استانالىق قازاق شەنەۋنىكتەرى ورتا مەكتەپتە وقيتىن بالالارىن ورىس سىنىپتارىنا بەرىپ جاتىر. استانادا ءدال سولاي. ونى قايدان ءبىلىپ قويدى، دەيسىز بە؟! سوڭعى 3-4 جىلدا قالانىڭ سول جاعالاۋىنا جاڭادان 2-3 مەكتەپ اشىلدى. سول مەكتەپتە وقىپ جاتقانداردىڭ دەنى مەملەكەتتىك  مەكەمەلەردە، اتاپ ايتقاندا، مينيسترلىكتەر مەن  تىكەلەي مەملەكەت باسشىسىنا باعىناتىن ۆەدومستۆالاردا قىزمەت ىستەيتىن شەنەۋنىكتىڭ بالالارى. ويتكەنى، شەنەۋنىكتەردىڭ كوبى پاتەردى سول ماڭنان الدى. وسىلار بالالارىن ورىسشا وقىتىپ جاتىر. جوعارىداعى مەكتەپتەردى ارالاپ كورسەڭىز كوزىڭىز ابدەن جەتەدى.

بۇلار بالالارىن نەلىكتەن ورىسشا وقىتىپ جاتىر؟ مەملەكەتتىڭ  بولاشاعىنا سەنبەي مە؟ الدە قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرۋ تومەن بە؟ ەندى وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورەلىك. قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرۋ جامان ەمەس. ايتالىق: وتكەن وقۋ جىلىندا، حالىقارالىق ءپان وليمپيادالارىنان جۇلدە العان 544 وقۋشىنىڭ 395-ءى، ياعني 72,6 پايىزى قازاق سىنىبىنىڭ وقۋشىلارى. 2009 جىلى «التىن بەلگى» يەگەرى اتانعان 1703 وقۋشىنىڭ 1091-ءى قازاقشا ءبىلىم العاندار. وسىعان قاراعاندا، قازاقشا ءبىلىم بەرۋ جامان ەمەس. ولاي بولسا شەنەۋنىكتەرگە نە كورىندى؟

استانالىق قازاق شەنەۋنىكتەرى ورتا مەكتەپتە وقيتىن بالالارىن ورىس سىنىپتارىنا بەرىپ جاتىر. استانادا ءدال سولاي. ونى قايدان ءبىلىپ قويدى، دەيسىز بە؟! سوڭعى 3-4 جىلدا قالانىڭ سول جاعالاۋىنا جاڭادان 2-3 مەكتەپ اشىلدى. سول مەكتەپتە وقىپ جاتقانداردىڭ دەنى مەملەكەتتىك  مەكەمەلەردە، اتاپ ايتقاندا، مينيسترلىكتەر مەن  تىكەلەي مەملەكەت باسشىسىنا باعىناتىن ۆەدومستۆالاردا قىزمەت ىستەيتىن شەنەۋنىكتىڭ بالالارى. ويتكەنى، شەنەۋنىكتەردىڭ كوبى پاتەردى سول ماڭنان الدى. وسىلار بالالارىن ورىسشا وقىتىپ جاتىر. جوعارىداعى مەكتەپتەردى ارالاپ كورسەڭىز كوزىڭىز ابدەن جەتەدى.

بۇلار بالالارىن نەلىكتەن ورىسشا وقىتىپ جاتىر؟ مەملەكەتتىڭ  بولاشاعىنا سەنبەي مە؟ الدە قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرۋ تومەن بە؟ ەندى وسى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورەلىك. قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرۋ جامان ەمەس. ايتالىق: وتكەن وقۋ جىلىندا، حالىقارالىق ءپان وليمپيادالارىنان جۇلدە العان 544 وقۋشىنىڭ 395-ءى، ياعني 72,6 پايىزى قازاق سىنىبىنىڭ وقۋشىلارى. 2009 جىلى «التىن بەلگى» يەگەرى اتانعان 1703 وقۋشىنىڭ 1091-ءى قازاقشا ءبىلىم العاندار. وسىعان قاراعاندا، قازاقشا ءبىلىم بەرۋ جامان ەمەس. ولاي بولسا شەنەۋنىكتەرگە نە كورىندى؟

زەرتتەپ كورسەك، ماسەلە باسقاشا ەكەن. ولار جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ورىنداردا (مينيسترلىكتەردە) قازاق ءتىلى تۇككە كەرەكسىز. شەنەۋنىك اقىماق ەمەس. جاعدايدى ءدال تۇبىنەن كورىپ وتىر. ەرتەڭ ورىسشا ساۋاتتى وقىپ، جازا الماسا بالالارى مەملەكەتتىك قىزمەتتە ىستەي المايتىنىنا وزدەرى كۋا. تالاي قازاق بالالارىنىڭ ورىسشا جازىپ-سىزا الماعاندىقتان قور بولىپ قىزمەتتەن كەتىپ جاتقانىن كۇندە كورىپ وتىر. نەمەسە قىزمەتىن وسىرمەي، سالپاڭداتىپ قارا جۇمىسقا سالىپ قويادى. ول بەيباقتاردى قورعايتىن، بولماسا «وبال بولدى-اۋ» دەيتىن زاڭ جوعىن تاعى بىلەدى.  سودان كەيىن بالاسىن ورىسشا وقىتپاي قايتپەك. ءبىر-ەكەۋىمەن ىشتەسىپ، تىلدەسىپ تە كوردىك، «قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل بولمايدى، مىنا جاقتا ورىس ءتىلىنسىز ءومىر جوق» دەيدى.

ەندى وسى شەنەۋنىكتەردىڭ ايتىپ وتىرعانى راس پا؟ راس سياقتى. سەنبەسەڭىز، وسىدان ءبىر جارىم جىل بۇرىن الىنعان مىنا دەرەككە كوز جۇگىرتىڭىز: ماسەلەن قر اۋىلشارۋاشىلىق مينيسترلىگىنىڭ ءىس قاعازدارى 23 پايىز مەملەكەتتىك تىلدە، قر يندۋستريا جانە ساۋدا مينيسترلىگى - 26 پايىز، قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى-14,10 پايىز، قر ەكونوميكالىق قىلمىس جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس اگەنتتىگى - 18 پايىز، قر اقپاراتتاندىرۋ جانە بايلانىس اگەنتتىگى - 2 پايىز (بۇرىنعى اتاۋى  بويىنشا الدىق) ءىس-قاعازدارىن قازاق تىلىندە جۇرگىزەدى. بۇل ناقتى دەرەك.

ەندى مىنا قىزىققا قاراڭىز. رەسپۋبليكا كولەمىندە 2 669 618 مەكتەپ وقۋشىسى بار. وسىلاردىڭ 62 پايىزى قازاقشا ءبىلىم الىپ ءجۇر. (بۇل كورسەتكىش 1990-شى جىلدارى 32,3 پايىز بولاتىن). ەلىمىزدەگى 7859 ورتا مەكتەپتىڭ 3747-ءسى تازا قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرەدى. 2067 ارالاس مەكتەپ بار. قىسقاسى، حالىق بالاسىن انا تىلىندە وقىتىپ، قازاق مەملەكەتىن قۇرعىسى كەلەدى. قازاقيانىڭ شاڭىراعى استىندا الاڭسىز ءومىر سۇرگىسى كەلەدى.

دۇرىس-اق. اتتەڭ وسى حالىقتىڭ ۇكىلى ءۇمىتىن ۇكىمەت جەلگە ۇشىرىپ وتىرعان جوق پا؟! قازاقشا ءبىلىم العان بالالار ەرتەڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتە ىستەي الماسا، نە ءۇشىن قازاق مەكتەپتەرىن اشىپ قانجىلىك بولىپ ءجۇرمىز؟! ءوزىنىڭ ۇلى مەن قىزىن قازاقشا وقىتقانى ءۇشىن حالىق كىنالى مە؟ بولماسا ءىس-قاعازىن 50 پايىز قازاقشا جۇرگىزەتىن بىردە-ءبىر مينيسترلىك جوق. قازاق تىلىندە ۇزبەي 10 ساعات (24 ساعات تەك ارمان عانا) حابار تاراتاتىن بىردە-ءبىر تەلەارنا جوق.

شەنەۋنىكتى كىنالايىن دەسەم، جاعىداي جوعارىداعىداي. اينالىپ كەلگەندە حالىققا جانىڭ اشيدى ەكەن!!!

«namys.kz» سايتى