ەلدى دامۋعا باستايتىن سەرپىندى جوبالار
مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالدىق-يننوۆاتسيالىق دامىتۋ باعدارلاماسى اياسىندا وبلىستا 11 جوبا جۇزەگە اسىرىلادى
«ءار وڭىردەگى ءاربىر يندۋستريالىق جوبا جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ عانا ەمەس سونىمەن بىرگە جۇرتشىلىقتىڭ دا ايرىقشا باقىلاۋىنا الىنۋى كەرەك. بۇل جۇمىس تاياۋداعى ونجىلدىقتا بۇكىل ەلىمىزدىڭ جالپىۇلتتىق مىندەتىنە اينالۋى ءتيىس».
قر پرەزيدەنتىنىڭ بيىلعى جولداۋىنان.
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «جاڭا ونجىلدىق - جاڭا ەكونوميكالىق ورلەۋ - قازاقستاننىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى» اتتى جولداۋىندا العا قويىلعان ماڭىزدى مىندەتتەردىڭ ءبىرى - مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالدىق-يننوۆاتسيالىق دامىتۋ باعدارلاماسىن تابىستى جۇزەگە اسىرۋ. ەكونوميكانى جاڭعىرتۋدىڭ كىلتى بولىپ تابىلاتىن بۇل باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە الەمنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى ەلۋ ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋ مۇمكىندىگى بار.
مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالدىق-يننوۆاتسيالىق دامىتۋ باعدارلاماسى اياسىندا وبلىستا 11 جوبا جۇزەگە اسىرىلادى
«ءار وڭىردەگى ءاربىر يندۋستريالىق جوبا جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ عانا ەمەس سونىمەن بىرگە جۇرتشىلىقتىڭ دا ايرىقشا باقىلاۋىنا الىنۋى كەرەك. بۇل جۇمىس تاياۋداعى ونجىلدىقتا بۇكىل ەلىمىزدىڭ جالپىۇلتتىق مىندەتىنە اينالۋى ءتيىس».
قر پرەزيدەنتىنىڭ بيىلعى جولداۋىنان.
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «جاڭا ونجىلدىق - جاڭا ەكونوميكالىق ورلەۋ - قازاقستاننىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى» اتتى جولداۋىندا العا قويىلعان ماڭىزدى مىندەتتەردىڭ ءبىرى - مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالدىق-يننوۆاتسيالىق دامىتۋ باعدارلاماسىن تابىستى جۇزەگە اسىرۋ. ەكونوميكانى جاڭعىرتۋدىڭ كىلتى بولىپ تابىلاتىن بۇل باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە الەمنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى ەلۋ ەلىنىڭ قاتارىنا كىرۋ مۇمكىندىگى بار.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەل ۇكىمەتى جەدەل يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى مەن رەسپۋبليكانى يندۋستريالاندىرۋدىڭ ەگجەي-تەگجەيلى كارتاسىن ازىرلەنگەنى بەلگىلى. الداعى جاڭا ونجىلدىقتاعى مۇمكىنشىلىكتەردىڭ باستاۋى بولاتىن سەرپىندى جوبالاردىڭ الدى بۇگىندە جۇزەگە اسا باستادى. ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسىمەن 2010-2014 جىلدارعا ارنالعان قازاقستاندى يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى اۋقىمىندا 100-دەن استام جوبا بەكىتىلدى. ونىڭ ىشىندە پاۆلودار ءوڭىرى جۇزەگە اساتىن جوبالار سانى بويىنشا رەسپۋبليكادا قوستاناي وبلىسىمەن بىرگە الدىڭعى ورىننان كورىندى. بىزدە 2014 جىلعا دەيىن 11 يننوۆاتسيالىق جوبا ىسكە قوسىلادى. ولاردىڭ ءتىزىمى تومەندەگىشە:
1. «بوزشاكول» كەن بايىتۋ كومبيناتىن سالۋ («قازاقمىس» كورپوراتسياسى، 2010 - 2014 جىلدار);
2. ەكىباستۇز گرەس-1 ستانتسياسىن كەڭەيتۋ جانە قايتا جاڭارتۋ («ەكىباستۇز گرەس-1» جشس، 2010 - 2014 جىلدار);
3. ەكىباستۇز گرەس-2-ءنىڭ №3 ەنەرگيا بلوگىن تۇرعىزۋ جانە ستانتسيانى كەڭەيتۋ مەن قايتا جاڭارتۋ («سامۇرىق-ەنەرگو» اق، 2009 - 2013 جىلدار);
4. «تامان» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگى بازاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جۇك ۆاگوندارىن جاسايتىن قۋاتتار قۇرۋ («قامقور مەنەدجمەنت» جشس، 2009 - 2011 جىلدار);
5. قۋاتى جىلىنا 30 000 توننا بولاتىن حلور جانە كاۋستيكالىق سودانى مەمبرانالىق ادىسپەن شىعارۋ ءوندىرىسىن سالۋ جانە ۇيىمداستىرۋ («كاۋستيك» اق، 2009 - 2010 جىلدار);
6. فارماتسەۆتيكا زاۋىتىن قايتا جاڭارتۋ جانە سالۋ («رومات» فارماتسەۆتيكالىق كومپانياسى» جشس، 2010 - 2012 جىلدار);
7. مەديتسينالىق زاۋىتتى قايتا جاڭارتۋ جانە سالۋ («رومات» فارماتسەۆتيكالىق كومپانياسى» جشس، 2010 - 2013 جىلدار);
8. باستاپقى اليۋميني وندىرەتىن قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتىنىڭ ەكىنشى كەزەگىن سالۋ («قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتى» اق، 2009 - 2010 جىلدار);
9. نان-توقاش ونىمدەرىن شىعارۋ («ەنەرگيا كاپيتال-1» جشس، 2008 - 2010 جىلدار);
10. اقسۋ گرەس-نىڭ №2 بلوگىن قالپىنا كەلتىرۋ («ەۋرازيا ەنەرگەتيكا كورپوراتسياسى» اق، 2007 - 2010 جىلدار);
11. ەكىباستۇز قالاسىندا باعىت اۋىستىرعىشتار ءوندىرىسىن جانە تەمىر جول دوڭعالاقتارىن وڭدەۋدى ۇيىمداستىرۋ («پرومماشكومپلەكت» جشس. 2009 - 2012 جىلدار).
جوعارىدا اتالعان 11 جوبانىڭ بىرنەشەۋى وسى جىلى ىسكە قوسىلادى. ەڭ الدىمەن ەكىباستۇزداعى «ەنەرگيا-كاپيتال-1» جشس جايىندا ايرىقشا اتاپ وتكەن ورىندى. كەلەشەكتە تاۋلىگىنە 30 توننا نان ونىمدەرىن پىسىرەتىن كاسىپورىن جۋىق ۋاقىتتا پايدالانۋعا بەرىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. نىسان وڭىردەگى ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە ماڭىزدى بولىپ سانالادى. ينۆەستجوبانى قارجىلاندىرۋعا 1 ميلليارد 113 ميلليون تەڭگە جۇمسالعان. ونىڭ 600 ميلليون تەڭگەسىن «قازاگروقارجى» ءبولدى. كاسىپورىندا جاڭادان 160 ەڭبەك ورنى قۇرىلادى. «قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتى» اق-دا الداعى ماۋسىم ايىندا ەكىنشى كەزەك ىسكە قوسىلادى. سونىڭ ناتيجەسىندە وتاندىق قاناتتى مەتالل ءوندىرىسىنىڭ جىلدىق كولەمى - 250 مىڭ تونناعا جەتكىزىلەدى.
باسقا جوبالار بويىنشا قازىرگى كۇنى قارجىلاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ماسەلەن گرەس-2 ستانتسياسىنىڭ №3 بلوك قۇرىلىسىن سالۋعا ارنالعان ەنەرگەتيكالىق قۇرال-جابدىقتاردى ساتىپ الۋعا رەسەيدىڭ ۆنەشەكونومبانكى 12 ميلليارد رۋبل بولۋگە ۇيعاردى. ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ اكتسيالارىن وتاندىق «سامىرۇق-قازىنا» مەن رەسەيلىك «ينتەر راو ەەس» كومپانيالارى ەلۋ پايىزدان ساتىپ العان. جاڭا ەنەرگوبلوك ىسكە قوسىلسا ستانتسيانىڭ قۋاتى ەلۋ پايىزعا ارتادى دەلىنىپ وتىر. ەلەكتر قۋاتى قازاقستانعا جانە رەسەيدىڭ ءبىراز ايماقتارىنا تاسىمالدانادى.
بۇدان باسقا وبلىستا وڭىرلىك يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى جاسالدى. وعان جىل باسىندا بەلگىلى بولعانداي جالپى قۇنى 138,3 ميلليارد تەڭگە تۇراتىن 32 جوبا ەنگەن بولاتىن. قازىردە اتالمىش جوبالاردى قارجىلاندىرۋ بعىتىندا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. وڭىرلىك يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى بۇل جوبالارمەن شەكتەلىپ قالمايدى. الداعى ۋاقىتتا ونىڭ قاتارى تولىعا ءتۇسۋى مۇمكىن. سەبەبى قازىرگى كۇنى ءوز كاسىپورىندارى مەن شارۋاشىلىقتارىن دامىتۋدى ويعا العان كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ قاتارى كوبەيىپ كەلەدى. ولاردىڭ ىشىندە اۋىل شارۋاشىلىعى بويىنشا وننان اسا جوبانىڭ ومىرشەڭ ەتىلەتىنىن ايتىپ وتكەن ابزال.
مەملەكەتتىك ۇدەمەلى يندۋستريالدىق-يننوۆاتسيالىق دامىتۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ تەتىكتەرىنىڭ ءبىرى - «بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020» بولىپ تابىلادى. «بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020» باعدارلاماسى ەكى كەزەڭنەن تۇرادى. 2010-2014 جىلدار ارالىعىن قامتيتىن العاشقى كەزەڭدە جاڭا بيزنەس-باستامالاردى قولداۋ، كاسىپكەرلىك سەكتوردى ساۋىقتىرۋ، ەكسپورتقا باعدارلانعان وندىرىستەردى قولداۋ ماقساتىندا جاسالعان. الداعى ون جىلدى قامتيتىن كەڭاۋقىمدى باعدارلاما ناتيجەسىندە ماڭىزدى بيزنەس ينديكاتورلارىنا قول جەتكىزىلەدى دەپ بولجانۋدا. بەرىلەتىن نەسيەلەردىڭ جالپى سوماسى كەمىندە 400 ميلليارد تەڭگەگە ارزانداتىلىپ، 2015 جىلعا قاراي جالپى ىشكى ءونىمنىڭ قۇرىلىمىنداعى وڭدەۋشى ونەركاسىپتىڭ ۇلەسىن كەمىندە 12,5 پايىزعا ۇلعايادى. بۇعان قوسا جالپى ەكسپورت كولەمدەگى شيكىزاتتىق ەمەس سەكتوردىڭ ۇلەسىن كەمىندە قىرىق پايىزعا ۇلعايتۋ، وڭدەۋشى ونەركاسىپتەگى ەڭبەك ونىمدىلىگىن كەمىندە ءبىر جارىم ەسەگە ارتتىرۋ كوزدەلىپ وتىر.
بۇل باعدارلامانىڭ جوباسى بۇعان دەيىن بيزنەس-قوعامداستىقتاردىڭ، بارلىق مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندار وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەڭىنەن تالقىلاندى. «بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020» باعدارلاماسى كەدەن وداعى جاعدايىندا كوپتەگەن رەسەيلىك جانە بەلارۋستىق كاسىپورىندارمەن باسەكەگە تۇسە الاتىن وتاندىق ءوندىرىس ورىندارىن ساۋىقتىرادى، سوندىقتان بۇل باعىتتاعى جۇمىستاردى بەلسەندى جۇرگىزۋ ماڭىزدى»، دەپ اتاپ وتكەن قر ۇكىمەت باسشىسى. باعدارلاماعا بيزنەس-قاۋىمداستىقتار وكىلدەرىنەن تۇسكەن ۇسىنىستار ەسكەرىلە وتىرىپ، تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى. اتاپ ايتقاندا، بۇل ۇسىنىستار باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ تەتىكتەرىن وڭايلاتۋعا قاتىستى بولدى.
بۇگىنگى تاڭدا «بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020» باعدارلاماسىن ءىس جۇزىنە اسىرۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق بازا قالىپتاستىرىلدى. ونى جۇزەگە اسىرۋعا 2010 جىلى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 30 ميلليارد تەڭگە كوزدەلىپ وتىر.
وبلىس باسشىلىعى اتالعان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى جويۋ، بانكتەردەن نەسيە الۋ ءۇشىن كەپىلدىكتەر ۇيىمداستىرۋ جانە تاعى باسقا باعىتتاردا جۇمىس ىستەۋدە. بۇگىندە وبلىستا كاسىپكەرلىك ماسەلەلەرى جونىندەگى ۇيلەستىرۋ كەڭەسى قۇرىلعان. ونىڭ مۇشەلەرى ءاربىر بەلگىلى مەرزىمدە باس قوسىپ، ىسكە اسقان شارالار تۋرالى وبلىس اكىمىنە ەسەپ بەرىپ وتىرادى.
م.اياعانوۆ.