قازىر جەر بەتىندە سۋدى سىرتتان ساتىپ الىپ، تاسىمالداپ ءىشىپ وتىرعان مەملەكەتتەر بار. مۇنداي جاعدايعا قازاقستاننىڭ دا ىلىگىپ كەتۋى كادىك. ەۋرازيالىق قۇرلىقتىڭ قاق ورتاسىندامىز دەپ كەۋدە قاققانىمىزبەن، مۇحيتتاردان الىس جاتقان قازاقستان تمد ەلدەرى اراسىندا سۋى ەڭ از ەل بولىپ ەسەپتەلەدى. ال ورتا ازيا بويىنشا ءبىزدىڭ ەل سۋ قورى تاۋسىلۋعا اينالعان مەملەكەتتەر قاتارىنا سىرعىپ بارادى...

ماڭگىلىك ەش نارسە جوق. ءبارى دە تۇگەسىلەدى. مۇناي، مەتالل، وزگە تابيعي بايلىقتار دا... وركەنيەت وزعان سايىن ءتۇرلى قور دا تاۋسىلادى. ادامزات قازىر قارجى داعدارىسىنان شىعۋدىڭ امالدارىن ىزدەپ، باس قاتىرىپ جاتىر. بىراق بۇل دا - ۋاقىتشا قۇبىلىس. ادامزات اتاۋلىنى قارجى داعدارىسىنان دا وزگە، قاتتى الاڭداتىپ وتىرعان ءبىر ماسەلە بار. ول - سۋ.

يۋنەسكو 2030 جىلعا قاراي جەر شارى حالقىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى (47 پايىز) سۋ تاپشىلىعىنا ۇشىرايدى دەپ وتىر. 2 ميلليارد ادامدى سۋمەن قامتاماسىز ەتەتىن، ەڭ ءىرى دەگەن 7 وزەن باستاۋ الاتىن گيمالاي مەن تيبەتتەگى ماڭگىلىك مۇزداقتار شاپشاڭ ەري باستادى. 2100 جىلى مۇزداقتار ەرىپ بىتەدى، جەر بەتىندەگى ۇلكەن-ۇلكەن 70 وزەن تارتىلادى دەگەن بولجامدار ايتىلۋدا.

قازىر جەر بەتىندە سۋدى سىرتتان ساتىپ الىپ، تاسىمالداپ ءىشىپ وتىرعان مەملەكەتتەر بار. مۇنداي جاعدايعا قازاقستاننىڭ دا ىلىگىپ كەتۋى كادىك. ەۋرازيالىق قۇرلىقتىڭ قاق ورتاسىندامىز دەپ كەۋدە قاققانىمىزبەن، مۇحيتتاردان الىس جاتقان قازاقستان تمد ەلدەرى اراسىندا سۋى ەڭ از ەل بولىپ ەسەپتەلەدى. ال ورتا ازيا بويىنشا ءبىزدىڭ ەل سۋ قورى تاۋسىلۋعا اينالعان مەملەكەتتەر قاتارىنا سىرعىپ بارادى...

ماڭگىلىك ەش نارسە جوق. ءبارى دە تۇگەسىلەدى. مۇناي، مەتالل، وزگە تابيعي بايلىقتار دا... وركەنيەت وزعان سايىن ءتۇرلى قور دا تاۋسىلادى. ادامزات قازىر قارجى داعدارىسىنان شىعۋدىڭ امالدارىن ىزدەپ، باس قاتىرىپ جاتىر. بىراق بۇل دا - ۋاقىتشا قۇبىلىس. ادامزات اتاۋلىنى قارجى داعدارىسىنان دا وزگە، قاتتى الاڭداتىپ وتىرعان ءبىر ماسەلە بار. ول - سۋ.

يۋنەسكو 2030 جىلعا قاراي جەر شارى حالقىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى (47 پايىز) سۋ تاپشىلىعىنا ۇشىرايدى دەپ وتىر. 2 ميلليارد ادامدى سۋمەن قامتاماسىز ەتەتىن، ەڭ ءىرى دەگەن 7 وزەن باستاۋ الاتىن گيمالاي مەن تيبەتتەگى ماڭگىلىك مۇزداقتار شاپشاڭ ەري باستادى. 2100 جىلى مۇزداقتار ەرىپ بىتەدى، جەر بەتىندەگى ۇلكەن-ۇلكەن 70 وزەن تارتىلادى دەگەن بولجامدار ايتىلۋدا.

سۋ تاپشىلىعى دەگەنىمىز نە؟ بۇل ەڭ الدىمەن - ەلدى مەكەندەر قاڭىراپ بوس قالادى دەگەن ءسوز. ىشكى-سىرتقى ميگراتسيا ارتادى. سۋ تاپشىلىعىنان ميگراتسياعا ۇشىرايتىنداردىڭ سانى 700 ميلليون ادام بولۋى ىقتيمال. سۋ تاپشىلىعى ارتقان كەزدە، ەگىستىك جەرلەردىڭ كولەمى ازايادى، دەمەك، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا استىق تاپشىلىعى تۋىندايدى، ازىق-تۇلىككە دەگەن سۇرانىس ارتقان ۇستىنە ارتادى.

قارا قۇرلىقتىڭ جارتى ميللياردقا جۋىق حالقى قازىردىڭ وزىندە تازا سۋ ىشە المايدى. ولار وزەن-كولدەر مەن جاڭبىر سۋلارىن قورەك ەتىپ وتىر.

ۋاقىت وتە كەلە، الەمدىك نارىقتا سۋدىڭ باعاسى مۇنايدىڭ باعاسىمەن تەڭەسەتىن بولادى. سۋ الەمدىك ساياسات­تىڭ باستى قۇرالىنا اينالادى. «وسى عاسىردىڭ ورتاسىنا تاياۋ الەمدە سۋ تاپشىلىعى تۋىندايدى» دەگەن بولجام­دار­دىڭ كەيىنگى كەزدە ءجيى جانە باتىل ايتىلىپ جۇرگەنى وسىنى مەگزەيدى. ادام بالاسىنىڭ مۇناي مەن گازعا قاراعاندا، سۋدى بارلىق جەردە، بارلىق كەزدە قولداناتىنىن ەسكەرسەك، ءبىزدى قانداي سىناق كۇتىپ تۇرعانىن مولشەرلەۋ قيىن ەمەس. جەر بەتىندە سۋ داعدارىسى ورىن السا، تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ نە كۇيگە تۇسەرىن ويلاۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى!

بۇۇ-نىڭ دامۋ باعدارلاماسىنىڭ ەسەبى بويىنشا، قازاقستان حالقىنىڭ ۇشتەن ءبىرى تازا اۋىزسۋعا قول جەتكىزە الماي وتىر. ەگەر جاعداي بۇگىنگىدەن وزگەرمەسە، ەندى 30-40 جىلدان كەيىن تازا اۋىزسۋعا دەگەن حالىقتىڭ قاجەتىن وتەۋ قازاقستاندا ءتىپتى مۇمكىن بولماي قالادى. سەبەبى، ءبىزدىڭ ەلدە تازا سۋ قورى قازىردىڭ وزىندە، بار-جوعى 3-اق پايىزدى قۇرايدى. ارينە، «شەتەلدىك ساراپشىلار نە بولسا، سونى ايتا بەرەدى» دەپ قول سىلتەۋگە بولار ەدى. دەسەك تە، ءبىزدىڭ ەلدى مەكەندەردىڭ دەنى قازىرگى تاڭدا اۋىزسۋ زاردابىن تارتىپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. راس، ءار ايماقتا ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسى بويىنشا «اۋىزسۋ» باعدارلاماسى «اقبۇلاق» باعدارلاما­سىنا ۇلاسىپ، ءالى دە جالعاسۋدا، بىراق حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتا­عانى شامالى...

قازاقستان سۋدى رەسەي مەن قىتاي­دان، سونداي-اق قىرعىزستان مەن وزبەك­ستاننان الادى. وسى ەلدەرمەن ەكى اراداعى ءار ترانسشەكارالىق وزەن بو­يىن­شا، بۇگىنگە دەيىن بەلگىلى ءبىر قيىن­دىقتار قالىپتاس­قانىن جاسىرۋعا بولمايدى.

ايتالىق، باتىس قازاقستان وبلىسىن­داعى تابيعي سۋ قورىنىڭ 80 پايىزى رەسەيگە تاۋەلدى! ويتكەنى ونداعى سۋ كولەمى كورشى ەل اۋماعىندا قالىپتاسادى. ماسەلەن، قازاقستاننىڭ باتىسىنداعى ەڭ ۇلكەن سۋ كوزى - جايىق ءوز باستاۋىن باشقۇرتستاننان الادى. وزگە ەكى ۇلكەن وزەن شاعان مەن دەركولدىڭ باستاۋى ورىنبور اۋماعىندا جاتىر. قاراوزەن مەن سارىوزەن ساراتوۆ وبلىسىنان باستالادى.

تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا، ياعني 1992 جىلدىڭ 27 ساۋىرىندە رەسەي مەن قازاقستان مەملەكەتتەرى اراسىندا ترانسشەكارالىق وزەندەردى ءبىر­لەسىپ پايدالانۋ جانە قورعاۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلعانى بەلگىلى. شىنداپ كەلگەندە، بۇل كەلىسىم، نەگىزىنەن، رەسەيگە قىزمەت جاسادى. كورشىمىز جاڭا سۋ قويمالارىن سالدى. بۇرىنعى سۋ قوي­مالارىنا كۇردەلى ءجون­دەۋلەر جۇرگىزدى. مۇنىڭ ءبارى بىزبەن كەلىسىلمەي-اق جۇزەگە اسىپ جاتتى.

كەلىسىمنىڭ بىرجاقتى سيپات الۋى ورال وڭىرىندەگى سۋ مولشەرىن ازايتىپ، ساپاسىن تومەندەتىپ جىبەردى. سارىوزەننىڭ تومەنگى اعىسىنداعى كولدەردىڭ دەنى، قاراوزەننىڭ قويناۋىنداعى قا­مىس، سامار كولدەرى كەۋىپ قالدى. بۇل ەكو­لوگياعا دا اسەر ەتتى. سۋ توڭىرەگىندەگى كەلىسسوزدى قايتا قاراۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرىلدى.

رەسەيدىڭ ۆولگوگراد وبلىسى ارقىلى ەدىل سۋىن قازاقستانداعى جانىبەك سۋلاندىرۋ جۇيەسىنە بەرۋدە رەسەيلىكتەر سۋدى تاۋارعا اينالدىرىپ، وعان سالىناتىن سالىق مولشەرىن كوتەرىپ جىبەردى. «كىسىدە­گىنىڭ كىلتى اسپاندا» دەگەن - وسى!

ءبىر كەزدە ماقتالىقتى سۋارۋ ءۇشىن ەسەپسىز سۋ جۇمساعان وزبەك اعايىن­داردىڭ ارقاسىندا ارالدىڭ سۋى تارتىلدى. بۇل ازداي، ەندى ولارمەن شاردارا جانە سىرداريا مەن ءامۋداريا سۋىن بىرىگىپ، ءتيىمدى پايدالانۋ تۋرالى ءبىر مامىلەگە كەلە الماي وتىرمىز. قاي جىلى وزبەكستان مەن قازاقستان قىر­عىزداردان سۋ ساتىپ المايمىز دەپ ەدى، ءوز-اعاڭنىڭ ەش نارسەسى كەتكەن جوق، قا­زاقستاننىڭ وڭتۇستىك ايماعى تاسقىن­نىڭ استىندا قالا جازدادى. قىرعىز اعاي­ىندار «قازاق باۋىر عوي» دەمەدى، تابيعي اپاتتىڭ ءوزىن ءتيىمدى پايدالانىپ، قا­زاقستاننان قىرعىزستانعا جەتكىزىلە­تىن جانار-جاعارماي تاسىمالىنا جەڭىل­دىك تالاپ ەتتى. مۇنان كەيىن دە قازاقتىڭ سۋعا قاتىستى جاعدايى وڭتۇستىكتە وڭالا قوي­مادى. قىرعىز بەن وزبەك ءوز ەگىستىك­تەرى مەن ماقتالىقتارىن كەڭەيتكەن سايىن، قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك ايماقتارىن­دا سۋارمالى جەرلەر وتە كوپ مولشەردە (2,3 مىڭ گەكتاردان 1,3 مىڭ گەكتارعا دەيىن!) قىسقارا باستادى.

باستاۋىن وڭتۇستىكتەگى تاۋلاردىڭ با­سىنداعى مۇزداقتاردان الاتىن بىزدەگى وزەندەردىڭ تارتىلۋ قاۋپى بار: مۇز­داقتار ەرىپ جاتىر. ەلىمىزدىڭ شىعى­سىنداعى ەكى ءىرى وزەن - ەرتىس پەن ىلە باستاۋىن قىتايدان الادى. بۇۇ-نىڭ بولجامى بويىنشا سۋ مۇقتاج­دىعىنا ءبىرىنشى بولىپ ۇشىرايتىن قىتاي بولماق.

مامانداردىڭ باعالاۋىنا قاراعان­دا، ەڭ قيىن دا اۋىر جاعدايدى قىتاي­لىقتار باستان كەشەدى. ويتكەنى 2030 جىلى قىتايدىڭ حالقى 1,6 ميللياردقا جەتەدى. دەموگرافيالىق ءوسۋ - اجداھا ەلىنىڭ سۋدى پايدالانۋعا دەگەن سۇرا­نىسىن ارتتىرادى. الەمدەگى سۋ قورىنىڭ 7 پايىزى وسى ەلگە تيەسىلى دەسەك تە، بۇگىنگى كۇنى قىتايداعى وزەن-كولدەردىڭ 90 پايىزدان استامى لاستانعان. ىشۋگە، كەيدە، ءتىپتى، پايدالانۋعا دا جارامسىز.

بۇل ەلدە قازىردىڭ وزىندە ءىرى-ءىرى دەگەن 30 مەگاپوليس سۋ تاپشىلىعىن سەزىنۋدە. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە سەنسەك، 2030 جىلعا قاراي قىتاي اۋىزسۋدى سىرتتان ساتىپ الاتىن مەملەكەتتەردىڭ قاتارىن تولىقتىراتىن كورىنەدى. بىراق وعان دەيىن قىتاي قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرادى دەسەڭىز، قاتەلەسەسىز. ول قازىر قا­زاقستانعا قاراي اعاتىن وزەندەرگە توس­قاۋىل سالۋدا. قازاقستان ءۇشىن قىتاي ەكسپانسياسىنىڭ ەڭ قاۋىپتىسى - سۋ بولۋى عاجاپ ەمەس. ەرتىس پەن ىلەنىڭ سۋىن بۇرۋ - قىتاي ءۇشىن سۋسىز جاتقان شىڭجاندى يگەرۋ ءۇشىن كەرەك. بۇل جۇمىستىڭ باستالۋى - قازاقستانعا ەكولوگيالىق اپات اكە­لەتىنى تۋرالى دابىل دا قاعىلدى. بىراق قىتاي مەن قازاقستان اراسىندا شەكاراارالىق وزەندەرگە بىرلەسىپ باقىلاۋ جاساۋ بولىمشەلەرىن قۇرۋدان ارىگە باراتىن ساليقالى كەلىسىم بولماي تۇر. كورشى قىتاي - حالىقارالىق كونۆەنتسيا («شە­كارا­ارالىق وزەندەر اعىسى جانە حالىق­ارالىق كولدەردى قورعاۋ مەن قولدانۋ جونىندەگى حەلسينكي كونۆەنتسياسى») قابىلداۋعا اسىعار ەمەس جانە اسىقپايدى دا. ىلە - قاس، تەكەس، كۇنەس دەگەن ءۇش وزەننەن باستاۋ الادى.

قازىر ءدال وسى ىلە باستاۋ الاتىن جەرگە جىرىنتاي گەس-ءى سالىنعان. بوگەتتىڭ ۇزىندىعى - 30 شاقىرىم، بيىكتىگى 2000 مەتردەن اسادى. بۇل گەس باسىن ماڭگىلىك مۇز باسىپ جاتقان ەرەنقابىرعا تاۋىنىڭ ەكىنشى بەتىندە سۋسىز جاتقان جىڭ اۋدانى ءۇشىن پايدالانىلماقشى. قازىر ەرەن­قابىرعا تاۋىن تەسىپ، تۋننەل سالۋ جۇ­مىسى جۇرگىزىلۋدە. تۋننەل ىسكە قوسىلعان كەزدە، ىلەنىڭ بىزگە كەلەتىن سۋى 30 پايىزعا كەميدى!

تەكەس وزەنىندە مۇنداي گەس-ءتىڭ ەكەۋى سالىنعان. قاس، تەكەس، كۇنەس سۋعا عانا ەمەس، كەنگە دە باي دەسەدى. تەك قانا قاس وزەنىنىڭ بويىندا 17 كەن شايقاۋ ورنى اشىلعان. مۇنىڭ بارىنە قوسا، كورشىمىز شەكارالىق وزەندەردىڭ جاعالاۋلارىن بويلاعان ەگىستىك كولەمىن ۇنەمى ارتتىرىپ وتىر. دۇنيەجۇزىلىك V سۋ فورۋمىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ا.كۇرىش­باەۆ ەرتىس پەن ىلە جاعالاۋىندا قىتاي ەگىستىك القاپتاردىڭ كولەمىن ارتتىرعان سايىن، قازاقستان سۋ تاپشى­لىعىن سەزىنە باس­تاعانىن ايتتى.

بىراق قىتايدىڭ ەنەرگيا وندىرۋگە قاجەت سۋدى ەركىن پايدالانۋى، ءوز ءوندىرىسىن توقتاتپاۋى - قىتاي مۇددەسى كەز كەلگەن حالىقارالىق كونۆەنتسيادان جوعارى تۇراتىنىن كورسەتتى. قىتاي ءوز ارەكەتى ارقىلى سۋ تاپشىلىعىنان قۇتىلۋدا، ال رەسەي مەن قازاقستاندا، كەرىسىنشە، سۋ ماسەلەسى كۇردەلەنە ءتۇستى.

ءبىر كەزدە وزبەك اعايىندار ءبىزدى ارالدان (ولاردىڭ سۋدى ەسەپسىز پايدالانۋى تەڭىزگە قۇياتىن سۋدىڭ كولەمىن 75 پايىزعا دەيىن ازايتىپ جىبەرگەن ەدى) ايىردى. ارال بۇگىن قازاقتىڭ عانا ەمەس، بۇكىل ادامزاتتىڭ قاسىرەتىنە اينالدى! قازىر ارالدى جانداندىرۋ، جاڭا سۋ قورىن جاساۋ ءۇشىن دە ەشكىم قول ۇشىن سوزىپ وتىرعان جوق. ال قازىر قىتاي بالقاش پەن زايساننان ايىرا ما دەگەن قاۋىپ بار. ونىڭ ار جاعىندا: «ەرتىس پەن ىلەنى بوگەپ وتىرعان قىتاي قازاقستاندى ۋىسىندا ۇستاۋدى كوزدەۋى مۇمكىن-اۋ» دەگەن كۇدىك تە جوق ەمەس!

ءبىز ءۇشىن ەرتىس پەن ىلەنىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى 10 جىلدان بەرى تەك ءسوز جۇزىندە عانا قالىپ كەلەدى. شانحاي ىنتى­ماقتاستىق ۇيىمىنان ءۇمىت كۇتكەن بولامىز. بىراق بۇل تىعىرىقتان شىعاتىن جول بىرەۋ عانا، ول - قازاقستان، رەسەي، قىتاي تاراپى بىرلەسىپ، ءبىر كەلىسىمگە قول جەتكىزۋ. بۇگىندە بۇۇ ماماندارى مەن بىرقاتار ساراپشىلار الداعى ۋاقىتتا الەمدىك كارتادا سۋعا قاتىستى ءۇش الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلە تۋىنداپ، باستى كۇن تارتىبىنە اينالاتىنىن ايتادى.

ونىڭ ءبىرىنشىسى - 2020 جىلدان كەيىن الەمنىڭ 22 مەگاپوليسى (بۇل دەگەن - ميللياردتاعان حالىق!) قۇبىرلار ارقىلى كەلەتىن تازارتىلعان سۋدىڭ مۇقتاجدىعىن سەزىنەدى. اسىرەسە قىتايدىڭ 50-دەن استام قالاسى قيىنشىلىققا تاپ بولادى. وندىرىسكە پايدالاناتىن سۋ ازايىپ، اۋىل شارۋا­شىلىعىنا قولدانىلاتىن سۋ مولشەرى ازايادى. وسىنىڭ سالدارىنان قىتاي ەكسپورتتاۋشى ەلدەن يمپورت تاسىمالى ۇلعايعان مەملەكەتكە اينالادى. بۇل الەمدىك نارىقتاعى جاعدايدى كۇردەلەن­دىرە تۇسەدى. افريكاداعى قۇرعاق­شىلىقتىڭ سالدارىنان حالىق ەۋروپاعا قاراي اۋادى.

ەكىنشىدەن، سۋ الەۋمەتتىك دەڭگەيدى تانىتاتىن مارتەبەگە يە بولادى. 2015 جىلدان كەيىن ترانسۇلتتىق كورپوراتسيالار دامۋشى ەلدەردەن وراسان زور كولەمدە سۋ كوزدەرىن ساتىپ الۋدى جۇزەگە اسىرادى. اۋىزسۋ ماسەلەسى الدىڭعى ورىنعا شىعىپ، كوپتەگەن ەلدىڭ ۇكىمەت باسشىلارى سۋ رەسۋرسىن الەۋ­مەتتىك باقىلاۋ قۇرالىنا اينالدىرادى. الەمدىك نارىقتا سۋ ەكسپورتى ۇلكەن بيزنەسكە جول اشادى.

ۇشىنشىدەن، سۋدى قايتالاپ پايدا­لانۋدىڭ تەحنولوگياسى جاسالادى. سۋ تاپشىلىعى - سۋدى ۇنەمدەۋگە الىپ كە­لەدى. وسى سۋ تاپشىلىعىن ەلدىڭ الدى بولىپ سەزىنەتىن قىتاي اتالعان داع­دارىستان شىعۋدىڭ جولدارىن ىزدەي باستايدى. 2025 جىلدان كەيىن حالىق­ارالىق نارىقتا الەم­دىك گيدروەكونوميكا سالاسى وركەن­دەيدى، ونى جۇزەگە اسىرۋ جونىنەن قىتاي الدىڭعى ورىنعا شىعادى. قازاقستاننىڭ ءبىر ءۇمىتى ءسىبىر وزەن­دە­رىن بۇرۋ جوباسىندا جاتقان ەدى. ءسىبىردىڭ حانتى-مانسيسكي قالاسى ماڭىنان باستالاتىن كانال جوبا بويىنشا وب وزەنىنەن باستالىپ، ەرتىستى بويلاي، تورعاي دالاسى ارقىلى سىر ءوڭى­رىنىڭ جوسالى قىستاعىنىڭ ماڭىنا كەلەدى. ءسوي­تىپ، سىرداريانى كەسىپ ءوتىپ، وزبەك­ستانعا توقتايدى.

بىراق ونسىز دا عاسىرعا جۋىق تالقىلانعان بۇل جوبانىڭ ءدال قازىرگىدەي سۋ تاپشىلىعى قارساڭىندا جۇزەگە اسۋى مۇمكىن بە؟ وعان ءبىراۋىزدان جوق دەپ ايتۋعا تۋرا كەلەتىن سياقتى.

ونىڭ ۇستىنە، كەز كەلگەن جوبادان گەوساياسي استار ىزدەيتىن كرەملدىڭ بۇل ارەكەتى تۇبىندە ءبىر قايتارىمدى تالاپ ەتەرى ءسوزسىز. كەيبىر ەكونوميكالىق ساراپشىلار بۇل ۇلكەن ساياساتقا اكەلەر جوبانىڭ باسى ەكەنىن ايتادى. ەندى نە ىستەمەك كەرەك؟! سۋدى تازارتىپ، بىرنەشە رەت قولدانۋ ءادىسى تۋرالى ەۋروپادا 1975 جىلدان باستاپ ايتىلا باستادى. ءتىپتى مۇنان ەكى جىل بۇرىن سۋدى ىسىراپ ەتپەۋ جانە تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ تۋرالى ۇزاق مەرزىمگە ارنالعان باعدارلاما دا قابىلدانعان.

ءبىزدىڭ ماماندار، ءوز كەزەگىندە، ەلدەگى سۋ تاپشىلىعىن رەتتەۋ ءۇشىن ەڭ بولماعاندا بارلىق سۋلاندىرۋ كانالدارىن جابىق جەلىگە كوشىرۋ كەرەكتىگىن ايتادى. ال ۇزاق مەرزىمدى جانە اعىمداعى مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن ءتيىستى حالىقارالىق شارتتاردى دايىنداۋ قاجەت كورىنەدى. بولماسا، بۇگىن مۇنايىن شاشىپ-توككەن قازاق­ستاننىڭ ءبىر قاسىق سۋعا زار بولار كۇنى الىس ەمەس سياقتى. تەك «ايتقاننىڭ اۋزى جامان» دەمەڭىزدەر...

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» № 01 (84) 12 جەلتوقسان 2011 گ.