قاراپايىم حالىقتى تىرپ ەتكىزبەي تاستاعان قىمباتشىلىق قىلبۇراۋى ازىرگە بوساتاتىن ءتۇرى جوق. بازارداعى باعا باس جاققا ورمەلەپ بارادى. وبلىستىڭ بيىلعى قاڭتار-اقپان ايلارىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ كورسەتكىشتەرى تۋرالى (2-كەستە) اقپارات بەرگەن وبلىستىق ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ەلەنا ياسينسكايا وسىنداي دەرەكتەردى كەلتىردى.

جالپى، ايماق بويىنشا ازىق-تۇلىك تاۋار-لارىنىڭ ىشىندە ەت، ءسۇت ونىمدەرىنىڭ، جەمىس-كوكونىستەردىڭ، قانتتىڭ باعاسى ارتا تۇسكەندىگى بايقالۋدا. جىل باسىنداعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا سەمەيدە تاۋاردىڭ 15 ءتۇرى قىمباتتاسا، وسكەمەن قالاسىندا - 14, شەمونايحادا 10 ءتۇرىنىڭ باعاسى ارتقان. كۋرچاتوۆتا كارتوپتىڭ قۇنى - 33,3 پايىزعا

(1- كەستە), پياز   18,8 پايىزعا وسسە، شەمونايحادا ورامجاپىراق - 25 پايىزعا، قىزىلشا مەن پياز 17,6 پايىزعا قىمباتتاپتى.

قاراپايىم حالىقتى تىرپ ەتكىزبەي تاستاعان قىمباتشىلىق قىلبۇراۋى ازىرگە بوساتاتىن ءتۇرى جوق. بازارداعى باعا باس جاققا ورمەلەپ بارادى. وبلىستىڭ بيىلعى قاڭتار-اقپان ايلارىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ كورسەتكىشتەرى تۋرالى (2-كەستە) اقپارات بەرگەن وبلىستىق ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ەلەنا ياسينسكايا وسىنداي دەرەكتەردى كەلتىردى.

جالپى، ايماق بويىنشا ازىق-تۇلىك تاۋار-لارىنىڭ ىشىندە ەت، ءسۇت ونىمدەرىنىڭ، جەمىس-كوكونىستەردىڭ، قانتتىڭ باعاسى ارتا تۇسكەندىگى بايقالۋدا. جىل باسىنداعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا سەمەيدە تاۋاردىڭ 15 ءتۇرى قىمباتتاسا، وسكەمەن قالاسىندا - 14, شەمونايحادا 10 ءتۇرىنىڭ باعاسى ارتقان. كۋرچاتوۆتا كارتوپتىڭ قۇنى - 33,3 پايىزعا

(1- كەستە), پياز   18,8 پايىزعا وسسە، شەمونايحادا ورامجاپىراق - 25 پايىزعا، قىزىلشا مەن پياز 17,6 پايىزعا قىمباتتاپتى.

- باعانى ۇستاپ تۇرۋعا مۇمكىندىك بار، تەك كۇندەلىكتى باقىلاپ وتىرۋ كەرەك. كەلىسىلگەن مەموراندۋمداردىڭ بارلىعى ورىندالسىن. بارلىق اكىمدەر ەڭ الدىمەن وسى ماسەلەنى رەتتەۋمەن اينالىسۋى كەرەك. ويتكەنى، حالىقپەن كەزدەسكەندە، الەۋمەتتىك ساۋالنامالار جۇرگىزگەن كەزدە جۇرتشىلىقتىڭ ايتاتىن پروبلەماسى ءبىرىنشى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى بولسا، ەكىنشى ازىق-تۇلىك پەن كوممۋنالدى تولەمدەر باعاسىنىڭ ءوسۋى. سودان كەيىن مەملەكەتتىك ورگاندارداعى جەمقورلىق جاعدايى. سول سەبەپتى اكىمدەر وسى جاعىنا باسا كوڭىل بولىڭىزدەر، - دەگەن ءوڭىر باسشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ باعانى بۇدان ارى وسىرمەۋگە ىقپال ەتۋ كەرەكتىگىن قايتالاپ تاپسىردى.

وبلىستاعى اۋداندار مەن قالالاردا الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردى ورىنداۋ جونىندە بەكىتىلگەن ءىس-جوسپاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى دا كوڭىل كونشىتەرلىك ەمەس كورىنەدى. بۇل رەتتە بارىنەن وق بويى «وزىپ» تۇرعان - گلۋبوكوە اۋدانى. بەلگىلەنگەن 13 كورسەتكىشتىڭ بەسەۋىن ورىنداي الماسا، سەمەي مەن اياگوز تورتەۋىن، كۇرشىم مەن تارباعاتاي ۇشەۋىن دىتتەگەن مەجەگە جەتكىزە الماعان. باسقارما باستىعى ۇسىنعان ءاربىر مالىمەتتى ىنتا قويىپ تىڭداعان وبلىس باسشىسى كەمشىلىكتەر جىبەرگەن گلۋبوكوە، زىريان، بەسقاراعاي، شەمونايحا سىندى اۋدانداردىڭ اكىمدەرىن جەكە-جەكە تۇرعىزىپ، قاتاڭ سىنعا الدى.

- گلۋبوكوە اۋدانىندا بيۋدجەتتىڭ شىعىس بولىگى نەگە ورىندالماي جاتىر؟ ءىس-جوسپاردىڭ بەسەۋى نەگە جۇزەگە اسپاي قالدى؟ جالپى، بۇل قانداي كورسەتكىشتەر ەكەنىن بىلەسىز بە؟ ءبىز بيۋدجەتتىڭ شىعىس بولىگىن 99 پايىزعا ورىنداۋ قاجەت دەپ مىندەت قويامىز، ال گلۋبوكوە اۋدانى تەك 84 پايىزعا عانا ورىنداعان. بۇل وسى اۋداننىڭ ناشار جۇمىس ىستەپ وتىرعاندىعىن كورسەتەدى. بەسقاراعاي اۋدانىنىڭ اكىمى، سىزگە سۇراق: ازىق-تۇلىك باعاسى نەگە اۋداندا شارىقتاپ كەتكەن. وبلىس بويىنشا سىزدەردىڭ اۋداندا ەڭ جوعارعى باعا انىقتالعان. مارگارين مايى - 10 پايىز، پياز - 18,8 پايىز، قىزىلشا  55,6 پايىز قىمباتتاعان. نەگە؟ باقىلاۋ قايدا، نەگە كۇندەلىكتى قاداعالاپ وتىرمايسىزدار؟ - دەپ اكىمدەردى قاتاڭ سىنعا العان اكىم بەردىبەك ساپارباەۆ العاشقى توقساننىڭ اياقتالىپ قالعاندىعىن ەسكەرتىپ، نەگىزگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردى جاقسارتۋعا تاپسىرما بەردى.

سونىمەن قوسا ايماق باسشىسى بايقاۋ-لار وتكىزۋ ماسەلەسىندە دە باعىمىز جانىپ تۇرماعاندىعىن تىلگە تيەك ەتتى. وبلىس كولەمىندە 363 بايقاۋ ءوتۋى ءتيىس بولسا، سونىڭ 34-ءى وتپەگەن، 33-ءى تۋرالى حابارلاندىرۋ بەرىلمەگەن. بۇل رەتتە وسكەمەن، سەمەي قالالارى مەن جارما اۋدانى كوش سوڭىنان كورىنسە، باعدارلاما اكىمشىلەرى اراسىندا قۇرىلىس باسقارماسى ەڭ سوڭعى ورىنعا تۇراقتاعان.

P.S. وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ:

- ينۆەستيتسيامەن جۇمىس ىستەۋدى دە دۇرىستاپ قولعا الۋ قاجەت. اسىرەسە وسكەمەن، كۋرچاتوۆ قالالارى، كۇرشىم، تارباعاتاي اۋداندارىنا بەلسەندى قيمىلداعان دۇرىس.

حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ باعىتىندا قوماقتى قارجى بولىنگەن. ءتيىستى جوبالار مەن باعدارلامالاردىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتامالارىن تەز ارادا ازىرلەپ، وتكىزۋ كەرەك. الداعى 2012 جىلعا ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى دايىنداۋ ناۋقانى دا ءجۇرىپ جاتىر. ەگەر كىم دەر كەزىندە ءتيىستى قۇجاتتاردى ازىرلەپ، تاپسىراتىن بولسا، سوعان قاجەتتى قاراجات ءبولىنىپ، جۇمىس ىستەيتىن بولادى. ال قۇجاتتارىن وتكىزبەگەنگە اقشا جوق.

سول سياقتى يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى بويىنشا دا اۋدانداردا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىس ناشار. اۋدان كاسىپكەرلەرى تاراپىنان تۇسەتىن ۇسىنىستار مەن جوبالار مۇلدەم جوقتىڭ قاسى. كەرىسىنشە، سالىنعان نىساندار كوپ. جەكە سەكتوردا قانداي نىساندار سالىنىپ، قايسىسى قولدانىسقا بەرىلىپ جاتقانىن اكىمدەردىڭ وزدەرى بىلمەيدى. ءبىر اي ۋاقىت بەرەمىن، اكىمدەر مەن ءتيىستى ورىندار بىرلەسىپ، قاي جەردە، قانداي نىسان سالىنىپ جاتقانىن انىقتاپ، تىركەۋگە الىڭىزدار. ءتيىستى ينفراقۇرىلىم جۇرگىزۋگە، قوسىمشا نەسيە بەرۋگە بىزدە قاراجات بار، وكىنىشكە قاراي، ءبىز سونى ىستەي الماي وتىرمىز. سودان كەيىن كەلىپ قىرۋار قارجى يگەرىلمەي جاتادى. پرەزيدەنت كەلگەندە قانداي ماسەلەلەردىڭ كوتەرىلگەندىگىن بىلەسىزدەر عوي، ەندىگى جەردە قارجىنى يگەرۋ مەن جاڭا ورىنداردىڭ اشىلۋىنا عانا ەمەس، جۇمىس ونىمدىلىگىنە، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋعا، وندىرىستە ەنەرگيا جۇمساۋ قۋاتىن تومەندەتۋگە جانە باسقا دا كورسەتكىشتەرگە باسا كوڭىل اۋدارىلادى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك، قازىر ءبىز ۇكىمەتپەن بىرلەسىپ، ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىنە ءبىزدىڭ ونىمدەردى ساتۋدى جولعا قويماقپىز. 2009 جىلى قولعا الىنىپ، كەيىننەن اياقسىز قالعان ءىرى كاسىپورىنداردىڭ شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىككە قولداۋ كورسەتۋىن قايتادان باستاۋىمىز كەرەك.

«ديدار» گازەتى №35, 31-ناۋرىز، 2011 جىل.