىنشا جۇمىس اتقاراتىن بولاشاعى زور ابايتانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى الداعى ۋاقىتتا ەلىمىزدە ابايتانۋشى عالىمدار قالىپتاستىراتىنى ءسوزسىز.

وسى ماقساتتا قالا اكىمىنە جازعان ءوتىنىش نەگىزىندە 2014 ج. ماۋسىم ايىندا «ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعىنىڭ جەكە عيماراتىن سالۋ جونىندە جەر تەلىمىن بەرۋ مۇمكىندىكتەرى قاراستىرىلعان. ورتالىققا بەرىلەتىن جەر تەلىمى قالالىق جەر جوسپارلاۋ ءبولىمىنىڭ سىزباسىمەن بەلگىلەنىپ، باقىلاۋعا الىنعان. يمانعالي تاسماعامبەتوۆ اكىم بولىپ تۇرعان كەزدە  ابايتانۋعا جەر بەرۋ ماسەلەسى قاراستىرىلعان بولاتىن. بۇگىندە ول كىسىنىڭ قىزمەت اۋىستىرۋىنا بايلانىستى وسى ماسەلە ءالى سوزالاڭعا سالىنىپ كەلەدى.

وسى ۋاقىت ىشىندە «ابايتانۋ» ورتالىعىنا بەرىلەتىن جەر تەلىمىن اباي ەسىمىن جامىلىپ، قاتىسى جوق بولسا دا، كوممەرتسيالىق ماقساتتا پايدالانۋعا ۇمتىلىپ جۇرگەندەر دە جوق ەمەس.

قالاي دەسەك تە، ابايتانۋ سالاسىندا مەملەكەتتىك باعدارلامالار شەڭبەرىندە اتقارىلاتىن جۇمىستاردىڭ ماڭىزدىلىعى مەن كولەمى جاعىنان جىل سايىن ۇلعايىپ جاتقانى، ءوز الدىنا جەكە ابايتانۋ ينستيتۋتىنىڭ اشىلۋ قاجەتتىگىن تۋعىزىپ وتىر. 

الماحان مۇحامەتقاليقىزى،

«ابايتانۋ» عىلىمي-تانىمدىق ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى

استانا قالاسى.

Abai.kz