دانيار اقىشەۆقا دەپۋتاتتىق ساۋال
«اق جول» دەپۋتاتتارى ۇكىمەتكە əلەۋمەتتىك وسال توپتارعا العاشقى جارنانىڭ جارتىسىن سۋبسيديالاۋ ارقىلى «7-20-25» باعدارلاماسىن ىنتالاندىرۋ بويىنشا جەرگىلىكتى اكىمدىكتەردىڭ كورسەتكەن وڭ تاجىريبەسىن زەردەلەۋدى ۇسىندى.
ءتيىستى دەپۋتاتتىق ساۋالدى بەرىك دۇيسەمبينوۆ جاريالادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى
ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى
د. اقىشەۆقا
دەپۋتاتتىق ساۋال
قۇرمەتتى دانيار تالعاتۇلى!
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ 4-ءشى سەسسياسىنىڭ اشىلۋىنداعى سوزىندە ەلباسى ن.نازارباەۆ بەس الۋمەتتىك باستامانىڭ ساپالى تۇردە ىسكە اسۋىنىڭ وتە ماڭىزدىلىعىن تاعى دا اتاپ ءوتتى. اسىرەسە، اتالعان بەس باستامانىڭ ىشىندەگى ءبىرى دە بىرەگەيى، ول، تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج جانداردىڭ باسپانالى بولۋى، ياعني 7-20-25 باعدارلاماسىنىڭ جۇزەگە اسۋى.
وسى ورايدا، «اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى جازعى ايماقتارعا بارعان ءىس ساپار بارىسىندا وسى باعدارلامانىڭ قالاي ورىندالىپ جاتقانىمەن تانىسىپ، وبلىستارداعى قالا تۇرعىندارىمەن، قۇرىلىسشى كاسىپكەرلەرمەن جانە بانك وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەر وتكىزگەن ەدى.
بارلىق جەردە قاراپايىم ازاماتتار وسى باعدارلامانى قۋانىشپەن جانە ۇلكەن ۇمىتپەن قارسى الدى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىن، وتكەن جىلى «نۇرلى جەر» باعدارلاماسىن تالقىلاعاندا ءۇيدىڭ رەسمي كەزەگىندە 1,5 ملن ادام تۇرسا، تاعى 1 ملن ازامات ءۇي سالۋ ءۇشىن جەر ۋچاسكەسىن كۇتۋدە. ياعني، باسپاناعا مۇقتاجداردىڭ سانى 2,5 ملننان اسادى. مىنە، ەلباسىمىز باستاعان 7-20-25 باعدارلاماسىنىڭ پوتەنتسيالدى قاتىسۋشىلارىنىڭ سانى وسىنشا.
الايدا، وسى جىلدىڭ 29 تامىزىندا ۇلتتىق بانكتىڭ جانە «باسپانا» يپوتەكالىق كومپانياسىنىڭ اقپاراتىنا سۇيەنسەك 7-20-25 باعدارلاماسى بويىنشا بۇكىل ەلىمىزدە، ءۇي الۋعا نەبارى 1803 ءوتىنىش تىركەلسە، ونىڭ 1190-ءنى عانا ماقۇلدانعان. بۇل دەگەن 1پروتسەنت ەمەس، ءتىپتى ءبىر پروميللە دە ەمەس، كوپ بولسا پروميللەنىڭ جارتىسى.
مىسالى، تۇركىستان، ماڭعىستاۋ وبلىستارىندا – 0, سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا - 1, اتىراۋ وبلىسىندا– 1, پاۆلودار وبلىسىندا - 9, جامبىل وبلىسىندا - 10 ءوتىنىش تىركەلگەن. ارينە مۇنداي كورسەتكىشتەرگە كوڭىل تولمايدى.
«اك جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى سايلاۋشىلارمەن كەزدەسكەن كەزدە وسىنشاما ماردىمسىز ناتيجەلەردىڭ سەبەپتەرى نە ەكەنىن انىقتاۋعا تىرىستى.
شىندىعىندا، وعان جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگاندار مەن باعدارلامانىڭ وزىندەگى كەيبىر شارتتارى كىنالى.
ەڭ الدىمەن جەرگىلىكتى ورگاندار قولىندا مىڭداعان باسپاناعا مۇددەلى ادامداردىڭ ءتىزىمى بار ەكەنىنە قاراماستان،ول ادامدارعا باعدارلاما تۋرالى حابار بەرمەستەن،كەزدەيسوق جەردەن ەستىر دەپ كابينەتتەن شىقپاي كۇتۋدە. 21 عاسىردا يكەمدىلىك تانىتىپ، تىزىمدەگى ازاماتتارعا قوڭىراۋ شالىپ، شاقىرىپ باعدارلامامەن تانىستىرۋعا بولماي ما. كەزەكتەگى ادامداردىڭ بارلىعى ەمەس ءبىر پروتسەنتى قاتىسقاننىڭ وزىندە بۇگىن وسى باعدارلاما ارقاسىندا بۇگىنگى ءبىر مىڭ ەمەس،كەم دەگەندە 25 مىڭ ادامدى ۇيمەن قامتيتىن ەدىك.
كەيبىر ايماقتاردا باعدارلامانىڭ شارتتارى جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكتەرگە ساي كەلمەيدى. مىسالى ەلىمىزدىڭ ەڭ حالقى كوپ،ال ورتاشا جالاقىسى ەڭ تومەن ايماقتاردىڭ ءبىرى-تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسى. بۇل جەردە كوپشىلىك وتباسى كوپبالالى ەكەن،سوندىقتان مۇندا ءبىر ەكى بولمەلى پاتەر تارشىلىق ەتەدى.
ال باعدارلاما شارتى بويىنشا ءۇيدىڭ باعاسى 15 ميلليون تەڭگەمەن شەكتەلگەن. شىمكەنتتە بۇل سوماعا باعدارلاماعا سايكەس كەلەتىن تەك ەكى بولمەلى پاتەر عانا. وسى اياداي ۇيگە 4-5 بالامەن قالاي سياسىز. جاقىندا عانا شىمكەنت قالاسىن استانا، الماتىمەن تەڭەپ، مەگاپوليس دەپ جاريالاساق،نەلىكتەن ءۇيدىڭ باعاسىن ەكى ەسەگە تومەندەتىپ وتىرمىز
ءبىزدىڭ ويىمىزشا بۇل باعدارلاما ءۇش باعىتقا ارنالعان. الدىمەن ءۇيسىز-كۇيسىز جۇرگەن وتانداستارىمىزدى باسپانامەن قامتۋ. ەكىنشىدەن،بانكتەردى يپوتەكالىق نەسيەلەندىرۋگە قايتا تارتۋ. ۇشىنشىدەن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا جاڭا سەرپىن بەرۋ. ءبىزدىڭ بايقاۋىمىزشا، وسى باعدارلامانى دايىنداۋ بارىسىندا ۇلتتىق بانك ناقتى جاعدايدى تولىق ەسكەرمەگەن.
وزىق ويلى،ەلىنە جاناشىر اكىمدەر شامالارى كەلگەنشە باعدارلامانىڭ شارتتارىنداعى وسى كەمشىلىكتەردىڭ ورنىن تولتىرۋعا تىرىسۋدا. مىسالى، ءدال سول شىمكەنت قالالىق اكىمشىلىگى كەيبىر الەۋمەتتىك توپتارعا كومەك قولىن سوزىپ، العاشقى جارنانىڭ جارتىسىن وز مويىندارىنا الۋدا. ياعني، مۇقتاج ازاماتتارعا جانە يپوتەكالىق نەسيەلەندىرۋگە قوسىمشا ىنتالاندىرۋ تابىلۋدا.
بىراق، ءبىزدى «اق جول» بيزنەس پارتياسى رەتىندە وسى باعدارلاماعا قاتىسىپ وتىرعان قۇرىلىس كومپانيالاردىڭ جاعدايى دا الاڭداتادى. قالا سالۋشىلار اسسوتسياتسياسىنىڭ ايتۋىنشا سوڭعى جارتى جىل ىشىندە نەگىزگى قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ باعالارى كۇرت وسۋدە. مىسالى تسەمەنت باعاسى ەكى ەسە، مەتاللوپروكات ەكى جارىم ەسە وسكەن. مۇنداي جاعدايدا باعدارلامادا كورسەتىلگەن باعامەن ءۇي سالۋ ءوز ءوزىن اقتامايدى.
كەشە عانا ءسىز قۇرمەتتى دانيار تالعاتۇلى، ۇكىمەت وتىرىسىندا ينفلياتسيا ءارى قاراي وسە بەرەدى دەپ بولجام جاسادىڭىز. وسىعان قوسىمشا دالەل - قازاقستان قۇرىلىسشىلار وداعىنىڭ اقپاراتى بويىنشا كوپ كاسىپكەرلەر قۇرىلىس سالاسىنان شىعىپ، ساۋداعا كوشۋدە نەمەسە مۇلدەم بيزنەسپەن اينالىسۋدان باس تارتۋدا.
قۇرمەتتى دانيار تالعاتۇلى، وسى جوعارىدا ايتىلعانداردى قورىتىندىلاي كەلە، «اك جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى سىزدەن:
- شىمكەنت قالاسىنىڭ رەسپۋبليكالىق ستاتۋسىن ەسكەرە وتىرىپ، 7-20-25 باعدارلاماسى بويىنشا يپوتەكالىق قارىزدىڭ جوعارعى شەكتەۋىن 15 ميلليوننان 25 ميلليون تەڭگەگە كوتەرۋدى;
- العاشقى جارنانىڭ جارتىسىن سۋبسيديالاۋ تاجىربيەسىن بۇكىل ەلىمىزگە تاراتۋدى قاراستىرۋ;
- باعدارلاماعا قاتىساتىن قۇرىلىس كومپانيالاردى ينفلياتسيا مەن قۇرىلىس ماتەريالدارىنا وسكەن باعالاردان قورعاۋ مەحانيزمدەرىن ازىرلەپ، نەمەسە قۇرىلىستىڭ وزىندىك قۇنىن قايتا ەسەپتەۋدى سۇرايمىز.
«اق جول» قدپ فراكتسياسىنىڭ دەپۋتتارى
Abai.kz
