سەرىك ابدىرەشۇلى. الاشتىڭ سماعۇلى قالاي جەرلەندى؟
ماسكەۋدەن 77 جىل وتكەن سوڭ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەلورداسىنا اكەلىنگەن الاش رۋحتى مەملەكەت قايراتكەرى سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ مۇردە كۇلى مۇسىلمان راسىمىنە وراي 20 مامىر، جۇما كۇنى جەرلەندى. الايدا، ۇلت قۇندىلىعىنان اجىراعىسىز ازامات تاعدىرىنا الاڭداعان جۇرتشىلىق اتالعان ءراسىمنىڭ ەلەۋسىز عانا وتكەنىنە نالىپ، ناز ايتقاسىن، وسى جايتقا تىكەلەي قاتىسى بار، ازاماتتىق ۇستانىممەن ارالاسقان استانالىق زيالى قاۋىمنىڭ جاڭا تولقىنىن قۇراۋشىلاردىڭ ءبىرى - عالىم ديحان قامزابەكۇلىنا جولىعىپ، از-كەم سۇراقتارعا جاۋاپ الدىق.
- ديحا، سماعۇل اتامىزدىڭ جەرلەنۋ ءراسىمى نەمقۇرايلى ءوتتى دەگەن اڭگىمە وربۋدە. ءراسىم شىنىندا دا ەلەۋسىز وتە سالعان سياقتى عوي. نەگە؟
- سماعۇل سۇيەگىنىڭ مۇردە كۇلىن مۇسىلمان جورالعىسىنا ساي جەرلەۋ ءراسىمىن پارلامەنت دەپۋتاتتارى ماسەلە ەتىپ كوتەرگەن سوڭ وعان مەملەكەتتىك حاتشى، مادەنيەت ءمينيسترى مەن استانا اكىمى قاتىسقان. اۋەلگى جەرلەۋ كۇنى 18 مامىر بولعان ەكەن، جۇماعا توقتالىپتى. جەرلەۋ ءراسىمىنىڭ شىعىنى مەن ۇيىمداستىرۋ جۇمىسى قالا اكىمدىگىنە تاپسىرىلعان. ال، جۇرت كوزىنەن تاسا بولدى دەگەنگە كەلسەك، ءۇش جۇزدەي باق-قا حابار ايتىلىپتى، اقپاردى جەتكىزۋ ەندى سولاردىڭ ەنشىسىندە.
- جەرلەۋ ماسەلەسى مەن ورنى تەك قانا سولاي اقىلداسىپ شەشىلگەن بە؟ استانالىق ەليتا ارالاسپادى ما؟
ماسكەۋدەن 77 جىل وتكەن سوڭ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەلورداسىنا اكەلىنگەن الاش رۋحتى مەملەكەت قايراتكەرى سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ مۇردە كۇلى مۇسىلمان راسىمىنە وراي 20 مامىر، جۇما كۇنى جەرلەندى. الايدا، ۇلت قۇندىلىعىنان اجىراعىسىز ازامات تاعدىرىنا الاڭداعان جۇرتشىلىق اتالعان ءراسىمنىڭ ەلەۋسىز عانا وتكەنىنە نالىپ، ناز ايتقاسىن، وسى جايتقا تىكەلەي قاتىسى بار، ازاماتتىق ۇستانىممەن ارالاسقان استانالىق زيالى قاۋىمنىڭ جاڭا تولقىنىن قۇراۋشىلاردىڭ ءبىرى - عالىم ديحان قامزابەكۇلىنا جولىعىپ، از-كەم سۇراقتارعا جاۋاپ الدىق.
- ديحا، سماعۇل اتامىزدىڭ جەرلەنۋ ءراسىمى نەمقۇرايلى ءوتتى دەگەن اڭگىمە وربۋدە. ءراسىم شىنىندا دا ەلەۋسىز وتە سالعان سياقتى عوي. نەگە؟
- سماعۇل سۇيەگىنىڭ مۇردە كۇلىن مۇسىلمان جورالعىسىنا ساي جەرلەۋ ءراسىمىن پارلامەنت دەپۋتاتتارى ماسەلە ەتىپ كوتەرگەن سوڭ وعان مەملەكەتتىك حاتشى، مادەنيەت ءمينيسترى مەن استانا اكىمى قاتىسقان. اۋەلگى جەرلەۋ كۇنى 18 مامىر بولعان ەكەن، جۇماعا توقتالىپتى. جەرلەۋ ءراسىمىنىڭ شىعىنى مەن ۇيىمداستىرۋ جۇمىسى قالا اكىمدىگىنە تاپسىرىلعان. ال، جۇرت كوزىنەن تاسا بولدى دەگەنگە كەلسەك، ءۇش جۇزدەي باق-قا حابار ايتىلىپتى، اقپاردى جەتكىزۋ ەندى سولاردىڭ ەنشىسىندە.
- جەرلەۋ ماسەلەسى مەن ورنى تەك قانا سولاي اقىلداسىپ شەشىلگەن بە؟ استانالىق ەليتا ارالاسپادى ما؟
- جەرلەۋ ورنى جايىندا ءبىز قالانىڭ «جاستىق» اتالاتىن ماڭىنداعى كەنەسارى ساربازدارى جاتقان قورىمدى ۇسىنعانبىز. ول قابىلدانبادى، سەبەبى، قورىم 1968 جىلى جابىلعان ءارى قالانىڭ قاق ورتاسىندا دەگەندەي. ال، قابانباي باتىر جەرلەنگەن ماڭايدان ءالى رەسمي قابىرستان بولۋعا ورىن بولىنبەگەن، شەشىم قابىلدانباعان. وعان قويساق، ايدالاعا اپارىپ تاستاعانداي بولامىز جانە زاڭسىز بولماق. ونىڭ ۇستىنە ءدىني قىزمەتكەرلەر قورىمدى قوعامدىق جىك بويىنشا بولۋگە قارسى، و دۇنيەلىك جانداردىڭ ءبارى تەڭ دەگەن پىكىردە. ال، بولاشاقتا استانالىق پانتەون بولا ما، جوق پا، جوعارى جاق شەشەتىن بولار...
ءسويتىپ، بوگەنباي باتىر داڭعىلىنىڭ بويىنداعى مۇسىلمان قورىمى تاڭدالعان. بىزگە ايتىلعان ءۋاج بويىنشا، ول ماڭدا ازامات سوعىسىنا قاتىسقان قازاقتار جەرلەنگەن دەيدى، بىراق جەرگىلىكتى ازاماتتار ونداي قورىمنىڭ بولماعاندىعىن ايتادى. سماعۇل اتامىزدىڭ ورنىنا تاياۋ جەردە سول ازامات سوعىسىنا قاتىسقاندارعا ارنالعان مونۋمەنتالدىق ەسكەرتكىش تۇر، ول بۇرىن پرەزيدەنتتىڭ ەسكى رەزيدەنتسياسىنىڭ جانىندا بولعان ەكەن، وسىندا اكەلىنىپتى.
سماعۇل اتامىز ساكەن ءجۇنىسوۆ اعامىز جەرلەنگەن ورىنعا تاياۋ ءتۇستى. اشىق الاڭقاي. قورىمنىڭ دا كۇتىمى مەن جول جاعى جوق ەكەن، يمەكەڭ 19 مامىر كۇنى تاسجولدان الگى ورىنعا دەيىن اسفالت توسەتىپتى. ال، ەندى بۇل قورىم دا بيىل جابىلىپ جاتىر. جالپى، 20-سى كۇنى ءبىر توپ استانالىق بەلگىلى ازاماتتار اكىمدىككە ەركەعالي راحماديەۆ باستاپ بارىپ، ءوز پىكىرىمىزدى ايتقىمىز كەلگەن، بىراق ءبارى شەشىلىپ، كەسىلىپ-ءپىشىلىپ قويىلىپتى...
- باسىن قارايتۋ ماسەلەسى قالاي شەشىلمەك؟
- اكىمنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ارنايى كونكۋرسپەن ەسكەرتكىش جاسالماق.تۋىستارى دا سونى قولداپ وتىر. شىعىننىڭ ءبارى قالا بيۋدجەتىندە قاراستىرىلعان كورىنەدى.
سۇحباتتاسقان سەرىك ابدىرەشۇلى
اباي-اقپارات
