باسپاسوزدە بادىرايتىپ جازباساق تا ەل بىرلىگى مەن ۇلت تۇتاستىعىن ويلايتىن ازاماتتاردىڭ قاباعىنا كىربىڭ ۇيالاتىپ جۇرگەن ءبىر ماسەلە بار. ول – رۋلىق، ايماقتىق ەرەكشەلىك پەن كەمشىلىكتى الدەكىمدەردىڭ ادەيى قوزدىرىپ تۇراتىندىعىنا ساياتىن ماسەلە. بۇل جايىندا ءسال كەيىنىرەك. اڭگىمەمىزگە كىرىسپەس بۇرىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسiندە قاراستىرىلعان «الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسiلدiك نەمەسە دiني ارازدىقتى قوزدىرۋ» اتتى 164-باپقا توقتالىپ وتەيىك.

وسى باپتىڭ ءبىرىنشى تارماعىندا «الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسiلدiك، دiني ارازدىقتى نەمەسە الاۋىزدىقتى قوزدىرۋعا، ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiن نە دiني سەزiمدەرiن قورلاۋعا باعىتتالعان قاساقانا iس-ارەكەتتەر، سول سياقتى ازاماتتاردىڭ دiنگە كوزقاراسىنا،تەكتiك-توپتىق، ۇلتتىق، رۋلىق نەمەسە ناسiلدiك قاتىستىلىعى بەلگiلەرi بويىنشا ولاردىڭ ايرىقشالىعىن، ارتىقشىلىعىن نەمەسە كەمدiگiن ناسيحاتتاۋ، ەگەر وسى ارەكەتتەر كوپشiلiك الدىندا نەمەسە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن پايدالانا وتىرىپ، سول سياقتى الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، ناسiلدiك، دiني ارازدىقتى نەمەسە الاۋىزدىقتى ناسيحاتتايتىن ادەبيەت پەن وزگە اقپارات جەتكىزگىشتەردى تاراتۋ جولىمەن جاسالسا، ءبىر مىڭ ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشكە دەيiنگi مولشەردە ايىپپۇل سالۋعا نە ەكi جىلعا دەيiنگi مەرزiمگە تۇزەۋ جۇمىستارىنا نە جەتى جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا جازالانادى» دەپ جازىلعان.

وسى 164-باپ بويىنشا، الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسiلدiك، دiني ارازدىقتى نەمەسە الاۋىزدىقتى قوزدىرۋ، ياعني ءتورت ماسەلە قارالادى.

اتالعان 164-باپ بويىنشا، وسى ۋاقىتقا دەيىن الەۋمەتتىك، ۇلتتىق جانە ءدىني ارازدىقتى نەمەسە الاۋىزدىقتى قوزدىردى دەگەن ايىپپەن كوپتەگەن ادامداردىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، كەيبىرى سوتتالدى دا. ولاردىڭ ىشىندە ەڭ بەلگىلىلەرى، ەل ىشىندە كوپشىلىكتىڭ نازارىن اۋدارعانى ناتاليا سوكولوۆا، ۆلاديمير كوزلوۆ، بولات اتاباەۆ، سەرىك ساپارعالي، جانبولات ماماي، عابيت قۇرمانقۇل، تاتيانا شەۆتسوۆا-ۆالوۆا، ساكەن بايكەنوۆ ىستەرى، تاعىسىن تاعىلار.

الايدا وسى جەردە «رۋلىق ارازدىقتى نەمەسە الاۋىزدىقتى قوزدىرۋ» دەگەن ماسەلە نازارعا الىنبايدى.

ال شىن مانىندە ەل اراسىندا كۇندەلىكتى ومىردە رۋلىق الاۋىزدىقتى ادەيلەپ قوزدىرۋشىلار، نارازىلىق تۋدىرۋشىلار از ەمەس. الەۋمەتتىك جەلىلەردە دە بەلگىلى ءبىر رۋلاردى دارىپتەۋ بارشىلىق. مۇنىڭ ءوزى قازاق ۇلتىن بولشەكتەۋ مەن ءبىر-بىرىنە قارسى قويۋدىڭ ارەكەتى ەكەنى انىق.

سونىمەن بىرگە، ايماقتىق بولىنىستەردى قوزدىرۋشىلار، ماسەلەن، سولتۇستىك وبلىستاردان شىققان ادامدار مەن وڭتۇستىك وبلىستىڭ ادامدارى اراسىنداعى نارازىلىقتى ادەيىلەپ قوزدىرۋ دا قازاقتىڭ تۇتاستىعىن بۇزۋ مەن قازاقتار اراسىنداعى جىكتەلۋگە باعىتتايتىن جازبالار، اڭگىمەلەر ءجيى ۇشىراسادى. الايدا، ونداي ادامدارعا اتالعان 164-باپ قولدانىلمايدى. نەگە؟

قازاق ۇلتىنىڭ بىرلىگى مەن تۇتاستىعىن ساقتاۋ مەن نىعايتۋ ءۇشىن رۋعا، جەرگە بايلانىستى الاۋىزدىق تۋعىزۋشىلار دا جاۋاپقا تارتىلۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن.

سىزدەر قالاي ويلايسىزدار؟

ماقسات ىلياسۇلى

Abai.kz