ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى، ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعى - جاستار. بۇل ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءوز ءسوزى. ەلباسى ارقاشان دا جاستارعا قولداۋ ءبىلدىرىپ، قامقورلىق كورسەتىپ كەلەدى. ەگەمەن ەل بولعالى ەلباسىنىڭ ەل جاستارىنا سەنىم ارتپاعان، قولداۋ بىلدىرمەگەن كەزى جوق.

2019 جىل قازاقستاندىق جاستار ءۇشىن جاقسىلىققا تولى جىل بولماق. بيىل ەل جاستارىنا بۇرىنعىدان دا مول كومەك كورسەتىلەدى. سەبەبى، ەلباسى بۇل جىلدى جاستار جىلى دەپ جاريالاعان بولاتىن. بۇنى ەلباسى ءوزىنىڭ قازاقستان حالقىنا جولدايتىن ءداستۇرلى جولداۋىندا ايتتى. وسىدان كەيىن اق ەل جاستارىنا دەگەن قولداۋ بۇرىنعىدان دا ارتا ءتۇستى. وسى ۇلكەن قولداۋدى سەزىنە بىلگەن بارلىق جاس مەملەكەت ءۇشىن بارىنشا قىزمەت اتقارىپ جاتىر.

ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ وتكەن جىلعى 5 قازانداعى «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا 2019 جىلدى ەلىمىزدە جاستار جىلى دەپ جاريالاعانىن ايتىپ وتىرمىز. تۇڭعىش پرەزيدەنت مەملەكەتتىڭ بولاشاعى جاستاردىڭ قولىندا ەكەنىن ۇنەمى ايتىپ جۇرەدى. «ەل ەرتەڭى – جاستار» دەگەن ەلباسى سوزىنە ساي مەملەكەت تاراپىنان جاستاردى قولداۋ ءىسى بۇرىننان كۇن تارتىبىنەن تۇسكەن ەمەس.

جاستاردى قولداۋ دەگەندە ەڭ الدىمەن ەڭ ماڭىزدىسى ەل ەرتەڭى سانالاتىن جاستاردى بارىنشا جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسى ءبىرىنشى ورىنعا شىعادى. مەملەكتتىڭ باستى نازارىندا جاستاردىڭ جەردە قالماي، جۇمىس ىستەپ ءوزىن اسىراۋى جانە ەلگە ۇلەس قسۋى بولىپ وتىر. سول ءۇشىن ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن، ارنايى تاپسىرماسىمەن بىرقاتار مەملەكەتتىك باعدارلامالار قولعا الىنىپ، جۇمىس ىستەۋدە. اتاپ ايتقاندا، «ديپلوممەن اۋىلعا»، «بيزنەستىڭ جول كارتاسى»، «جۇمىسپەن قامتۋ-2020»، «جوعارى ءبىلىم الۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرىپ، ستۋدەنت جاستاردىڭ جاتاقحاناداعى جاعدايىن جاقسارتۋ»، «ءاربىر وتباسىنا «7-20-25» باعدارلاماسى اياسىندا باسپانا الۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن بەرۋ» سىندى بىرقاتار ءوتىمدى باعدارلامالار جۇمىس ىستەپ، جاستاردى قولداۋدىڭ ناقتى قادامى رەتىندە باعالانىپ وتىر.

ەندى ءسوزىمىزدىڭ ايقىن دالەلى رەتىندە ايماقتاردا ورىن الىپ جاتسقان يگى باستامالاردى مىسالعا الايىق. نەسيەسىز بيزنەس جوبا جاساپ، اينالاسىنا جاستاردى توپتاستىرۋ ماقساتىندا ىسكە اسىپ جاتقان «Zhas Project» مەملەكەتتىك جوباسىنا ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن جاستار قىزىعۋشىلىق تانىتۋدا. سول قاتاردا اقمولالىق جاستار دا بۇل جوباعا بەلسەنە قاتىسۋدا.

اتاپ ايتقاندا، تسەلينوگراد اۋدانىندا جۇزەگە اسقان «سپورت- دەنساۋلىق كەپىلى» اتتى جوبا شەڭبەرىندە اقمول اۋىلىندا جاستارعا ارنالعان ترەناجەر زالى اشىلدى. بۇل جۇمىستىڭ باستاماشىسى اۋىل مەكتەبىندە دەنە شىنىقتىرۋ ءپانىنىڭ مۇعالىمى، ءارى اۋداندىق باسكەتبول كومانداسىنىڭ باپكەرى سەرگەي كاشتانوۆ بولاتىن. ءوز جوباسىن قورعاپ، ارنايى گرانت ۇتىپ العان سەرگەي جاتتىعۋ زالىن ورنالاستىراتىن عيماراتتى جالعا الۋ ماسەلەسىندە كىشىگىرىم كەدەرگىگە تاپ بولعان.

سول ساتتە ول ويلانباستان «نۇر وتان» پارتياسى «فەنيكس-اقمول» اۋماقتىق فيليالى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ناتاليا گوريتسينانىڭ قابىلداۋىنا كىرىپ، ءوز ماسەلەسىن ورتاعا سالعان. ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن ۇققان اۋماقتىق پارتيا توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى «شاڭىراق» جشس باقىلاۋ كەڭەسىنىڭ توراعاسى، مەتسەنات ماكسيم بوجكونىڭ كومەگىمەن اتالعان ماسەلە وڭ شەشىمىن تابۋىنا ءوز كومەگىن كورسەتتى.

بيىل جىل باسىنان بەرى جاستار جىلى اياسىندا جەر-جەردە جاستاردى قولداۋ ماقساتىندا ءىس-شارالار ءوتىپ جاتىر. ونىڭ بىرىندە جاستاردىڭ وقىپ-ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاساسا، ەكىنشىسىندە جاستاردىڭ كاسىپ باستاۋىنا مۇرىندىق بولۋدا. ءسوزىمىزدىڭ دالەلى ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان «Zhas Project» جوباسى. بۇل جوبا جاستار جوبالالارىن جۇزەگە اسىرۋدا ءوز ومىرشەڭدىگىن كورسەتىپ، اۋىل جاستارىن، اسىرەسە الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ بالالارىنا كوپ سەپتىگىن تيگىزىپ جاتىر.

جاستاردى قولداپ-قۋاتتاۋ دەپ جاتىرمىز، سول جاستاردىڭ ءوزى كاسىپ جاراتىپ، جوعارى تۇرمىس ورەسىنە جەتۋ ءۇشىن تولىق جاعداي جاسالۋى كەرەك. بۇل رەتتە الەمدىك تاجىريبەگە سۇيەنۋگە بولادى. ماسەلەن، الەمنىڭ قاي ەلىن الىپ قاراساق تا ازاماتتارى الاڭسىز ءومىر ءسۇرىپ، ەمىن-ەركىن بولاشاق جاساۋى ءۇشىن ونى دەمەپ تۇراتىن ءۇش ۇلكەن كۇش كەرەك. بۇل الەمنىڭ كەز-كەلگەن ەلىندە بىردەي قاجەتتى قۇبىلىس. ول ءۇش الىپ كۇش انىقتاپ ايتقاندا - ءبىلىم، جۇمىس جانە باسپانا بولماق. وسى ءۇش قاجەتتىلىك تولىق قاناعاتتاندىرىلعان جاعدايدا ازاماتتار الاڭسىز ءومىر كەشىپ، سول ەلدىڭ ەرتەڭى جارىقن بولماق. وسىنى باستى نازاردا ۇستاعان ءبىزدىڭ ەلدىڭ باسشىلارى بىرقاتار باعدارلامار قابىلداپ، ەل جاستارىنىڭ ەڭسە تىكتەۋى ءۇشىن ناقتى قادامدار جاساپ وتىر. ءبىز بۇل جەردە جوعاردا عانا اتىن اتاعان «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» جانە «Zhas Project» قاتارلى جوبالاردى ايتىپ وتىرمىز.

جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋ دەگەندە مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ جاتقان جاستاردىڭ كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋىن قولداۋ اياسىنداعى بىرنەشە باعدارلامالار جايلى دا ايتۋعا بولادى. ماسەلەن 2010 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» باعدارلاماسى ۇلكەن سىناقتاردان ءوتىپ، ەل ەرتەڭى ءۇشىن اسا قاجەتتى باعدارلاما ەكەنى مويىندالدى. بۇل تۋرالى ەلباسى وتكەن جىلعى بەسىنشى قازانداعى جولداۋىندا بىلاي دەگەن ەدى:

"وڭىرلەرگە جۇمىس ساپارىم بارىسىندا مۇنىڭ تيىمدىلىگىنە كوز جەتكىزدىم. باعدارلامانىڭ قولدانىلۋ مەرزىمىن 2025 جىلعا دەيىن ۇزارتۋ كەرەك. وسى باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جىل سايىن قوسىمشا كەمىندە 30 ميلليارد تەڭگە ءبولۋدى قاراستىرامىن. بۇل 3 جىل ىشىندە قوسىمشا كەمىندە 22 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنىن اشۋعا، 224 ميلليارد تەڭگە سالىق تۇسىرۋگە جانە 3 تريلليون تەڭگەنىڭ ءونىمىن وندىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى", - دەگەن ەدى تۇڭعىش پرەزيدەنت.

ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق ماڭىزدى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن شاعىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە قايتارىمسىز تۇردە گرانتتار بەرۋ جۇمىسى ءجۇرىپ جاتقانىن ءبارىمىز بىلەمىز. بۇل باعدارلامانىڭ شەڭبەرىندە كاسىبىن جاڭا باستاپ جاتقان جاستارعا باسىمدىلىق بەرىلەدى. ونىڭ سىرتىندا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا دا جەڭىلدىكتەر قاراستىرلىعانىن ايتا كەتەيىك. بۇل جەردە تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن، جاستار مەملەكەتتەن قايتارىمسىز گرانتتار ۇتىپ الۋ ءۇشىن «بيزنەستىڭ جول كارتاسى – 2020» نەمەسە «ەڭبەك» مەملەكەتتىك باعدارلامالارى اياسىندا ارنايى كاسىپكەرلىك ءبىلىم الۋعا مىندەتتەلەتىن بولادى. بۇل دا ساپالى جۇمىس جاساۋدىڭ العى شارتتارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن ەسكە سالامىز.

ءبىز ءسوز ەتكەن جوبا ەلباسى جاريالاعان جاستار جىلى اياسىندا ءوتىپ جاتقان كوپتەگەن ءىس-شارالاردىڭ ءبىرى عانا. بۇنداي شارالار ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىندە قولعا الۋندا. بۇنىڭ ءبارى ەلدىڭ ەرتەڭى بولعان جاستار ءۇشىن ۇلكەن قولداۋ، دەمەۋ ەكەنىن ءسوزسىز. ەلباسى ارنايى جاستار جىلى دەپ جاريالاعان 2019 جىلى وسىنداي مەملەكەتتىك باعدارلامالار اياسىندا ەلىمىزدەگى كوپتەگەن جاستار جۇمىسپەن قامتىلىپ جانە باسپانالى بولادى دەگەن سەنىمدەمىز.

Abai.kz