بيىل ناۋرىزدا پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان حالقىنا جاڭا الەۋمەتتىك باستامالاردى تانىستىردى، ونىڭ ءبىرى - ەلدەگى شاعىن نەسيە بەرۋدى كوبەيتۋ بولاتىن.

"جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ اياسىندا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار اياسىندا ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتكەن جانە جۇمىسسىز ازاماتتار اراسىندا جەڭىلدىگى بار شاعىن نەسيە ۇسىنۋ ەڭ ءتيىمدى مەحانيزيم بولىپ تابىلادى. 2017 جىلى 32 ملرد تەڭگەگە بارلىعى 7200 شاعىن نەسيە بولىنگەن بولاتىن. ونىڭ وزىندە «باستاۋ بيزنەس» جوباسى بويىنشا وقىپ شىققان 5 مىڭ ازامات ءوز ىستەرىن باستاۋ ءۇشىن شاعىن نەسيەگە قول جەتكىزە المادى", - دەدى ەلباسى.

بيىل قازاقستاندىقتارعا بەرىلەتىن شاعىن نەسيە بىلتىرعىمەن سالىستىرعاندا 20 ملرد تەڭگەگە كوبەيەدى.

"ناتيجەسىندە شاعىن نەسيە الاتىنداردىڭ سانى 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا 2 ەسەگە ارتىپ، 14 مىڭ ادامعا جەتەتىن بولادى. بۇل جۇمىستى ودان كەيىنگى جىلداردا دا بەلسەندى جالعاستىرۋ كەرەك. باستاما مىڭداعان ادامعا ءوز ءىسىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەتىندىگىمەن ماڭىزدى. بۇل، اسىرەسە، اۋىل-ايماقتار ءۇشىن، اۋىلداعى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ءۇشىن ايرىقشا ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى", - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

سونىمەن تاقىرىپقا ساي از-كەم دەرەك كەلتىرەيىك. پرەزيدەنت ۇسىنعان بەس الەۋمەتتىك باستامانىڭ ءبىرى - شاعىن نەسيە بەرۋدى كوبەيتۋ بولدى.

ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعان جانە تۇرعىنداردىڭ اراسىندا جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ءۇشىن اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ اياسىندا جەڭىلدەتىلگەن شاعىن نەسيە بەرۋ نەعۇرلىم ءتيىمدى تەتىك سانالادى. 2017 جىلى مۇناي نەسيە سوماسى 32 ميلليارد تەڭگەنى قۇراعان.

قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءمادينا ابىلقاسىموۆا ەلباسىنىڭ اۋىلدى جەرلەر مەن قالالاردا شاعىن نەسيە بەرۋدى كوبەيتۋگە باعىتتالعان ءتورتىنشى باستاماسىن ىسكە اسىرۋ بارىسى تۋرالى بايانداداماسىنا كوز جۇگىرتەيىك.

2018 جىلى بەكىتىلگەن بيۋدجەتتە شاعىن نەسيە بەرۋ باعدارلاماسىنا جالپى — 42 ملرد تەڭگە، ونىڭ ىشىندە اۋىلدىق جەرلەرگە — 31 ملرد تەڭگە جانە قالالار مەن مونوقالالار ءۇشىن — 11 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان ەكەن.

«مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قارجىلاندىرۋ 20 ملرد تەڭگەگە ۇلعايتىلىپ، بيىلعى جىلى 62 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى»، — دەدى م. ابىلقاسىموۆا.

شاعىن نەسيە بەرۋدىڭ ساپالى اسەرىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن، سونداي-اق سوڭعى قارىز الۋشىعا قاراجات جەتكىزۋدى ۋاقىتىلى جوسپارلاۋ ماقساتىندا ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى قوسىمشا بولىنەتىن 20 ملرد تەڭگەدەن اۋىلدار مەن شاعىن قالالارداعى نەسيەلەندىرۋگە شامامەن 14 ملرد تەڭگەنى ءبولۋدى ۇسىندى. وسى سومانىڭ 10 ملرد تەڭگەسىن اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ءىرى قايتا وڭدەۋ كاسىپورىندارى ماڭىنداعى «زاكىرلىك» كووپەراتسيا جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا باعىتتاۋ ۇسىنىلادى. قالعان 6 ملرد تەڭگەنى قالالار مەن مونوقالالارداعى نەسيەلەندىرۋگە جۇمساۋ ۇسىنىلادى.

م. ابىلقاسىموۆانىڭ ايتۋىنشا، بيزنەس-جوبالاردى قورعاۋ جانە شاعىن نەسيەلەردى الۋ ءۇشىن جۇمىسسىزدار مەن ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعان ازاماتتار الدىمەن «باستاۋ–بيزنەس» جوباسى بويىنشا وقۋى كەرەك. قوسىمشا بولىنەتىن قاراجاتتى ەسكەرە وتىرىپ، كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىن وقىتۋعا جالپى ترانسفەرتتەر ەسەبىنەن كەم دەگەندە 1,2 ملرد تەڭگە ءبولۋ ۇسىنىلادى.

«سوڭعى قارىز الۋشىعا نەسيە قاراجاتىن جىلدامىراق جەتكىزۋ ءۇشىن، وسى جىلدىڭ ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن بۇعان دەيىن بولىنگەن قاراجات بويىنشا ۇشجاقتى نەسيەلىك كەلىسىمدەرگە قول قويۋدى قامتاماسىز ەتىپ، شاعىن نەسيە بەرۋدى دەرەۋ باستاۋ قاجەت. ءساۋىر ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن قوسىمشا بولىنەتىن قاراجات بويىنشا ءۇش جاقتى نەسيەلىك كەلىسىمدەرگە قول قويۋ كەرەك»، — دەدى م. ابىلقاسىموۆا.

سونداي-اق، مينيستر حالىقتى شاعىن نەسيەمەن كوبىرەك قامتۋ ماقساتىندا، قالا مەن اۋىل ءۇشىن نەسيە بەرۋدىڭ ليميتتەرىن قايتا قاراۋدى جانە شاعىن نەسيەلەردى سوڭعى تۇتىنۋشىعا جەتكىزۋ تەتىكتەرىن پىسىقتاۋدى ۇسىندى.

«جەڭىلدىكتى شاعىن نەسيەلەر 5 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە، ال مال شارۋاشىلىعى سالاسى مەن اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىن قۇرۋ جوبالارىنا – 7 جىلعا دەيىن، جىلدىق ءتيىمدى سىياقى مولشەرلەمەسى جىلىنا 6% اسپايتىنداي ەتىپ بەرىلەدى. كەپىلدىك جەتكىلىكسىز بولعان جاعدايدا، باعدارلاما قاتىسۋشىلارى نەسيەلىك مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋدى قامتاماسىز ەتۋ تۇرىندە كەپىلدىك الۋعا قۇقىلى. جالپى، ۇسىنىلعان تەتىكتەردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن باعدارلاماعا، سونداي-اق قالالار مەن اۋىلدىق جەرلەردە شاعىن نەسيە بەرۋ ەرەجەلەرىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى»، — دەپ تۇيىندەدى م. ابىلقاسىموۆا.

ەسكە سالا كەتەيىك، قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا الەۋمەتتىك جاڭعىرۋعا باعىتتالعان بەس الەۋمەتتىك باستاماسىن جاريالادى. اتالعان باستامالار تۇرعىن-ءۇي، ءبىلىم بەرۋ، بيزنەس جانە گازبەن قامتاماسىز ەتۋ سالالارىن قامتيدى.

قىزىلوردا وبلىسى

«نۇر وتان» پارتياسىنىڭ «قازاقستان – 2021: بىرلىك. تۇراقتىلىق. جاسامپازدىق» سايلاۋالدى باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا «جۇمىسپەن قامتۋ جانە تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتىك ءالسىز توپتارىن قولداۋ» باعىتىنداعى ايماقتىق كوميسسياسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى وتكەن ەدى. وندا «پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى» اتتى حالىققا ۇندەۋىنىڭ ءتورتىنشى باعىتى ياعني، شاعىن نەسيە بەرۋدى كوبەيتۋ ماسەلەسى جان-جاقتى تالىلانعان بولاتىن.

جيىن بارىسىندا  ەلباسىنىڭ ءتورتىنشى باستاماسى اياسىندا  وڭىردە اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار جونىندە وبلىستىق جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسى، حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى جانار داۋلەتباەۆا ايتىپ ءوتتى.

ءبولىم باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا اعىمداعى جىلدىڭ بيۋدجەتتىندە شاعىن نەسيە بەرۋ باعدارلاماسىنا 42 ملرد تەڭگە بولىنگەن.ونىڭ 31 ملرد تەڭگەسى اۋىلدىق  جەرلەرگە ال، 11 ميللياردى قالالار مەن مونوقالالار ءۇشىن قاراستىرىلىپ وتىر.

- قازىرگى تاڭدا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن قارجىلاندىرۋ كولەمى 20 ملرد تەڭگەگە ۇلعايىپ، بيىل 62 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. سونىڭ ناتيجەسىندە شاعىن نەسيەمەن قامتۋدىڭ جالپى كولەمى 14 000 ادامنان استى. بۇل وتكەن جىلعى دەڭگەيمەن سالىستىرعاندا ەكى ەسە كوپ،-دەيدى جانار داۋلەتباەۆا.

وڭىردە ەلباسى باستاماسىنا سايكەس ءوز جەكە ءىسىن باستاپ جاتقاندارعا، تۇراقتى جۇمىسى جوقتار مەن ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعان ازاماتتارعا باسىمدىق بەرىلۋدە.

وسى ماقساتتا "باستاۋ-بيزنەس" جوباسى ارقىلى ارنايى وقۋ كۋرستارى دا قارالعان.  ماسەلەن، وتكەن  جىلى "باستاۋ-بيزنەس" جوباسى 5 اۋدان تۇرعىندارىن قامتىعان بولسا،   بيىل جالاعاش، سىرداريا اۋداندارى مەن قىزىلوردا قالاسىنىڭ تۇرعىندارى قاتىسۋعا مۇمكىندىك الىپ وتىر. بۇل باعىتتاعى جۇمىستاردى وبلىستىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى قوجاحمەت يلياسوۆتىڭ ەگجەي-تەگجەيلى بايانداپ ءوتتى.

-جالپى جىل باسىنان وبلىس بويىنشا 553 ازامات «باستاۋ-بيزنەس» كۋرسىن اياقتاپ، 498 ازامات جوباسىن قورعادى.

سونىڭ ىشىندە 21 ازاماتتىڭ جوباسى  55,2 ملن. تەڭگەگە قارجىلاندىرىلدى. قازىر وقۋ كۋرسىنىڭ 3-ءشى لەگى باستالىپ، 254 ازامات وقىپ جاتىر. جىل سوڭىنا دەيىن 1600 قىزىلوردالىق وقىتىلىپ، كەمىندە  320 ازاماتتىڭ جوباسى قارجىلاندىرىلادى دەپ كۇتىلۋدە،- دەدى  قوجاحمەت يلياسوۆ

جيىن بارىسىندا «ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ» سونىمەن قاتار «بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020»،«ميكروبيزنەس-كىزىلوردا»باعدارلامالارى  شەڭبەرىندە جەكە كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا باعىتتالعان بارلىپ جۇمىستاردىڭ ناتيجەلەرى مەن الداعى ورىندالار مىندەتتەر بويىنشا ءتيىستى ۇسىنىستار جيناقتالىپ، قاۋلىلار قابىلداندى.

ەرعالي بەرىكۇلى

Abai.kz