Qazaqstanda azamattardyng biylikke degen senimi búrynnan óte tómen. Beybit kýnde senimge pysqyrmaghan biylik karantinning kezinde óz sózin әrbir azamatqa jetkize almay dal bolyp jatyr. Eng soraqysy, azamattarmen kommunikasiya jasay almaghan biylik ókilderi olargha “tobyr” dep shablon taghyp, óz sharasyzdyghyn aqtaugha tyrysyp jatyr.

Ózin “elita” sanaytyn key kisiler osynda poliyseyler men dәrigerlerding enbegin әnshi men vaynerlerdi ghana tyndaytyn “tobyr” dúrys týsinbey jatyr depti. Snobizmning iyisi shyghatyn búl messedj “Erteng qyrylyp qalsandar, ózderinnen kórinder” degenge keledi. Logikasy “súmdyq” elita ókilderine kelesi súraqtardy qoyghym keledi:

Poliyseylerdi sayasy rejimning kýzetshisine ainaldyrghan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Poliyseylerdi azamattardyng qauipsizdigine beyjay qarap, “musor” atalatynday dengeyge jetkizgen “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Múghalimder men dәrigerlerdi sayasy nauqandargha paydalanu arqyly “qúl” qylghan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Múghalimder men dәrigerlerding enbegin “qúldyn” enbegine tenep, olargha kýlkili ailyq tólep kele jatqan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Múghalimder men dәrigerlerdi “qúlgha” ainaldyru arqyly bizding qoghamda olardy luzer qylghan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Sóz bostandyghyn túnshyqtyryp, memlekettik telekanaldar arqyly әnshi-pәnshilerden kulit jasaghan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Ánshi-pәnshilerdi Núr Otannyng partiyalyq tizimine qosyp, olardan sayasy qayratker jasaghan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

“Salem Social”-ge milliondardy qúiyp, vaynerlerden “rolevaya modeli” jasaghan “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Elde birde-bir tәuelsiz BAQ qaldyrmay, azamattardyng senzurasyz aqparatty әleumettik jeliden ghana izdeytin kýige jetkizgen “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Eldegi bilim men ghylymdy jәne medisinany konspirologiyanyng janynda sharasyz kýige týsirgen “tobyr” ma әlde “elita” ma?

Qúday betin aulaq qylsyn, әriyne. Biraq koronavirusty myndaghan kazaqstandyq júqtyratyn bolsa, “tobyr” men “elita” bolyp bólinuding kókesin sonda kóremiz. Bólinisting kókesin onsyz da bәrimiz jolamaugha tyrysatyn memlekettik auruhanalargha bay-baghlandardyn, atqaminerlerding jәne “tobyrdyn” kýni qatar týskende kóremiz.

Qazir Reseyde memauruhanalargha senbeytin jәne olarda emdelmeytin baylar ýilerine ornatu ýshin qúny shamamen $22,500 túratyn IVL apparattaryn jappay satyp alyp jatyr eken (Qazaqstanda da oligarhtar IVL apparattaryn әldeqashan ýilerine ornatyp qoiy da mýmkin). Ekspertterding aituynsha, ol apparatqa nauqastyng kýni týskende ony aman alyp qalu ýshin "IVL"-di dúrys paydalana biletin mamandar men tәjiriybeli dәrigerler kerek. Yaghni, syn saghatta syrtqa shygha almay qalghan baylar eldegi myqty dәrigerlerge “qúda týsui” mýmkin. Osylaysha dәrigerler etikalyq tandau jasaumen betpe-bet kelui mýmkin…

Qazirgi bizding dәrigerlerding jankeshtiligine qarap, әli de bolsa ar-ojdanyn әdiletsiz jýie syndyra almaghan dәrigerler elimizde kóp dep senemin.

P-sy: Koronavirusty jenuding qazirgi eng tiyimdi joly – ýide otyru. Adamdarmen offlayn qarym-qatynas jasaudy karantin bitkenshe toqtatu. Osynday qysyltayang kezde júrtqa “tobyr” dep shablon taghudyng ornyna “elita” óz kýshin azamattargha týsinikti tilmen koronavirusty jenu ýshin әrbir adam óz ýlesin qosuy kerek ekenin, memleketten múqtaj jandargha әleumettik kómek qalay beriletin týsindiruge júmsauy kerek.

Áytpese, 30 jyl boyy halyqty “tobyr” kórip, logikagha mýldem kelmeytin aqyl aitudan birnәrse shyqsa, osy uaqytqa deyin shyghar edi ghoy.

Shalqar Núrseyitting әleumettik jelidegi jazbasy

Abai.kz