پەتروپاۆل قالاسىن ارالاپ كورگەن مەيماندار: «قالالارىڭىز شاعىن بولعانىمەن، ەسكەرتكىشى كوپ ەكەن»، -دەپ ماقتاپ جاتادى.
راسىندا دا، سولاي. ال وبلىس ورتالىعىندا تاريحي ەسكەرتكىشتەردىڭ كوبەيۋى – ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ ارقاسى.

ويتكەنى، وتكەن عاسىردىڭ سەكسەنىنشى جىلدارىنىڭ باسىندا وبلىستىق «لەنين تۋى» (قازىرگى «سولتۇستىك قازاقستان») گازەتىندە جۋرناليستىك قىزمەتىمدى باستاعانىمدا سۇپ-سۇر بولىپ، ءسىبىردىڭ ىزعارى ەسكەندەي بولىپ تۇراتىن قالا كوشەلەرىنەن «كۇن-كوسەم» مەن ونىڭ سەرىگى ۆالەريان كۋيبىشەۆتىڭ ءزاۋلىم ەسكەرتكىشتەرىن جانە جەرلەسىمىز، ەكى مارتە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، ۇشقىش-عارىشكەر ۆلاديمير شاتالوۆتىڭ ءمۇسىنىن عانا كوزىمىز شالاتىن. قالالىق ساياباقتىڭ ىشىندە كىلەڭ ورىس ادەبيەتى كلاسسيكتەرىنىڭ اق گيپستەن جاسالعان كىشكەنتاي ەسكەرتكىشتەرى قويىلعان ەدى...

تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا قىزىلجار ءوڭىرىنىڭ باس شاھارىنىڭ بۇرىنعى سۇرقاي كەيپى وزگەرىپ، بىرتىندەپ شىرايلانا باستادى. بىلتىر وسىندا وتكىزىلگەن، قازاقستان مەن رەسەي پرەزيدەنتتەرى قاتىسقان شەكارالاس وڭىرلەردىڭ فورۋمى قارساڭىندا پەتروپاۆل ءتىپتى قۇلپىرىپ كەتىپتى. سول وقيعا قارساڭىندا قالادان استاناعا قاراي شىعاتىن جول باسىنا اتاقتى قوجابەرگەن جىراۋدىڭ تۇلپار ۇستىندە دومبىراسىن قولىنا ۇستاپ تۇرعان تاماشا ەسكەرتكىشى ورناتىلعان.
ال پەتروپاۆل سىندى «كونە قامالدى ءبىرىنشى بولىپ العان بابامىز» – اسا كورنەكتى اقىن ماعجان جۇماباەۆ. ونىڭ يىعىنا شابىت قۇسى قونىپ تۇرعان شاعىن ەسكەرتكىشى عاسىرلىق مەرەيتويىنا وراي 1993 جىلى جەرگىلىكتى پەداگوگيكا ينستيتۋتىنىڭ (قازىرگى ماناش قوزىباەۆ اتىنداعى سولتۇستىك قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ) ماڭىنا قويىلعان. ۇلى اقىننىڭ ەڭسەسى بيىك ەكىنشى ەسكەرتكىشى 2012 جىلى تەمىرجول ۆوكزالى الدىنداعى الاڭعا ورناتىلدى. سول جولى قالا زيالىلارى اراسىندا: «ءبىر قالاعا – ءبىر ماعجان ەسكەرتكىشى جەتپەي مە؟» - دەگەن ساۋال توڭىرەگىندە اجەپتاۋىر پىكىرسايىس بولعانى جادىمدا. سوندا جەرگىلىكتى قازاق جانە ورىس اقساقالدارى: «قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى جىلدارىندا پەتروپاۆلدا ورىستىڭ ۇلى اقىنى الەكساندر پۋشكينگە ەكى بىردەي ەسكەرتكىش ورناتىلدى. سوندىقتان «قازاقتىڭ پۋشكينىنە» دە ەكى ەسكەرتكىش قويساق، ەش ارتىقتىعى جوق. ماعجان جۇماباەۆ – قازاق ەلى عانا ەمەس، ءتۇبى ءبىر تۇركى جۇرتى تۇگەل ارداق تۇتاتىن تاريحي تۇلعا، جىر الەمىنىڭ ماڭگى وشپەس جارىق جۇلدىزى» - دەگەن ءۋاج ايتىپ، ءوزىنىڭ جاقىن تۋىسى بولىپ تابىلاتىن ۇلى اقىنعا تاعى ءبىر ەسكەرتكىش ورناتۋعا جۇرەگى داۋالاماي، جۇرتتىڭ سوزىنەن قايمىعىپ وتىرعان سول كەزدەگى وبلىس اكىمىن جابىلا ۇگىتتەپ كوندىرگەن بولاتىن...

1999 جىلى قالانىڭ باس كوشەسى – قازاقستان كونستيتۋتسياسى كوشەسىنىڭ باس جاعىنا – نيكولاي پوگودين اتىنداعى وبلىستىق ورىس دراما تەاترىنىڭ الدىنداعى الاڭعا نايزا ۇستانىپ، يىق تىرەسىپ تۇرعان قوس باتىر – قاراساي مەن اعىنتاي بابالارىمىزدىڭ ءور تۇلعالارى سومدالعان زور ەسكەرتكىش ورناتىلىپ، ونى تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوز قولىمەن اشتى. ال 2008 جىلى ەلباسى ايگىلى اق ءۇيىنىڭ الدىندا تۇلپارعا ءمىنىپ، اسا تاياعىمەن ءجون سىلتەپ، جورىققا اتتانىپ بارا جاتقان ابىلاي حان ەسكەرتكىشىن اشۋ سالتاناتىنا دا قاتىستى.
سونداي-اق قازاق پەن ورىس حالىقتارىنىڭ رۋحاني بىرلىگىن بەينەلەيتىن اباي مەن پۋشكين ەسكەرتكىشى، اسپانداعى اققۋعا ءۇنىن قوسقان اتاقتى ءانشى - كومپوزيتور، اقىن ۇكىلى ىبىرايدىڭ، اتاقتى جازۋشىلار ءسابيت مۇقانوۆ پەن عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ، عۇلاما عالىمدار ەۆنەي بۋكەتوۆ پەن ماناش قوزىباەۆتىڭ، كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى بايكەن ءاشىموۆتىڭ مۇسىندەرى دە تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا اشىلدى.

ال ماعان سۇيىكتى قالام – پەتروپاۆلعا تاعى ءبىر ەسكەرتكىش جەتپەي تۇرعانداي كورىنەدى. ومبى قالاسى جاققا شىعاتىن جول بويىنداعى ۇلتتىق ۇلاننىڭ اسكەري ينستيتۋتىنىڭ ماڭىنا ۇلى ماعجان تۇتاس پوەماسىن ارناعان قاھارمان بايان باتىرعا لايىقتى ەسكەرتكىش ورناتۋ قاجەت سياقتى. ول ەلدىڭ شەتىندە، جەلدىڭ وتىندە ورنالاسقان وڭىردە بۇگىنگى جانە بولاشاق ساردارلار مەن ساربازدارعا ايرىقشا رۋح بەرىپ، اسقاقتاپ تۇرسا، نۇر ۇستىنە ەمەس پە؟!

كارىباي مۇسىرماننىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz