مالىمدەمەدە "پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ ناتيجەسىنە كۇمان كەلتىرۋگە نەگىز بولاتىن زاڭبۇزۋشىلىقتار بولمادى" دەپ جازىلعان.

راس. سايلاۋ "زاڭناما نورمالارىنا ساي ءوتتى". بىراق، باس پروكۋراتۋرا الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاراعان جۇزدەگەن زاڭ بۇزۋشىلىقتارعا كوز جۇما قاراپ وتىرعانى قالاي؟

ماسەلەن...

مىناۋ الەۋمەتتىك جەلىدە كەڭ تارالعان ۆيدەولاردىڭ ءبىرى. بىرنەشە بيۋلەتەندى قاتار الىپ، كەمىندە بەس ادامنىڭ اتىنان داۋىس بەرمەك بولعان بۇل زاڭسىزدىق  سايلاۋ باقىلاۋشىلارىنىڭ نازارىنا ىلىكتى.

ال، مىناۋ قىزىلوردا قالاسىندا بولعان دەسەدى. ءبىر مۇعالىم كيىمىن اۋىستىرىپ، ەكىنشى رەت داۋىس بەرىپ جاتىر.

تاعى ءبىر زاڭسىزدىق -  ماڭعىستاۋ وبلىسىندا بولعان. وڭىردەگى 11-شاعىن اۋداننىڭ №21 سايلاۋ ۋچاسكەسكەسىندە  سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ ءتورايىمى باقىلاۋشىلارعا سايلاۋ ناتيجەسى كورسەتىلگەن حاتتامانى بەرۋدەن باس تارتتى. جانە، ەش سەبەبىن ايتپاستان، ەسىكتەن شىعىپ كەتكەن.

وسىعان ۇقساس جاعداي الماتى قالاسىنداعى №49 سايلاۋ ۋچاسكەسىندە دە ورىن الدى. كوميسسيا توراعاسى بيجانوۆ اتىعاي بۇركىتبايۇلى باقىلاۋشىلاردىڭ ەركىن جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى جاساپ، سايلاۋ اياقتالار تۇستا باقىلاۋشىلارعا سايلاۋ ناتيجەسى كورسەتىلگەن حاتتامانى بەرۋدەن باس تارتتى. سونداي-اق، بيجانوۆ مىرزا ءوزىنىڭ پەنسياعا شىققانىن جانە ەشكىمنەن قورىقپايتىنىن العا تارتتى. ال، كوميسسيا قۇرامىنداعى №62 مەكتەپ مۇعالىمدەرى باقىلاۋشىلارعا تىم بەلسەندى بولماۋدى ەسكەرتىپ، "ەشكىمنىڭ اكەسىن سايلاپ جاتقان جوقپىز عوي" دەپ رەنىش بىلدىرگەن.

ال، مىنا بەينەكورىنىستە سايلاۋعا كەلگەن ەگدە جاستاعى ايەل ادامنىڭ اتىنان وعان دەيىن بىرەۋ داۋىس بەرگەن. بىراق، ول جۇيەنىڭ قالاي جۇزەگە اسقانى ازىرگە بەلگىسىز.

ءبىز باس پروكۋراتۋرانىڭ مالىمدەمەسىنەن كەيىن الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى تارالعان سايلاۋداعى زاڭسىزدىقتاردىڭ ءبىر بولىگىن عانا كورسەتتىك. ال، مۇنداي ۆيدەولاردىڭ تىم كوپ ەكەنىن جانە ءبىرازىنىڭ ءوشىرىلىپ تاستاعانىن ەسكەرسەك، باس پروكۋراتۋرا تەز ارادا وسى زاڭسىزدىقتاردى انىقتاپ، كىنالى ادامدارعا شارا قولدانۋى ءتيىس ەمەس پە ەدى؟

قوش! ەندى رەسمي مالىمەتكە كەزەك بەرسەك...

پروكۋراتۋرا باق پەن الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاريالانعان بيۋللەتەندەردى توپتاپ سالۋ مەن باسقا دا زاڭبۇزۋشىلىقتار تۋرالى ۆيدەولار بويىنشا تەكسەرىس جۇرگىزىپ جاتقانىن ايتادى. "مالىمەتتەردىڭ كوبى راستالمادى" دەپ جازادى ۆەدومستۆو. ءالى جالعاسىپ جاتقان تەكسەرۋ قورىتىندىسى بويىنشا زاڭسىز ارەكەتتەر انىقتالعان جاعدايدا كىنالىلەردى جاۋاپقا تارتۋ ءۇشىن باس پروكۋراتۋرا ماتەريالداردى "سوتقا جىبەرمەك".

ۆەدومستۆو دەرەگىنشە، سايلاۋ كەزىندە 36 اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى ءىس قوزعالىپ، سوتقا جىبەرىلگەن. ونىڭ وتىزى سوتتا قارالعان، التاۋى قارالىپ جاتىر. "باسقا ادامدار اتىنان داۋىس بەرۋ ءۇشىن ازاماتتارعا بيۋللەتەندەر بەرگەنى ءۇشىن ۋچاسكەلىك سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ 11 مۇشەسى اكىمشىلىك كودەكستىڭ 110-بابىمەن جاۋاپقا تارتىلدى. ولارعا 25 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش (63 125 تەڭگە) كولەمىندە ايىپپۇل سالىندى" دەپ جازادى ۆەدومستۆو.

مالىمدەمەگە قاراعاندا، وتباسى مۇشەلەرى ءۇشىن بيۋللەتەندەر العان توعىز سايلاۋشىعا سايلاۋ قۇقىعى تۋرالى تالاپتى بۇزعانى ءۇشىن ايىپپۇل سالىنعان. "وسى باپ بويىنشا تاعى ءتورت ءىس ءالى سوتتا قارالىپ جاتىر" دەيدى پروكۋراتۋرا.

9 ماۋسىمدا قازاقستاندا پرەزيدەنت سايلاۋى ءوتىپ، ەلدى وتىز جىلداي باسقارعان نۇرسۇلتان نازارباەۆ ۇسىنعان كانديدات قاسىم-جومارت توقاەۆ جەتپىس پايىزدان اسا داۋىسپەن جەڭىپ شىققان. سايلاۋ كەزىندە دە، ناتيجەسى شىققان سوڭ دا قازاقستاننىڭ بىرنەشە قالاسىندا مىڭداعان ازامات نارازىلىققا شىعىپ، ءبىرى سايلاۋعا بويكوت جاريالاپ، كەيبىرى داۋىس بەرۋ ناتيجەسىن زاڭسىز دەپ تانۋدى تالاپ ەتتى.

سايلاۋدان سوڭ تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار دا داۋىس بەرۋ كەزىندە جاپپاي زاڭبۇزۋشىلىق بولعانىن ايتقان. ولاردىڭ كەيبىرى باقىلاۋشىلار العان حاتتاما مەن سايلاۋ كوميسسياسى بەكىتكەن حاتتاما ناتيجەلەرىندە ايىرماشالىق بارىن ايتىپ، توقاەۆتى "زاڭسىز پرەزيدەنت" دەپ تانۋدى تالاپ ەتكەن.

جەلىدە سايلاۋ كۇنى جانە ۋچاسكەلەر جابىلعان سوڭ، بيۋللەتەندەردى توپتاپ سالۋ، ءبىر سايلاۋشىعا بىرنەشە بيۋللەتەن بەرۋ، ۋچاسكەلىك سايلاۋ كوميسسياسى حاتتامالارىن مازمۇنىن وزگەرتىپ قايتا جازۋ، "كارۋسەل" سياقتى زاڭبۇزۋشىلىقتار بولعانى جونىندە اقپارات تارادى. زاڭبۇزۋشىلىقتاردىڭ بىرقاتارىن سايلاۋعا ەرىكتى تۇردە باقىلاۋشى بوپ قاتىسقان ازاماتتار انىقتادى. 9 ماۋسىمدا باس پروكۋراتۋرا سايلاۋ كۇنى 19 زاڭبۇزۋشىلىق فاكتىسى تىركەلگەنىن حابارلادى. بىراق حاتتامالاردى قايتا جازۋ وقيعالارىنا بايلانىستى تۇسىنىكتەمە بەرمەدى.

12 ماۋسىمدا قازاقستاننىڭ بىرنەشە قالاسىندا قاۋىپسىزدىك كۇشەيىپ، ينتەرنەت بۇعاتتالدى. بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى باسقارماسى "بەيبىت شەرۋدە نارازىلاردى جاپپاي ۇستاۋ – قازاقستاننىڭ ادام قۇقىعى بويىنشا العان مىندەتتەمەلەرىنە قايشى ەكەنى انىق" دەپ مالىمدەدى. ۇيىم قازاقستاندى ازاماتتاردىڭ بەيبىت جيىن وتكىزۋ مەن پىكىر ايتۋ ەركىندىگىن ساقتاۋعا، ازاماتتارعا كونسترۋكتيۆتى تۇردە ساياسي ومىرگە ارالاسۋعا مۇمكىندىك بەرۋگە شاقىردى.

نۇرا ماتاي

Abai.kz