قازاقپارات-انونس: 2011 جىلعى 1 اقپان مەن 6 اقپان ارالىعىنداعى وقيعالاردىڭ كۇنتىزبەسى
ۇكىمەت
1 اقپان كۇنى ساعات 10.00-دە قر ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ قاتىسۋىمەن قر يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگىنىڭ القا وتىرىسى وتەدى.
1 اقپاندا ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-دە قر ءبىلىم جانە عىلىم ءميرنيسترى باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ قاتىسۋىمەن قر پەزيدەنتىنىڭ حالىققا ارناعان جولداۋىن ءتۇسىندىرۋ جونىندەگى كەڭەس بولادى.
پارلامەنت
1 اقپاندا قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسى وتەدى.
قازاقستان جانە الەم
2011 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كەدەن وداعىندا ترانزيت دەكلاراتسياسى مەن تاۋارلار دەكلاراتسياسىنىڭ جاڭا فورماسى ەنگىزىلدى.
1 اقپان كۇنى الماتىعا اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ مۇحيتتار، حالىقارالىق ەكولوگيالىق جانە عىلىمي ىستەرى جونىندەگى كومەكشىسى كەرري-ەنن دجونس كەلەدى.
سپورت
31 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 7-ءشى قىسقى ازيادا ويىندارى وتەدى.
28 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا 7-ءشى قىسقى ازيادا ويىندارىنىڭ اياسىندا ەلورداداعى «قازاقستان» سپورت سارايى مەن «بارىس» سپورت كەشەنىندە ەرلەر اراسىندا شايبالى حوككەيدەن جارىستار وتەدى.
1-7 اقپان كۇندەرى 7-ءشى قىسقى ازيا ويىندارى اياسىندا الماتىداعى ورتالىق كورمە زالىندا «تاعىلىمدىلىق بىرگە ءومىر ءسۇرۋ ونەرى» اتتى كورمە-كونكۋرس وتەدى.
1 اقپان كۇنى استانا قالاسىنداعى رەسپۋبليكالىق ۆەلوترەكتە شورت-ترەكتەن جارىس وتەدى.
ۇكىمەت
1 اقپان كۇنى ساعات 10.00-دە قر ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ قاتىسۋىمەن قر يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگىنىڭ القا وتىرىسى وتەدى.
1 اقپاندا ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-دە قر ءبىلىم جانە عىلىم ءميرنيسترى باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ قاتىسۋىمەن قر پەزيدەنتىنىڭ حالىققا ارناعان جولداۋىن ءتۇسىندىرۋ جونىندەگى كەڭەس بولادى.
پارلامەنت
1 اقپاندا قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسى وتەدى.
قازاقستان جانە الەم
2011 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كەدەن وداعىندا ترانزيت دەكلاراتسياسى مەن تاۋارلار دەكلاراتسياسىنىڭ جاڭا فورماسى ەنگىزىلدى.
1 اقپان كۇنى الماتىعا اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ مۇحيتتار، حالىقارالىق ەكولوگيالىق جانە عىلىمي ىستەرى جونىندەگى كومەكشىسى كەرري-ەنن دجونس كەلەدى.
سپورت
31 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 7-ءشى قىسقى ازيادا ويىندارى وتەدى.
28 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا 7-ءشى قىسقى ازيادا ويىندارىنىڭ اياسىندا ەلورداداعى «قازاقستان» سپورت سارايى مەن «بارىس» سپورت كەشەنىندە ەرلەر اراسىندا شايبالى حوككەيدەن جارىستار وتەدى.
1-7 اقپان كۇندەرى 7-ءشى قىسقى ازيا ويىندارى اياسىندا الماتىداعى ورتالىق كورمە زالىندا «تاعىلىمدىلىق بىرگە ءومىر ءسۇرۋ ونەرى» اتتى كورمە-كونكۋرس وتەدى.
1 اقپان كۇنى استانا قالاسىنداعى رەسپۋبليكالىق ۆەلوترەكتە شورت-ترەكتەن جارىس وتەدى.
1 اقپاندا استاناداعى جابىق كونكي ستاديونىندا كونكيدەن جارىس وتەدى.
1 اقپان كۇنى «شىمبۇلاق» كەشەنىندە تاۋ شاڭعى سپورت تۇرىنەن جارىس بولادى.
1 اقپاندا ب.شولاق اتىنداعى سپورت سارايىندا سولتۇستىك كورەيا مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قىزدار كوماندالارى شايبالى حوككەيدەن سايىسقا تۇسەدى.
1 اقپان كۇنى 14.30-دا جاپونيا جانە قىتايلىق تايپەي، 19.00-دە قازاقستان مەن قىتاي كوماندالارى سايىسقا تۇسەدى.
1 اقپاندا الماتىداعى ب.شولاق اتىنداعى سپورت سارايىندا جاپونيا مەن قىتاي قىزدار كومانداسى شايبالى حوككەيدەن ماتچ وتكىزەدى.
1 اقپاندا «تاباعان» سپورت كەشەنىندە ەرلەر مەن قىزدار اراسىندا فريستايل اكروباتيكادان سايىس بولادى.
3 اقپان كۇنى 14.30-دا جاپونيا مەن كورەيا، 19.00-دە قازاقستان مەن قىتايلىق تايپەي كوماندالارى سايىسقا تۇسەدى.
4 اقپان كۇنى 14.30-دا قىتاي مەن قىتايلىق تايپەي، 19.00-دە كورەيا مەن قازاقستان كوماندالارى سايىسقا تۇسەدى.
6 اقپان كۇنى 11.30-دا كورەيا مەن قىتاي، 16.00-دە قازاقستان مەن جاپونيا كوماندالارى سايىسقا تۇسەدى.
6 اقپان كۇنى ساعات 18.45-تە كوماندالاردى ماراپاتتاۋ ءراسىمى بولادى.
الەم
27 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا تۇركيانىڭ ەرزۋرۋم قالاسىندا ححV بۇكىلالەمدىك قىسقى ۋنيۆەرسيادا ويىندارى وتۋدە.
استانا
1 اقپاندا ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-دە ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىن تويلاۋ اياسىندا «جەڭىس فورمۋلاسى» ءىس-شاراسى باستالادى.
1 اقپان كۇنى استانا قالاسى اكىمدىگىندە قر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ حالىققا ارناعان جولداۋى قالا بەلسەندىلەرىنىڭ تاقىلاۋىنا تۇسەدى.
1 اقپاندا «ريا جاڭالىقتار» اگەنتتىگىنىڭ استاناداعى كەڭسەسىندە «ستالينگراد ءۇشىن شايقاس» تاقىرىبى بويىنشا استانا-ماسكەۋ-تبيليسي بەينەكوپىرى بولادى.
16 قاڭتار مەن 7 اقپان ارالىعىندا «سارىارقا» ساۋدا ۇيىندە الەمدىك فۋتبول جۇلدىزدارىنىڭ قولتاڭبالارى قويىلعان فۋتبولكالاردىڭ بىرەگەي كورمەسى وتەدى.
30 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا الماتى مەن استانا قالالارىندا 7-قىسقى ازيا ويىندارى وتەدى.
الماتى
1 اقپان كۇنى الماتىداعى «لوكوموتيۆ» اق-دا قر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ حالىققا ارناعان جولداۋىن ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا ەڭبەك ۇجىمىنىڭ جينالىسى بولادى.
1 اقپاندا حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ پرەزيدەنتى جاك روگگەنىڭ قاتىسۋىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى وتەدى.
1 اقپان كۇنى 7-ءشى قىسقى ازيادا ويىندارىنىڭ اياسىندا ءباسپاسوز ءماسليحاتى وتەدى، وعان ازيا وليمپيادالىق كەڭەسىنىڭ پرەزيدەنتى شەيح احماد ءال-فاحاد اس-ساباح قاتىسادى.
1 اقپاندا الماتىدا تاريحتا العاش رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان «ازيادا-2011 ارۋى» بايقاۋىنىڭ اقتىق سىنى وتەدى.
30 قاڭتار مەن 6 اقپان ارالىعىندا الماتى مەن استانا قالالارىندا 7-قىسقى ازيا ويىندارى وتەدى.
ەلەۋلى وقيعالار. اتاۋلى كۇندەر. ەسىمدەر.
اقپاننىڭ 1-ءى، سەيسەنبى
اقش-تا ۇلتتىق بوستاندىق كۇنى. 1865 جىلى اقش پرەزيدەنتى ا.لينكولن اقش كونستيتۋتسياسىنا «قۇلدىقتى جويۋ تۋرالى» 13-ءشى تۇزەتۋ ەنگىزۋ جونىندە كونگرەسس قارارىنا قول قويدى. قۇلدىقتى جويۋ يدەياسىنىڭ جاقتاستارى جەڭىسكە جەتتى. بۇل -ازاماتتىق سوعىس (1861-1865) ارقىلى قول جەتكىزىلگەن ۇلى جەڭىس بولاتىن. قارار 1865 جىلدىڭ 18-ءشى جەلتوقسانىندا كۇشىنە ەنگەن.
يراندا يسلام رەۆوليۋتسياسىنىڭ كۇنى. بۇل مەرەكە 1979 جىلى اقپاننىڭ 1-ىندە كوپ جىلدار بويى ايداۋدا بولعان رۋحوللى مۋساۆي حومەيني يمامنىڭ ەلگە ورالۋىمەن بايلانىستى. ءداستۇرلى مەرەكەلى شارانىڭ ءوز اتاۋى «فادجر» - «تاڭ ءسارى» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
وقيعالار
5 جىل بۇرىن (2006) ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ 2006 جىلعى اقپاننىڭ 1-ىندەگى № 55 جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ قۇرامىنا كىرمەيتىن ورتالىق اتقارۋشى ورگان رەتىندە الماتى قالاسى ايماقتىق قارجى ورتالىعىنىڭ قىزمەتىن رەتتەيتىن اگەنتتىك قۇرىلدى.
5 جىل بۇرىن (2006) «جىگىتتەر» كۆارتەتىنىڭ «ەركە قىز» دەپ اتالاتىن تۇڭعىش ءۇنتاسپالارى مەن لازەرلى ديسكىلەرىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. «ەركە قىز» دەپ اتالعان جيناققا ۇجىمنىڭ ورىنداۋىنداعى 16 اندەرى كىردى. وعان باقىتجان الديار، بولات ورازىمبەتوۆ، ەرجان سەرىكباەۆ، يبراگيم يسا، كەنجەبەك ابدىكەرىمۇلى، مۇقتار قۋاندىق سىندى كومپوزيتورلاردىڭ تۋىندىلارى ەندى.
ءشامشى قالداياقوۆ اتىنداعى فەستيۆالدا «جىگىتتەر» كۆارتەتىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءساتتى ءوتتى. سول كەزدە «جىگىتتەر» كۆارتەتى فاريزا وڭعارسىنوۆانىڭ سوزىنە جازىلعان كومپوزيتور قالدىبەك قۇرمانالىنىڭ «جايىق تولقىندار» ءانىن ءساتتى ورىنداعانى ءۇشىن باس سىيلىققا يە بولدى. سول ۋاقىتتان بەرى قازاق اندەرىن تىڭداۋشىلاردىڭ اراسىندا تانىمال بولىپ كەتتى.
3 جىل بۇرىن (2008) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگى مەن اقش قورعانىس دەپارتامەنتى اراسىندا 2008-2012 جىلدارعا ارنالعان بەس جىلدىق ىنتىماقتاستىق جوسپارىنىڭ ورىندالۋىنا قاتىستى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.
كونسۋلتاتسيالار جىل سايىن قازاقستان-امەريكان اسكەري ىنتىماقتاستىعىنىڭ جاعدايى مەن كەلەشەگىنە قاتىستى كەڭ اۋقىمدى ماسەلەلەردى تالقىلاۋ ماقساتىندا وتكىزىلەدى. اتالمىش كونسۋلتاتسيالار اياسىندا تاراپتار وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى جانە اسكەري سالاداعى ەكى جاقتى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى جونىندە پىكىر الماستى.
1 جىل بۇرىن (2010) تالدىقورعاندا «جۇمابالا اپانىڭ ەرتەگىلەرى» اتتى كىتاپتىڭ تانىستىرىلىمى بولىپ ءوتتى. كىتاپتىڭ تانىستىرىلىمى وبلىستىق «جەتىسۋ» تەلەكومپانياسىندا بولدى، وندا جيناقتىڭ اۆتورى جۇمابالا بالاقارانوۆا «بالاۋسا» باعدارلاماسىن جۇرگىزەدى.
كىتاپقا ەكى جىل ىشىندە ءبۇلدىرشىن كورەرمەندەرىنە ولاردىڭ سۇيىكتى جۇمابالا-اپاسى ايتىپ ۇلگەرگەن بارلىق ەرتەگىلەر جيناقتالعان. كىتاپتىڭ تيراجى 1000 دانا جانە وندا 260 ەرتەگى بار.
1 جىل بۇرىن (2010) ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارى تۋرالى» جارلىققا قول قويدى.
1 جىل بۇرىن (2010) 2010 جىلى قارجى مينيسترلىگىنىڭ قارجىلىق مونيتورينگ كوميتەتىنىڭ رەسمي سايتى جۇمىس ىستەي باستادى. سايتقا ازاماتتار www.kfm.gov.kz بەلگىلەرى ارقىلى كىرە الادى
وندا «زاڭسىز الىنعان كىرىستەردى زاڭداستىرۋ مەن لاڭكەستىكتى قارجىلاندىرۋعا قارسى كۇرەس تۋرالى» زاڭىنىڭ ورىندالۋ بارىسىنا قاتىستى تولىق مالىمەتتەر بار. سونىمەن قاتار پورتالدا كوميتەت قىزمەتىنە قاتىستى ءتۇرلى ماسەلەلەر جونىندەگى ساراپتامالىق ماتەريالداردى دا تابۋعا بولادى. سايتتا اتالعاندارمەن قوسا «كوميتەتتىڭ ءنورماتيۆتى-قۇقىقتىق بازاسى» جانە «بىرلەسكەن قيمىلدار» سياقتى ەكى ءبولىم بار. ونىڭ العاشقىسى ءنورماتيۆتى-قۇقىقتىق اكتىلەر جيناعىن قامتىسا، ەكىنشى بولىمدە زاڭسىز كىرىستەردى زاڭداستىرۋ مەن لاڭكەستىكتى قارجىلاندىرۋمەن كۇرەس باعىتىنداعى حالىقارالىق دەڭگەيدەگى شارالار جونىندەگى اقپاراتتار ورنالاستىرىلعان.
سايتتا سونىمەن قاتار كوميتەتتىڭ مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇمىستارىنا قاتىستى دا مالىمەتتەر بار. پورتال ونى پايدالانۋشىلارعا قولايلىلىق تۋدىرۋ ءۇشىن ارنايى ينتەرەيسپەن جابدىقتالعان.
ەسىمدەر
95 جىل بۇرىن (1916-1998) عالىم، گەوگرافيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى جانداەۆ مۇقاتاي دۇنيەگە كەلدى.
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا تۋعان. ۆورونەج پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن.
ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان.
1948-1953 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسى گەولوگيالىق عىلىمدار ينستيتۋتىنىڭ كىشى عىلىمي قىزمەتكەرى. 1953 جىلدان ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى، كافەدرا مەڭگەرۋشىسى بولعان.
نەگىزگى عىلىمي ەڭبەكتەرى ايماقتىق گەومورفولوگيا، نەوتەكتونيكا، ساي-جىرا ەروزياسى، سەل ماسەلەلەرى جانە گەومورفولوگيالىق كارتاعا ءتۇسىرۋ ادىستەرىنە ارنالعان. وزەن جانە وزەن اڭعارلارىنىڭ پايدا بولۋى جونىندە جاڭا تەوريا ۇسىندى. جەر بەدەرىنىڭ شاعىن-شاعىن ءپىشىندى ولشەمدەرىن انىقتايتىن گەوگرافيالىق امبەباپ اسپاپ قۇراستىردى. بۇل اسپاپپەن دالالىق جاعدايدا گەوگرافيالىق نىسانداردىڭ ءار ءتۇرلى پارامەترلەرىن، تىك جانە كولبەۋ بۇرىشتاردى، بەتكەيلەردىڭ بيىكتىگى، قۇراماسى مەن ەكسپوزيتسياسىن، شاعىن ويىستاردىڭ، وزەن مەن اڭعاردىڭ كەمەرلەرىن، اعاشتىڭ بيىكتىگىن، مالتاتاس، قويتاستاردىڭ كولەمىن، سونىمەن بىرگە جەرگىلىكتى گەوگرافيالىق ەندىكتەردى، كۇننىڭ كوكجيەكتەن بيىكتىگىن، سالىستىرمالى بيىكتىكتەردى انىقتاۋعا بولادى.
1-ءشى دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنىمەن، 3-ءشى دارەجەلى داڭق وردەنىمەن جانە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
50 جىل بۇرىن (1961) قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورشاعان ورتانى قورعاۋدىڭ ۆيتسە-ءمينيسترى تۇرماعامبەتوۆ ءماجيت ابدىقالىقۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى قالاسىندا تۋعان. ن.باۋمان اتىنداعى ماسكەۋ جوعارى تەحنيكالىق ۋچيليششەسىن ينجەنەر-تەحنولوگ ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن.
1984-1989 جىلدارى - كيروۆ اتىنداعى ماشينا جاساۋ زاۋىتىنىڭ شەبەرى، تسەح باستىعىنىڭ ورىنباسارى. 1989-1991 جىلدارى - «داميس» شك ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى. 1991-1992 جىلدارى - «قازاق جىلجىمايتىن مۇلىكتەر ورتالىق بيرجاسى» اق ءىس باسقارۋشىسىنىڭ ورىنباسارى. 1992-1996 جىلدارى - «داميس-93» فيرماسىنىڭ باس ديرەكتورى. 1996-1997 جىلدارى - «الماز» زەرگەرلىك كورپوراتسياسى» بىرلەسكەن كاسىپورنى باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكونوميكا جانە ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ ونەركاسىپ دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى. 1997-1998 جىلدارى - «قازفوسفور» ااق پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى. 1998-2001 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكونوميكا جانە ساۋدا مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك كىرىس مينيسترلىگى الكوگول ونىمدەرىن ءوندىرۋ جانە اينالىمىن مەملەكەتتىك باقىلاۋ جونىندەگى كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى. 2001-2002 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى تابيعي رەسۋرستار جانە قورشاعان ورتانى قورعاۋ ۆيتسە-ءمينيسترى. 2003-2004 جىلدارى - «ۇلتتىق يننوۆاتسيالىق قور» جاق باسقارماسى توراعاسى. 2004-2006 جىلدارى - - «استاناەنەرگوسەرۆيس» اق باسقارماسىنىڭ توراعاسى. 2006-2007 جىلدارى - كوممەرتسيالىق قۇرىلىمداردا باسشىلىق قىزمەتتە. 2007-2008 جىلدارى - «ماكسيمۋم» ايماقتىق ينۆەستيتسيالىق ورتالىق» جشس ديرەكتورى. 2008-2009 جىلدارى - وڭتۇستىك-قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدىڭ ناۋرىزىنان باستاپ - قازىرگى قىزمەتىندە.
«قازاقستان كونستيتۋتتسياسىنا 10 جىل»، «استاناعا - 10 جىل» مەرەكەلىك مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان.
اقپاننىڭ 2-ءى، سارسەنبى
بۇكىلالەمدىك سۋلى-سازدى جەرلەر كۇنى. اقپاننىڭ 2-ىندە بۇكىلالەمدىك سۋلى-سازدى جەرلەر كۇنى اتاپ وتىلەدى. 1971 جىلعى اقپاننىڭ 2-ىندە رامسار قالاسىندا (يران) سۋلى-سازدى جەرلەر كونۆەنتسياسىنا قول قويىلدى. 1997 جىلى ءدال وسى كۇنى بۇكىلالەمدىك سۋلى-سازدى جەرلەر كۇنى جاريالاندى. بۇل وقيعا ءار ءتۇرلى ەلدەردەگى قوعام مەن ۇكىمەتتەرىنىڭ نازارىن جەر شارىنىڭ تۇراقتى دامۋىن قولداۋعا پايدالى سۋلى-سازدى جەرلەردىڭ قۇندىلىعىنا اۋدارۋعا شاقىرادى
سۋىر كۇنى (اقش) حريستياندىق ەۋروپادان كەلگەن اقش-تا كەڭىنەن تانىمال داستۇرلەردىڭ ءبىرى. ەۋروپادا اقپاننىڭ 2-ءسىن Candlemas «بالاۋىزدار كۇنى» دەپ اتاعان. ىرىمعا سەنسەك، ەگەر سول كۇنى كۇن اشىق بولسا، قىستىڭ ەكىنشى جارتىسى سۋىق بولادى دەپ بولجاعان.
رەسەيدىڭ اسكەري داڭق كۇنى - ستالينگراد شايقاسى. كەڭەس اسكەرلەرىنىڭ ستالينگراد شايقاسىندا (1943) نەمىس-فاشيست اسكەرلەرىن تالقانداۋى قۇرمەتىنە بەلگىلەنگەن.
ءازىربايجان جاستارىنىڭ كۇنى. 1996 جىلعى اقپاننىڭ 2-ىندە جاستار جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ باستاماسىمەن، سونىمەن قاتار ءازىربايجان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن ءبىرىنشى ءازىربايجان جاستارىنىڭ فورۋمى ءوتتى.
وقيعالار
3 جىل بۇرىن (2008) پراگادا ايگىلى جازۋشى مۇحتار ماعاۋيننىڭ قازاق تىلىندەگى «جارماق» دەپ اتالاتىن جاڭا رومانى باسىلىپ شىقتى.
چەحيا استاناسىنا 2007 جىلى قونىس اۋدارعان قازاق جازۋشىسى قازىرگى تاڭدا شىعارماشىلىق جۇمىسپەن اينالىسىپ جاتىر. پراگانىڭ «ارت-فوكۋس» باسپاسىنان جارىق كورگەن جاڭا شىعارما سونىڭ ايعاعى. «جارماق» دەگەن اتپەن جارىق كورگەن رومان قازاق ەلىنىڭ عاسىرلار توعىسىنداعى كوكەيكەستى ماسەلەلەرىنە ارنالعان. وندا ۇلتسىزدىق، مەملەكەت بولاشاعى، حالىق تاعدىرى تۋرالى تولعانىستار كورىنىس تاپقان. ال 2002 جىلى تاڭدامالى 13 تومدىعى جارىق كوردى.
ماعاۋين مۇحتار مۇقانۇلى (1940) - عالىم-ادەبيەتتانۋشى، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى. شىعىس قازاقستان وبلىسى اياگوز اۋدانىندا تۋعان. قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، «جازۋشى» باسپاسى، «جالىن» جۋرنالى باس رەداكتورلارىنىڭ ورىنباسارى، ادەبيەت ينستيتۋتى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى، اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، دوتسەنتى، «جازۋشى» باسپاسىنىڭ، «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. «كەشقۇرىم» اتتى العاشقى اڭگىمەسى 1964 جىلى «جۇلدىز» جۋرنالىندا جاريالانعان.
«اقشا قار»، «ءبىر اتانىڭ بالالارى»، «قيانداعى قىستاۋ»، «كوك كەپتەر» پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەر جيناقتارىنىڭ، «كوك مۇنار»، «شاقان شەرى» رومانداردىڭ، «الاساپىران» رومان-ديلوگيانىڭ، «قوبىز سارىنى» اتتى مونوگرافيانىڭ اۆتورى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى.
1 جىل بۇرىن (2010) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا پروزايك اللا التىنوۆانىڭ «روزا ۆەتروۆ» اتتى ورىسشا كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى بولىپ ءوتتى. اتالمىش كىتاپ اۆتوردىڭ تۇڭعىش تۋىندىسى.
كىتاپ دەرەكتى پوۆەست ەمەس، ءوز ومىرىندەگى بولعان وقيعالار مەن تاعدىر تۋرالى ءوز پىكىر، ۇعىنىمىن جەتكىزگەن، كوركەم ادەبي شىعارما. بۇل كىتاپتى ومىرباياندىق شىعارما دەۋگە دە بولادى. تۋىندىنىڭ تالىمدىك تاربيەلىك ءمانى بار. اۆتوردى الەۋمەتتىك ماسەلەلەر، اسىرەسە جەتىم بالالار ماسەلەلەرى، سونىمەن قاتار، وتباسى بەرىكتىگى مەن انا مىندەتىنىڭ ماڭىزدىلى تولعاندىراتىنى كىتاپتا انىق بايقالادى. قۋانىش پەن ءومىر سىناعى، ماحاببات پەن ادال سەزىم، جاۋاپكەرشىلىك، ار-وجدان، وتباسى بەرىكتىگى - وسى ماڭگىلىك تاقىرىپتاردىڭ بارلىعى شىعارمادا كورىنىس تاپقان»، دەيدى پروزايك ءۇمىت تاجىكەنوۆا.
1 جىل بۇرىن (2010) الماتىداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى شەكارا قىزمەتىنىڭ «شىعىس» ايماقتىق باسقارماسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى اسكەريلەردىڭ قۇقىعى مەن زاڭدىق قىزىعۋشىلىقتارىن قورعاۋ» دەپ اتالاتىن كىتاپتىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. كىتاپ «گەنەرالدار كەڭەسى» قوعامدىق بىرلەستىگى زاپاستاعى گەنەرال-مايور، كەڭەس پرەزيديۋمى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ قۇرمەتتى مۇشەسى تۇرسىن ايجولوۆ پەن زاپاستاعى پولكوۆنيك، زاڭگەر ايبولات قۇرمانبايدىڭ قۇراستىرۋىمەن شىعارىلعان. «بۇعان دەيىن اسكەري بولىمدەردە، اسكەري وقۋ ورىندارىندا، اسكەري گارنيزونداردا، ايماقتىق باسقارمالاردا تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيالار وتكىزىلدى. سونداي-اق اسكەريلەردىڭ ۇسىنىستارىن ەسكەرە وتىرىپ، ەلىمىزدەگى زاڭدارعا ساراپتاما جۇرگىزۋ ناتيجەسىندە اتالعان ەڭبەك جارىققا شىقتى»، دەيدى تۇرسىن ايجولوۆ. شىعارمادا بۇنىمەن قاتار قازاقستاندىق اسكەريلەردىڭ قۇقىعى باعىتىنداعى زاڭداردى جەتىلدىرۋ تۋرالى ۇسىنىستار مەن رەسەي فەدەراتسياسى، بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىنا سالىستىرمالى زەرتتەۋ، اسكەريلەردىڭ باسىلىمداردا جاريالانعان ماقالالارى بەرىلگەن. «كىتاپ ءاربىر قازاقستاندىق اسكەر ءۇشىن تاپتىرماس قۇرال بولىپ تابىلادى»، دەيدى كىتاپتى قۇراستىرۋشىلار.
ولاردىڭ ايتۋىنشا، ەكىنشى ءبولىمى دە شىعارىلادى. ويتكەنى اسكەريلەردى الەۋمەتتىك قورعاۋ كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەنىڭ ءبىرى. «اسكەريلەردى الەۋمەتتىك قورعاۋ جونىندەگى زاڭ 1993 جىلى قابىلدانعان بولاتىن. قازىر بۇل زاڭ بىرقاتار ماسەلەلەر بويىنشا ەسكىردى. ۋاقىت وزگەرىپ وتىرادى. سوندىقتان ونى جاڭارتۋ كەرەك»، دەگەن پىكىردە ت.ايجولوۆ.
1 جىل بۇرىن (2010) ماڭعىستاۋ اۋدانى شەتپە كەنتىندەگى شوقىر بولتەكۇلى اتىنداعى سپورت كەشەنىنىڭ جانىنان ءجۇزۋ باسسەيىنى اشىلدى. باسسەيىنىنىڭ قۇرىلىسىنا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 52 ملن. تەڭگە بولىنگەن. جۇزۋ باسسەينىنىڭ ۇزىندىعى 25 مەتردى قۇرايدى.
شوقىر بولتەكۇلى (1916-1994) ماڭعىستاۋ وبلىسى جارمىش كەنتىندە تۋعان. كيەۆتەگى كوركەمسۋرەت اكادەمياسىن جانە دەنە تاربيەسى ينستيتۋتىن بىتىرگەن. قازاق بوكسىنىڭ اتاسى اتانعان شوقىر بولتەكۇلى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى، كسرو سپورت شەبەرى اتانعان تۇڭعىش قازاق.
ونىڭ مەكتەبىنەن ماقسۇت وماروۆ، ءابدىسالان نۇرماحانوۆ، سەرىك ابدەناليەۆ، ۆيكتور جانە ۆلاديمير كاريموۆتەر، يوسيف گيلدين، اسقار قۇلىباەۆ سەكىلدى تالانتتى شاكىرتتەر تاربيەلەنىپ شىقتى.
ماڭعىستاۋ وبلىسىندا ش.بولتەكۇلىنىڭ اتىنداعى حالىقارالىق تۋرنير ءداستۇرلى تۇردە ۇيىمداستىرىلىپ كەلەدى. بۇل تۋرنير قازاقستان رەسپۋبليكاسى بوكس فەدەراتسياسىنىڭ شەشىمىمەن «ا» ساناتتى تۋرنير مارتەبەسىنە يە بولدى.
ەسىمدەر
55 جىل بۇرىن (1956) شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جەر قاتىناستارى باسقارماسىنىڭ باستىعى تولەۋبەكوۆ قونىسباي قويشىبايۇلى دۇنيەگە كەلدى. سەمەي وبلىسى (قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسى) ءۇرجار اۋدانىندا تۋعان. سەمەي مال دارىگەرلىك ينستيتۋتىن، قازاق مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسىن بىتىرگەن.
1973-1974 جىلدارى - ءۇرجار اۋدانىنىڭ ءۇرجار كولحوزارالىق-قۇرىلىس ۇيىمىنىڭ تاس قالاۋشىسى. 1974-1980 جىلدارى - سەمەي زووۆەتەرينارلىق ينستيتۋتىنىڭ ستۋدەنتى. 1980-1984 جىلدارى - ءۇرجار اۋدانى لەنين اتىنداعى كولحوزدىڭ مال دارىگەرى، كپسس-ءتىڭ حح سەزى اتىنداعى كولحوزىنىڭ باس مال دارىگەرى. 1984-1995 جىلدارى - سەمەي وبلىسى ءۇرجار اۋداندىق مەملەكەتتىك ساقتاندىرۋ ينسپەكتسياسىنىڭ باستىعى، ءۇرجار اۋدانى كپسس-ءتىڭ حح سەزى اتىنداعى كولحوز باسقارماسىنىڭ توراعاسى. 1995-1998 جىلدارى - سەمەي وبلىسى ءۇرجار اۋدانىنىڭ «كىشكەنە-تاۋ» جشس-ءنىڭ ديرەكتورى، سەمەي وبلىسى ماقانشى اۋدانىنىڭ اكىمى، شىعىس قازاقستان وبلىسى ءۇرجار اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى. 1998-2001 جىلدارى - شىعىس قازاقستان وبلىسى اباي اۋدانىنىڭ اكىمى. 2001-2002 جىلدارى - شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باستىعى. 2002-2007 جىلدارى - شىعىس قازاقستان وبلىسى كۇرشىم اۋدانىنىڭ اكىمى.
2005-2007 جىلدارى - «نۇر وتان» حدپ كۇرشىم فيليالىنىڭ توراعاسى، شىعىس قازاقستان وبلىسى كۇرشىم اۋدانىنىڭ اكىمى. 2007-2008 شىعىس قازاقستان وبلىستىق جەر قاتىناستارى باسقارماسىنىڭ باستىعى. 2008-2009 جىلدارى - شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق دەپارتامەنت باستىعىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدىڭ ءساۋىر ايىنان - قازىرگى قىزمەتىندە.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىمىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى». اباي اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى. «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 10 جىل»مەرەكەلىك مەدالىمەن، «تىڭعا 50 جىل»، «استانا» مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان.
55 جىل بۇرىن (1956) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل، زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، 1-ءشى ساناتتى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى شاكىروۆ اسقار ورازالىۇلى دۇنيەگە كەلدى.
قاراعاندى قالاسىندا تۋعان. م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى جانىنداعى ازيا جانە افريكا ەلدەرى ينستيتۋتىن، كسرو ىشكى ىستەر مينيسترلىگى اكادەمياسىنىڭ اديۋنكتۋراسىن بىتىرگەن. 1978-1987 جىلدارى - كسرو ىشكى ىستەر مينيسترلىگى اكادەمياسىنىڭ اديۋنكتى، ينسپەكتورى، اعا ينسپەكتورى،عىلىمي قىزمەتكەرى. 1987-1989 جىلدارى - كسرو ىشكى ىستەر مينيسترلىگى سىرتقى بايلانىس ءبولىمىنىڭ 1989-1992 جىلدارى - كسرو ىشكى ىستەر مينيسترلىگى بۇكىلوداقتىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى ءبولىمىنىڭ باستىعى.
1992-1995 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ كەلىسىمشارت-قۇقىق باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى، باسقارما باستىعى. 1995-1996 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كورەي رەسپۋبليكاسىنداعى ۋاقىتشا سەنىمدى وكىلى، 1996 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ەرەكشە تاپسىرمالار جونىندەگى ەلشىسى. 1996-1998 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى. 1998-2004 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءۇندىستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى. 2004-2006 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر ۆيتسە-ءمينيسترى. 2006-2007 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارجى مينيسترلىگى كەدەن كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
2007 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان - قازىرگى قىزمەتىندە.
كسرو-نىڭ ءىىى دارەجەلى «زا بەزۋپرەچنۋيۋ سلۋجبۋ» مەدالىمەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «استانا»، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 10 جىل»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتىنە 10 جىل»، «قازاقستان كونستيتۋتسياسىنا 10 جىل»، «حالىقارالىق اسكەري دوستاستىقتى دامىتقانى ءۇشىن» مەدالدارىمەن، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ «زا ۋكرەپلەنيە تاموجەننوگو سودرۋجەستۆا» مەدالىمەن، قىرعىزستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «زا ۋكرەپلەنيە تاموجەننوگو سوترۋدنيچەستۆا» مەدالىمەن ماراپاتتالعان.
50 جىل بۇرىن (1961) سولتۇستىك قازاقستان، قوستاناي، اقمولا وبلىستارى بويىنشا كولىك باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى قۇلجانوۆ قانات مۇراتۇلى دۇنيەگە كەلدى.
اقمولا وبلىسى تسەلينوگراد اۋدانىندا تۋعان. تسەلينوگراد اۋىلشارۋاشىلىق ينستيتۋتىن (ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى), اباي مىرزاحمەتوۆ اتىنداعى كوكشەتاۋ ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن.
1981-1983 جىلدارى - تسەلينوگراد اۋدانى ۆوزدۆيجەنكا ورتا مەكتەبىنىڭ، نوۆويشيمكا ورتا مەكتەبىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىق ماشينالارىن وقىتۋ جونىندەگى شەبەرى. 1983-1988 جىلدارى - اقمولا وبلىسى تەڭىز اۋدانى تالدىساي ورتا مەكتەبىنىڭ ەڭبەك ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى. 1988-1996 جىلدارى - تسەلينوگراد قالاسىنداعى (استانا) «رەمبىتتەحنيكا» كاسىپورنىنىڭ ينجەنەرى، ەكونوميسى، ديرەكتوردىڭ كوممەرتسيالىق جۇمىستار جونىندەگى ورىنباسارى. 1996-1998 جىلدارى - اقمولا وبلىسى اقمولا قالاسىنداعى (استانا) «العاباس-2» جشس-ءنىڭ ديرەكتورىنىڭ كوممەرتسيالىق جۇمىستار جونىندەگى ورىنباسارى. 1998-1999 جىلدارى - «الماس» جشس-ءنىڭ ديرەكتورىنىڭ ءوندىرىس جونىندەگى ورىنباسارى، استانا قالاسىنداعى اقمولا وبلىسى بويىنشا كولىك باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ جەتەكشى مامانى، باس مامانى. 1999-2007 جىلدارى - كوكشەتاۋ قالاسىنداعى اقمولا وبلىسى بويىنشا كولىك باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باس مامانى، ءبولىم باستىعى، باسقارما باستىعىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2007 جىلدىڭ ساۋىرىنەن - قازىرگى قىزمەتىندە.
45 جىل بۇرىن(1966) قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ باس ينسپەكتورى، زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ۋاليەۆ قۋاتجان سەرىكقازىۇلى دۇنيەگە كەلدى.
شىعىس قازاقستان وبلىسىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) ماسكەۋ مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن.
1989-1992 جىلدارى عىلىمي جۇمىستارمەن اينالىسقان. 1992-1996 جىلدارى كەدەن ورگاندارىندا قىزمەتتەر اتقارعان. 1996-1997 جىلدارى - الماتى قالاسى المالى اۋدانى اكىمىنىڭ مەملەكەتتىك قۇقىق ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى. 1997-2004 جىلدارى - الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىنىڭ كومەكشى-كەڭەسشىسى. 2004-2006 جىلدارى - پەتروپاۆل قالاسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2006 جىلدان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ باس ينسپەكتورى، باتىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا كۋراتورى قىزمەتىن اتقارادى.
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالعان.
اقپاننىڭ 3-ءى، بەيسەنبى
قىتايدىڭ جاڭا جىلى نەمەسە كوكتەم مەرەكەسى. قىتاي جاڭا جىلى نەمەسە اي كۇنتىزبەسى بويىنشا جاڭا جىل - كوكتەم مەرەكەسى ول قىسقى ماۋسىمنىڭ سوڭىندا بۇكىل ەلدە ءۇش كۇن بويى اتالىپ وتىلەدى. كوكتەم مەرەكەسى كۇندەرىندە جاپپاي ويىن-ساۋىق باستالادى.
ماندورو - جاپونيادا شامدار مەرەكەسى. بۇل كۇن كاسۋگا حرامىندا (نارا قالاسى، جاپونيانىڭ ەجەلگى استاناسى) كوپتەگەن شامدار جاعىلادى. بۇل مەرەكە كوكتەمنىڭ كەلۋىنە ارنالعان.
سەتسۋبۋن - جاپونيادا جاڭا جىل قارساڭى. اقپاننىڭ 3-ءى نەمەسە 4-ءى كۇنى جاپونيادا سەتسۋبۋن مەرەكەسى تويلانادى (ەسكى كۇنتىزبە بويىنشا جاڭا جىل قارساڭى). سەتسۋبۋن - جاڭا جىلدىق اۋىسىمنىڭ باستاماسى. مەرەكەنىڭ ماقساتى - جىن-پەرىلەردى قۋ جانە زۇلىمدىققا جول بەرمەۋ. سەتسۋبۋن تۇنىندە ۇيلەردە مامە-ماكي («بۇرشاق شاشۋ») سالتاناتى وتەدى. بالالار كەسەلەرگە بۇرشاق سالىپ، ولاردى ءار بولمەنىڭ ىشىنە شاشا ءجۇرىپ، جىن-پەرىلەردى قۋاتىن دۇعالار وقيدى. مەرەكەنىڭ سوڭىندا ءاربىر ادام ءوزىنىڭ جاسى نەشەدە بولسا، سونشالىقتى بۇرشاق جەيدى. بۇل ىرىم جىن-شايتانداردى قۋادى جانە بۇكىل جىل بويىنا دەنساۋلىقتى ساقتايدى دەگەندى بىلدىرەدى.
وقيعالار
5 جىل بۇرىن (2006) قاراعاندى قالاسىنداعى «ەكومۇراجاي» قوعامدىق بىرلەستىگى زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە سەمەي پوليگونىنىڭ العاشقى كارتاسى باسپادان شىعارىلدى.
كارتادا اكىمشىلىك شەكارالاردىڭ، ەلدى مەكەندەردىڭ، وزەندەر مەن جولداردىڭ كورسەتىلۋىمەن قوسا، پايدالانۋعا قاۋىپتى راديواكتيۆتى لاستانعان جەر تەلىمدەرى دە بەلگىلەنگەن.
بۇل جوبا ەقىۇ-نىڭ قازاقستانداعى ميسسياسى، گوللانديانىڭ HIVOS قورى سياقتى حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ كومەگىمەن ىسكە اسىرىلدى. جوباعا رادياتسيالىق قورعاۋ جانە ەكولوگيا جونىندەگى ۇلتتىق فورۋم قوعامدىق ۇيىمى باستاماشىلىق جاسادى.
5 جىل بۇرىن (2006) الماتىداعى «ءۇش قيان» باسپاسىنان ادەبيەتتى زەرتتەۋشى عالىم، اقىن ءمۇسىلىم قاپاننىڭ تاڭدامالى شىعارمالارىنىڭ «وسيەتتەر بۇلاعى» اتتى ەكىنشى كىتابى جارىق كوردى.
وعان قالامگەردىڭ حالىق قاھارمانى قايرات رىسقۇلبەكوۆ تۋرالى جازعان «زاۋال» اتتى پەساسى العاش رەت ەندى. ءمۇسىلىم قاپاننىڭ بۇل كىتابىندا جازۋشىنىڭ «ماعجان اقىن»، «تاريح-وت-فيلوسوفيا»، «تۇڭعىش رەجيسسەر» زەرتتەۋلەرى، «وسيەتتەر بۇلاعى»، «تاريحقا تاعزىم»، «عىلىم تاپقان... حالىقتان» سىني ماقالالارى، «ايتىس» پوەماسى، «تاۋداعى جالعىز ءۇي» اڭگىمەسى، «زاۋال»، «قامار سۇلۋ» پەسالارى، ولەڭدەرى، سونداي-اق تۋىسقاندارى مەن زامانداستارىنىڭ ەستەلىكتەرى توپتاستىرىلعان. جيىرما جەتى جاسىندا باقي دۇنيەگە وزعان ءمۇسىلىم قاپاننىڭ ەسىمى مەن ەڭبەگى سەمەي، پاۆلودار، الماتى وقىرماندارىنا جاقسى تانىس.
3 جىل بۇرىن (2008) سەمەي اكىمىنىڭ رەسمي سايتى اشىلدى. ونىڭ ينتەرنەتتەگى ادرەسى - www.akimsemey.gov.kz.
سايت پاراقشاسىندا قالا تاريحى، قالانىڭ كورنەكتى جەرلەرى، بيلىك قۇرىلىمى، قالا ەكونوميكاسى، ونەركاسىبى، مەديتسينالىق مەكەمەلەرى مەن وقۋ ورىندارى تۋرالى تولىققاندى اقپاراتتار بار. سونداي-اق سايت بەتىنەن جاڭالىقتاردى، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار تۋرلى اقپاراتتاردى وقۋعا بولادى.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «يادرولىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى كونۆەنتسيانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى»، «يادرولىق اپات تۋرالى جەدەل حابارلاۋ جونىندەگى كونۆەنتسيانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى»، «يادرولىق اپات جاعدايىنداعى نەمەسە رادياتسيالىق اپات جاعدايىنداعى كومەك تۋرالى كونۆەنتسيانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى»، «پايدالانىلعان وتىنمەن جۇمىس ىستەۋ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى جانە راديواكتيۆتى قالدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى بىرىكتىرىلگەن كونۆەنتسيانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىنا قول قويدى.
ەسىمدەر
65 جىل بۇرىن (1946) نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسى پارلامەنتاريزم ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، فيلوسوفيا عىلىمىنىڭ كانديداتى، دوتسەنت بايقاداموۆ بولات كەنجەكەشۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى وبلىسىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن.
1978-1987 جىلدارى - قاراعاندى پوليتەحنيكا ينستيتۋتىنىڭ وقىتۋشىسى، اعا وقىتۋشىسى. 1987-1988 جىلدارى - قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى. 1988-1990 جىلدارى - قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى، پرورەكتورى، پارتيا كوميتەتىنىڭ حاتشىسى. 1990-1991 جىلدارى - قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ كونسۋلتانتى. 1992-1994 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۋريزم، دەنە تاربيەسى جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءبولىم باستىعى، قازاقستان كاسىپكەرلەرى كونگرەسىنىڭ مەنەدجەرى. 1994-2002 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كوميسسيا حاتشىلىعىنىڭ كونسۋلتانتى، مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، مەڭگەرۋشىسى، كوميسسيا حاتشىسى. 1999-2002 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى سەكتورىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، قوعامدىق ساياسي ءبولىمى، ىشكى ساياسات ءبولىمى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى. 2002-2007 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلى. 2007-2009 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى وتباسى ءىسى جانە گەندەرلىك ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسياسى حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، «نۇر وتان» حدپ توراعاسى ءبىرىنشى ورىنباسارىنىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
2009 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنان - قازىرگى قىزمەتىندە.
«قۇرمەت» وردەنىمەن، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن»، «استانا» مەدالدارىمەن، «قازاقستان كونستيتۋتسياسىنا 10 جىل»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتىنە 10 جىل»، «استانانىڭ 10 جىلدىعى» مەرەكەلىك مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان.
اقپاننىڭ 4-ءى، جۇما
دۇنيەجۇزىلىك قاتەرلى ىسىككە قارسى كۇرەس كۇنى. «حالىقارالىق ونكولوگيالىق اۋرۋلارعا قارسى كۇرەس جونىندەگى وداق» (قاتەرلى ىسىككە قارسى وداق - UICC) جاريالاعان. بۇل حالىقارالىق كۇننىڭ ماقساتى - قاتەرلى ىسىكتىڭ قازىرگى وركەنيەتتىڭ ەڭ قاۋىپتى اۋرۋىنىڭ ءبىرى ەكەندىگى تۋرالى حاباردارلىقتى ارتتىرۋ، وسى كەسەلدىڭ الدىن الۋعا، انىقتاۋعا جانە ەمدەۋگە نازار اۋدارۋ. قاتەرلى ىسىك - بۇكىل الەمدە ولىمگە اكەلىپ سوعاتىن كەسەل سانالادى.
حالىقارالىق زورلىققا قارسى كۇرەس كۇنى. بۇل كۇن 1985 جىلدان بەرى اتالىپ كەلەدى. ادامدى ازاپتاۋدىڭ تۇرلەرى سان الۋان.
شري-لانكا دەموكراتيالىق سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ (بۇرىنعى تسەيلون) ۇلتتىق مەرەكەسى - تاۋەلسىزدىك كۇنى. ەل 1948 جىلى دومينيون قۇقىندا ۇلىبريتانيادان تاۋەلسىزدىك الدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن شري-لانكا رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس 1992 جىلعى ماۋسىمنىڭ 15-ىندە ورناتىلدى.
وقيعالار
5 جىل بۇرىن (2006) عاريفوللا قۇرمانعاليەۆ اتىنداعى وبلىستىق فيلارمونيانىڭ كونتسەرت زالىندا بەلگىلى ورىس جازۋشىسى نيكيتا ساۆيچەۆتىڭ (1820-1885) «بايىرعى ورال. كورگەن-بىلگەندەرىمنەن اڭگىمەلەر» اتتى كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمى بولدى. ورالدىڭ «وپتيما» كىتاپ باسپاسى شىعارعان جيناقتى قۇراستىرىپ، العى ءسوزىن جازعان جەرگىلىكتى ادەبيەتشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى نيكولاي ششەربانوۆ. ورال قالاسىندا تۋىپ-وسكەن نيكيتا ساۆيچەۆ سۋرەت سالۋمەن قاتار ادەبي-كوركەم تۋىندىلار دا جازدى. ول، اسىرەسە، يساتاي تايمانۇلى مەن ماحامبەت وتەمىسۇلى، قۇرمانعازى سىندى قازاقتىڭ بىرەگەي تۇلعالارى جونىندە وچەركتەر جازىپ، العاشقىلاردىڭ قاتارىندا ءادىل باعاسىن بەردى. جازۋشى ءوز تۋىندىلارىندا قازاقتار ءومىرىن دە شىنايى سۋرەتتەي ءبىلىپ، حالىقتار دوستىعىن تۋ ەتىپ كوتەردى. كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرىندە وسىنداي اڭگىمەلەردەن تارتىمدى كورىنىستەر قويىلىپ، ولەڭدەرى وقىلىپ، اندەر شىرقالدى.
3 جىل بۇرىن (2008) سەمەي پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا «شاكارىمتانۋ ماسەلەلەرى» اتتى سەريالىق عىلىمي جيناقتىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى.
«شاكارىمتانۋ» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى دايىنداعان اتالمىش بەس تومدىقتىڭ ىشىنە ۇلى ويشىل ءارى اقىننىڭ شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋمەن اينالىساتىن تانىمال قازاقستاندىق عالىمداردىڭ ەڭبەكتەرى كىردى.
بۇل - ەلىمىزدەگى جاڭا عىلىمي باعىتى بار العاشقى عىلىمي جيناق. وندا شاكارىم شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋدىڭ ءار ءتۇرلى باعىتتارى بويىنشا كورنەكتى عالىمداردىڭ جۇمىستارى جيناقتالعان. بۇل - تەولوگيا، فيلوسوفيا، مۋزىكاتانۋ، پوەزيا جانە ونەر. «شاكارىمتانۋ» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى تۇردىكۇل شانبايدىڭ ايتۋىنشا، ءىرى عىلىمي ەڭبەكتەردى وسىنداي باسىپ شىعارۋ ءتاسىلى رەسەي مەن ەۋروپا ەلدەرىندە كەڭىنەن قولدانىلادى. ول اقىننىڭ شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى جايىندا ايتىپ بەرەدى. سەريالىق عىلىمي جيناقتى الماتىداعى «راريتەت» باسپاسى «مادەني مۇرا» رەسپۋبليكالىق باعدارلاماسى اياسىندا باسىپ شىعاردى. ءار توم 3 مىڭ دانا تيراجىمەن جارىق كوردى.
3 جىل بۇرىن (2008) بەلگىلى جازۋشى، حالىقارالىق ميحايل شولوحوۆ سىيلىعىنىڭ يەگەرى ءسابيت دوسانوۆ رەسەي ادەبيەت اكادەمياسىنىڭ مۇشەسى بولىپ سايلاندى.
ءسابيت دوسانوۆتىڭ قالامىنان «تاۋ جولى»، «ەكىنشى ءومىر» «جيىرماسىنشى عاسىر» روماندارى، «اق ارۋانا» حيكاياسى، «قازاعىم-اي، قايدا كەتىپ باراسىڭ؟» جىر جيناعى تۋدى. سونىمەن قاتار ول ادەبيەتتانۋ مونوگرافيالارىنىڭ اۆتورى.
ءسابيت دوسانوۆتاي «سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى دارىن» جازۋشى عانا ەمەس دراماتۋرگ رەتىندە دە ەلگە ەتەنە تانىس. قالامگەردىڭ «داۋىل»، «ەرتەڭ بيۋرو»، «توزاق شەڭبەرى» جانە ت.ب. پەسالارى رەسپۋبليكانىڭ كوپتەگەن تەاترلارىندا قويىلىپ كەلەدى. ال، جازۋشى ءوزىنىڭ "ۇيىق" رومانىندا قازاق جۇرتىنىڭ بوستاندىق جولىنداعى كۇرەسى، جەر-سۋىنا يەلىك ەتۋ جولىنداعى جانقيارلىق ارەكەتتەرى تۋرالى باياندايدى
قۇرامىندا سەرگەي ميحالكوۆ، يۋري بوندارەۆ، ۆلاديمير ميرنەۆ، يۋري پولياكوۆ سىندى كورنەكتى تۇلعالارى بار رەسەيدىڭ ادەبيەت اكادەمياسى مۇشەلەرىنىڭ پىكىرىنشە، ءسابيت دوسانوۆتىڭ اكادەميك اتانۋى ونىڭ تالانتىنىڭ مويىندالۋى، قازاق ادەبيەتىنە رەسەيلىكتەر تاراپىنان كورسەتىلگەن قۇرمەت بولىپ تابىلادى . ءسابيت دوسانوۆ بۇعان دەيىن رەسەيدىڭ پەداگوگيكالىق جانە الەۋمەتتىك عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى اتانعان بولاتىن.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ Yكiمەتi مەن فرانتسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ Yكiمەتi اراسىنداعى قارجىلاندىرۋ تۋرالى حاتتامانىڭ (الماتى قالاسىنىڭ سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە كارiز ينفراقۇرىلىمىن وڭالتۋ مەن جاڭعىرتۋ جوباسى) كۇشىن جويۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا قول قويدى.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىك رەزەرۆتەردەگى ماتەريالدىق قۇندىلىقتاردى پايدالانۋ جانە ساقتاۋ، قالىپتاستىرۋ جۇيەسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە مەملەكەتتىك ماتەريالدىق رەزەرۆ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى.
1 جىل بۇرىن (2010) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق مەكتەپتەر جۇيەسىن باسقاراتىن «وركەن» اق رەسمي سايتىنىڭ جاڭا نۇسقاسىن ۇسىندى. كومپانيانىڭ www. orken.org اتتى جاڭا ۆەب-پورتالىنىڭ ديزاينى، قۇرىلىمى جانە مازمۇنى وزگەرگەن.
«نەگىزگى 6 بولىمنەن كومپانيانىڭ قىزمەتى، قۇرىلىمى تۋرالى بىلۋگە جانە مەكتەپكە قابىلداۋ ەرەجەلەرىنىڭ تولىق نۇسقاسىن كوشىرىپ الۋعا بولادى.سونداي-اق ينتەراكتيۆتى ايداردا كەز كەلگەن ادام سۇراعىنا جاۋاپ الىپ، باسقا دا پايدالى ماعلۇماتتارمەن تانىسا الادى.
ەسىمدەر
60 جىل بۇرىن (1951) قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ارنايى تاپسىرمالار جونىندەگى ەلشىسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى، گەنەرال-مايور ءبىتىموۆ ءومىرتاي ماقاشۇلى دۇنيەگە كەلدى.
سەمەي قالاسىندا تۋعان. سەمەي پەداگوگيكا ينستيتۋتىن، مينسك قالاسىنداعى كسرو قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى جوعارى كۋرسىن، كسرو مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ قىزىل تۋلى ينستيتۋتىن بىتىرگەن.
1992-1995 جىلدارى -قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى ورگاندارىندا جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى جۇيەسىندە جۇمىس ىستەگەن. 1995-1997 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى باسقارما باستىعىنىڭ ورىنباسارى، باس بارلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى. 1997-2002 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى، «بارلاۋ» قىزمەتى اقپاراتتىق تالداۋ ورتالىعىنىڭ باستىعى. 2002-2009 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى «بارلاۋ» قىزمەتىنىڭ باستىعى. 2009-2010 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى توراعاسىنىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
2010 جىلدان - قازىرگى قىزمەتىندە.
قىزىل جۇلدىز وردەنىمەن، بىرنەشە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
45 جىل بۇرىن (1966) «ەكسپرەسس ك»گازەتىنىڭ رەداكتسياسى» جشس-ءنىڭ باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، الماتى قالاسىنداعى تىلشىلەر قوسىنىڭ جەتەكشىسى، قازاقستان جۋرناليستەر وداعى سىيلىعىنىڭ يەگەرى ءنۇسۇپوۆ ءادىلحان بيداحمەتۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى قالاسىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى), تۇرار رىسقۇلوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ەكونوميكالىق ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن.
1987-1991 جىلدارى - «لەنينسكايا سمەنا» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى. 1991-1999 جىلدارى - كىشى كاسىپورننىڭ ديرەكتورى. 1999-2000 جىلدارى - «دەلوۆايا نەدەليا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى. 2000-2004 جىلدارى - «ەكسپرەسس ك» گازەتىنىڭ ەكونوميكالىق شولۋشىسى. 2004-2005 جىلدارى - «ەكسپرەسس ك» گازەتىنىڭ باس رەداكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى، باس رەداكتوردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 2005-2009 جىلدارى - «ەكسپرەسس ك» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى -باس ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدان - قازىرگى قىزمەتىندە.
اقپاننىڭ 5-ءى، سەنبى
مەكسيكانىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەسى - كونستيتۋتسيا كۇنى. كونستيتۋتسيا ديكتاتورلىق رەجيم قۇلاعاننان كەيىن، 1917 جىلى قابىلدانعان بولاتىن.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن مەكسيكا قۇراما شتاتتارى اراسىندا ديپلوماتيالىق قاتىناس 1992 جىلى ءساۋىردىڭ 13-ىندە ورناتىلعان.
وقيعالار
3 جىل بۇرىن (2008) نۇر وتان» پارتياسىنىڭ استانا قالالىق فيليالى سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسكە باعىتتالعان قوعامدىق كەڭەس قۇردى.
«سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس ماسەلەسىن ەلباسى «نۇر وتان» حالىقتىق - دەموكراتيالىق پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن ماجىلىسىندە كوتەرگەن بولاتىن. بۇدان سوڭ وسى باعىتتاعى جۇمىستارعا قوعام وكىلدەرىن تارتۋ ماقساتىندا ارنايى قوعامدىق كەڭەستەر قۇرۋ قاجەت دەگەن شەشىم قابىلداندى. قوعامدىق كەڭەسكە قوعام وكىلدەرى مەن «نۇر وتاننان» وزگە دە پارتيا وكىلدەرى ەنگىزىلدى. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز وسى ىسكە قوعامدى جۇمىلدىرىپ، جەمقورلىق ارەكەتتەرىنىڭ تۋىنداۋىنا نەگىز بولىپ وتىرعان سەبەپتەردى انىقتاۋ.
3 جىل بۇرىن (2008) ادىلەت مينيسترلىگى زاڭ جوبالارىنىڭ ساپاسى مەن تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ادىستەمەلىك ۇسىنىمدار ازىرلەدى.
جيناقتالعان ادىستەمەلىك ۇسىنىمدار - ازىرلەنەتىن تۇجىرىمداما جوبالارى مەن زاڭ جوبالارىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا، تىكەلەي قولدانىلاتىن زاڭدارعا باتىل كوشۋگە جانە سىلتەمەلى، بلانكەتتىك نورمالاردى ازايتۋعا ىقپال ەتەدى. بۇل قۇجات زاڭعا سايكەس اكتىلەر بويىنشا جەتە جۇمىس ىستەۋدى جانە ءاربىر زاڭ جوباسىنا جۇيەلى تۇردە جاقىنداۋدى قالىپتاستىرادى.
1 جىل بۇرىن (2010) قازاقستان مەن نورۆەگيا سىرتقى ىستەر مينيسترلىكتەرى اراسىندا ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. اتالعان قۇجاتقا قول قويۋ ءراسىمى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆ پەن نورۆەگيا كورولدىگىنىڭ مۇراگەر حانزاداسى حوكون ماگنۋسپەن كەزدەسۋى بارىسىندا ءوتتى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن نورۆەگيا كورولدىگى اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس 1992 جىلعى ماۋسىمنىڭ 5-ىندە ورناتىلدى.
1 جىل بۇرىن (2010) مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يممۋنيتەتىن جانە ونىڭ مەنشىگىن شەت ەل مەملەكەتتەر سوتتارىنىڭ قۇزىرەتىنەن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە مەملەكەتتىڭ جانە ونىڭ مەنشىگىنىڭ يممۋنيتەتى، ارالىق سوتتار جانە حالىقارالىق كوممەرتسيالىق تورەلىك قىزمەتىن جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى.
1 جىل بۇرىن (2010) نورۆەگيا كورولدىگىنىڭ تاق مۇراگەرى، حانزادا حوكون ماگنۋس ەلورداداعى بۇۇ دامۋ باعدارلاماسى مەن نورۆەگيالىق SYSLAB جوباسىنىڭ قولداۋىمەن اشىلعان يننوۆاتسيالاردى دامىتۋ جانە جۇمىسقا ورنالاسۋعا جاردەمدەسۋ ورتالىعىن اشتى.
SYSLAB جوباسى 1992 جىلى نورۆەگيانىڭ «حيب-سيسلاب» كاسىپورىنىندا كىشى جانە ورتا بيزنەستىڭ ماقساتتارىن بىرىكتىرۋ ءۇشىن قۇرىلعان. جوبانىڭ اۆتورى جانە نەگىزىن قالاۋشى - بەرگەن قالاسىنىڭ جوعارى تەحنولوگيالار ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى يان يوحونسسەن. ەلىمىزدە اتالعان جوبانىڭ الماتى، استانا جانە شىمكەنت قالالارىندا ورتالىقتارى بار. جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى - ۇزاق ۋاقىت بويى جۇمىسسىز جۇرگەن جوعارى ءبىلىمدى ماماننىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋىنا قول ۇشىن بەرۋ.
ەسىمدەر
75 جىل بۇرىن (1936-2004) دومبىراشى، ديريجەر، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قىزمەتكەرى عابديەۆ رىسباي قيسمەتوللاۇلى دۇنيەگە كەلدى.
رەسەيدىڭ استراحان وبلىسىندا تۋعان. الماتى مۋزىكا ۋچيليششەسىن، شىمكەنت ونەر ينستيتۋتىن بىتىرگەن.
1954-1961 جىلدارى - قازاق حالىق اسپاپتار وركەسترىنىڭ دومبىراشىسى، كونتسەرتمەيستەرى. 1961-1962 جىلدارى - اتىراۋ مۋزىكا ۋچيليششەسىنىڭ مۇعالىمى. 1962-1980 جىلدارى - دوسسور مۋزىكا مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى. 1980-1990 جىلدارى اتىراۋ پەداگوگيكا ينستيتۋتى مۋزىكالىق-پەداگوگيكا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى بولعان. 1990 جىلدان ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن اتىراۋ وبلىستىق حالىقا اسپاپتار وركەسترىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى جانە باس ديريجەرى بولدى. ول 1994 جىلى انتاليا (تۇركيا) قالاسىندا وتكەن دۇنيەجۇزىلىك ونەر فەستيۆالىنىڭ، 1998 جىلى الماتىدا وتكەن «قۇرمانعازى جانە ۇلى دالا مۋزىكاسى» حالىقتار فەستۆالىنىڭ باس جۇلدەلەرىن جەڭىپ العان. ونىڭ رەپەرتۋارىندا قۇرمانعازىنىڭ «تەرىسقاقپاي»، «بايجۇما»، «اداي»، «امان بول، شەشەم، امان بول»، «قايران شەشەم»، دينانىڭ «بۇلبۇل»، «بايجۇما»، داۋلەتكەرەيدىڭ «قوس ىشەك»، «كوركەم حانىم»، «كوروعلى»، سەيتەكتىڭ «اقساق قۇلان» سونداي-اق، ەسبايدىڭ، ەرعاليدىڭ، ابىلدىڭ، قازانعاپتىڭ كۇيلەرى، حالىق كۇيى «قاراساي»، ت.ب. بار. عابديەۆ ورىنداۋىنداعى كۇيلەر بىرنەشە كۇيتاباققا جانە «بايجۇما» دەگەن اتپەن ۇنتاسپاعا جازىلعان. «بالالار وركەسترىمەن جۇمىس»، «دومبىرادان ساباق بەرۋ ءتاسىلى»، تاعى باسقا كىتاپتارى بار.
«پاراسات» وردەنىمەن ماراپاتتالعان.
50 جىل بۇرىن (1961) مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبي-مەموريالدى ءۇي-مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ كانديداتى قوناەۆ ديار اسقارۇلى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى قالاسىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى), قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن.
1987-1996 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىن زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ - مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبي-مەموريالدى مۇراجايىنىڭ كىشى، اعا عىلىمي قىزمەتكەرى، 1996-2000 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعارماشىلىق مۇراسىن زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ - مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبي-مەموريالدى مۇراجايىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2000 جىلدان «اۋەزوۆ ءۇيى» عىلىمي-مادەني ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارادى. 1996 جىلدان حالىقارالىق مۇحتار اۋەزوۆ قورىنىڭ پرەزيدەنتى. 2000 جىلدان - مادەنيەت ساياساتى ساراپتامالىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى. «مۇحتار اۋەزوۆ جانە ورىس ادەبيەتى» اتتى كىتابى جارىق كورگەن.
50 جىل بۇرىن (1961) «KMG-Kashagan» كاسىپورنىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى - «North Caspian Operating Company» كومپانياسى ديرەكتورىنىڭ قارجى جونىندەگى ورىنباسارى، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارجى مينيسترلىگى جانىنداعى بۋحگالتەرلىك ساناق جونىندەگى ساراپتاۋ كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، ەكونوميكا عىلىمىنىڭ كانديداتى ساتىبالدينا جاننات ساعىندىققىزى دۇنيەگە كەلدى.
الماتى قالاسىندا تۋعان. الماتى حالىق شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن، ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن.
1987-1993 جىلدارى - الماتى حالىق شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنىڭ وقىتۋشىسى، اعا وقىتۋشىسى، دوتسەنتى. 1993-1994 جىلدارى - «قازمەتاللبانك» ءبولىمىنىڭ باستىعى. 1994-1999 جىلدارى - «مەتاللينۆەست» باسقارۋشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، باسقارۋشىسى. 2000-2001 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى باعالى قاعازدار جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسياسىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى - مۇشەسى. 2001-2002 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق بانكى باعالى قاعازدار نارىعىن رەتتەۋ دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى. 2002-2003 جىلدارى - «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» جاق-ىنىڭ باس ەسەپشىسى. 2003-2006 جىلدارى - «قازاقستان تەمىر جولى»ۇك» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، اتقارۋشى ديرەكتورى. 2006-2007 جىلدارى - «قازترانسويل» اكتسيونەرلىك قوعامى باس ديرەكتورىنىڭ ەكونوميكا جانە قارجى جونىندەگى ورىنباسارى. 2007-2009 جىلدارى - «قازمۇنايگاز» ۇك» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ ەكونوميكا جانە قارجى جونىندەگى اتقارۋشى ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2009 جىلدان - قازىرگى قىزمەتىندە.
2008 جىلدىڭ ساۋىرىنەن - «قازترانسويل» اكتسيونەرلىك قوعامى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، قۇرمەتتى تەمىرجولشى. 50-دەن استام عىلىمي جاريالانىمداردىڭ اۆتورى.
اقپاننىڭ 6-ى، جەكسەنبى
حالىقارالىق ساامدار كۇنى. سولتۇستىك ەۋروپانىڭ بايىرعى حالىقتارىنىڭ مەيرامى - ءتورت ەلدىڭ ساامدارى (رەسەي، نورۆەگيا، شۆەتسيا جانە فينليانديا).
حالىقارالىق بارمەن كۇنى (قاسيەتتى اماندا كۇنى). كوپتەگەن مەملەكەتتەردە بارمەن مەن رەستوراتورلاردىڭ كاسىبي مەيرامى قاسيەتتى اماندا كۇنى اتاپ وتىلەدى.
شاراپ اشىتۋشى مەن بارمەندەردىڭ قورعاۋشىسى قاسيەتتى اماندا، مااستريحيت ەپيسكوپبى (584-679) فرانتسيانىڭ، گەرمانيا مەن فلاندريانىڭ شاراپ اشىتاتىن ايماقتارىندا شاراپ اشىتۋشىلاردىڭ، شاراپ ساتۋشىلاردىڭ، سىراشىنىڭ، بار مەن مەيرامحانا يەلەرىن، جانە دە بار جۇمىسشىلارىنىڭ (بارمەننەن ىدىس جۋشىعا دەيىن) رەسمي قورعاۋشىسى بولىپ تابىلادى.
وقيعالار
3 جىل بۇرىن (2008) ينتەرنەتتە قازاقستان تۋرالى يران تىلىندە حابار تاراتاتىن العاشقى www.yousefpiltan.blogf.com سايتى اشىلدى.
ونى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى ءجۇسىپ پيلتان جاساپ وتىر. «قازىر اقپارات كەڭىستىگىندە ءار ەل ءوز ساياساتىن ناسيحاتتاپ جاتىر. ەلدە تىركەلگەن شەتەلدىك اقپارات اگەنتتىكتەرى دە وعان ءوز ۇلەسىن قوسۋدا.
ءوز سايتىندا ول قازاقستان جاڭالىقتارى، باسپاسوزگە شولۋ، مەملەكەتتىك تەندەر، ۆاليۋتا باعامى، اۋا-رايى بولجامى دەگەن ايدارلار بويىنشا اقپارات تاراتىپ وتىر.
مەنىڭ ماقساتىم - وسى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، الەمگە قازاقستان تۋرالى حابار تاراتۋ. ويتكەنى ينتەرنەتتەگى قازاقستان تۋرالى يران تىلىندەگى ماعلۇماتتار نەگىزىنەن وزگە شەتەلدىك اقپارات اگەنتتىكتەرىنىڭ اۋدارما ماتەريالدارىنان قۇرالعان.
1 جىل بۇرىن (2010) ماسكەۋدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رەسەي فەدەراتسياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىلىگىنىڭ رەزيدەنتسياسىندا كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، داڭقتى قولباسشى جانە جازۋشى باۋىرجان مومىشۇلى تۋرالى «اڭىزعا اينالعان باتىر» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى بولدى.
ءىس-شاراعا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ دەپۋتاتتارى، قازاقستاندىق ديپلوماتيالىق وكىلدىكتىڭ قىزمەتكەرلەرى، ەكى ەل ارداگەرلەرى ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى، رەسەي فەدەراتسياسىنداعى قازاقستاندىق قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ باسشىلارى، سونداي-اق ماسكەۋ جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ وقىتۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەرى قاتىستى.
جيناقتا باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ ماسكەۋ مۇراعاتتارىندا ساقتالعان، بۇرىن جاريالانباعان جازبالارى، سۇحباتتارى، سۋرەتتەرى، سونداي-اق مايدانگەر-دوستارى - مالىك عابدۋلليننىڭ، دميتري سنەگيننىڭ ەستەلىكتەرى ورىن العان.
1 جىل بۇرىن (2010) اتىراۋدا جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قاراماعىنا «ادجيپ ككو» كومپانياسى سالعان جاڭا ساپارجايدى تاپسىرۋ سالتاناتى ءوتتى.
200 جولاۋشىعا ارنالعان ەكى قاباتتى ساپارجاي اتىراۋ قالاسىنىڭ تەمىرجول ۆوكزالىنىڭ جانىندا ورنالاسقان. ساپارجايدىڭ كولىكتەر تۇراتىن تۇراعى بار. كەشەندى ساپارجاي جولاۋشىلارعا قىزمەت ەتۋ ءۇشىن جانە كولىك پروتسەسسىن حالىقارالىق جانە قالا ماڭىنداعى اۆتوبۋس جولدارىن باسقارىپ قاتىناۋ ءۇشىن ارنالعان.
ساپارجايدىڭ نەگىزگى قىزمەتى - 46 قالالىق ساپار جەلىسىن جانە 30 اۋدان ارالىق جانە 2 قالا ارالىق رەيستەرىنە قىزمەت ەتۋ.
ەسىمدەر
75 جىل بۇرىن (1936-1995) عالىم، گەولوگيا-مينەرالوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت مۇشەسى ازناباەۆ ەدۋارد قاسىمۇلى دۇنيەگە كەلدى.
جامبىل وبلىسى مەركە اۋدانىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن.
1964-1993 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم اكادەمياسى گەولوگيالىق عىلىمدار ينستيتۋتىنىڭ اعا ينجەنەرى، كىشى، اعا عىلىمي قىزمەتكەرى، زەرتحانا مەڭگەرۋشىسى. 1993-1994 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ باتىس قازاقستانداعى ورتالىق كەشەندى وتىن-ەنەرگەتيكا بولىمشەسىنىڭ ديرەكتورى، زەرتحانا مەڭگەرۋشىسى. 1994-1995 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى قازاق مينەرالدىق شيكىزاتتار عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
نەگىزگى عىلىمي-زەرتتەۋ باعىتى قازاقستانداعى شوگىندى مۇناي-گاز الاپتارىنىڭ گەولوگيالىق قۇرىلىمىن، مۇناي مەن گازدىڭ جەر قويناۋىندا ورنالاسۋ زاڭدارىن، كومىرسۋتەكتەردىڭ پايدا بولۋىن، ولاردىڭ كەزەڭدىك، تەمپەراتۋرالىق وزگەرۋىن، ورنالاسۋىن زەرتتەۋگە ارنالعان. سونداي-اق ول قازاقستاننىڭ 1:1 500 000 ماسشتابتىق تاريحي-گەنەتيكالىق مۇناي-گاز كارتاسىن جاساۋعا قاتىستى.
50 جىل بۇرىن (1961) جازۋشى، «تارلان - ءۇمىت» سىيلىعىنىڭ يەگەرى، «جاس وركەن» جشس-ءنىڭ ديرەكتورى قورعاسبەك جۇسىپبەك دۇنيەگە كەلدى.
الماتى وبلىسىندا تۋعان. م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن ء(ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن «جاس الاش» گازەتىنەن باستاعان ول «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنە اۋىسىپ، ءتىلشى، اعا ءتىلشى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، باس رەداكتورى،«جاس الاش» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. قازىرگى ۋاقىتتا «جاس وركەن» جشس-ءنىڭ ديرەكتورى. «مەملەكەتتىك ءتىل» قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ تەڭ توراعاسى. 1995 جىلى «جالىن» باسپاسىنان «كوگىلدىر كەرۋەن» اتتى اڭگىمەلەر جيناعى، 1995 جىلى «جانسەبىل» اتتى پوۆەستەر مەن اڭگىمەلەر توپتاماسى جارىق كورگەن. وسى كىتابىنىڭ نەگىزىندە تۇسىرىلگەن وسى اتتاس كوركەمفيلم كينوستسەناريىنىڭ اۆتورى.
