يسپانيانىڭ «استاناەكسپو-2017» كورمەسىندە قوناقتارعا جاسىل ەنەرگيانىڭ الەۋەتى تۋرالى ايتۋى بەكەر ەمەس. بۇل مەملەكەت تابيعي ەنەرگيانى وندىرۋدەن كوش باستاپ تۇرعانداردىڭ ءبىرى. ەلدىڭ باستى ماقتانىشى – اتالمىش سالاداعى يننوۆاتسيالىق عىلىمدى دامىتۋ جولدارىن قولعا الۋى. بۇل تۋرالى يسپانيا پاۆيلونىنىڭ كىرە بەرىسىنەن-اق بىلۋگە بولادى. ەلدىڭ تىنىس-تىرشىلىگى تۋرالى ماعلۇمات العان سوڭ، كەلۋشىلەر يسپان اۋىلىنا ساياحاتتايدى. ساياحاتتى پاۆيلوننىڭ جەتەكشىسى كارمەن بۋەنو باستايدى. ايتۋىنشا، بۇل جەردە مەيماندار تابيعات پەن ونىڭ رەسۋرستارى اراسىنداعى بايلانىستى تەرەڭ سەزىنەدى. ول - ۆيرتۋالدى اعاش. الايدا كادىمگى تابيعاتتىڭ ءتىرى اعزاسىنىڭ جانىندا تۇرعانداي كۇش كەشەسىز. جاپىراقتار سىبدىرى، سالقىن سامال، كوكتىڭ ءيسى...ءبارىن-ءبارىن سەزىنەسىز. «بۇل ءبىزدىڭ ۇنەمى دامىپ وتىرۋىمىز كەرەك. بىزگە قاجەتتىلىگىمىزدى قورشاعان ورتاعا زيان تيگىزبەيتىندەي ەتىپ وتەۋدى، تابيعي تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋدى  ۇيرەنۋ قاجەت» -دەيدى كورمە ۇيىمداستىرۋشىلارى.

يسپاندىقتار وزدەرىن ارمانشىلدار، العاشقىلاردىڭ ءبىرى، يننوۆاتورلارمىز دەپ اتايدى. بۇل ەلدىڭ جەلدىك ەنەرگەتيكالىق تەحنولوگيالار ەكسپورتىنىڭ جىلدىق كولەمى ەكى جارىم ملرد ەۋرودان اسادى. جەل ەنەرگەتيكاسىمەن بايلانىستى پاتەنتتەر سانى جاعىنان ەۋروپاداعى ءۇشىنشى ەل. دۇنيەجۇزىندەگى تەرموەلەكترلىك ەنەرگەتيكا بويىنشا جوبالاردىڭ 73%  يسپان كومپانيالارىمەن جۇزەگە اسىرىلۋدا. پاۆيلون قابىرعالارىنداعى ايرىقشا گەومەتريالىق پىشىندەر بۇل مەملەكەتتىڭ ەنەرگەتيكالىق ءال-اۋقاتىن كورسەتەدى. ال، ەرەكشە كۇن ستانتسيالارى ەلەكتر جانە جىلۋ قۋاتىن بەرۋدەن الدا كەلەدى ەكەن.

ايتا كەتەرلىگى، دۇنيەجۇزىلىك قۋاتتىڭ 45% يسپانيادا ورنالاسقان. قولدانىستاعى بارلىق ەنەرگيا كوزىنىڭ 40%  جاڭارتىلعان ەنەرگيا كوزى  قۇراپ وتىر.

پولشا پاۆيلونى نەسىمەن ەرەكشەلەندى؟

پولشا جەرىندە وتە كوپ كومىر قورى بولعاندىقتان، بۇل جەردە شاحتا ۇلگىسىندە جاسالعان بولىك بار. قابىرعاداعى ەكراننان ۋت قالاسىندا ورنالاسقان شاحتا تۇر. جەر استىنداعى پايدالى قازبا ارقىلى 1928 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەمەيدى. دەگەنمەن، جەرگىلىكتى حالىق  كەن ورنىن بۇزباي،  ونى ساقتاپ قويعان. پولشا عالىمدارى قايتا وڭدەۋ ۇدەرىسى ارقىلى جاسالعان كوگىلدىر كومىر زيانى قاراپايىم تۇرىنە قاراعاندا الدەقايدا از ەكەنىن ايتادى.

كىشكەنە عانا بولمەنىڭ توبەسىنە كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعىن ورناتۋ ارقىلى ۇيىمداستىرۋشىلار ەكى ەل اراسىنداعى دوستىقتى مەڭزەپتى.

اناستاسيا ۆەرەتينسكايا،پولشا پاۆيلونىنىڭ قىزمەتكەرى كورمەگە كەپ جاتقان قوناقتاردىڭ كوڭىلىنەن شىعۋعا تىرىسىپ جاتقاندىقتارىن ايتادى. ولارعا پولشاداعى ەنەرگيا ءوندىرۋ تاسىلدەرى تۋرالى كەڭىنەن ماعلۇمات بەرىلگەن سوڭ، پاۆيلوندا بۇل ەلدىڭ ءومىر سالتى، ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرى جايىندا ءارتۇرلى قىزىقتى دەرەكتەرمەن تانىسۋعا بولادى-دەيدى.

پولشا پاۆيلونىنىڭ ەكىنشى بولىگىنە كىرگەن بەتتە ءوزىڭىزدى بەينەبىر نۋ ورماندا جۇرگەندەي سەزىنەسىز. بۇل ەلدە جىلىنا 500 ملن ءتۇپ كوشەت وتىرعىزىلادى ەكەن. اۋماعى 76 ملن. گەكتار جەردى الىپ جاتقان ورمان مەملەكەت قورعاۋىندا. ورماننىڭ 62% قاراعاي اعاشىنان تۇراتىن كورىنەدى. سونىمەن قاتار، ەمەن مەن اق قايىڭ دا بۇل ەلدە كوپ كەزدەسەتىن اعاشتاردىڭ ءبىرى.  پاۆيلونداعى «ورماندى» ارالاپ ءجۇرىپ، سان الۋان اڭدار تۋرالى مالىمەت قانا الىپ قويماي، ءتۇرلى دىبىستاردى دا ەستي الاسىز.

(جالعاسى بار)

زارينا ادىلبەك

Abai.kz