جالپى، ءبىزدىڭ قوستاناي وبلىسىنىڭ اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆ – ەرەكشە جاراتىلعان تۇلعا دەسەك قاتەلەسە قويماسپىز. جاس تا بولسا، قانداي دا بيلىك تۇتقاسىن ۇستاۋعا ابدەن جاراپ قالعان كەيىنگى تولقىنداردىڭ ءبىرى. ال ەندى وبلىسىمىزدا ءوزىنىڭ تىكەلەي باسشىلىعىمەن تىندىرىلىپ جاتقان يگى ىستەردى ءسوز ەتكەندە وعان بوتەن وڭىرلەردىڭ اكىمدەرى ءتىپتى ىلەسە المايدى. بۇل كىسى تسيفرلار مەن فاكتىلەردى توعىتىپ كەلىپ جىبەرگەندە، ويباي-اۋ وبلىسىمىزدا جۇماق ورناپ، قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتالايتىنداي زامان تۋدى ما دەپ قالارىڭ تاعى دا انىق. قىسقاسى، جاقسىلىق پەن جەتىستىك اتاۋلى تەك وسى جىگىگتتىڭ ەسىمىمەن عانا بايلانىستىرىلادى.

ال كەمشىلىك دەگەنگە كەلسەك، ونى ەشبىر جىمىن بىلدىرمەي ون اينالىپ وتۋگە كەلگەندە دە الدىنا جان سالمايدى. ءبىر عانا مىسال. جىلداعى قالىپتاسقان داستۇرمەن جاڭا جىل الدىندا يپوتەكامەن ءۇي العاندارعا ءوز قولىمەن كىلت تاپسىرۋ سالتاناتى ۇلكەن داڭعارامەن ءوتتى. كۇننىڭ قاقاعان سۋىعىنا قاراماستان بەينە ءبىر وسى پاتەرلەردى ءوز قاراجاتىمەن سالعانداي-اق الگى كىلتەردى قىزىل كىلەم ۇستىندە تۇرىپ تاپسىرىپ، تۇرعىنداردى ءبىر مارقايتىپ تاستادى. ءبارى جاقسى-اۋ، الايدا كوپ ۇزاماي بۇل پاتەرلەردىڭ تىم اسىعىس سالىنعاندىعى، سوندىقتان ولاردا تۇرۋدىڭ مۇلدەم مۇكىن ەمەستىگى ءبىلىنىپ قالدى. جاڭا باسپانا الدىم دەپ شاتتانعانداردىڭ قۋانىشى الىسقا بارمادى. پاتەرلەردىڭ  ءىشى ازىناعان سۋىق، ەسىك-تەرەزەلەرىنەن ازىناپ سوققان سۋىقتان ادام بويى تىتىركەنەدى. قابىرعالارىنىڭ سىلاقتارى ءتۇسىپ، باياعى جىلتىراق كۇيىنەن ايرىلىپ، ارسا-ارساسى شىعىپ تۇر.

انشەيىندە بولسا «ە، نەعىلار دەيسىڭ، «قول سىنسا جەڭ ىشىندە، باس جارىلسا بورىك ىشىندە» دەگەندەي «جابۋلى قازان جابۋلى كۇيىندە» قالار ما ەدى، ەگەر ورىس ءتىلدى ءبىر پورتال وسىناۋ سيىقسىز وقيعانى جايىپ سالماسا. وندا الگى پاتەرلەردىڭ سالتاناتتى تاپسىرۋدان كەيىنگى كۇيى ناقتى سۋرەتتەرمەن ايقىندالىپتى. سودان ادەتتە قازاق ءتىلدى ءباسپاسوز قۇرالدارىنا ءمۇرنىن شۇيىرە قارايتىن اكىمىمىز جەدەل ىسكە كىرىسىپ كەتسىن. اياق استىنان جينالىس جاساپ، اشۋعا باستى. سونداعىسى قاراماعىنداعىلارعا قاراپ: «سەندەر ماعان كىلت تاپسىرۋدى وتىنەسىڭدەر. قازىر مىناداي بولىپ جاتىر. الايدا مەن وسى پاتەرلەردىڭ كىلتىن تاپسىرعاندا ءبارى دە جاقسى سياقتى كورىنگەن» دەپ قورىتا كەلە، قۇرىلىستى سالعان مەكەلەرگە كەمشىلىكتى دەرەۋ تۇزەتۋگە مىندەتتەدى.

قىسقاسى، بۇل جەردە ەشكىم دە كىنالى ەمەس. اكىم كىلتى تاپسىردى، دەمەك ءوز ميسسياسىن ورىندادى. ال قالعان شيكىلى-ءپىسىلى دۇنيەلەر وسى ۇيلەردى سالعان قۇرىلىسشىلاردىڭ موينىندا. مۇنىڭ ءوزى عاجاپ قيسىن ەكەن. سوندا ءۇي سالىنىپ بىتكەن سوڭ ونى قابىلداعان كوميسسيانىڭ مۇشەلەرى قايدا قاراعان؟ ونىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن، سول كوميسسيانىڭ مۇشەسى وسى اكىمنىڭ قاراماعانداعى باسقارما باسشىلارى سۋدان تازا، سۇتتەن اق بولعانى ما؟ ەڭ الدىمەن جاۋاپ بەرەتىن وسىلار، ياعني ارحيمەد باسقاراتىن اكىمدىكتىڭ قىزمەتكەرلەرى ەمەس پە؟ نەگە سولاردان تالاپ ەتپەسكە؟

مۇنى از دەسەڭىز، وسى ۇيلەردى سالعان قۇرىلىس مەكەمەسىنىڭ دە شيكىلىگى جەتەرلىك. ونى مامان قۇرىلىسشىلار ەمەس، پاتەر سالۋعا ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن «اگروفيرما «يرينا ي ك» دەگەن جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك جۇرگىزگەن. ال بۇل سەرىكتەستىك  اتى ايتپ تۇرعانداي ەڭ الدىمەن اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن شىعارۋمەن اينالىسادى. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى بىرەۋ-اق،  بىزدە ءۇي سالۋعا دەگەن تەندەردى كىم بولسا سول ۇتىپ الادى دەگەن ءسوز. ال ناتيجەسى الگىندەي.

ءبىز  جوعارىدا ارحيمەدتىڭ جۇمىس ستيلىندە  كەمشىلىك اتاۋلىنى جاسىرىپ جاۋىپ، ونداي دۇنيەلەر مۇلدەم بولماعان دەگەن ساياسات ۇستانادى دەگەندى ايتتىق. وعان دا مىسال جەتەرلىك. بىلتىرعى جىلى وسى وبلىس ورتالىعىندا جاڭا عانا سالىنعان بەس قاباتتى ءۇيدىڭ اياق استىنان شاڭىراعى ورتاسىنا ءتۇسىپ، وپىرىلا قۇلاعان. ونى دا از دەسەڭىز تاعى ءبىر وسىنداي ءۇي وزىنەن-ءوزى شوگە باستاعان. سودان نە بولدى دەيسىز عوي؟ ەشتەڭە دە. باياعى قالىپتاسقان ادىسپەن «جابۋلى قازان جابۋلى» كۇيىندە تىم-تىرىس قالا بەردى. ەشكىم جاۋاپقا دا تارتىلعان جوق، ەشكىمگە دە شارا قولدانىلعان ەمەس. ياعني قازىر ءبىزدىڭ وبلىستا ءبارى دە تاماشا. تەك كىشكەنە ءبىر كەمشىلىك كورسە، جەردەن جەتى قويان تاپقانداي قۋاناتىن كەيبىر جۋرناليستەردىڭ جۇرتتىڭ مازاسىن العانى بولماسا.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz