قازىر ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ءبىر نارسەنى مىندەتتى تۇردە رەفورمالاۋ قاجەتتىگى  دەگەن نارسە «جازىلماس سىرقاتقا» اينالعان سىڭايلى. قانداي دا مينيستر كەلمەسىن، ول جۇمىسىن ەڭ الدىمەن ءوز سالاسىن مۇلدەم جاڭعىرتۋدى مىقتاپ تۇرىپ قولعا الادى. ال مۇنداي جاڭعىرتۋ سول باعىتتاعى جۇمىستى جاقسارتا ما، قايتا مۇلدەم اقساتا ما، وندا مۇلدەم شارۋاسى جوق.  ەڭ جامانى، مۇنىڭ ءوزى بۇكىل حالىقتىڭ جاعدايىن مۇشكىل حالگە ءتۇسىرۋ ءتىپتى دە عاجاپ ەمەس. ول اسىرەسە ەڭ ءبىر كۇيىپ تۇرعان دەنساۋلىق ماسەلەسىنە كەلىپ تىرەلسە، تەك ءبىر قۇدايدان عانا ءۇمىت كۇتۋدەن باسقا ەشتەڭە دە قالمايدى.

حالقىمىز قازىر ءدال وسىنداي اسا اۋىر جاعدايدى باستان كەشىپ وتىر دەسەك، شىندىققا قيانات جاساي قويماسپىز.  جاقىندا وسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىمىز «ەندى بارلىق دارىحاناداعى ءدارى-دارمەكتەر دارىگەرلەردىڭ ارنايى رەتسەپتىسىنسىن ساتىلماسىن» دەگەن بەت قاراتپاس شەشىم قابىلدادى. ول قازىر جەدەل كۇشىنە ەنىپ، ابدەن قاھارىنا ءمىنىپ تۇر. ەندى جاعدايدىڭ قالاي كۇرت وزگەرەتىنىن ەلەستەتۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى. ماسەلەن، ءسىز كوپتەن بەرى جۇرەگىڭىز قىسىلاتىن  سىرقاتقا ۇشىرادىڭىز دەلىك. بەتىن اۋلاق قىلسىن، ارينە. الايدا بۇل سىرقات ەلىمىزدە كوپ تاراعانىن ەشكىم دە جوققا شىعارا قويماس. ەندى بۇرىنعىداي جانىڭىزداعى دارىحاناعا بارىپ، كەرەكتى ءدارىنى الا قويايىن دەگەن ارماننان ارىلىڭىز. ول ءۇشىن ەڭ الدلىمەن ءوزىڭىز بەكىتىلگەن ەمحانانىڭ ۋچاسكەلىك دارىگەرىنە جازىلاسىز. ال ونى كەمىندە ءبىر جەتى، نە ون كۇن كۇتەسىز. ءتىپتى بۇدان ەرتەرەك قابىلداندىڭىز دەگەننىڭ وزىندە ول كىسى ءسىزدى سالالىق دارىگەر، ياعني كارديولوگقا جىبەرەدى. وعان ەندى قايتادان جازىلاسىز. بۇعان دا ونشاقتى كۇن كەتەدى. مىنە باس-اياعى جيىرما شاقتى كۇننەن كەيىن اسا كۇتكەن رەتسەپتىڭىز قولىڭىزعا ءتيىپ، اقىرىنداپ ءوزىڭىزدىڭ دارىحاناناڭىزعا قاراي ايالدايسىز. وعان جەتە الساڭىز، ارينە.

جۇرتتىڭ جۇرەك اۋرۋىنان باسقا دا سىرقاتتارى جەتىپ ارتىلادى ەمەس پە؟ ماسەلەن، اياق استىنان قان قىسىمىڭىز قاتتى كوتەرىلىپ، توسەك تارتىپ جاتىپ قالدىڭىز دەلىك. وۋ، ونداي جاعدايدى باسىڭىزعا بەرمەسىن. ەندى قان قىسىمىن تۇسىرەتىن، انشەيىندە ءوزىڭىز ىشەتىن ءدارىنى "الىپ كەل" ەشكىمدى دە دارىحاناعا جىبەرە المايسىز. ولار قازىر "حال ۇستىندە جاتىرمىن" دەسەڭ دە بەرمەيدى. ويتكەنى ءمينيسترىمىزدىڭ شەشىمى وسىنداي. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟ وعان اتالمىش مينيسترلىكتىڭ تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن تەكسەرەتىن كوميتەتتىڭ ءتورايىمى ليۋدميلا بۋرابەكوۆانىڭ جاۋابى دايىن. «قينالساڭىز، "جەدەل جاردەم» شاقىرىڭىز", - دەيدى ول. "اۋ، مۇنداي اۋرۋ اسا قاۋىپتى ەمەس ءتورتىنشى ساناتقا جاتاتىندىقتان وعان جاڭاعى "جەدەل جاردەم" كەلە قويمايدى عوي. ونىڭ ۇستىنە ەمحانالاردىڭ بارلىعىندا بىردەي كۇندىز-ءتۇنى كۇزەتەتىن "جەدەل جاردەم" ماشينالارى دا جوق. دەمەك، سىرقات ادام ونى تاڭ اتقانشا كۇتە الا ما؟" دەگەن سۇراققا، ەش قينالماستان: "ول ءبىزدىڭ، ياعني فارماتسەۆتەردىڭ ماسەلەسى ەمەس. ول مەديتسينالىق كومەكتىڭ قانشالىقتى دۇرىس ۇيىمداستىرىلۋىنا بايلانىستى" دەپ قاراپ وتىر. ەندى بۇدان ارتىق نە دەۋگە بولادى؟

جالپى، مۇنداي اسا كۇردەلى دۇنيەلەردى قولعا الماس بۇرىن، وعان قانشالىقتى جاعداي بار دەگەن ساۋالعا جاۋاپ ىزدەلمەس پە ەدى؟ الايدا وعان ءبىزدىڭ مينيسترلىگىمىزدىڭ باسى اۋىرمايتىن سەكىلدى. ال دارىگەرلەردىڭ جەتىسپەۋى ەلىمىزدە باستى پروبلەماعا اينالعالى قاشان. ەگەر سول دارىگەرلەردىڭ ءوزى اسا قات بولىپ تۇرعاندا وعان كىرۋدىڭ ءوزى قانشا ۋاقىتقا سوزىلاتىنىن ايتىپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق قوي. ماسەلەن، وزگەنى بىلاي قويعاندا ءبىزدىڭ قوستاناي وبلىسىندا عانا  350 دارىگەر جەتىسپەيدى. مۇنىڭ 100-گە جۋىعى اۋىلدىق جەرلەرگە قاتىستى. ونىڭ ۇستىنە وبلىسىمىزداعى بارلىعى 1 777 دارىگەردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ زەينەتكەرلىك جاسقا جەتىپ قالعانىن دا ەسكەرىڭىز. وسىنىڭ سالدارىنان ءبىر مامانعا تۇسەتىن ورتاشا سالماق بىزدە 2600 ادامدى قۇرايدى. ال ەلىمىزدە بۇل كورسەتكىش 1700 ادامدى قۇرايدى. دەمەك، بۇل ماسەلە بىزدە اسا كۇردەلى ءارى جاقىن ارادا شەشىلە قويمايتىن پروبلەما. مۇنداي دەرەكتى اناۋ-مىناۋ ادامنان ەمەس، وبلىسىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقاراماسىنىڭ باسشىسى ۆياچەسلاۆ دۋدنيكتىڭ ءوز اۋزىنان ەستىدىك.

ماقالامىزدىڭ سوڭىندا  مىنا ءبىر جاعا ۇستاتاىن جايتتى ايتا كەتۋدى ءجون كوردىك. قوستانايلىق  ديانا بەيسەمباەۆانىڭ ايتۋىنا قاراعاندا ول كىسى جاز شىققان سايىن قىشىما اۋرۋىنا ۇشىرايتىن كورىنەدى.

- مەن ەندى اللەرگيامدى ءسال دە بولسا باساتىن قاراپايىم دارىلەردى ساتىپ الا المايمىن، - دەيدى ول. - ماسەلەن، قازىر ديازولين نەمەسە تاۆەگيل دەگەندەر كوزدەن بۇل-بۇل ۇشتى. مەنىڭ ۇيدە كىشكەنتاي ەكى ءسابيىم بار. بالالارىما انتيۆيرۋستىق پرەپاراتتار دا اسا قاجەت. ال اللەرگولوگ-دارىگەرگە كەمى ءبىر اي بۇرىن جازىلۋىم كەرەك. مەن ولارمەن قالاي ۇزاققا سوزىلعان كەزەككە تۇرا الامىن؟ اقىلى دارىگەرلەرگە كورىنۋگە مۇمكىندىگىم جوق.

مىنەكەي، ءبىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى بۇگىنگى قالىپتسىپ وتىرعان اسا كۇردەلى جاعڭداي وسىنداي. بۇعان ءبىرتانوۆ مىرزا نە دەر ەكەن؟

جايبەرگەن بولاتوۆ، قوستاناي

Abai.kz