قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ينۆەستيتسيالىق ساياساتقا ەرەكشە كوڭىل بولەدى، سەبەبى ينۆەستيتسيا – بۇل  شەتەل ينۆەستورلارىن قىزىقتىراتىن كەز كەلگەن ەلدىڭ ساپالى دامۋىن كورسەتەتىن مەملەكەتتىڭ قوزعاۋشى كۇشى.

وڭىردە ينۆەستيتسيالىق احۋالدى جاقسارتۋ ماقساتىندا 25 تامىزدا پەتروپاۆل قالاسىندا «Green Park» تاڭداۋلى باق-مەيمانحاناسىندا ينۆەستورلاردى تارتۋ بويىنشا وڭىرلىك كەڭەستىڭ ءىىى وتىرىسى ءوتتى. مۇنداي ءىس-شارانى وتكىزۋ سولتۇستىك قازاقستاندىقتار مەن قاتىناسۋشى ينۆەستورلار ءۇشىن داستۇرگە اينالدى. جىل سايىن ءتۇرلى ەلدەر وكىلدەرى وزەرىنە يننوۆاتسيالىق-ەكونوميكالىق سالانى دامىتۋدىڭ باسىم باعىتتارىن انىقتاي وتىرا، وبلىسىمىزعا كەلىپ قايتادى.

ءسويتىپ، بۇگىن 7 ەلدەن كەلگەن 200 استام ادام ينۆەستورلار فورۋمىنا قاتىستى. باعدارلاما تولىقتىعىمەن جانە بىرەگەيلىگىمەن تاڭ قالدىردى، ال رەسىمدەلۋى مەن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تابيعاتى ءىس-شارانىڭ بىرەگەي بولىگىنە اينالدى.

ينۆەستورلار فورۋمى اۋداندار جانە قالا وكىلدەرى دايىنداعان سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى كاسىپورىندارىنىڭ ازىق-تۇلىگى مەن بۇيىمدارى كورمەسىنەن باستاۋ الدى. كورمە جەڭىل ونەركاسىپ بۇيىمدارىن، ازىق تۇلىكتى، جىلۋ الماسۋ جانە ەنەرگەتيكالىق قۇرال ماكەتىن، ەكولوگيالىق تۇرعىدان قاۋىپسىز مينەرالدى كەشەندى تىعايتقىشتاردى جانە باسقالارىن قامتىدى.

كەيىن فورۋمنىڭ نەگىزگى بولىگى – «ورتالىق جانە وڭىرلىك دەڭگەيدە ينۆەستيتسيالىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋ» تاقىرىبىندا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ينۆەستيتسيالىق احۋالدى جاقسارتۋ جانە ينۆەستورلاردى تارتۋ بويىنشا وڭىرلىك كەڭەستىڭ وتىرىسى بولدى، ونىڭ اياسىندا وبلىس اكىمى   قۇمار اقساقالوۆ، شەتەل مەملەكەتتەرىنىڭ وكىلدەرى ءسوز سويلەدى. وتىرىستا وڭىردەگى ينۆەستيتسيالىق احۋال جايىندا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى  داۋرەن جانداربەك ايتىپ، قازاقستاندى دامىتۋدىڭ زاماناۋي كەزەڭىندەگى ينۆەستيتسيالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتادى.

شەكارالاس جانە ايماقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ جونىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ساۋدا وكىلى الەكساندر ياكوۆلەۆ،  ومبى وبلىسى ەكونوميكا ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى دەنيس كۋشنەر، قر پارلامەنتى سەناتى IV, V شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى، جاڭعىرتۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اناتولي باشماكوۆ باياندادى.

سونىمەن قاتار «نۇرلى جول – بولاشاققا باستار جول» ستراتەگياسى جوبالارىن جانە «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» ۇكىمەتارالىق باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا كاسىپورىنداردىڭ قىزمەتى جونىندە «تايىنشا ماي» جشس باس ديرەكتورى فان لۋنفەي، «ShiYanDeRuiGongVfoCo. Ltd» كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورى ۆان تياندە ايتىپ ءوتتى.

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى ايماعىنداعى شەتەل ينۆەستورلارىنىڭ تابىستى ۇلگىسى جايىندا «سۋلتان - ەممك» اق باس ديرەكتورى، وبلىستىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى «تۇرىك مادەنيەتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى كارتال يدريس ءسوز ەتتى.

ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمدارعا رەسمي قول قويعاننان كەيىن ۇيىمداستىرۋشىلار قاتىسۋشىلار مەن قوناقتارعا ءۇش جيناقتامالى سەسسيا دايىندادى: «ستراتەگيالىق شەتەل ينۆەستورلارىن تارتۋداعى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءرولى»، «اگروينۆەستيتسيا – اگرارلىق سەكتوردى دامىتۋ الەۋەتى»، «جاڭعىرتىلعان ەنەرگيا كوزدەرى – بولاشاقتى دامىتۋدىڭ پەرسپەكتيۆالارى».

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قاتىسۋىمەن جيناقتامالى سەسسياعا ەرەكشە ءرول بەرىلدى، ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ شەكارالاس وڭىرلەرى وكىلدەرىمەن تىعىز ىنتىماقتاستىق بايلانىستا بولا تۇرا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەملەكەتتەر اراسىندا ەكونوميكالىق ءوزارا قاتىناستاردى جاقسارتۋدا جاردەمدەسۋ، ەكى تاراپتىڭ وكىلدەرىمەن كەلىسىم سوزدەر جۇرگىزۋ بارىسىندا سەنىمدى تاراتۋشى بولۋ مۇمكىندىگىنە يە.

جيناقتامالى سەسسيانىڭ وتىرىسىنا ۇكىمەتتەگى اتقارۋشى ورگانداردىڭ، قاتىناسۋشى جانە الەۋەتتى ينۆەستورلاردىڭ وكىلدەرى، تالداۋشىلار، كونسالتينگتىك كومپانيا، قارجى ينستيتۋتتارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ شەكارالاس وبلىستارى وكىلدەرى، وبلىستىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ەتنومادەني بىرلەستىكتەرىنىڭ وكىلدەرى،  رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى باق قاتىستى.

وتىرىس الەۋەتتى ينۆەستورلاردى تارتۋداعى،  قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى مەملەكەتتىك سەكتورىنىڭ وكىلدەرىمەن بەزنەس ورتاداعى ءوزارا ءىس-ارەكەتتەستىگىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا باعىتتالدى.

ستراتەگيالىق شەتەل ينۆەستورلارىن تارتۋداعى وبلىستىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءرولى تۋرالى وبلىستىق قحا حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى نايل ساليموۆ باياندادى.

بىرنەشە جىلدار بويى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ شەكارالاس وڭىرلەرىمەن ىنتىماقتاستىق تاتۋ قاتىناستاردى ورناتۋ، ساقتاۋ جانە نىعايتۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزەدى. وسىلاي قورعان وبلىسىنان زاۋرالە قازاقتارىنىڭ وڭىرلىك ۇلتتىق-مادەني اۆتونومياسى باسقارماسىنىڭ توراعاسى اسەت بيسوۆ، ومبى وبلىسىنان «ءمولدىر» ءسىبىر ۇلتتىق قازاق مادەني ورتالىعىنىڭ باسشىسى التىناي ءجۇنىسوۆا، تۇمەن وبلىسىنان باسقارما باسشىسىنىڭ ورىنباسارى، ينۆەستيتسيالىق ساياسات جانە كاسىپكەرلىكتى مەملەكەتتىك قولداۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى يگور بوريسوۆ  ءسوز سويلەدى.

سونىمەن بىرگە سەرىكتەستىك قاتىناستار رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ تاتارستان رەسپۋبليكاسىمەن ورناتىلعان. ول جايىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تاتارستان رەسپۋبليكاسى ۋاكىلەتتى وكىلدىكتىڭ كەڭەسشىسى دانيارتىنىمباەۆ ايتىپ قوتتى.

سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ەتنومادەني بىرلەستىكتەرىنىڭ توراعالارى جۇرگىزەتىن ينۆەستيتسيالاردى تارتۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى بەلسەندى قولدايدى. ايتا كەتسەك، جيناقتامالى سەسسياعا قاتىسىپ وتىرعان ەتنومادەني ورتالىقتاردىڭ وكىلدەرى وسى باعىتتا جۇرگىزىلگەن جۇمىس جايىندا ءسوز ەتتى. «قازاقستان كارىستەرى قاۋىمداستىعى» قوعامدىق بىرلەستىگى فيليالىنىڭ توراعاسى ەۆگەني حان، «ارگو» گرۋزين ورتالىعىنىڭ توراعاسى وماري حاربەديا سولتۇستىك قازاقستان ءوڭىرىنىڭ ايماعىندا ءوز كاسىپورىندارىنىڭ قىزمەتىن ىسكە اسىرۋ بارىسىنداعى جاعىمدى مىسالداردى كەلتىردى.

ءىس-شارانىڭ سوڭىندا وبلىستىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى اقساقالدار كەڭەسىنىڭ توراعاسى فانيس ليتفۋللين سويلەپ، سەسسيانىڭ قورىتىندىسىن شىعاردى.

ءسويتىپ، ۇيىمداستىرىلعان جيناقتامالى سەسسيا كاسىپكەرلەر جانە الەۋەتتى ينۆەستورلار ءۇشىن ءبىر-ءبىرىنىڭ قىزىقتى ۇسىنىستارى مەن مۇمكىندىكتەرىن جان-جاقتى زەرتتەۋگە ىقپال ەتەتىن ديالوگ الاڭىنا اينالدى، سونداي-اق ونەركاسىپتىڭ پەرسپەكتيۆالىق سالالارىنداعى ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا ارنالعان قوسىمشا تۇرتكى بولدى.

ەرعالي بەرىكۇلى

Abai.kz