ۇلتتى قاسىرەتتەن قۇتقارار تولاعاي تەكتى ءبىر ۇلدى قۇدايدان سۇرايتىن حالىقپىز. اسپاننان اياعى سالبىراپ، بۇكىل جۇرتتىڭ مۇڭىن ارقالار الىپ تۇلعا تۋا قالسا دەيمىز. سودان شىعار، انانى دا، مىنانى دا قازاقتىڭ قامىن جەگەن پەرىشتە تەكتى پەندە ەتىپ، اناۋشىل-مىناۋشىل بولىپ، قىزىلكەڭىردەك بولىپ جاتقانىمىز. بۇل قانداي پسيحولوگيا؟ بۇل قانداي قالىپ؟

پەندە قاتەلەسۋگە قۇقىلى... بىراق، ءدال قازاقتاي قاتەلەسە بەرەتىن حالىقتى ءوز باسىم كورگەن ەمەسپىن. ماسەلەن، بۇگىنگىندەي الدىڭ جار، ارتىڭ قۇزعا اينالعان داۋىردە حالىقتى قارا توبىر دەپ تانىپ، سول توبىردى باستايتىن سەركە ىزدەۋ – ۇلتتى قورلاۋ دەپ بىلەمىن. قوي باستايتىن ساقالدى سەركەلەر وتاردىڭ بەرەكەسىن الىپ بىتپەيتىن بە ەدى؟ قازاق قوي ەمەس، بىزگە سەركەنىڭ دە قاجەتى شامالى. اركىم، اركەزدە بولىپ جاتقان جاعداياتقا قاتىستى ءوز اراسىنان باتىر دا تابادى، اقىن دا تابادى. ەل ءىشى – التىننىڭ كەنىشى. توت باسپاعان الماس قىلىش كوپ. ونىڭ ءبارىن ۇلتتىق تۇلعاعا اينالدىرۋ دا دۇرىس ەمەس. ۇلتىڭ ءۇشىن ورايى كەلىپ، اتقا قوندىڭ با، سوسىن ءتۇس. سول ءبىر ساتتىك باتىرلىعىڭدى مالدانىپ، ءومىر بويى ءبالسىنۋ، ەرلىگىڭدى بۇلدانۋ ەشكىمگە دە وپا اپەرمەيدى.

قازىر قازاقتىڭ باسىنا كۇن تۋا قالسا، «انا كوكەم نە دەيدى؟» ەكەن دەپ سىلەكەيىمىز شۇبىرىپ ويدان جاساپ العان «گەرويىمىزدىڭ» اۋزىنا تەلمىرە قالامىز.

ورايىن ءدوپ پايدالانىپ، جاۋ كەتكەن سوڭ، پىشاعىن تاسقا شاۋىپ، باتىر بولا قالۋدى كاسىپ ەتكەن و پاقىر ءدال ءسىز سياقتى قاۋقارسىز پەندە ەمەس پە؟ نە دەي قويۋى مۇمكىن؟

مىسالى، ءبىر عانا تيپتىك بەينەنى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىڭىزشى.

ەلدەگى جەمقورلىققا ءلام ءداپ اۋىز اشپاعان ءبىر كوكەمىز اياق استى «91» دەگەن توپتىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىمىزگە توندىرگەن قاۋپىنە شىر ەتە تۇسەدى . جەر داۋى كەزىندە ءتىلىن تىستەپ، «قۇيرىعىن قىسىپ» وتىرعان و پاتشاعار قىزداردىڭ باسىنداعى حيدجاپقا كەلگەندە ءجالاڭتوس باتىرعا اينالىپ شىعا كەلەدى.

جالپىلاما العاندا ءبىز وسىنداي قالىپتاعى ادامداردى باتىر ەتىپ جۇرگەنىمىزدى بىلەمىز بە؟

ول نەنى وزگەرتەدى؟

قازىر ۇلتىن ساتقاندار، ءدىنىن ساتقاندار، ءتىنىن ساتقاندار مىنبەدە ءجۇر... ءبىز سۋىق تورعايداي قالتىراعان ولاردى تولاعايعا اينالدىرىپ الدىق.

بىزگە جالپى وسىنداي ۇلتتىق تۇلعا قاجەت پە ەدى؟

جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ مىڭداعان باتىرلارىن كوزگە ىلمەي، شەيىت بولعان ءبىردى-ەكىلى بوزداعىمىزدى عانا باتىر جاساپ العانىمىز كەشە عانا. بيلىك مىڭنىڭ مىسىنان قورىققان شىعار! ال، ءبىز نەگە «بىرگە» تابىنۋعا قۇمارمىز؟

مەن وسىنى تۇسىنبەي-اق قويدىم.

قانات بىرلىكۇلى

Abai.kz