قوستاناي وبلىسىنداعى پەرزەنتحانالاردىڭ سانيتارلىق-گيگيەنالىق جاعدايى كادىمگى شوشقا قورانىڭ دەڭگەيىنە جەتكەن. ادام ءومىرىن امان الىپ قالۋعا اسىعۋدىڭ ورنىنا وبلىس دارىگەرلەرىنىڭ جارامدىلىق مەرزىمى وتكەن ءدارى-دارمەكتى پايدالانۋ فاكتىلەرى ءجيى ورىن الۋدا. بۇل تۋرالى وبلىستىق پروكۋراتۋرا وكىلدەرى ءمالىم ەتتى.
ايتالىق، جىتىقارا اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا اي-كۇنى جاقىن 70 جۇكتى ايەلگە قان قۇرامىنداعى تومەن گەموگلوبيندى كوتەرۋ ءۇشىن تەگىن تاراتىلۋى ءتيىس، قۇرامىندا تەمىر مەن يود بار پرەپاراتتار مۇلدە بەرىلمەگەن. جاعدايى جەتكەندەرى وزدەرى ساتىپ العان، ال قالعاندارى قاۋىپتى جاعدايدا بولسا دا، بوسانۋعا بەل بۋعان. انا مەن بالا ومىرىنە سەلقوس قاراعان مۇنداي باسبۇزار ارەكەت رۋدنىيداعى بالالار اۋرۋحاناسىندا دا ورىن العان.

قوستاناي وبلىسىنداعى پەرزەنتحانالاردىڭ سانيتارلىق-گيگيەنالىق جاعدايى كادىمگى شوشقا قورانىڭ دەڭگەيىنە جەتكەن. ادام ءومىرىن امان الىپ قالۋعا اسىعۋدىڭ ورنىنا وبلىس دارىگەرلەرىنىڭ جارامدىلىق مەرزىمى وتكەن ءدارى-دارمەكتى پايدالانۋ فاكتىلەرى ءجيى ورىن الۋدا. بۇل تۋرالى وبلىستىق پروكۋراتۋرا وكىلدەرى ءمالىم ەتتى.
ايتالىق، جىتىقارا اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا اي-كۇنى جاقىن 70 جۇكتى ايەلگە قان قۇرامىنداعى تومەن گەموگلوبيندى كوتەرۋ ءۇشىن تەگىن تاراتىلۋى ءتيىس، قۇرامىندا تەمىر مەن يود بار پرەپاراتتار مۇلدە بەرىلمەگەن. جاعدايى جەتكەندەرى وزدەرى ساتىپ العان، ال قالعاندارى قاۋىپتى جاعدايدا بولسا دا، بوسانۋعا بەل بۋعان. انا مەن بالا ومىرىنە سەلقوس قاراعان مۇنداي باسبۇزار ارەكەت رۋدنىيداعى بالالار اۋرۋحاناسىندا دا ورىن العان.
– اۋرۋحانا قىزمەتكەرلەرىنىڭ شەكتەن شىققاندىعى سونشالىقتى، ءولىم اۋزىندا جاتقان جانداردىڭ ەسەبىنەن پايدا كورۋدى ادەتكە اينالدىرعان. جىتىقارا ورتالىق اۋرۋحاناسىنا سوقىرىشەگى جارىلىپ تۇسكەن ازامات حيرۋرگيالىق بولىمشە قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايتۋىمەن ءوز اقشاسىنا جالپى قۇنى 7 مىڭ تەڭگەدەن اسىپ جىعىلاتىن نوۆوكاين، امپيتسيلين، شپريتس، مەديتسينالىق سپيرت ساتىپ العان. شىن مانىسىندە، مۇنىڭ ءبارى دە ەمدەۋ مەكەمەسى بەرۋگە ءتيىستى ەمدىك فورمۋلياردىڭ ىشىنە كىرەدى، تەگىن قامتاماسىز ەتىلەدى. ول ازداي، جاپا شەگۋشى سوقىرىشەكتى دۇرىس ەمدەمەۋ سالدارىنان ارتىنشا تاعى دا قالتاسىنان ءۇش مىڭ تەڭگە جۇمساپ، قايتا ەمدەلۋگە ءماجبۇر بولعان. قوستاناي وبلىستىق اۋرۋحاناسىندا ستاتسيونارلىق ەمدەۋ بارىسىندا ناۋقاستاردى، مەملەكەت بولگەن تەگىن ءدارى-دارمەكتەر بولا تۇرا، ءوز قالتاسىنان اقشا شىعارىپ، ساتىپ الۋعا يتەرمەلەگەن. ءتىپتى حيرۋرگيالىق بولىمشەگە تۇسكەن ازاماتقا ەمدەۋشى دارىگەرى جالپى سوماسى شامامەن 50 مىڭ تەڭگەگە تۇسەتىن ەمدىك پرەپاراتتاردى ساتىپ الدىرعان. سارىكول اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا ەڭبەك ەتەتىن اق حالاتتىلار جاس بوسانعان كەلىنشەكتى انا مەن بالا اپتەچكاسىن ءوز اقشاسىنا ساتىپ الۋعا ماجبۇرلەگەن. مۇنداي سوراقىلىقتاردى ايتۋدىڭ ءوزى ۇيات، – دەيدى قوستاناي وبلىستىق پروكۋراتۋراسىنىڭ وكىلى پاۆەل تراۆكين.
قۇزىرلى سالا ماماندارى جۇرگىزگەن تەكسەرىستەر بارىسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى ءبىراز بىلىقتىڭ بەتى اشىلىپ وتىر. «اڭقاۋ ەلگە ارامزا مولدا» دەمەكشى، اۋداندىق اۋرۋحانالاردىڭ دەنى جارامدىلىق مەرزىمى الدەقاشان ءوتىپ كەتكەن ءدارى-دارمەكتەرمەن «دەم سالۋدى» داستۇرگە اينالدىرعان. اۋليەكول اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ ەم-شارا كابينەتىندە الدەقاشان لاقتىرىلۋعا ءتيىستى انتيرابيكالىق ۆاكتسينا، 4% ناتري گيدروكاربونات ەرىتىندىسى ەگىلىپ كەلگەن. «قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەرسىڭ» دەگەندەي، جۇكتى ايەلدەر بوساناتىن بولىمشەدە 1% مەزاتون ەرىتىندىسى، كالي مەن ماگني اسپاراگيناتى، 6000 پوليگليۋكين دەكسترانى سەكىلدى دارىلەردى بۇگىن-ەرتەڭ ءسابيلى بولعالى وتىرعان انالارعا اق حالاتتىلاردىڭ قورىقپاي ەككەنى اشكەرەلەنىپ وتىر. رۋدنىي قالالىق بالالار اۋرۋحاناسى مەن «ناۋرىزىم» اۋداندىق اۋرۋحاناسى دارىگەرلەرى ارىپتەستەرىنەن قالماي، ادام اعزاسىنا اسا قاۋىپتى ەكەنىنە قاراماي، پايدالانۋ مەرزىمى وتكەن قان قۇيۋ قۇرىلعىلارى، باكتەريتسيدتەن قورعايتىن لەيكوپلاستىرلاردى ەش كەدەرگىسىز كادەلەرىنە جاراتىپ وتىرعان. وسىنداي وسپادارلىقتار تۋرالى پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ساۋالدارىنا: «تەگىن ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋگە بولىنەتىن ءتيىستى قارجى جەتكىلىكسىز»، – دەپ جاۋاپ بەرگەن وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ستەلماحتى وبلىس پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى بولات بەيىسوۆ: “اقشا جەتپەيدى دەگەن – جاي عانا جەلەۋ، ءبىر ميلليونعا جەتەر-جەتپەس تۇرعىنى بار وبلىستىڭ ءاربىر ءتورتىنشىسى جۇكتى ايەل دەگەن كۇننىڭ وزىندە مەملەكەت قازىناسىنان بولىنەتىن قاراجاتتىڭ ازدىق ەتپەيتىنى انىق، سىزدەر بۇلاي سىرعاقتاۋدى قويىڭىزدار”، – دەپ تۇيرەپ الدى. جالپى، وبلىس اۋرۋحانالارىندا بالالار مەن بوساناتىن ايەلدەرگە قاتىستى جۇمىستار مۇلدە سىن كوتەرمەيتىن دەڭگەيگە جەتكەن. سونىڭ دالەلى، قوستاناي اۋدانى دارىگەرلەرى قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ بۇيرىعىن اياق استى قالدىرىپ، 59 جۇكتى ايەلدى ءتۇرلى جۇقپالى، قاۋىپتى ۆيرۋستاردان تەكسەرۋدەن مۇلدە وتكىزبەگەن. ەڭ سوراقىسى، قىرۋار قاراجاتقا ساتىپ الىنعان قىمبات مەديتسينالىق قۇرىلعىلار اۋرۋحانا قويمالارىندا شاڭ باسۋعا اينالعان. ءبىر عانا «ليساكوۆ» اۋرۋحاناسىندا قۇنى 1,3 ميلليون تەڭگە تۇراتىن “لومو” ۆولوكوندى وپتيكالىق برونحوسكوپ ەكى جىل بويى ىسكە قوسىلماي، قاڭتارىلىپ تۇرعانى انىقتالدى. تەكسەرۋشىلەر مۇنداي فاكتىلەردەن كوز سۇرىنەتىندىگىن ايتادى.– پەرزەنتحانالارداعى جاعدايدان جان تۇرشىگەدى. قوستاناي قالالىق پەرزەنتحاناسىندا سانيتارلىق-گيگيەنالىق تازالىق دەگەن اتىمەن جوق. قۇددى، ول ايەل بوساناتىن ورىن ەمەس، كادىمگى شوشقا قورا سەكىلدى. انتيسانيتارلىق تالاپتارعا ساي كەلەدى دەۋدىڭ ءوزى ۇيات، ءتۇرلى ينفەكتسيانىڭ ءورىپ جۇرگەنىنە ءباس تىگۋگە بولادى، – دەيدى قوستاناي وبلىسىنىڭ پروكۋرورى قورعان قامزاباەۆ.

جاسۇلان ماناپ،قوستاناي
«الاش ايناسى» گازەتى 9 ماۋسىم 2009 جىل