مەن ءبىزدىڭ ۇكىمەتكە تاڭ قالامىن دا، قايران بولامىن. بىزدە الەۋمەتتىك پروتسەسستەر ءوز الدىنا ءجۇرىپ جاتىر، ال، اتقارۋشى بيلىك ءوز الدىنا جۇمىس ىستەيتىن ءتارىزدى.

جاقىندا ەلىمىزدەگى ميگراتسيالىق ساياساتتىڭ كونتسەپتسياسى ۇكىمەتتە قاراستىرىلىپتى. وتە جاقسى، بۇل – بۇگىنگى وزەكتى ماسەلە. ويتكەنى، ەلگە ەلدى قوسۋ، جۇمىس كۇشىن تارتۋ – كەرەكتىڭ كەرەگى. ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ نەگىزگى قاينار-كوزى – حالىق. بىراق، ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىڭ پوزيتسياسى مەملەكەت قۇرۋشى ۇلتتىڭ مۇددەسىن قورعاۋ ەمەس، شەتتەن كەلگەن "كەلىمسەكتەردى" جاقتاۋعا ۇقساپ كەتكەن. نەگە؟ وتكەن جىلى قازاقستانعا ۇزىنى-قىسقاسى 30 مىڭنان اسا ەڭبەك ميگرانتى كەلىپتى. ولاردىڭ ىشىندە قىتايى، ءشۇرشىتى، ءۇندىسى، ارابى، ت.ب. بار. سونىمەن بىرگە ءۇي-جايدا جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن (كۇتۋشى، قىزمەتشى) تاعى دا 200 مىڭ ادام كەلگەن. بۇل – رەسمي تىركەلگەن ازاماتتاردىڭ عانا سانى. شەتتەن كەلەتىن جۇمىس كۇشىنە تاعى دا جەڭىلدىك بەرىلگەن.
الايدا ميگراتسيالىق كونتسەپتسيانىڭ جاڭا ماتىنىندە سىرت كوزگە كورىنبەيتىن ءبىر "گاپ" جاتىر. كونتسەپتسيادا بىلاي جازىلىپتى:

«قازاق ۇلتىنىڭ پوتەنتسيالىن، ءبىزدىڭ قانداستاردى، تۇرعىلىقتى جەرىندە قالتىرا وتىرىپ پايدالانۋ قاجەت». بۇل تەزيستىڭ نە ەكەندىگىن بىلەسىزدەر مە؟

بۇل شەتتە جۇرگەن اعايىنعا «ەلگە كەلمەڭدەر، سەندەردى سول جەردە «جارىلقايمىز»، - دەگەن ءسوز!  سونىمەن بىرگە، شەنەۋىكتەر ءبىزدىڭ شەتتە جۇرگەن قانداستارىمىزدى كاتەگورياعا ءبولىپ قويىپتى.

ءبىرىنشى كاتەگورياعا ءبىلىمى بارلار ەنىپتى. ولاردى قابىلداۋعا بولادى ەكەن. ەكىنشى كاتەگورياعا ءبىلىم جوقتار كىرىپتى.  ولار شەت ەلدە تۇرا بەرەدى! "ولمەسەڭ ومىرەم قاپ".  سوندا قىتايدا زورلىق-زومبىلىق كورىپ جاتقان قازاقتارعا ارى قاراي قىتايلانا بەر، بىزگە قاجەتىڭ جوق دەگەن ءسوز عوي بۇل! كەي كەزدەرى ويلايمىن: وسى ءبىزدىڭ شەنەۋىكتەر "مارستا" ءومىر ءسۇرىپ جاتىر ما دەپ؟.. وتكەن جىلى 16 500 قانداسىمىزدىڭ وتباسى ەلگە ورالىپتى. الدە، ۇكىمەت وسى ساندى كوپسىنىپ وتىر ما؟ جاقىندا عانا «ابۋ-دابيدەگى» ماسەلەدەن نەگە ساباق المايدى؟ جارايدى، ول ساباقتى قويشى، دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ V قۇرىلتايىندا  ەلباسى ۇكىمەتكە، ءتيىستى ورگاندارعا اشىق تۇردە "شەتتەگى جۇرتتى ەلگە كوشىرىڭدەر" دەپ مالىمدەدى عوي! سوندا ۇكىمەت ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا قارسى شىعىپ، «سابوتاج» جاساپ وتىر ما؟

ەرلان سايروۆ، ساياساتتانۋشى

Abai.kz