تورتەۋىن تەڭ ولتىرەمىز بە؟ وداندا بىرەۋىن سويىپ، ۇشەۋىن امان الىپ قالايىق. - دەپ كەپكەن اعاشتىڭ قابىعىنداي شىتىناي جارىلعان ەرنىن جالاپ الىپ، قىنىنداعى كەزدىگىنە قول جۇگىرىتتى.
...كۇن شىعىستى بەتكە الىپ جان ساۋعالاعاپ ۇركە كوشكەن ەلدەن قالىپ قالعان ءبىر ءۇيلى جان ءىلبىپ باسىپ ىلگەرلەي بەردى. اتا قونىسىنان شىققالى، مىنە، ءبىر اپتا. بەلى بۇگىلىپ، قابىرعاسى سوگىلگەن قاراشا حالىقتىڭ مۇڭ-زارىنا ەگىلە ءۇن قوسقانداي قازان ايىنىڭ دا قاباعى ءتۇسۋلى. ۇيەلمەلى-سۇيەلمەلى ءتورت بالاسىن جەتەكتەپ جاياۋ بوسقان بەيباقتاردىڭ ازىعى تاۋسىلعالى ەكى كۇن. قاپ تۇبىندەگى ناننىڭ قوقىمىن ساناپ تەرىپ اشتىقتان شىرىلداعان ءتورت بالاسىىڭ اۋزىنا سالىپ، بۇلدىر بەلەستى بەتكە الىپ كەلەدى. ەمشەكتەگىسى مەن جاسى ۇشتەن ەندى اسقان ەكى بالاسىن قۇشاقتارىنا الىپ، سەگىزدەن ەندى اسقان ەستيارىنا تەتە التى جاستاعى ەكى بالاسىن جەتەكتەپ كەلەدى. ەكى كۇننەن بەرى ءنار سىزباعان اتا-انانىڭ كوزى شۇڭىرەيىپ، جاعى سۋالعان. يەكتەرى تومەن تارتىپ قۋشيا سوزىلعان. ولەۋسىرەگەن ءالسىز جانارلارىن اتا-اناسىنا تىگىپ ەكى بالا ءىلبي اياڭدايدى. ءنار سىزباعان اناسىنىڭ ءسۇتى تارتىلىپ، شاندىر تارتقان ەمشەگىن ەمىنە سورعانىمەن تۇك شىقپايدى. قىزىل يەگىمەن ەمشەك ءۇرپىن سوزعىلاي تىستەلەيدى. اشتىقتان جىلاي-جىلاي داۋىسى دا قارلىعىپ وشكەن. كومەيىنەن قىرىل عانا شىعادى.........
قارا سۋدى قاتىق قىلعالى تاعى ەكى كۇن. بالالاردان ءال كەتكەن. ادام جانى مۇنشاما ءسىرى بولار ما؟ دۇنيەنىڭ توزاعى - قاعاناعىڭدى جارىپ شىققان بالالارىڭ كوز الدىڭدا سولىپ، سەمىپ بارا جاتقانى. اقىرەتتىڭ توزاعى دا بۇعان تەڭ كەلمەس.....
ءبىر ەمەس، ءتورت قۇلىنىنىڭ كوز الدىندا سولىپ بارا جاتقانى جانىنا باتىپ، كوزى قاراۋىتقان اكە كەپكەن اعاشتىڭ قابىعىنداي شىتىناي جارىلعان ەرىنىن جالاپ الىپ: - تورتەۋىن تەڭ ولتىرەمىز بە؟ وناندا بىرەۋىن سويىپ، ۇشەۋىن امان الىپ قالايىق. ەمشەكتەگىسى ەل قاتارىنا قوسىلماس، سونى سويايىق. - دەپ شاراسىزدان ايەلىنىڭ قۇلاعىنا سىبىرلادى. بۇنى ەستىگەن شەشە بايقۇس ساۋلەسى سونەيىن دەگەن قوس جانارىن باعجاڭ ەتكىزىپ ءبىر قارادى دا، قۇنداقتاعى بالاسىن قۇشاعىنا قىسا ءتۇسىپ قىبىلاعا قاراپ بۇك ءتۇسىپ وتىرا كەتتى. ءجۇزىنىڭ قىزىلى كەتىپ، ەرنى كوگەرىپ سۇلدەسى عانا قالعان سابيىنە قاراپ اڭىراپ تۇرىپ جىلادى-اي. يەگى دىرىلدەپ، ەكى يىعى سەلكىلدەپ ءسابيىن قۇشتى. تارام-تارام اققان جاس سۇلىق جاتقان ءسابي بەتىنە تامشىلادى، ەرنىنە تامعان جىلىمىق جاستى قوڭىر وڭەزدەلگەن كىشكەنە تىلىمەن بولىمسىز قيمىلداپ جالاعان بولدى ءسابي.
- تار قۇرساعىمدى كەڭىتىپ، تاس ەمشەگىمدى ءجىبىتىپ، ومىرتقامدى ءۇزىپ ومىرگە الىپ كەلگەن بالاپاندارىمدى كوز الدىمدا العانشا، مەنىڭ جانىمدى نەگە المادىڭ قۇداي؟؟؟ ... شۇناق قۇداي！ كەلتە قۇداي！ەڭىرەگەن ەلىم، ەزىلگەن ەرىمدى كورسەتكەنىڭ ازداي، قۇلىندارىمنىڭ قىرىلعانىن كورسەتەيىن دەدىڭ بە قۇداي？........
كوز شاناعىنا ىركىلە قاتقان ەكى تامشى جاسپەن تۋ الىستا بۇلدىراعان تاۋعا قاباعىن تۇيە قاراعان ەرىنىڭ ەتەگىنە ورالىپ، - انوۋ تۇرعان دوڭنەن اسايىقشى، ەل-جۇرت جولىقپاسا كورەرمىز سوسىن، - دەپ بۋلىعا جىلاپ، جالىنا ءۇن قاتتى.
تورسىقتاعى قارا سۋدان بالالارىنىڭ اۋزىنا تامىزىپ ىلگەرى قاراي اياڭدادى.
بەلەستەن استى. يەن دالا، كوزگە تاعى ءبىر بەلەس بۇلدىرادى. شاراسى تاۋسىلعان شەشە بايقۇس، - ەكىنشىسىنەن اسايىقشى، ەل-جۇرت جولىقپاسا كورەرسىڭ،- دەپ ەرىنىڭ شالعايىنا ورالىپ ەڭىرەي جونەلدى.
سىڭىرىنە سۇيەنىپ ، ءسۇرىنىپ-قابىنىپ ەكىنشى بەلەستەن دە استى-اۋ.
كوز الدىندا كۇيرەپ بارا جاتقان قۇلىندارىنا قارايتىن قارايتىن قۋاتى قالماعان اكە، قىنىنا قول اپاردى. تاعى كورىنگەن يەن جەر، بۇلدىر دالاعا ۇمىتتەنە قاراعان شەشە بايقۇس قۇدايى زارىن ايتىپ، قاتقىل تارتقان اكەگە جالىنا جىلادى. - ۇشىنشىسىنەن اسايىقشى، وسى سوڭعىسى بولسىن. ەل-جۇرت جولىقپاسا ايىتقانىڭ بولسىن. قالاي، قالاي... قالاي عانا قولىڭ بارادى؟ جارىق دۇنيەنى جاڭا سەزىپ، قوس تابانى قارا جەرگە تولىق تيمەگەن قۇلىنىڭدى قالاي باۋىزداماقشىسىڭ؟ بولماسا، بولماسا مەنى باۋىزدا. وسىلاردىڭ جولىندا مەن-اق قۇربان بولايىن، مەن-اق ازىق بولايىن. تەك، تەك ولتىرە كورمەشى ءسابيىمدى.......-دەپ زار ەڭىرەدى.
كونىن سۇيرەتكەن كوتەرەم بالالارىن كەزەك-كەزەك كوتەرىپ، ءولىپ-تالىپ ءۇشىنشى دوڭنەن دە استى اۋ. تاعى دا يەن دالا. قارا تەرگە ءتۇسىپ، اشتىقتان بۇراتىلىپ، ەكى تىزەسى دىرىلدەگەن اكە، قىنىنداعى كەزدىگىن سۋرىپ الىپ، قالتىراي باسىپ، كوزىنەن قان جاۋا ۇمتىلىپ بارىپ ورىپ جىبەردى.
قۇدايدىڭ كەرەمەتىن كورمەيسىز بە، ءۇشىنشى ءدوڭنىڭ ۇستىندە ون ەكى اشا ءمۇيىزى سۇزىسكەننەن ءىلىنىپ قالعان ەكى بۇعى ەشقايدا بۇلتارا الماي تۇر ەكەن......

نە كورمەدى؟ بۇل قازاق نە كورمەدى？
قازاق دەگەن- ۇلى ويدىڭ كەمەڭگەرى.
بۇگىنگى تاۋەلسىزدىك تىككەن تۋىڭ ،
كەشەگى كوز جاسىڭنىڭ تولەنگەنى.
نە كورمەدى؟ بۇل قازاق نە كورمەدى？...

بۇل شاعىن اڭگىمە، اشارشىلىق جىلدارى قىتايعا قاراي بوسقان ءبىر ءۇيلى جاننىڭ باسىنان وتكەن شىنايى وقيعا. ەڭ عاجابى، سويىپ وزىنەن ۇلكەن ءۇش بالاعا ازىق قىلامىز دەگەن ءسابي قازىر ءتىرى. قحر ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى، قۇلجا قالاسى، توعىزتاراۋ اۋدانىندا تۇرادى دەدى جاسى جەتپىستىڭ  ىشىندەگى اقساقال قۇدام. وسىدان ون بەس جىل بۇرىن ەستىگەن اڭگىمەم.

بۇرىنباي بولاتبەكۇلىنىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz