قۇرباندىققا باۋىر ەتى ءوز بالاسىن باۋىزداي جازداپ، ورنىنا مال (كوك قوشقار) شالىنعاندىعى تۋرالى قيسسانىڭ يسلامدىق تا، حريستياندىق تا نۇسقاسى بارىمىزگە بەلگىلى. قۇدىرەتى كۇشتى اللا تاعالا يبراگيم (يبراھيم، يبرايم) پايعامباردى ءسويتىپ سىناققا الدى دەلىنەدى قاسيەتتى كىتاپتاردا. وسى قيسسانى ايتۋشىلار كوپ تە، بىراق ونىڭ حيكمەتىن جەتكىزۋشىلەر قاراسى از كورىنەدى ماعان.

قۇربان ايت كۇنى مەشىت اينالاسى اۋەلى مال بازارعا، كەيىن قان بازارعا اينالادى. وسى كورءىنىس جىل سايىن قايتالانادى. كوپ ادام ءوزى ءۇشىن، ءبىر جاندىقتى قۇربانعا شالىپ، ونىڭ ەتىن تاراتىپ قايتۋدى عانا مىندەت سانايدى. 

سوندا يبرگايم پايعامبار تۋرالى قيسسانىڭ، قۇربان ايت مەيرامىنىڭ حيكمەتى نەدە؟

مەنىڭ بۇل قيسسادان ۇققانىم، اللا تاعالا ادامنىڭ قۇربان بولماۋىن، قۇرباندىققا شالىنباۋىن قالاعانى انىق ءبىلىنىپ تۇر.

ال بىزدە نە بولىپ جاتىر؟ جاقسى.ءوزىن مۇسىلمان سانايتىن قاتارداعى ادامداردىڭ سول كۇنگى تىرلىگى تۋرالى تۋرالى اڭگىمە قوزعاماي-اق، قويايىن.

"تاۋىقتىڭ تۇسىنە كىرەتىنى تارى" دەمەكشى، مەنى اركەز تولعاندىراتىن ماسەلە – مەملەكەت جانە ونىڭ بولاشاعى. ەگەر، يبراگيم پايعامباردىڭ ورنىنا مەملەكەتتى (بيلىكتى) اكە، قارا حالىقتى ونىڭ بالاسى رەتىندە سالىستىرا قارار بولساق، سۇمدىق كورىنىسكە كۋا بولامىز. مەملەكەت ءوز بالالارىن قۇدايدىڭ قۇتتى كۇنى قۇربانعا شالۋدا!

باستىسى ول جاعداي مەملەكەت بيلىگىندە وتىرعاندار ءۇشىن قانشالىقتى ىڭعايلى بولسا، قۇرباندىققا شالىنىپ جاتقاندار ءۇشىن دە سولاي ما، دەپ قالاسىڭ. تاڭ قالارلىق جاعداي؟!

مەن ەركەك توقتى قۇرباندىق بولىپ كەتكەن الاشورداشىلاردى، جەلتوقسانشىلاردى، اتىلىپ، اسىلىپ، اۆارياعا ۇشىراپ ولگەن بەتكە ۇستار ساياساتكەرلەرىمىزدى ايتپاي-اق، قويايىن. قازىرگى تۇرمەدە ءسىز بەن ءبىزدىڭ جەرىمىز ءۇشىن، بوستاندىعىمىز ءۇشىن وتىرعان ازاماتتارىمىزدى ايتپاي-اق، قويايىن... كەشەگى سۋعا كەتكەن استانا مەن استانالىقتاردى الىپ قارايىقشى. وزدەرىنىڭ التىن ۋاقىتتارىن، دۇنيە-مۇلىكتەرىن، سالىق ارقىلى قۇرالاتىن بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ جەلگە ۇشقانىنا، ياعني، قۇربان قىلعاندارىنا وكىنگەن، قارسىلىق بىلدىرگەن اكە-مەملەكەت، بالا-حالىقتى كورە الدىڭىز با؟

ءبىر كورىنىستە اۆتوبۋس ىشىنە كىرگەن سۋدان قاشقان، وعان ءماز بولا كۇلگەن حالىقتى كورەمىز، وندايلاردى "ۆاتساپ" ارقىلى "پريكول" قىلىپ تاراتىپ، ءوزىمىز ءماز بولامىز. كۇندەلىكتى قۇقىعىمىزدىڭ بيلىك تاراپىنان اياقاستى بولىپ جاتقانىنا كوزىمىز دە، كوڭىلىمىز دە ۇيرەنىپ بولعان، كونگەنبىز، كوندىككەنبىز.

بۇگىنگى قۇربان ايت شىنىندا ەرەكشە كۇن. بۇل كۇنى ەشبىر بيۋدجەتتىك، مەملەكەتتىك ورگان جۇمىس ىستەمەيدى. بۇل كۇنى اكە-مەملەكەت پەن بالا-حالىق ءبارى بىرگە.ءتىپتى قول ۇستاسا مەشىتكە، يا مال بازارعا بارادى. ونىڭ باسىنان ءبىر جاندىق ساتىپ الادى. ودان كەيىنگىسى بەلگىلى، مال بازار قان بازارعا اينالادى. تەك وسى كۇنى عانا ادامدار مەملەكەتكە قۇرباندىققا شالىنبايدى.

مۇمكىن قوي شالىپ، ەت تاراتىپ بولساق، ءبارىمىز ءبىر كەز ويلانارمىز؟ ءبىز ءوزى كىمبىز، قويمىز با، ادامبىز با؟

قۇربان ايت مەيرامى قۇتتى بولسىن!

ابزال قۇسپان

زاڭگەر

Abai.kz