«انا ءتىلى» گازەتىنىڭ 2007-جىلعى 42-43-ساندارىندا عالىم تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆتىڭ «تەرميندەگى پسەۆدوپاتريوتيزم تۋرالى» ماقالاسى جاريالاندى. بۇل ماقالادا اۆتور بۇرىن قازاق ىشىندە قولدانىستا بولماعان حالىقارالىق تەرميندەردى جاپپاي قازاقشالاۋ ءىسىن قاتاڭ سىنعا العان، ءارى حالىقارالىق تەرميندەردىڭ كازاقشا بالاماسىن قانشاما ءساتتى تاپتىق دەگەنىڭمەن ەكەۋىنىڭ ماعىنالىق سالماعىنىڭ تەڭبە-تەڭ شىقپاسىن عىلىمي تۇردە دالەلدەگەن. الايدا، كوپ ادامدار مۇڭداي تەرەڭ بىلگىرلىكپەن جازىلعان ماقالانى قولداۋدىڭ ورنىنا شالكەس مىنەز كەرسەتىپ، عالىم تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆقا قارسى دۇرسە قويا بەردى. سول «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ بەتىندە (1-قاراشا، 2007 ج.) ت.جاڭاقۇلوۆتى قولداپ، «حالىقارالىق تەرميندەردى قازاقشالاۋعا تىيىم سالىنسىن» دەگەن تاقىرىپپەن مەن دە كىشكەنە پىكىر ءبىلدىرىپ ەدىم، ت.جاڭاقۇلوۆ ەكەۋمىزدى قوساقتاپ قويىپ سىناعاندار تابىلدى. ءبىزدىڭ سىنعا ەتىمىز ۇيرەنگەن ادامدارمىز عوي، بىراق سول سىناۋشىلاردىڭ تۇجىرىمدارىنان اقىلعا سىيىمدى دايەك تابا الماي قينالعانىمىزدى قايتەرسىڭ؟

«انا ءتىلى» گازەتىنىڭ 2007-جىلعى 42-43-ساندارىندا عالىم تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆتىڭ «تەرميندەگى پسەۆدوپاتريوتيزم تۋرالى» ماقالاسى جاريالاندى. بۇل ماقالادا اۆتور بۇرىن قازاق ىشىندە قولدانىستا بولماعان حالىقارالىق تەرميندەردى جاپپاي قازاقشالاۋ ءىسىن قاتاڭ سىنعا العان، ءارى حالىقارالىق تەرميندەردىڭ كازاقشا بالاماسىن قانشاما ءساتتى تاپتىق دەگەنىڭمەن ەكەۋىنىڭ ماعىنالىق سالماعىنىڭ تەڭبە-تەڭ شىقپاسىن عىلىمي تۇردە دالەلدەگەن. الايدا، كوپ ادامدار مۇڭداي تەرەڭ بىلگىرلىكپەن جازىلعان ماقالانى قولداۋدىڭ ورنىنا شالكەس مىنەز كەرسەتىپ، عالىم تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆقا قارسى دۇرسە قويا بەردى. سول «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ بەتىندە (1-قاراشا، 2007 ج.) ت.جاڭاقۇلوۆتى قولداپ، «حالىقارالىق تەرميندەردى قازاقشالاۋعا تىيىم سالىنسىن» دەگەن تاقىرىپپەن مەن دە كىشكەنە پىكىر ءبىلدىرىپ ەدىم، ت.جاڭاقۇلوۆ ەكەۋمىزدى قوساقتاپ قويىپ سىناعاندار تابىلدى. ءبىزدىڭ سىنعا ەتىمىز ۇيرەنگەن ادامدارمىز عوي، بىراق سول سىناۋشىلاردىڭ تۇجىرىمدارىنان اقىلعا سىيىمدى دايەك تابا الماي قينالعانىمىزدى قايتەرسىڭ؟
ءجا، سىناۋشىلار تۇرا تۇرسىن، ەڭ الدىمەن، ت.جاڭاقۇلوۆتىڭ گازەتتىڭ ەكى سانىنا جاريالانعان اتالمىش ماقالاسىن قولداۋشىلار ساپىنا كاراي ءبىر ءسات ات باسىن بۇرايىق. ولاردىڭ ءبىرى – ينجەنەر-قۇرىلىسشى ساناق قۇلجاعاروۆ. ونىڭ «بوياۋشى بوياۋشى» دەگەنگە تىرناعىمىزدى بويامايىق» اتتى كىشكەنە پىكىرى جوعارىداعى مەنىڭ پىكىرىممەن كوساقتاستىرىلىپ، «انا ءتىلىنىڭ» سول سانىنا، ءتىپتى سول بەتىنە بەرىلىپتى. تاندانارلىعى سول – بۇل س.قۇلجاعاروۆ ءوزى ينجەنەر-قۇرىلىسشى بولا تۇرا مۇنىڭ ءتىل تۋرالى پايىمداۋلارى بىزدەگى كەيبىر اققاپتال ءتىل ماماندارىنىڭ پايىمداۋلارىنان اسىپ ءتۇسىپتى. ناعىز بىلگىرلىك دەپ وسىنى ايتار بولار.
ينجەنەر-قۇرىلىسشى پىكىرىندە بىزدەگى «پسەۆدوپاتريوتيزم» دەگەننىڭ نەدەن باستالعانى، جوعارى تەحنولوگياعا بايلانىستى اعىلشىن ءتىلىنىڭ كۇننەن-كۇنگە بايىپ جاتقانى وتە ءدال ايتىلعان. بۇدان ءارى جوعارى تەحنولوگيا تەك اعىلشىن ءتىلدى ەلدەردە عانا ەمەس، نەمىس، فرانتسۋز، يتاليان، جاپون، يسپان سياقتى باسقا ءتىلدى ەلدەردە دە جاسالادى، تەك ول تەحنولوگيانى اعىلشىندار وزدەرىنە ەنگىزگەندە ونىڭ اعىلشىنشا بالاماسىن ىزدەپ اۋرەلەنبەيدى، ونى سول اتاۋىمەن قابىلدايتىنىن ۇعامىز. اعىلشىن ءتىلىنىڭ باي تۇسەتىنى دە سودان.
س.قۇلجاعاروۆ «كرەديت» ورنىنا پايدالانىلىپ جۇرگەن «نەسيە» ءسوزىنىڭ وعان تەڭ بالاما بولا المايتىنىن ايتادى. مىنە، وسىنداي مىسالداردى قانشاما كەلتىرگەنىمىزبەن اققاپتال جانە اققاپتال ەمەس جاس ءتىل ماماندارىنىڭ، كەيبىر جۋرناليست-جازۋشىلاردىڭ سوعان كوزىن جەتكىزە الماي كەلەمىز. بۇلاي كۇيىنەتىنىم، تاپ وسى تاقىرىپتا ءباسپاسوز بەتىندە مەن دە بۇرىن
ارنايى ماقالا جاريالاعان ەدىم. ول ماقالام 2006-جىلى الماتىداعى «قاينار» باسپاسى ارقىلى جارىققا شىققان «عارىش ءانى» اتتى كىتابىما دا (348-357 بەتتەر) كىرگەن بولاتىن. امال جوق، بۇل تاقىرىپقا وسىمەن
ءۇشىنشى مارتە قايتا ورالۋعا تۋرا كەلدى.
حوش، ەندى «تەرميندەگى پسەۆدوپاتريوتيزم تۋرالى» اتتى ماقالا اۆتورى تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆقا قارسى پىكىر ايتقان اۆتورلاردان بىرەر مىسال كەلتىرەيىك. جوعارىدا اتالعان س.قۇلجاعاروۆ ەكەۋىمىزدىڭ كىشكەنە پىكىرلەرىمىز جاريالانعان «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ سول سانىندا، سول بەتىندە فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى بەيبىت جالەلۇلىنىڭ «ءسوزدىڭ ءبارى تەرمين ەمەس» دەگەن قىسقاشا ماقالاسى بەرىلىپتى. ادىلەت ءۇشىن ودان دا ءبىر ءۇزىندى كەلتىرەيىك. فيلوسوفيادا ءوز قارسىلاسىڭدى سول ءوز قارسىلاسىڭنىڭ تۇجىرىمدارىن تەرىسكە شىعارۋ ارقىلى دا جەڭۋگە بولادى دەگەنگە ۇقساس قاعيدا بار. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز بىرەۋدى جەڭۋ ەمەس، ونىڭ دۇرىستىققا كوزىن جەتكىزۋ:
«ويتكەنى، ادامعا بوتەن تىلدەن گورى ءوز ءتىلى الدەقايدا تۇسىنىكتى، جەتىمدى بولعان سوڭ، ەڭ اۋەلى ءوز انا ءتىلى نەمەسە انا تىلىندەي بوپ كەتكەن باسقا ءتىل ارقىلى دۇنيەنى وڭاي تانىپ-بىلەدى. بىراق سول تىلدە عىلىم ءتىلى قالىپتاسپاسا شە، ءسىزدىڭ قولىڭىزعا العان تەرمينولوگيالىق قازاقشا سوزدىگىڭىز: «اپوفيز – اپوفيز، ادسورباتسيا – ادسورباتسيا، بۋتيرول – بۋتيرول، بيۋرەتكا – بيۋرەتكا، گيدروليز – گيدروليز، ينگرەديەنت – ينگرەديەنت، كورريگەنت – كورريگەنت» دەپ سويلەپ تۇرسا، ال قازاقشا عىلىمي ەڭبەگىڭىز: «اپوفيز ابسورباتسيالانىپ، بۋتيرال مەن بيۋرەتكاعا گيدروليزدەنىپ، ينگرەديەنتتەلەدى جانە كورريگەن تۇزەدى» دەپ تۇرسا، نە تۇسىنەر ەدىڭىز؟ وسى ما حالىقارالىق تەرميندەرمەن ءتىلىمىزدىڭ بايىعانى، كوركەيگەنى؟ جالپى ءسوز نەمەسە تەرمين ءسوز دەگەنىمىز نە؟ دۇنيە ءجۇزىنىڭ دانىشپان عالىمدارىنىڭ ايتۋىنشا، ول – اينالىپ كەلگەندە، ۇعىم مەن ماعىنانىڭ شارتتى اتاۋى، باسقاشا ايتساق، ۇعىم مەن ماعىنا – زات دەسەك، ءسوز – سول زات سالىنعان ىدىس».
اينالايىن ءىنىم بەيبىت جالەلۇلى، وسىنداعى «ويتكەنى» دەگەن سوزدەن باستالاتىن العاشقى سويلەمىڭىز تۇسىنىكتى، بىراق ول ءسىز سياقتى عىلىم ادامىنىڭ اۋزىنان شىعاتىن ءسوز ەمەس. ال ەكىنشى سويلەمىڭىزدەگى «سول تىلدە عىلىم ءتىلى قالىپتاسپاسا شە» دەگەن تىركەسىڭىز وتە داۋلى. ال ەگەر «عىلىم ءتىلى» دەپ، حالىقارالىق تەرميندەردى جاپپاي قازاقشالاۋدى اتاساڭىز ول مۇلدە دۇرىس ەمەس.
وسى تسيتاتاداعى «اپوفيز» دەگەن سوزدەن باستالاتىن سويلەمدى كەلتىرىپ، مۇنى كىم تۇسىنە الادى دەپ دال بولاسىز. مۇمكىن ءسىز بەن ءبىز سياقتى فيلولوگتار تۇسىنبەس، ال فيزيكا، حيميا ماماندارى نەگە تۇسىنبەيدى؟
جارايدى، ءسىزدىڭ ەمەۋرىنىڭىز بەلگىلى. بەيبىت ءىنىم، ءسىز عىلىم ادامىسىز عوي، عىلىم دەگەنىڭ تاجىريبە ارقىلى جاسالادى. ەندى ءسىز دە ءبىر تاجىريبە جاساڭىز. وسى سويلەمدەگى بارلىق تەرميندەردى قازاقشالاڭىز دا سويلەمدى
ءسويتىپ قازاقشا قۇرىڭىز. سوندا سول ءوزىڭىز قۇرعان قازاقشا سويلەمنەن ءوزىڭىز نە تۇسىنەر ەدىڭىز؟ ارينە، تۇگىنە تۇسىنە المايسىز، ءسىز نە، قانداي دا ءبىر حالىقارالىق، نە عىلمي تەرميندى قازاقشالاي سالسا ول بارشا قاۋىمعا
تۇسىنىكتى بولىپ شىعا كەلەدى دەپ ويلايسىز با؟
جوعارىدا ءسىز كەلتىرگەندەي تەرميندەر عىلىمنىڭ بارلىق سالالارى بويىنشا بار، ءارى جىلما-جىل الەمدىك عىلىم دامىعان سايىن تولىعىپ كەلە جاتقان نارسە. ەگەر ولاردىڭ ءبارىن قازاقتىڭ جالپاق تىلىنە سالىپ، شاتتى-بۇتتى ەتىپ، ءتارجىمالاي بەرسەك تۇپنۇسقاسىن ءبىر، ونىڭ قازاقشا بالاماسىن ءبىر ەستە ساقتايمىز دەپ، جاس ماماندارىمىزدىڭ تۋماي جاتىپ شاشى اعارىپ كەتپەي مە؟ ءسويتىپ، ولار ءۇشىن عىلىمعا بارار جولدى ءبىرجولا جاپپايمىز با؟ ءارى اتالمىش ۇزىندىدەگى «ۇعىم مەن ماعىنا – زات دەسەك، ءسوز سول زات سالىنعان ىدىس» دەۋىڭىزدە ادامنىڭ كۇلكىسىن كەلتىرەتىن ورەسكەل قاتەلىكتەر بار. قاشاننان بەرى «ۇعىم» مەن «ماعىنا» زات اتانىپ ەدى؟ ال «ءسوز – سول زات سالىنعان ىدىس» دەۋىڭىزدەن نە تۇسىنۋگە بولادى؟
بەيبىت جالەلۇلى ءىنىم، بۇل ءسوزدى سىزگە عانا ەمەس، حالىقارالىق تەرميندەردى قازاقشالاۋعا شاقىرعان بارشا قانداستارىمىزعا دا ارناپ ايتىپ وتىرمىز.
«انا ءتىلى» گازەتىنىڭ 2008-جىلعى 17-شىلدە كۇنگى 29-سانىندا قر مەملەكەتتىك تەرمينولوگيا كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى بايىنقول قاليۇلىنىڭ «قول كوتەرە المايتىن شوقپار، نەمەسە جاڭاقۇلوۆتىڭ تەرمين توڭىرەگىندەگى «جاڭالىقتارى» اتتى كولەمدى ماقالاسى جاريالاندى. تاقىرىبىنان دا كورىنىپ تۇرعانداي بۇل دا سول دۋلاتي اتىنداعى تاراز مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆتىڭ جوعارىدا ءبىز اتاعان ماقالاسىنا قارسى جازىلعان دۇنيە. بۇل دا تەرميندەردى قازاقشالاي ءتۇسۋدى جاقتاپ، جاڭاقۇلوۆتى ولگەنشە جازعىرعان. جاي جازعىرىپ قويماي، ونىڭ نامىسىنا تيەتىن سوزدەردى ايتادى. مىسالى، «جاڭاقۇلوۆ ءوزىنىڭ ارام ويىن بىرەۋدىڭ تاساسىنا تىعىلىپ تۇرىپ جۇزەگە اسىرۋدى باياعىدان-اق مەڭگەرىپ العان ءتارىزدى» دەپ جازعانىن قالاي تۇسىنەمىز؟ بايىنقول قاليۇلى ءىنىم، وسىنداعى «ارام» دەگەن ءسوز ءسىزدىڭ مادەنيەتىڭىزدىڭ تومەن ەكەندىگىن كەرسەتپەي مە؟ ال مادەنيەتسىزدىك جۇرگەن جەردە بىلىمسىزدىكتىڭ قوسا جۇرەتىنى پەشەنەدەن بەلگىلى. جانە دە ت.جاڭاقۇلوۆ ءوز پىكىرىن بىرەۋدىڭ تاساسىندا تۇرىپ بىلدىرگەن جوق، «انا ءتىلى» گازەتىندە ەشكىمنىڭ بەت-جۇزىنە قاراماي، ءوز تۇجىرىمدارىن ناقتىلى مىسالدار ارقىلى جەرىنە جەتكىزە دالەلدەپ، اشىق ايتتى ەمەس پە؟
بايىنقول قاليۇلى ءىنىم، ءسىز ماقالاڭىزدىڭ بىرنەشە جەرىندە ت.جاڭاقۇلوۆتى وتىرىكشى اتايسىز. ال مىنا جازباڭىزدى مۇقيات وقىعان ادام ەڭ الدىمەن ءسىزدىڭ ءوزىڭىزدىڭ وتىرىكتى سۋداي ساپىراتىنىڭىزدى اڭعارادى. كانە، مىسال كەلتىرەيىك:
«ت.جاڭاقۇلوۆ ءوزىنىڭ جاڭساق پىكىرلەرىن شىنداي عىپ ايتىپ قانا قويمايدى ەكەن، سونىمەن بىرگە، ول اراسىنا وتىرىكتى دە قوسىپ جىبەرەدى ەكەن. مىسالى، ول بىلاي دەپ جازادى: «ميگراتسيا تەرمينى 3-4 ماعىنانى قامتيدى: 1) ادامداردىڭ، 2) جانۋارلاردىڭ، 3) گەولوگيالىق ەلەمەنتتەردىڭ، سۋدىڭ، جەلدىڭ، 4) كاپيتالدىڭ جانە ت.ب. ال ءبىز بولساق، وسىنشاما اۋقىمى كەڭ تەرميننىڭ اياسىن تارىلتىپ، ادامداردىڭ ورىن اۋىستىرىپ كوشۋىنە عانا قولدانىپ وتىرمىز»، – دەيدى.
جاڭاقۇلوۆ ورىس ءتىلىن، ءسوز ماعىنالارىن س.وجەگوۆتان ارتىق بىلمەيتىن شىعار. ءبىز س.وجەگوۆ سوزدىگىنە قاراپ ەدىك، وندا ميگراتسيا ءسوزىنىڭ «پەرەسەلەنيە، پەرەمەششەنيە» دەگەن ءبىر-اق ماعىناسىن بەرىپتى (1990, 353). سوندا ت.جاڭاقۇلوۆ مىرزا جوعارعى ماعىنالاردى قايدان الىپ وتىر؟»
مىنا پايىمداۋلارىڭىزعا كۇلەمىز بە، جىلايمىز با؟ س.وجەگوۆ «ميگراتسيا» دەگەن تەرميندى ءبىر عانا قۇبىلىسقا پايدالانىڭدار دەپ، بىزگە نۇسقاۋ بەرىپ كەتىپ پە؟ س.وجەگوۆ قانشاما ۇلى عالىم بولعانمەن مۇنداي تەرميندەر ونىڭ جەكەمەنشىك دۇنيەسىنە جاتپايدى. ول حالىقتىڭ دۇنيەسى. حالىق ونى قالاي پايدالانسا دا ءوز ەركىندە. ءارى «ميگراتسيا» دەگەن تەرمين ادامداردىڭ كوشى-قونىنا عانا ەمەس، باسقا دا تابيعي قۇبىلىستارعا بايلانىستى باياعىدان بەرى پايدالانىلىپ كەلەدى ەمەس پە؟ كەلەشەكتە عىلىمنىڭ دامۋىنا وراي بۇل تەرميننىڭ پايدالانىلۋ اياسى بۇگىنگىدەن دە كەڭەيە ءتۇسۋى ىقتيمال. مىسالى، س.وجەگوۆتىڭ سوزدىگىندە «رەۆوليۋتسيا» دەگەن ءسوز قوعامدىق-ساياسي قاتىناستا، ءومىردىڭ، عىلىمنىڭ، ءوندىرىستىڭ كەي سالالارىندا بولاتىن تۇبەگەيلى وزگەرىستى بەينەلەيدى دەگەن انىقتاما بەرىلىپتى. ال «رەۆوليۋتسيا» دەگەنىڭ وسى اتالعانداردا عانا ەمەس، ادامنىڭ ىشكى جان دۇنيەسىندە دە بولاتىن قۇبىلىس. ونى سولاي دەپ ايتۋ ءۇشىن مەنىڭ وجەگوۆ سەرگەي يۆانوۆيچتەن رۇقسات سۇراپ اكەلۋىم كەرەك پە ەكەن؟
عىلىمي تەرمين قاي ەلدە، قاي عالىمنىڭ لابوراتورياسىندا دۇنيەگە كەلسە سول قالپىندا باسقا تىلدەرگە كوشىرىلۋى كەرەك. اعىلشىنشاعا دا، نەمىسشەگە دە، ورىسشاعا دا، قازاقشاعا دا. سەبەبى، ول تەرميننىڭ دالمە-ءدال اۋدارماسىن تابۋ مۇمكىن ەمەس. ءتىپتى ونى ىزدەپ جاتۋدىڭ ءوزى كۇلكىلى نارسە. «قولىڭ كوتەرە الماس شوقپاردى بەلىڭە بايلاما» دەگەندى سوندايدا ايتقان ءجون. سەبەبى، جوقتى ىزدەگەن ادامنىڭ ونى تاپقانىن كىم كورىپتى؟
ءوز تاراپىمىزدان دا ءبىر مىسال كەلتىرەيىك. قازاقتا «كاسىپ» دەگەن ءسوز بار. وسى ءبىر ءسوز تاپ قازىرگى تاڭدا نەشە ماعىنادا پايدالانىلىپ ءجۇر، ويلانىڭىزدارشى: بيزنەس – كاسىپ، بيزنەسمەن – كاسىپكەر، پروفەسسيونالنىي –كاسىبي، پروفەسسيا – كاسىپ، پرومىسەل – كاسىپ. بۇل جەردە «كاسىپ» دەگەن ءسوزدىڭ «بيزنەستىڭ» تولىق ماعىناسىن بەرە الماسىن دالەلدەپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق. ءارى ءبىر ءسوزدى وندا-مۇندا جۇلقىپ، بارىنە جاپسىرا بەرگەننەن نە ۇتامىز؟ ال وسىنداعى «پروفەسسيا» سوزىمەن تۇبىرلەس «پروفەسسور» ءسوزىن نەگە سول كۇيىندە الىپ ءجۇرمىز؟ مۇمكىن وعان دا «كاسىپ» دەگەن سوزگە «جۇرناق» پەن «جالعاۋلاردىڭ» ءبىرىن جالعاپ، قازاقشا بالاما تابارمىز. سەبەبى، تەرميندەردى قازاقشالاۋدى جاقتاپ جۇرگەندەردىڭ كوبىسىنىڭ «پروفەسسور» اتاعى بار. ءا، بۇل ءسوزدى قازاقشالاساق ول بۇرىنعىداي قۇلاققا جاعىمدى، ءارى سۇستى كورىنبەيدى ەكەن عوي. دەگەنمەن، «پروفەسسور» اتاعى بارلاردىڭ كوبىسى ءوز بەدەل-ابىرويىن ساقتاۋدىڭ امالىن بىلەدى، ال باسقا سوزدەردى شاتتى-بۇتتى ەتىپ، قازاقشالاي بەرۋدى ۇسىنادى.
ت.جاڭاقۇلوۆتى جاقتاۋشى جالعىز ءبىز ەمەس، سول «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ وزىندە، باسقا دا باسىلىمداردا كوپتەگەن ادامدار حالىقارالىق تەرميندەردى باسقا ەلدەر سياقتى قازاقتاردىڭ دا سول كۇيىندە الۋىن قۇپتاپ پىكىر ءبىلدىردى. ءارى ساناق قۇلجاعاروۆ اتاعان فرانتسۋز ەلشىلىگىنىڭ اتتاشەسى عانا ەمەس، تەلەديداردان باسقا دا كوپتەگەن قايراتكەرلەر، ءىس ادامدارى بىرقاتار تەرميندەردىڭ زورلىقتىڭ كۇشىمەن قازاقشالانۋى سالدارىنان وزدەرىنىڭ ءارتۇرلى قيىندىقتارعا ۇشىراۋدا ەكەنىن اشىنا ايتتى. جانە قازاقشالاعاندا قايبىر وڭدىرىپ قازاقشالاپ جاتىر دەيسىڭ. مىسالى، الماتى قالاسىنىڭ كوشەلەرىن كەزىپ، كۋليناريا، يۋريسكونسۋلت، تاعى باسقا تۇرمىستىق مەكەمەلەر اتاۋلارىنىڭ قالاي قازاقشالانعانىن كورسەڭىز ورىستىڭ ميحايل جۆانەتسكيى مەن قازاقتىڭ وسپانحان اۋباكىروۆىنىڭ تۇككە كەرەگى جوق، ولارسىز-اق ىشەك-سىلەڭ قاتىپ، كۇلكىگە كەنەلەسىڭ. ال «زاڭ» گازەتىندە (№102, 9.Vپ.08 ج.) فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى شەرۋباي قۇرمانبايۇلى وسى تەرميندەر جونىندەگى ماقالاسىندا كەي جەرلەردە «گەنەرال-مايور» دەگەن ءسوزدىڭ «قىران»، «كاپيتاننىڭ» «قارشىعا» بولىپ اۋدارىلعانىن كەلتىرەدى. ال كۇلمەي كور!… مۇنداي سوراقىلىقتاردىڭ ءبىرازىن بۇرىنعى ماقالالارىمىزدا دا اتاپ وتكەنبىز.
جوق، اعايىندار، تەرەڭ ويلانايىق، اقىلعا كەلەيىك! ساۋ باسقا ساقينا تىلەپ، بۇيرەكتەن سيراق شىعارىپ، ونسىز دا كورەسىنى كوپ كورگەن حالقىمىزدىڭ باسىن شاتپايىق! بۇل ماسەلەدە ءبىزدىڭ قورىتىندى پىكىرىمىز: تاۋەكەل جاڭاقۇلوۆتىڭ «تەرميندەگى پسەۆدوپاتريوتيزم تۋرالى» ماقالاسى ەڭ دۇرىس باعداردا جازىلعان ەڭبەك رەتىڭدە قابىل الىنسا. بۇرىن دا ايتقانىمىزداي حالىقارالىق تەرميندەردى قازاقشالاۋعا ۇكىمەتتىك دەڭگەيدە كوڭىل بولىنسە. تەك تازا ورىس تىلىنەن اۋىسقان سوزدەر بولسا، وندا دا ولاردىڭ ەڭ دۇرىس، ءساتتى بالامالارى تابىلعان جاعدايدا عانا قازاقشالايىق.

ۇزاقباي دوسپانبەتوۆ، جازۋشى
«انا ءتىلى» گازەتى 5 ماۋسىم 2009 جىل