ء(انشi جانiبەك كارمەنوۆ تۋرالى ەستەلiك)

ء(انشi جانiبەك كارمەنوۆ تۋرالى ەستەلiك)

وتكەن عاسىردىڭ سوڭعى شيرەگiندە ءومiر سۇرگەن قازاقتىڭ عاجايىپ، قايتالانباس ونەر شەبەرلەرiنiڭ بiرi - ءانشi جانiبەك كارمەنوۆ بولاتىن. اللا تاعالا بويىنا بەرگەن دارىن-قۋاتى، قابiلەتتiلiك كۇشi ونى قازاق ءان ونەرiنiڭ بيiگiنە شىعاردى.

ول - تالعامپاز ءانشi ەدi. ءاربiر ءاندi اۋەزدiك-اۋەندiك ەرەكشەلiكتەرiنە، مازمۇندىق تەرەڭiنە بويلاپ، تاقىرىبىن، يدەياسىن تاۋىپ، تامىرىن تانىپ، ءار بۋىن، ءار تiركەس، ءار ءسوزدiڭ، ءار دىبىستىڭ اتقاراتىن قىزمەتiن تۇگەل بiلiپ، ماتiنiندە ايتىلاتىن ويدىڭ تۇتاس سالماعىن سەزiنiپ بارىپ، ونى ساناسىنا سiڭiرگەننەن كەيiن عانا جۇرتقا جەتكiزۋگە بولار دەپ شەشەتiن. تۇيسiگiنە قونباعان، ساناسىنا سiڭبەگەن، جۇرەگiنە جاتپاعان ءاندi ەلدiڭ الدىنا شىعارۋعا اسىقپايتىن. ءسوزدiڭ ماعىناسىن، ءمانiن، ماڭىزىن ءتۇسiنiپ، ءتۇيسiنiپ ايتاتىن ءانشi ەدi.
جازۋشىلىعى ءوز الدىنا، شەشەن سوزگەر دە ەدi. توپ الدىنا شىعىپ سويلەپ كەتكەندە اۋزىنان اعىتىلا توگiلگەن سۇلۋ سوزدەر ماعىنالى، ءماندi كوزقاراستاردىڭ قورىتىندىسى iسپەتتi قۇلاققا قۇيىلىپ، جۇرەككە بايىزداپ جاتاتىن. ساحنانىڭ تورiنە كوتەرiلگەندە ەرەكشە بiر قۇبىلىپ، جانارىنان وت شاشىپ، قىزىل شىرايلى ءجۇزi بالبىراپ، ايىرىقشا نۇرلانىپ كەتۋشi ەدi. ءان تاريحىن اسقان ىجداحاتتىلىقپەن دايەكتەپ، مايىن تامىزا، ءسولiن ساپىرا جەتكiزەتiن. ءان اۆتورلارى جونiندە دە ماعلۇماتى مول بولاتىن. XV-XVIII, XIX, XX عاسىرلاردىڭ باس كەزiندەگi قازاق مۋزىكا تاريحىنداعى تۇلعالاردى تولىعىمەن بiلەدi دەسەم، مەن جاڭىلمايمىن. زەرتتەلمەي، ايتىلماي جاتقان ءانشi-كومپوزيتورلاردى جارىققا شىعارۋدا جانiبەكتiڭ ەڭبەگi وراسان. ول "قازاق اندەرiنiڭ انتالوگياسى" دەگەن ەكi تومدى جيناقتى قۇراستىرۋشى بولدى. سول كەزدە تالاي اندەر قايتا تiرiلگەن. سادiقوجانىڭ، قاپەزدiڭ، قۇلتۋمانىڭ، كەنەننiڭ ايتىلماي جۇرگەن اندەرi, باسقا دا حالىق اندەرi ءوزiنiڭ ءتول بولمىسىمەن حالىقتىڭ يگiلiگiنە جارادى. قازiر ول ەكi تومدى دۇكەن سورەلەرiنەن كورمەيسiز. ودان كەيiن قازاق اندەرiنiڭ ونداي تولىق جيناعى شىقتى ما، شىقپادى ما، بiلمەيمiن.
جاكەڭ ون ساۋساعىنان ساۋمال سارىن سورعالاعان دومبىراشى ەدi. دومبىرانى شەرتiپ قالعاندا، ونىڭ دىبىسى شاناقتان ەمەس، جاكەڭنiڭ كەۋدەسiنەن اقتارىلىپ جاتاتىنداي سەزiلەتiن، ارتىق قيمىل جاسامايتىن.
جانiبەك اڭگiمەشiل ەدi. ومiردەگi ءجاي عانا بiر وقيعانى ايتاتىن كەزدە دە شەشەن، شەشiلە سويلەۋشi ەدi. ۇلتتىق ءان ونەرiنە قاتىستى ءدارiس-كونتسەرت وتكiزگەن كەزدەرiندە سان مارتە كوزiم كورiپ، كوڭiلiم سەنiپ، جان راحاتىنا بولەنiپ، ۇلتتىق رۋھتىڭ مايەگiنە توياتتاعانمىن.. ول ءاندi شىرقاماس بۇرىن اۋەلi ونىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالىپ، سول تاريحتىڭ باسى-قاسىندا ءوزi ءجۇرiپ، كوزiمەن كورiپ، قولىمەن ۇستاپ وتىرعانداي كوركەم تiلمەن مەيiلiنشە شىنايى سيپاتتاپ، شۇرايلى سوزبەن مىڭ قۇبىلتا سۋرەتتەپ، بابىنا جەتكiزiپ، ناشiنە كەلتiرە بايانداپ بەرگەندە قۇلاعىڭنىڭ قۇرىشى قاناتىن.
مەن جانiبەك كارمەنوۆپەن تانىسقان كۇندەرiمدi, اڭگiمەلەسكەن، سويلەسكەن ساتتەرiمدi ەسiمنەن شىعارا المايمىن.
1989-90 جىلدارى بiرگە ءجۇرiپ، الماتى وبلىسى كەگەن اۋدانىنىڭ ءار اۋىلىن ارالاپ، لەكتسيا-كونتسەرت وتكiزدiك. كونتسەرتتi جاكەڭ ءوزi جۇرگiزەتiن، ال مەن - قاسىنداعى اتقوسشىمىن. كەيدە عانا، از تىنىستاپ الۋ ءۇشiن ماعان دومبىرانى ۇستاتىپ، بiر-ەكi ءان ايتقىزىپ قويادى. ءوزi ساحنانىڭ سىرتىنا شىعىپ كەتiپ، ناسىبايىن اتىپ كەلەتiن.
جانiبەكتiڭ انشiلiك قۋاتىن تانىتقان، رەسپۋبليكاعا تۇگەل تانىمال ەتكەن م.اۋەزوۆ اتىنداعى حالىق ۋنيۆەرسيتەتiنiڭ جۇما سايىن وتەتiن ساباقتارىندا اقسەلەۋ سەيدiمبەكپەن بiرگە جۇرگiزگەن كونتسەرتi بولدى. بۇل، كەيiن قازاق تەلەۆيدەنياسىندا قايتا جازىلىپ، جۇرتقا جايىلدى. سول كەزدە جاراسقان ابدiراشەۆ جاقسى، ادەمi ءازiل ايتتى: "جانiبەك ءان سالادى، اقسەلەۋ تامسانادى" دەگەن سوزدەرi ەلدiڭ اۋزىندا ءالi ءجۇر...
حالىق سول ءازiلدi عانا ەمەس، ءازiلدi ايتقان جاراسقانىن دا، ايتقىزعان اقسەلەۋدەي اقىلمانىن دا، جانiبەكتەي جامپوزىن دا اڭساپ ءجۇر...
جانiبەك ۇستازىنا ادال بولدى. ج.ەلەبەكوۆتىڭ قاسىندا ءجۇرiپ ونىڭ بۇكiل اندەرiن بويىنا سiڭiرiپ العان، سونى قايتا جاڭعىرتقان، تۇلەتكەن. شاكiرتتiڭ ۇستازىنا دەگەن ءدال وسىنداي ادالدىعى اركiمنiڭ قولىنان كەلە بەرمەيدi.
ايتسا دا، جانiبەك كارمەنوۆ ءوزiنiڭ دە اقىندىق، سازگەرلiك قابiلەتi بار ەكەندiگiن تانىتتى عوي. "اعالار" دەگەن ءانiنiڭ ءسوزi نەسiپبەك ايتوۆتiكi دەيدi نەمەسە "ويلاماڭدار، جiگiتتەر" دەگەن كەرەمەت اندەر العاش شىققاندا، بiرەۋلەر جانiبەك كارمەنوۆتiكi ەمەس، اقتامبەردiنiكi دەگەن. كەيiننەن جانiبەكتiڭ ءتول شىعارماسى ەكەندiگiن جۇرت مويىندادى. ءوزi ازiلدەيتiن: "العاش اقتامبەردiنiكi دەپ شىققانى جاقسى بولدى، جانiبەكتiكi دەسە جۇرت مويىنداماس ەدi" - دەپ كۇلەتiن. قايران جاكەڭ، جامپوز جاكەڭ، جايساڭ جاكەڭ بار-جوعى قىرىقتان اسقان شاعىندا ءان قاناتىندا قالىقتاعان كۇيi ماڭگiلiككە قانات قاقتى دا، ورالمادى.
سوڭىندا جانiبەك "اقىلبايدىڭ ءانi", "عاشىقتىڭ تiلi" دەگەن كiتاپتاردى، پوۆەستەردi قالدىردى. قانشاما شاكiرت تاربيەلەپ شىعاردى. جالپى ول از عانا عۇمىر كەشسە دە، ءوزiنiڭ ازاماتتىق، پەرزەنتتiك پارىزىن وتەپ كەتكەن، حالقىنىڭ الدىندا قارىزى جوق ادام. كەرiسiنشە، حالقى وعان قارىز بولىپ قالدى. جانiبەكتiڭ بۇتكiل بولمىسىن قايتا جاڭعىرتىپ، جۇرتقا قايتا تiرiلتۋ ماسەلەسi بۇگiن كۇن تارتiبiندە تۇر. جانiبەكتiڭ قازاق ءان ونەرiنiڭ حح عاسىردا جۇسiپبەك ەلەبەكوۆتەردەن كەيiن قايتا جاڭعىرۋىنا سiڭiرگەن ەڭبەگi ولشەۋسiز.ول ەڭبەگi كەيiنگiلەر تاراپىنان وتەۋسiز بولماس دەپ ويلايمىن.
ول - عاجاپ تالعامپاز، سىنشىل ۇستاز ەدi. كۇرەڭباي سىنشى اتتىڭ سىنىنا كەلگەندە الدىنا جان سالمايتىن كورەگەن بولسا، ءان ونەرiنە كەلگەندە جانiبەكتiڭ دە ءدال سونداي سىنشىلدىعىن ايتاتىن مەزگiل جەتكەن سەكiلدi. ونەرگە ادالدىعى سونداي، ەگەر شىن دارىن، ناعىز تالانت بولماسا ونى تەگiنە، جەرiنە، قانىنا نەمەسە بەت-الپەتiنە، ءتۇر-تۇرپاتىنا، تۋعان-تۋىسقانىنا قاراپ قابىلدامايتىن. تەكتi جىلقى، تەكتi قۇس كەز-كەلگەن نارسەگە تالعامپاز، كiرپياز بولادى. جانiبەك تە سونداي تالعامپاز، كiرپياز بولاتىن. ءجۇردiم-باردىم، ولپى-سولپى نارسەنi جەك كورەتiن. اللانىڭ ءوزi ەرەكشە جاراتقان، سوم التىنداي قۇيىپ قويعان دارىنداردى كورسە، جانى قالماي سوعان قۋانا قامقور بولۋشى ەدi. رامازان، عالىمجان، ەربول، امانجول دەگەن ءتورت بالانى ماعان قۋانا-قۋانا تانىستىرعان دا وسى جاكەڭ بولاتىن. ستۋدياعا سالەم بەرۋگە بارا قالسام: "وي، اينالايىن! ساعاتجان، جاقسى كەلدiڭ. مەن سەنi بiر عاجاپ تالانتتى شاكiرتتەرiممەن تانىستىرامىن. مىناۋ كوپتەن بەرi مۇنداي ۇلكەن تولقىن لەگiمەن كەلگەنiن مەن بiلمەۋشi ەدiم، سەنiڭ اۋىلىڭنان بiر ۇلكەن تولقىن كەلدi ول - كۇيشi امانجول، ول - رامازان، ەربول، عالىمجان دەپ تانىستىردى. قازiر ەندi ونىڭ ۇلتتىق ساز ونەرiنiڭ ناعىز سىنشىسى ەكەندiگiن ءومiردiڭ ءوزi دالەلدەدi. بiراق امال نە، امانجول دەگەن عاجاپ كۇيشi جiگiتتi بiر سوتقارلار ۇرىپ ءولتiرiپ كەتتi. عالىمجان مارقۇم ءان iزدەپ شىرشىققا بارىپ ەدi, الدىنان اجال كۇتiپ تۇر ەكەن...
ال ەندi جانiبەك كارمەنوۆتىڭ، قايرات بايبوسىنوۆتىڭ ءان ونەرiن مىنا زامانعا ساي قايتا جاڭعىرتىپ جۇرگەن رامازاننىڭ قازiرگi ەڭبەگi ۇستاز اماناتىنا ادالدىقتىڭ بەلگiسi. ءومiرi ۇزاق بولسىن. جانiبەكتiڭ ۇستازدىق، سىنشىلدىق تالعامپازدىق تارازىسىنان شىققان ءانشi عوي...
جاكەڭ جارىقتىق قالجىڭباس ەدi. بالا سەكiلدi سەنگiش ەدi. بiراق، كiممەن قالاي سويلەسۋ كەرەك ەكەنiن بiلەتiن ەدi. ول تەگiندە بار نارسە عوي. تەگiندە بولعاننان كەيiن، ءوزi "تۇلپاردى تۇلپار عانا تانيدى" دەگەندەي، دارىندى دارىن عانا باعالايدى. جانiبەك كەز-كەلگەن سالانىڭ دارىندى ادامدارىمەن ادامي تۇرعىدا جاقىن ءجۇرۋشi ەدi.
1990 جىلى 9-قاڭتاردا شاھكارiم دەگەن ۇلى دۇنيەگە كەلگەندە پەرزەنتحانادان بiرگە بارىپ الىپ شىققان ەدiك. ول كەزدە مەن "ونەر" باسپاسىندا رەداكتور ەدiم، الiبەك اسقاروۆ اعامىز: "ساعاتجان، اينالايىن، ءسۇيiنشi! جانiبەك اعاڭنىڭ ۇيiندە دۇنيەگە بiر ۇل كەلدi, ماشينەنi ال دا، قازiر بارىپ شىعارىپ الىڭدار" - دەدi. باردىق. سەيفۋللين كوشەسiنiڭ بويىنداعى پەرزەنتحانادان شىققان جانiبەكتiڭ قولتىعىندا نارەستە، شiركiن-اي، سول كەزدە شىققان ءۇنiن-اي! سونداعى مەيiرiم، سونداعى تەبiرەنiسiن-اي، تولعانىسىن-اي! كەۋدەسi كۇمبiرلەپ كەلەدi. جۇزiنەن شاشىلعان شۋاققا قاسىندا تۇرعان مەنiڭ باسىم اينالعانداي. "كۇنiم-كۇنiم، جانىم-جانىم" - دەيدi قولتىعىنداعى كiشكەنتاي عانا نارەستەنi بۇلكiلدەتiپ. "ايىم، نۇرىم، شۋاعىم، شاپاعىم،" - دەيدi ەزiلە، ەمiرەنە... "اللا-اي، اللاي-اي... ءتاۋبا... ءتاۋبا... ءتiفا... ءتiفا... شۇكiر... شۇكiر..." دەيدi تولقىپ. ماشيناعا مiنگەننەن ۇيگە جەتكەنشە كۇبiرلەپ كەلدi. شiركiن، سونداعى جاكەڭنiڭ ءدال سولاي قۋانعانىن، قۋانىشتان مۇلدەم قاناتتانعانىن كورسە عوي بۇكiل ادام... اشەيiندە جۇرت الدىنداعى سىرباز، مەنمەن، تاكاپپار، كiرپياز مiنەزدiڭ بiرi دە جوق، تۇساۋى ەندi كەسiلگەنگە ءماز بولىپ اياعىن تاپىل-تاپىل باسىپ، قۇلدالاڭداعان جاس بالا كەيپiنە ەنiپ كەتكەن...
ول كەزدە عۇلاما شاكارiم دۇنيەگە قايتا كەلگەن كەزi ەدi, بالانىڭ اتى سونىڭ قۇرمەتiنە قويىلدى. شاھكارiم قازiر ءال - فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتi جۋرناليستيكا فاكۋلتەتiنiڭ ستۋدەنتi. تالانتتى، تاربيەلi بالا بولىپ ءوسiپ كەلە جاتىر.
ايتسا دا، پاتشالىق رەسەيدiڭ وتارشىلدىق ساياساتىنا قارسى قارۋ الىپ كۇرەسكەن، اسكەر شىعارىپ سوعىسقان، ءوزi باتىر، ءوزi اقىن، ءانشi شالتاباي الپارۇلىنىڭ ولەڭiن، ءانiن ەكەۋمiز بiرگە تىڭداۋ باقىتىنا يە بولعانبىز.. ول 1989 جىلدىڭ كۇز ايى بولاتىن. الماتى وبلىسى، كەگەن اۋدانىندا تەرمەشi, جىرشى، جىراۋلار بايقاۋى ءوتتi. سوندا ول قازىلار القاسىنىڭ توراعاسى. مۇشەلەر ساپىندا جازۋشى قۋانىش جيەنباەۆ، سىنشى ءاليا بوپەجانوۆا، تاعى دا بiر ەكi ادام. بايقاۋ بiتتi. ول كiسiنiڭ جوسپارىندا لەكتسيا-كونتسەرت بار ەكەن. "ساعاتجان، سەن مەنiمەن ءجۇر، قاسىمدا قال" - دەدi. "باستىعىما تەلەفون سوعىپ، ايتىڭىز" - دەدiم. سوندا مەن رەداكتور بولىپ قىزمەت ەتەتiن "ونەر" باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى - الiبەك اسقاروۆ ەدi. جاكەڭ ايتتى، مەن قالدىم. اۋىل-اۋىلدى ارالاپ لەكتسيا-كونتسەرت قويىپ ءجۇرiپ، كەزەگiندە جىلىسايعا كەلدiك. جىرشى-تەرمەشiلەردiڭ بايقاۋىنان جۇلدەلi ورىنعا يە بولعان تiلەكتەس نامازباەۆ ول كەزدە ەل اعاسىنىڭ جاسىنداعى ادام. سول كiسiنiڭ ۇيiندە بولدىق. جاكەڭنiڭ ءان شىرقاۋىنان كەيiن تiلەكتەستiڭ ورىنداۋىندا بiرنەشە تەرمە، جىر جانە بۇرىن ەستiمەگەن شالتابايدىڭ ءانiن تىڭدادىق.
ءسوزi كەرەمەت:
مەنiڭ اتىم - شالتاباي، اكەم - الپار،
ءوتiپ كەتتi تازابەك قايران سۇڭقار.
سارى قىمىزبەن اۋىزىمدى شايقاۋشى ەدiم،
بiر قاسىق قارا سۋعا بولدىم iڭكار.
پەندەدە دە پەندە بولدىم،
بيالايسىز جەڭگە قوندىم.
جاس كۇنiمدە كول دە بولدىم،
كولگە ماس بوپ دەلبە بولدىم.
ا-ا-ا-ي! قازاققا اتى شىققان قىران ەدiم
قايرىلىپ قاناتىمنان جەرگە قوندىم...
- ساعاتجان، قالامىڭدى ال دا، جاز... مىناۋ بiر عاجاپ ءان ەكەن، ەرتەڭ كەش بولادى، - دەدi. مەن ءسوزiن جازىپ الدىم. ول ءاندi كەيiن ۇلكەن اعايىم توقانمەن بiرگە ارنايى بارىپ ۇيرەنiپ كەلiپ رامازانعا، تiلەۋلەسكە ۇيرەتتiم. قازiر ەكەۋiنiڭ ارقاسىندا "شالتابايدىڭ ءانi" دەگەن اتپەن رەسپۋبليكاعا جايىلدى. "كەمپiرباي مەن اسەتتiڭ قوشتاسۋى" مەن "اقتامبەردiنiڭ تولعاۋى" دەگەندi جانiبەككە دەيiن كiم ايتقانىن مەن بiلمەيمiن، بiراق وسى ەكi مۇرانى جانiبەك ەرەكشە بiر بيiكتiككە كوتەرiپ جاڭعىرتتى. اۋەز، ماقامىن اقتامبەردiنiڭ، بولماسا، اۋىرىپ جاتقان كەمپiربايدىڭ اۋزىنان كiم ديكتافونعا جازىپ الدى دەيسiڭ. كiم سول ساتتە نوتاعا ءتۇسiرiپ ساقتادى دەيسiڭ، ماعىناسى تەرەڭ ولەڭ مەن تولعاۋعا ولمەس ءومiر سىيلاۋ ءۇشiن جانiبەك ءوز جانىنان دا كوپ نارسە قوسىپ، قايتا تۇلەتتi-اۋ دەپ ويلايمىن كەيدە. جاكەڭنiڭ شاكiرتi بەكبولات تiلەۋحان، مىسالى، XV-XVIII عاسىرلارداعى اقىن-جىراۋلاردىڭ مۇرالارىنا حالىقتا بار مەلوديالاردى قوسىپ قايتا جاڭعىرتتى عوي. ونىسى - ۇستازى جانiبەكتەن كورگەنi.
جارىلعاپبەردiنiڭ، قۇلتۋمانىڭ، كەنەننiڭ، اقاننىڭ، بiرجاننىڭ، عاينيدىڭ، قالقانىڭ، ەستايدىڭ، جاياۋ مۇسانىڭ جالپى XIX ع. ءانشi-كومپوزيتورلارىنىڭ اندەرiن قايتا قاراپ، قايتا سۇزگiدەن وتكiزiپ، ءوز زامانىنىڭ تىڭداۋشى تالعامىنا سايكەستەندiرiپ، ءداستۇرلi تامىرىن بۇزباي جاڭعىرتقاندى دۇرىس جولعا قويۋدى جاندۇنيەسiمەن جالعاعان دا جاكەڭ ەدi. انشiلiك اللا تاعالا بەرەتiن قابiلەت قوي. بiراق، جانiبەكتiڭ انشiلiگiمەن قاتار ازاماتتىق-پاتريوتتىق، ۇلتشىلدىق رۋحى جوعارى ەدi... اللا بەرگەن كومەيمەن ايتا بەرۋ ءوز الدىنا، ۇلتتىڭ بولاشاعىن ويلاپ ەڭبەك ەتۋ، سونىڭ باياندى بولۋىنا كۇرەسۋ ەكiنiڭ بiرiنiڭ قولىنان كەلە بەرمەيدi. تەگiندە شىن دارىن تالانتتار سونداي بولۋ كەرەك قوي. اللا بەرگەن داۋىسىن عانا ساقتاپ، سونىمەن نان تاۋىپ جۇرگەندەر قانشاما... انگە ۇلتتىڭ ۇلى مۇراسى دەپ قاراپ، سونى شاشاۋ شىعارماي، سوم التىن كۇيiنشە كەيiنگi ۇرپاققا جەتكiزۋ ءۇشiن كۇرەسۋ، بۇگiنگi زاماننىڭ كوشiنەن قالماي، ۇلتتىڭ بولاشاعىن كوكسەپ بارىپ ەڭبەك ەتۋ، سونىڭ ارقاسىندا ەڭسەنi تiكتەپ جۇرتتىڭ الدىندا ءجۇرۋ مۇلدەم بولەك نارسە. جاكەڭنiڭ قاشاندا قازاق ۇلتىنىڭ الدىندا ەڭسەسi تiك بولاتىن.
كۇرەسكەر ءانشi ەدi عوي جاكەڭ... "وي، كەيiنگi كومپوزيتورلاردىڭ اندەرi تۇسالعان ات سەكiلدi كiبiرتiكتەيتiن بولدى" - دەپ جانى كۇيزەلە قىنجىلاتىن. "ونەرگە ارىمەن كەلمەيدi, ۇياتىمەن بارمايدى قازiرگiلەر" - دەپ قينالاتىن. بiردە دارiسiنە بارا قالسام، شاكiرتتەرiنە ايتىپ وتىر ەكەن: "ونەرگە تازا جۇرەكپەن كەلمەسە، بولمايدى، تازا جۇرەك، ىستىق ىقىلاس، شىن دارىنىمەن كەلمەسە، ونەردiڭ دە، ءوزiنiڭ دە باعىن بايلايدى. ونەر بيiگiنە تامىر-تانىستىقپەن، جورا-جولداستىق، بايلىق-مانساپپەن شىعا المايسىڭ. وكiنiشكە قاراي، قازاقتىڭ سورىنا ونەردi تۋىسقانشىلدىقپەن، رۋشىلدىقپەن باعالايتىندار، قالتامەن قادiرلەيتiندەر كوبەيدi. حالتۋرشيكتەر وسىندايدان شىعادى، ونەردە قاشاندا حالتۋرانىڭ، جولبيكەلەردiڭ جولى بولادى ىلعي، تازا تالانتتىڭ جولىن قيادى سولار", - دەپ رەنجiپ وتىر ەكەن.
مەنiڭشە، جانiبەك ىلعي دا دايىندالىپ جۇرەتiن، اركiممەن كەزدەسكەندە، سويلەسكەندە دە ارنايى ۇلكەن رەپەتيتسيا - دايىندىقتان كەيiن سويلەپ تۇرعانداي بولۋشى ەدi ماعان. داۋىس ىرعاعىن قۇبىلتا تولقىنداتىپ وتىراتىن. بiر دەڭگەيدە، بiر قالىپتا، بiر توندا سويلەمەۋشi ەدi. ول ءوزiن بار بولمىسىمەن حالقىنا ارناپ كەتكەن، اينالاسىندا "مىناۋ - جانiبەك پە" دەپ سىناي قاراپ تۇرعان ادام بارىن بiر ساتكە ەسiنەن شىعارماعان، وزىق مادەنيەتتi تۇلعانىڭ قايتالانباس ۇلگiسi ەدi...
الاشتىڭ ارداقتىسى، قايران اقاڭ-اقسەلەۋ اعامىزدىڭ: "جاكەڭ ءان ساڭلاعى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ۇلگi ەتاللونى دا ەدi ..." - دەگەنi - ايداي اقيقات...
مەن جاكەمدi ساعىندىم...

«تۇركىستان» گازەتى