سوناۋ ءحى عاسىرداعى قارلۇق قاعاناتىنىڭ استاناسى قويلىق قالاسىنىڭ تاريحىنان تامىر الىپ، 900 جىلدىق تاريحنامانى ىشىنە بۇككەن سارقان جەرى اۋداننىڭ 90 جىلدىق مەرەكەلىك تويىن التى الاشقا ساۋىن ايتىپ، دۇبىرلەتىپ اتاپ ءوتتى. اۋدان باسشىلارى Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنا ارنايى شاقىرتۋ جىبەرگەندىكتەن، ءبىز دە سول تويدىڭ كۋاگەرى بولىپ قايتتىق. 

ارۋاققا تاعزىم

ءدۇبىرلى توي قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلى مۇحامەتجان تىنىشباەۆ پەن ابدىقادىر بولسامبەكوۆتىڭ ەسكەرتكىشتەرىنە گۇل شوقتارىن قويۋدان باستالدى. قازاقتىڭ تۇڭعىش تەمىرجولشىسى مۇحامەتجان تىنىشباەۆتى تانىمايتىن قازاق جوق. ال، زاپاستاعى گەنەرال-مايور ابدىقادىر بولسامبەكوۆتى جالپى الاش اسا بىلە قويماعانىمەن، ول - سارقان وڭىرىنە وتە تانىمال تۇلعا. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا جانە جاپونيا مەن كسرو اراسىنداعى جاۋىنگەرلىك قاقتىعىستارعا قاتىسىپ، اتى اڭىزعا اينالعان ادام. جاپونيامەن بولعان سوعىستا «سمەرش» باقىلاۋشى بارلاۋ ۆزۆودىنىڭ كومانديرى بولعانىن، سولتۇستىك قىتايدا پورت-ارتۋر مەن دالني پورتىنا جاپوندىقتارعا تويتارىس بەرگەنىن قارت تاريح ۇمىتا قويمايدى.

اۋدان تويى وسى ەكى تۇلعانىڭ ارۋاعىنا تاعزىم جاساۋدان باستالدى. سوسىن ەكىاشا اۋىلىندا كەڭەستەر وداعىنىڭ باتىرى ۆ.د.بەلەنكونىڭ جانە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ارادەگەرلەرىنىڭ ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارى قويىلدى.

ەكىاشاداعى كونفەرەنتسيا ءھام ايتىس

ەكىاشا اۋىلدىق مادەنيەت ۇيىندە عالىمداردىڭ اتسالىسۋىمەن عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. سارقان جەرىنىڭ عاسىرلار قويناۋىنداعى تاريحى ارشىلىپ، وسى اۋداننان شىققان مىقتى ازاماتتاردىڭ ءومىر-تاريحى ءسوز بولدى. سارقان جەرىنىڭ بايلىعى، بولاشاعى دا نازاردان تىس قالمادى. ءتىپتى، كەي ازاماتتار سارقان اۋدانىندا كسرو كوسەمى لەنيننىڭ اتىندا ءالى كۇنگە مەكتەپ بار ەكەنىن ايتىپ، بولاشاقتا وزگەرتۋدى ۇسىندى.

كونفەرەنتسيا سوڭى ايتىسقا ۇلاستى. جەتىسۋدىڭ جۇيرىك اقىندارى تاريحى تەرەڭ سارقان ەلىنىڭ جەتىستىگىن جىرعا قوستى. جەتىسۋدىڭ بەلگىلى ايتىسكەرى ايتاقىن بۇلعاقوۆ  باپتاعان جاس اقىندار قالىڭ كوپشىلىكتى ءبىر سەرپىلتىپ تاستادى. ايدانا قايساربەكقىزى، قازىبەك جەڭىسحان، قانات بوقان سىندى جۇيرىكتەر ايتىس قورتىندىسىندا جەڭىمپاز دەپ تانىلدى.

كوكپارشى جىگىتتەر "قىرعىزدارمەن ءبىز كوكپار تارتساق، جەڭەر ەدىك" دەدى

امانبوكتەر اسپانى انگە بولەندى

جوڭعار الاتاۋىنىڭ سۇلۋ مەكەندەرىنىڭ ءبىرى - امانبوكتەر جايلاۋى. سارقاننان باستالىپ،  ەكىاشادا جالعاسقان توي جىلجىپ وتىرىپ، امانبوكتەردىڭ باۋرايىنا تابان تىرەدى.

رامازان ستامعازيەۆ باستاپ، سارقاننىڭ ءتول تۋماسى سەرىكبول سايلاۋبەك قوشتاعان مەرەكەلىك كەش ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىنا دەيىن جالعاستى.

"توي دەسە قۋ باس دومالايدى"

تويدىڭ ەكىنشى كۇنى دە كوڭىلدى باستالدى. سارقان اۋدانىنىڭ جەتىستىكتەرىن كورسەتەتىن كورمە اشىلىپ، كەلگەن قوناقتاردى ءبىر سەرپىلتىپ تاستادى. كورمەدەن كەيىن نەگىزگى مەرەكەلىك شارا باستالدى.

مەرەكەلىك شارانى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى لاززات تۇرلاشوۆ ءسوز سويلەپ اشتى. ول ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ: بولاشاققا باعدار» ماقالاسىنا بايلانىستى اۋداندا كوپتەگەن ءىستىڭ اتقارىلعانىن ايتا كەلە، وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆتىڭ قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى. ودان كەيىن ءسوز العان اۋدان اكىمى ەرعازى قوشانبەكوۆ ايتۋلى وڭىردە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تاپسىرمالارى قالاي جۇزەگە اسىپ جاتقانى جايىندا بايانداما جاسادى. باياندامادان كەيىن ەل مەن جەرگە ەڭبەگى سىڭگەن وتىزعا جۋىق ازاماتتى "سارقان اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى" بەلگىسىمەن ماراپاتتادى.

ء"بىرجان سال" فيلمىندەگى ءبىرجاننىڭ اعاسى نۇرجان (سايات مەرەكەۇلى) ەندى - سارقان اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى

51 جىل بويى ۇستازدىق ەتۋدەن قاجىماعان مىرزاحان قاباسوۆتى جۋرناليستەر ارنايى قۇتتىقتادى

"سارقان اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى" اتاعىن بەلگىلى كاسىپكەر سەرىكقالي جامانبالين، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەر، بەلگىلى اكتەر سايات مەرەكەۇلى، 51 جىل بويى ۇستازدىق ەتىپ كەلە جاتقان مىرزاحان قاباسوۆ سىندى ازاماتتار العانىن ايتا كەتۋ كەرەك.

مەرەكەلىك شارانىڭ سوڭى تەاترلانعان قويىلىممەن جالعاستى. اس بەرىلدى، ۇلتتىق سپورت ويىندارىنان ءتۇرلى سايىستار ءوتتى.

وسىلاي جەتىسۋدىڭ ءبىر پۇشپاعىندا جاتقان سارقان ەلى ءبىر سەرپىلدى.

ءتۇيىن

"باستاۋىن الاتاۋدان العان سارقان، ەكپىنى جاقپار تاستى جارعان سارقان" دەپ اقىندار جىرعا قوسقان سارقان ەلى ءجۇز جىلدىق مەرەيتويىن قويلىق قالاسى ماڭىندا وتكىزسە دەگەن ءوتىنىشىمىز بار. كەڭەستىك كەزەڭدەگى اۋدانداردىڭ قۇرىلۋىن ۇمىتىپ، قارلۇق حانى ارىسلاننىڭ مىڭ جىلدىعىن تويلاپ جاتساق، ايىپ پا؟ ءبىزدىڭ بار ايتپاعىمىز وسى.

قانات بىرلىكۇلى

Abai.kz