2020 جىلى ۇلى ابايدىڭ تۋعانىنا 175 جىل تولادى. وسىعان وراي، 30 مامىردا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىن رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە تويلاۋ تۋرالى جارلىق شىعارعان بولاتىن.

ەل پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىنان كەيىن ۇلى اقىننىڭ مەرەيتويىن اۋقىمدى تۇردە اتاپ وتۋگە جان-جاقتى دايىندىق جۇمىستارى باستالىپ كەتتى.

جاقىندا 9 جاستاعى مەكتەپ وقۋشىسى ءلايلىم-شىراق ەرلانقىزى «اباي ولەڭدەرىن جاتقا وقۋ» ەستافەتاسىن باستاپ، ونى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆقا جولدادى.

اۋەلدە ءبىر سۋىق مۇز— اقىل زەرەك،
جىلىتقان تۇلا بويدى ىستىق جۇرەك.
توقتاۋلىلىق، تالاپتى شىدامدىلىق،
بۇل قايراتتان شىعادى، بىلسەڭ كەرەك.
اقىل، قايرات، جۇرەكتى بىردەي ۇستا،
سوندا تولىق بولاسىڭ ەلدەن بولەك.
جەكە-جەكە بىرەۋى جارىتپايدى،
جول دا جوق جارىمەستى “جاقسى” دەمەك.
اقىل دا، اشۋ دا جوق، كۇلكى دە جوق،
تۋلاپ، قايناپ ءبىر جۇرەك قىلادى الەك.
بىرەۋىنىڭ كۇنى جوق بىرەۋىنسىز،
عىلىم سول ۇشەۋىنىڭ ءجونىن بىلمەك

مەملەكەت باسشىسى بۇل ەستافەتانى قۋانىشپەن قابىل الىپ، اقىننىڭ «عىلىم تاپپاي ماقتانبا» ولەڭىنەن ءۇزىندى وقىدى. ءارى ەستافەتانى ودان ءارى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆكە، مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆاعا جانە بۇكىل الەمدى مويىنداتقان تالانتتى ءانشى ديماش قۇدايبەرگەنگە جولدادى.

عىلىم تاپپاي ماقتانبا،
ورىن تاپپاي باپتانبا،
قۇمارلانىپ شاتتانبا،
ويناپ بوسقا كۇلۋگە.
بەس نارسەدەن قاشىق بول،
بەس نارسەگە اسىق بول،
ادام بولام دەسەڭىز.
تىلەۋىڭ، ءومىرىڭ الدىڭدا،
وعان قايعى جەسەڭىز.
وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق،
ەرىنشەك، بەكەر مال شاشپاق
- بەس دۇشپانىڭ، بىلسەڭىز.
تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي،
قاناعات، راقىم، ويلاپ قوي
- بەس اسىل ءىس، كونسەڭىز.
جاماندىق كورسەڭ ءنافراتلى،
سۋىتىپ كوڭىل تىيساڭىز.
جاقسىلىق كورسەڭ عيبراتلى،
ونى ويعا جيساڭىز.
عالىم بولماي نەمەنە،
بالالىقتى قيساڭىز؟
بولماساڭ دا ۇقساپ باق،
ءبىر عالىمدى كورسەڭىز.
ونداي بولماق قايدا دەپ،
ايتپا عىلىم سۇيسەڭىز،
سىزگە عىلىم كىم بەرەر،
جانباي جاتىپ سونسەڭىز؟
دۇنيە دە ءوزى، مال دا ءوزى،
عىلىمعا كوڭىل بەرسەڭىز.
بىلگەندەردىڭ سوزىنە
ماحابباتپەن ەرسەڭىز.
اقىل سەنبەي سەنبەڭىز،
ءبىر ىسكە كەز كەلسەڭىز.
اقساقال ايتتى، باي ايتتى،
كىم بولسا، مەيلى، سول ايتتى
- اقىلمەنەن جەڭسەڭىز.
ناداندارعا بوي بەرمە،
شىن سوزبەنەن ولسەڭىز.
ايات، حاديس ەمەس قوي،
كۇپىر بولدىڭ دەمەس قوي،
قانشا قارسى كەلسەڭىز.
كوپ ورىندا كورىنە ايتپا،
ءبىزدىڭ سوزگە ەرسەڭىز.
مۇنى جازعان كىسىنىڭ
اتىن بىلمە، ءسوزىن ءبىل!
وسى جالعان دۇنيەدەن
شەشەن دە وتكەن نە بۇلبۇل،
كوسەم دە وتكەن نە ءدۇلدۇل.
ءسوز ءمانىسىن بىلسەڭىز،
اقىل - ميزان، ولشەۋ قىل.
ەگەر قيسىق كورىنسە،
مەيلىڭ تاستا، مەيلىڭ كۇل.
ەگەر ءتۇزۋ كورىنسە،
ويلاپ-ويلاپ، قۇلاققا ءىل.
اقىماق كوپ، اقىلدى از،
دەمە كوپتىڭ ءسوزى پۇل.
جاقىننىڭ ءسوزى ءتاتتى دەپ،
جاقىنىم ايتتى دەي كورمە.
ناداندىقپەن كىم ايتسا،
ونداي ءتۇپسىز سوزگە.ەرمە.
سىزگە ايتامىن، ءحاۋپىم - بۇل.
ءوزىڭ ءۇشىن ۇيرەنسەڭ،
جاماندىقتان جيرەنسەڭ،
اشىلارسىڭ جىلما-جىل.
بىرەۋ ءۇشىن ۇيرەنسەڭ،
بىرەۋ بىلمەس، سەن بىلسەڭ،
بىلگەنىڭنىڭ ءبارى - تۇل.
سوزىنە قاراي كىسىنى ال،
كىسىگە قاراپ ءسوز الما.
شىن ءسوز قايسى بىلە الماي،
ءار نارسەدەن قۇر قالما.
مۇنى جازعان بىلگەن قۇل
- عۇلاماھي داۋاني،
سولاي دەپتى ول شىنشىل.
ءسوزىن وقى جانە ويلا،
تەز ۇيرەنىپ، تەز جويما،
جاس ۋاقىتتا كوڭىل - گۇل.

ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ ەستافەتانى قابىلداپ، «سەنبە جۇرتقا، تۇرسا دا قانشا ماقتاپ...» ولەڭىن وقىدى. مينيستر ەستافەتانى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنداعى بارلىق قىزمەتكەرلەرگە، ۇستازدارعا، جوو رەكتورلارىنا جانە ستۋدەنتتەر مەن وقۋشىلارعا جولدادى.

سەنبە جۇرتقا، تۇرسا دا قانشا ماقتاپ،
اۋرە ەتەدى ىشىنە قۋلىق ساقتاپ.
وزىڭە سەن ءوزىڭدى الىپ شىعار
ەڭبەگىڭ مەن اقىلىڭ ەكى جاقتاپ.
ءوزىڭدى سەنگىشتىكپەن اۋرە ەتپە،
قۇمارپاز بوپ ماقتاندى قۋىپ كەتپە.
جۇرتپەن بىرگە ءوزىڭدى قوسا الداسىپ،
سالپىلداپ ساعىم قۋعان بويىڭا ەپ پە؟
قايعى كەلسە قارسى تۇر، قۇلاي بەرمە،
قىزىق كەلسە، قىزىقپا، وڭعاققا ەرمە.
جۇرەگىڭە سۇڭگى دە،ءتۇبىن كوزدە،
سونان تاپقان-شىن اسىل تاستاي كورمە.

ال مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا اقىننىڭ «قۇلاقتان كىرىپ، بويدى الار...» دەپ باستالاتىن، بارشامىزعا جاقسى تانىس ولەڭىنەن ءۇزىندى وقىدى. ءارى قازاقتىڭ عانا ەمەس، ادامزاتتىڭ الىپ اقىنى - ۇلى اباي جىرلارىن جاتقا وقۋ ەستافەتاسىن جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەتكە جانە قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، وليمپيادا چەمپيونى جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆكە جانە ەلىمىزدىڭ مادەنيەت، ونەر، سپورت سالاسىنداعى بارشا جاستارعا جولدادى.

قۇلاقتان كىرىپ، بويدى الار
جاقسى ءان مەن ءتاتتى كۇي.
كوڭىلگە ءتۇرلى وي سالار،
ءاندى سۇيسەڭ، مەنشە ءسۇي.
دۇنيە ويدان شىعادى،
ءوزىمدى ءوزىم ۇمىتىپ،
كوڭىلىم ءاندى ۇعادى،
جۇرەگىم بويدى جىلىتىپ.
اڭساعان شولدە سۋ تاپسا،
باس قويماي ما باستاۋعا؟
بىرەۋ تۇرتسە، يا قاقسا
بوي توقتاماس جاسقاۋعا.
ءبىر كۇيگىزىپ، سۇيگىزىپ،
ەسكى ءومىردى تۇرگىزەر.
ءومىر تونىن كيگىزىپ،
جوقتى بار قىپ جۇرگىزەر.
ەسىتكەندەي بولادى
قۇلاعىم ەسكى سىبىردى.
ەسكى ويعا كوڭىلىم تولادى،
ءتىرىلىپ وتكەن قۇرعىردى.
ءىشىپ، تەرەڭ بويلايمىن،
وتكەن كۇننىڭ ۋلارىن.
جانە شىن دەپ ويلايمىن،
جۇرتتىڭ، جالعان شۋلارىن.
تاعى سەنە باستايمىن
كۇندە الداعىش قۋلارعا.
ەسىم شىعىپ قاشپايمىن،
مەن ىشپەگەن ۋ بار ما؟

الەمگە ايگىلى قازاق ءانشىسى ديماش قۇدايبەرگەن دە مەملەكەت باسشىسى ۇسىنعان ەستافەتانى قۋانىشپەن قابىل الىپ، ۇلى اقىننىڭ «قاقتاعان اق كۇمىستەي كەڭ ماڭدايلى» ولەڭىن وقىدى.

- اباي اتامىزدىڭ ونەرىن دارىپتەۋ جۇرەگى قازاق دەپ سوعاتىن ءاربىر ازاماتتىڭ مىندەتى دەپ بىلەمىن, - دەگەن ديماش بۇل challenge-ءدى جالعاستىرۋدى اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى وڭداسىن سەيىلۇلى ورازالينگە، رف-نىڭ حالىق ءارتiسi يگور كرۋتويعا جانە ءوزىنىڭ بارلىق تىڭدارمانىنا تاپسىردى.

قاقتاعان اق كۇمىستەي كەڭ ماڭدايلى
الاسى از قارا كوزى نۇر جاينايدى.
جىڭىشكە قارا قاسى سىزىپ قويعان،
ءبىر جاڭا ۇقساتامىن تۋعان ايدى.
ماڭدايدان تۋرا تۇسكەن قىرلى مۇرىن،
اقشا ءجۇز، القىزىل بەت ءتىل بايلايدى.
اۋزىن اشسا، كورىنەر كىرسىز ءتىسى،
سىقىلدى قولمەن تىزگەن، قاينايدى.
سويلەسە، ءسوزى ادەپتى، ءام ماعىنالى،
كۇلكىسى بەينە بۇلبۇل قۇس سايرايدى.
جۇپ-جۇمىر، اق تورعىنداي مويىنى بار،
ۇلبىرەگەن تاماعىن كۇن شالمايدى.
تاقتاداي جاۋىرىنى بار، يىعى تىك،
ەكى الما كەۋدەسىندە قيسايمايدى.
سوراقى ۇزىن دا ەمەس، قىسقا دا ەمەس،
نازىك بەل تال شىبىقتاي بۇراڭدايدى.
ەتىندەي جاس بالانىڭ بىلەگى بار،
ءاجىمسىز اق ساۋساعى ىسكە ىڭعايلى.
قولاڭ قارا شاشى بار جىبەك تالدى
تورعىنداي تولقىن ۇرىپ كوز تاڭدايدى.
قانداي قىزدا ءلاززات بار جان تاتپاعان؟
سۇلۋى بۇل زاماننىڭ تەك جاتپاعان.
ون سەگىز، ون توعىزعا كەلگەننەن سوڭ،
الماسى وكپە بولار قول باتپاعان.
بۇلاردىڭ كەيبىرىنىڭ مىنەزدەرى -
ەش نارسە كومەگەنسىپ بۇرتاقتاعان.
كەيبىرى جايدارى، اشىق بولامىن دەپ،
ورىنسىز ادامدارمەن جىرتاقتاعان.
اۋەلدە سۇلۋ جايى بىزگە ءمالىم،
جىگىتتى جۇرت ماقتاعان قىز جاقتاعان.
كەي جىگىت ماقتان ءۇشىن قىلىق قىلماي،
بويىنا مايدالىقپەن سىر ساقتاعان.
كەي جىگىت ارسىزدىقپەن ۇياتسىنباي،
قولى جەتپەس نارسەگە تىرتاقتاعان.
ورىندى ىسكە ءجۇرىپ، وي تاپپاعان،
نە بولماسا جۇمىس قىپ، مال باقپاعان.
قاسيەتتى بولمايدى ونداي جىگىت
انشەيىن قۇر بەكەرگە بۇلعاقتاعان.

ال مادەنيەت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا جولداعان ەستافەتانى قابىل العان اقىن، جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەت ابايدىڭ «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ» اتتى اۋدارما ولەڭىن (لەرمونتوۆتان) وقىدى.

ءارى بۇل ەستافەتانى جالعاستىرۋدى ۇلى ابايدىڭ تۋعان ولكەسىندەگى ءبىر اقىن مەن ءبىر اكىمگە جولدادى. ولار - سەمەي قالاسىنىڭ اكىمى ءسالىموۆ ەرماك بيداحمەتۇلى مەن كورنەكتى اقىن، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى تىنىشتىقبەك ابدىكاكىمۇلى.

قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ،
ۇيقىعا كەتەر بالبىراپ.
دالانى جىم-جىرت، دەل-سال عىپ،
ءتۇن باسادى سالبىراپ.

شاڭ شىعارماس جول-داعى،
سىلكىنە الماس جاپىراق.
تىنشىعارسىڭ سەن-داعى،
سابىر قىلساڭ ازىراق.

Abai.kz