وبلىس ورتالىعىن كارتوپ جانە كوكونىس ونىمدەرىمەن قامتاماسىز ەتەتىن پاۆلودار اۋدانىندا كۇزگى جيىن-تەرىم ناۋقانى اياقتالىپ قالدى. اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ باستىعى سەرىك امانوۆتىڭ مالىمەتىنشە، شارۋاشىلىقتار جالپى العاندا 52 مىڭ توننا كارتوپتى جيناپ الدى. ازىرگە قىرىققابات جانە ءسابىز ونىمدەرى القاپتاردان تولىعىمەن جەتكىزىلگەن جوق. دەگەنمەن شارۋالار بۇل ءىستى دە بۇگىن-ەرتەڭ بىتىرمەك.

سىچەۆكا اۋىلىنداعى «سيبيرياك» شارۋا قوجالىعى - پاۆلودار اۋدانىنداعى كوكونىس وسىرەتىن ءىرى شارۋاشىلىقتاردىڭ ءبىرى. قوجالىق باسشىسى ۆ.تەرەششەنكونىڭ سوزىنە قاراعاندا، بيىل 1,5 مىڭ تونناعا جۋىق كارتوپ الىندى. وتكەن جىلعىداي بيىل دا شارۋاشىلىق كارتوپتى 150 گەكتار جەرگە، قىرىققاباتتى 40 گەكتارعا، ال ءسابىزدى 70 گەكتار القاپقا سالعان ەكەن. كوكونىستىڭ سوڭعى اتالعان تۇرلەرىن قازىردە جۇمىسشىلار جەدەلدەتە جيناۋعا كىرىسكەن.

وبلىس ورتالىعىن كارتوپ جانە كوكونىس ونىمدەرىمەن قامتاماسىز ەتەتىن پاۆلودار اۋدانىندا كۇزگى جيىن-تەرىم ناۋقانى اياقتالىپ قالدى. اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ باستىعى سەرىك امانوۆتىڭ مالىمەتىنشە، شارۋاشىلىقتار جالپى العاندا 52 مىڭ توننا كارتوپتى جيناپ الدى. ازىرگە قىرىققابات جانە ءسابىز ونىمدەرى القاپتاردان تولىعىمەن جەتكىزىلگەن جوق. دەگەنمەن شارۋالار بۇل ءىستى دە بۇگىن-ەرتەڭ بىتىرمەك.

سىچەۆكا اۋىلىنداعى «سيبيرياك» شارۋا قوجالىعى - پاۆلودار اۋدانىنداعى كوكونىس وسىرەتىن ءىرى شارۋاشىلىقتاردىڭ ءبىرى. قوجالىق باسشىسى ۆ.تەرەششەنكونىڭ سوزىنە قاراعاندا، بيىل 1,5 مىڭ تونناعا جۋىق كارتوپ الىندى. وتكەن جىلعىداي بيىل دا شارۋاشىلىق كارتوپتى 150 گەكتار جەرگە، قىرىققاباتتى 40 گەكتارعا، ال ءسابىزدى 70 گەكتار القاپقا سالعان ەكەن. كوكونىستىڭ سوڭعى اتالعان تۇرلەرىن قازىردە جۇمىسشىلار جەدەلدەتە جيناۋعا كىرىسكەن.

ۆ.تەرەششەنكونىڭ ايتۋىنشا، شارۋاشىلىق ازىققا جارايتىن كارتوپتى تۇگەلدەي ساتىپ جىبەرۋگە ءماجبۇر بولعان. سەبەبى بىلتىر «قازاگروقارجى» كومپانياسىنان قۇنى 39 ملن. تەڭگە تۇراتىن «ۆالەي» جاڭبىرلاتقىش تەحنيكاسىن ليزينگى بويىنشا ساتىپ العان. قارىزدان ۋاقىتىندا قۇتىلماسا بولمايدى. قارجىدان قىسىلعان شارۋاعا وسىلايشا كارتوپتى القاپتان تىكەلەي ساتۋدان باسقا امال قالماعانعا ۇقسايدى. العاشقىدا ءبىر كيلوگرامىن 30 تەڭگەدەن ساتسا، كەيىن ونىڭ باعاسى 60 تەڭگەگە دەيىن جەتكەن ەكەن. ءبىر قىزىعى، جىل سايىن كۇزدە كەلىسى 35 تەڭگەدەن ءارى اسپايتىن كارتوپتىڭ باعاسىنىڭ بيىل وسىنشالىق كۇرت وسۋىنە كورشىلەس رەسەيلىك ساتىپ الۋشىلاردىڭ كوپتىگى اسەر ەتىپ وتىرسا كەرەك. بۇل جايتتى اۋىل شارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ باستىعى سەرىك امانوۆ تا جوققا شىعارمايدى.

بىراق «سيبيرياك» شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى قولىمەن وسىرگەن كارتوبىن تۇگەلدەي ساتىپ جىبەرسە دە، تۇسكەن پايدانىڭ ءبارىبىر قىمبات تەحنيكا ءۇشىن تولىق ەسەپ ايىرىسۋعا جەتپەگەنىن ايتادى. ەندى شارۋا جالپى سىيىمدىلىعى 3,5 مىڭ توننانى قۇرايتىن قويماسىن 1000 تونناعا جەتەتىن كارتوپ تۇقىمىمەن جانە قىزىلشا، قىرىققابات، ءسابىز سەكىلدى كوكونىس ونىمدەرىمەن تولتىراتىنىن ايتادى.

الا جازداي وسىرگەن كارتوپتى اتىراۋ، اقتوبە، اقتاۋ كاسىپكەرلەرىنە دەيىن جونەلتكەن ۆ.تەرەششەنكو اۋدانداعى سەرۆيستىك-دايىنداۋ ورتالىعىنا دا ءبىراز كولەمدە كارتوپ پەن 300-400 توننا شاماسىندا قىرىققابات پەن ءسابىزدى تاپسىراتىن بولىپ وتىر. دەسە دە، شارۋاشىلىق باسشىسى وبلىس ورتالىعىنىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن ساقتالادى دەلىنەتىن ونىمدەردىڭ قازىرگى نارىقتاعى باعامەن سالىستىرعاندا الدەقايدا تومەن باعامەن قابىلداناتىنىن العا تارتىپ وتىر. جوعارىدا ايتىپ وتكەندەي، قازىردە كارتوپتىڭ ءبىر كيلوگرامى القاپتاردان 60 تەڭگەدەن ساتىلسا، سەرۆيستىك-دايىنداۋ ورتالىعى ونى 35 تەڭگەدەن ساتىپ الماق. ۆ.تەرەششەنكونىڭ اڭگىمەسىنە قاراعاندا، سەرۆيستىك ورتالىق الدىمەن شارۋاشىلىقتارعا كومەكتەسۋى كەرەك ەدى. ماسەلەن، بيىل «سيبيرياك» شارۋا قوجالىعى كوكتەمدە قيىندىق كوردى. وتكەن جىلى وقىستان تۇسكەن ايازدىڭ سالدارىنان 1,5 مىڭ توننا قىرىققابات پەن 2 مىڭ توننادان استام ءسابىز القاپتاردان جينالماي قالدى. جەرگىلىكتى اۋىل شارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ ماماندارى بىلتىر قىستىڭ ەرتە تۇسەتىنىنەن شارۋالاردى الدىن-الا ساقتاندىرىپ-ەسكەرتكەنىن ايتادى. الايدا وتكەن كۇزدە بىتىك شىققان ونىمدەردى تولىقتاي قامباسىنا قۇيا الماعان «سيبيرياك» كوكتەمگى ەگىس جۇمىستارى كەزىندە قارجى تاپپاي قىسىلعان كورىنەدى. ۆ.تەرەششەنكونىڭ ايتۋىنشا، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردەن كۇتەر قايران جوق، ولار قىمبات كەپىل-مۇلىك تالاپ ەتەدى. ال جەرگىلىكتى «كەرەكۋ» نەسيە سەرىكتەستىگى بولسا، ءوتىنىشتى ۇزاق ۋاقىت قاراستىرادى. تىعىرىققا تىرەلگەن شارۋاشىلىق باسشىسى ۇلكەن وسىممەن قارىز الۋعا ءماجبۇر بولعان. كوكتەمدە قيىندىق تارتقان شارۋا ەندىگى جەردە سەرۆيستىك ورتالىقتىڭ ونىمدەردى ارزان باعامەن تاپسىرۋدى تالاپ ەتىپ وتىرعانىنا تۇسىنبەستىك ءبىلدىرىپ وتىر. بىراق اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ باستىعى س.امانوۆتىڭ ايتۋىنشا، كوكونىسشىلەر وسىعان دەيىن ءتۇرلى سۋبسيديالار مەن جەڭىلدىكتەرگە يە بولىپ كەلدى. وسىنىڭ قارىمتاسى رەتىندە شارۋالار ونىمدەرىن وتكىزۋگە مۇددەلى بولۋعا ءتيىس.

قورىتا كەلگەندە، ازىرگە پاۆلودار اۋدانىنىڭ شارۋاشىلىقتارى كارتوپ پەن كوكونىس جيناۋ بويىنشا كوزدەلگەن مەجەگە جەتىپ وتىر. ەندى تەك قولدا باردى ۇقساتۋ ماسەلەسى قالىپ وتىر. ءدال وسى كوكونىس ونىمدەرىن قىسقى كەزەڭدە ساقتاۋ ماسەلەسىن الداعى ۋاقىتتا ەگجەي-تەگجەيلى جازاتىن بولامىز.

نۇربول جايىقباەۆ