قازاق قوعامى قىزۋ تالقىلاپ جاتقان ماسەلە بار. ول - قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن گرافيكاسىنا كوشۋى.

پرەزيدەنتتەن پارمەن ءتۇسىپ، ارنايى قۇرىلعان كوميسسيا لاتىن گارفيكاسىنىڭ نۇسقالارىن ازىرلەۋگە كوشكەلى بەرى، كوپ جۇرتقا ۇناعانى بولمادى، راس. ديگراف نۇسقاسىنا ورە تۇرەگەلىپ نازارى بولعاننان سوڭ، پرەزيدەنتتىڭ قاراۋىنا اپوستروفتى ءالىپبيى كورسەتىلدى.

اپوستروفقا قاتىستى دا ءتۇرلى پىكىرلەر ايتىلۋدا. انىعىندا ۇزىن-ىرعاسى وتىز ەكى ءارىپتىڭ توعىزىن ۇتىرلەپ بەرگەن كوميسسيا جۇمىسى ءالى اياقتالعان جوق. دەگەنمەن، پرەزيدەنت جارلىققا قول قويدى. قازاق ءتىلى 2025 جىلى لاتىن گرافيكاسىنا تولىعىمەن كوشەدى. ءبىتتى.

ال الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلار مەن قوعامنىڭ سەرگەك سانالى ازاماتتارى ءۇتىرى كوپ ءالىپبيدىڭ بۇل نۇسقاسىنا كوڭىل تولمايتىندىعىن اڭعارتتى.

كۇنى كەشە عانا سەنات سپيكەرى قاسىم-جومارت توقاەۆ تا ءوز پوزيتسياسىن ءبىلدىردى. ونىڭ ويىنشا ۇلتتىق كوميسسيا قوعامنىڭ پىكىرىن ەسكەرۋى قاجەت.

قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ءوزىنىڭ "تۆيتتەر" جەلىسىندەگى جەكە پاراقشاسىندا بىلاي دەپ جازدى:

"ۇلتتىق كوميسسيا لاتىن ءالىپبيى بويىنشا ماردىمدى ۇسىنىستاردى ەسكەرۋى قاجەت".

توقاەۆتىڭ ء"تۆيتىن" قوعام بەلسەندىلەر مەن ساياساتكەرلەر دە قولداپ وتىر.

مىسالى، "قاسەكەڭنىڭ پىكىرىن بيلىك ەسكەرسە...جاڭا ءۇتىريتسا əلىپبيگە "جاڭعىرتپاش ءəلىپبي" دەسەك جاراسا ما؟ جاڭعىرۋ مەن جاڭىلتپاشتىڭ قوسىندىسى..", دەيدى ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم.

ال ساياساتتانۋشى ەرلان سايىروۆ ءوزىنىڭ "فەيسبۋكتەگى" پاراقشاسىندا:  "سونىمەن اپوستروفتىڭ سەڭى ۇزىلە باستادى..." دەپ جازادى.

جالپى اپوسترافقا قاتىستى ا.بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ەردەن قاجىبەك مىرزا دا ءوزىنىڭ پىكىرىن بىلدىرگەن بولاتىن.

ەردەن قاجىبەك:

-ماسەلە لاتىنعا وتۋدە ەمەس. كوپ ادامداردىڭ ويىنشا، تىلدىك رەفورما - ءارىپ اۋىستىرۋمەن شەكتەلۋ دەپ. ماسەلە - قازىر رۋحاني جاڭعىرۋ دەگەن ۇلكەن بەتبۇرىس باستالدى عوي. بۇل ءتول دۇنيەمىزدى تۇگەندەۋ دەگەن ءسوز. ال ءبىزدىڭ بۇكىل رۋحانياتىمىزدىڭ بەل ورتاسى - ءتىل. ءتىل ماڭىزدى فورما. بارلىعى دا تىلمەن باستالادى، تىلمەن اياقتالادى. ال قازىرگى ءبىزدىڭ ءتىلىمىزدىڭ كۇيى جاقسى ەمەس. ءتىل ماماندارى 20-30 جىلدان بەرى قاقساپ كەلەدى عوي. قازىرگى تىلمەن (كيريليتسامەن-رەد.) ساۋاتتى جازۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان ءتىل بۇزىپ جازۋ كوبەيدى. ويتكەنى تىلدىك زاڭدىلىقتارىمىز ارالاس.

قوسارلى تاڭبامەن، قوس ارىپپەن جازۋ مەنىڭ ۇسىنىسىم دەگەندى ەلباسى ءوزى ايتتى. ياعني، جاڭا دۇنيە ىزدەمەي، بار لاتىنمەن جازۋ. بىراق، لاتىندى قولداناتىن كوپ ەلدە بار، ءداستۇر بولىپ كەتكەن ءتاسىل. بىراق، حالىققا ۇناماعان سوڭ، ەلباسى دا ءوز پىكىرىن تۇبەگەيلى وزگەرتىپ، قازىر باسقا ءتاسىلدى قولداندىق. بۇل - دايەكشە ارقىلى جازۋ. 

ەلباسىنىڭ ايتقان قۇندى ويى بار. ول - تىلدىك رەفورما جاسالىپ، ىسكە اسىرىلعان جاعدايدا، بىردە-ءبىر تۇتىنۋشىعا قيىندىق تۋدىرماۋى كەرەك دەدى. ەركىن، وڭاي بولۋى كەرەك.

ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ول ءۇشىن -عىلىمي مەتوديكالىق بازاسىن دۇرىستاپ جاساۋ كەرەك. جانە دايىندىق، سىناق، اپروباتسيا كەزەڭىن جاقسىلاپ وتكىزۋ كەرەك.

نۇكتە قويىلدى، جۇمىس ءبىتتى دەپ ويلايدى كوپ جۇرت. كەرىسىنشە، بۇل جۇمىستىڭ العاشقى كەزەڭى عانا. قازىر ەل جەكە دارا دىبىستاردى، تاڭبالاردى عانا كورىپ وتىر. ءار دىبىس بۋىن قۇرامىندا، ءار بۋىن ءسوز قۇرامىندا، ءار ءسوز سويلەم قۇرامىندا، ءار سويلەم ءماتىن قۇرامىندا قالاي بولادى؟.. وسىنىڭ بارلىعى تولىق زەرتتەلىپ بولعاننان كەيىن عانا قورىتىندى شىعارۋعا بولادى.

بۇل بۇگىن-ەرتەڭ قابىلدانايىن دەپ وتىرعان جوق. دايىندىق جۇمىستارىنىڭ وزىنە 2-3 جىل ۋاقىت بەرىپ وتىر. ءتىپتى، وسى نۇسقا حالىققا ىڭعايسىزدىق تۋدىراتىن بولسا، البەتتە وزگەرتۋلەر ەنگىزىلەدى.

ەرعالي بەرىكۇلى

Abai.kz