Júma, 29 Nauryz 2024
Talqy 5247 11 pikir 7 Sәuir, 2020 saghat 11:56

Abzal Qúspan: Týrmedegi zeynetkerler men әielderdi bosatu kerek

Belgili zanger, qúqyq qorghaushy Abzal Qúspan әlemde kýsh alyp kele jatqan qauipti indetting elimizde de jyldam taraluyna baylanysty preziydent Toqaevtyng atyna qarata ashyq hat jariyalapty. Onda elishilik masshtabta qabyldanyp jatqan sharalardyng manyzdylyghyna toqtala kele, koronavirus infeksiyasyn júqtyru qaupi asa joghary taghy bir mekemening nazardan tys qalghanyn aitypty. Ol – tergeu izolyatorlary men týrmeler.

Zanger Abzal Temirghaliyúlynyng aituynsha, elimizdegi tergeu izolyatorlary men týrmelerdegi jaghday halyqaralyq talaptargha mýlde say kelmeytini sebepti atalghan mekemelerde virustyng taraluy qaupi joghary.

Osyghan baylanysty týrmeler men tergeu izolyatorlaryndaghy jazasy asa auyr emes, kisi óltirmegen, qoghamgha qauip tóndirmeytin nemese jaza merzimi ayaqtalugha jaqyn, ekonomikalyq qylmystar boyynsha sottalghan azamattardy, sonyng ishinde zeynetkerler men әielderding jazalaryn jenildetip, ýiqamaqqa jiberu turaly úsynys aitypty. Tipti, múnday praktikany әlemning ózge memleketterining de qoldana bastaghanyn, mysal etipti.

«Abai.kz» erkin aqparat alany. Oy jarystyryp, pikir talastyru oqyrman enshisinde. Endeshe biz redaksiyamyzdyng elektrondy poshtasyna kelgen zanger Abzal Qúspannyng Preziydent atyna qarata jazghan ýshbu hatyn qogham talqysyna úsynghandy jón kórdik. Talqylayyq. Atalghan mәselegen qatysty oi-pikir nemese saualdarynyzgha zanger sayt betinde jauap beruge әzir ekenin eskertemiz...


Qazaqstan Respublikasynyn

Preziydenti Q.K. Toqaevqa!

Qúrmetti Qasym-Jomart Kemelúly!

Ózderiniz biletindey, qazirgi uaqytta býkil әlemde, sonyng ishinde bizding memlekette, koronavirus infeksiyasynyng taraluynyng aldyn alu ýshin birqatar manyzdy sharalar qabyldanuda. Men sizding 2020 jyldyng 23 nauryzynda, tótenshe jaghday jónindegi memlekettik komissiyanyng otyrysynda sóilegen sózinizdi múqiyat tyndap shyqtym. Búl túrghyda, biylik qabyldaghan sharalardyng arqasynda memleketimiz búl indetke qarsy túra alatyndyghyna esh kýmәn joq.

Sonymen birge, meni, qúqyq qorghaushy, kәsiby advokatty, memleket qabyldap jatqan sharalargha qaramastan, halyqtyng keybir toptary әli de osal ekeni, olardyng koronavirus infeksiyasyn júqtyru qaupi óte joghary ekeni alandatady. Búl kategoriyadaghy adamdar tobyna oqshaulanbaghan ortadaghy adamdardy jatqyzugha bolady.

Býgingi tanda qylmystyq jauapkershilikke tartylghan nemese qylmystyng әrtýrli sanattary boyynsha sottalghandardy oqshaulau oryndarynda (tergeu izolyatorlary men týrmeler) otyrghandardyng sany óte kóp ekeni eshkimge qúpiya emes. Búl oryndarda infeksiyanyng taralu qaupi de joghary.

Tergeu izolyatorlary men týrmelerdegi jaghday halyqaralyq standarttargha say kelmeytini aitpasa da belgili. Tamaq sapasy, qalypty ómir sýru jaghdayynyng bolmauy (jýrip-túruynyng shektelui, medisinalyq kómekting bolmauy, kýn sәulesi, taza aua jәne t.b.) adamnyng immuniytetin aitarlyqtay tómendetedi jәne organizmin әlsiretedi.

Osyghan baylanysty uәkiletti organnyng týrmelerdegi jәne tergeu izolyatorlaryndaghy adamdarmen kezdesuge tyiym salu turaly qabyldaghan sharalary jetkiliksiz jәne virustyng taralu qaupin tómendetpeydi.

Mysaly, Núr-Súltan qalasyndaghy tergeu izolyatory sanitarlyq talaptargha sәikes kelmeydi. Ondaghy sottalushylar tar bólmede virus júqtyratyn tyshqandar qaptap jýrgenin jәne qamaudaghylar sol las bólmelerde, bir búryshynda tamaq iship, bir búryshynda dәretke otyryp, bir búryshynda úiyqtaytyndaryn aityp shaghymdanuda.

Múnday jaghdayda eger virus koloniyagha jetse, ondaghy adamdardyng ómirine aitarlyqtay qauip tónedi.

Keybir memleketter osy jaghdaydy týsinip, túrmeler men tergeu izolyatorlaryn bosatyp jatyr. Ásirese, jaza merzimi ayaqtalugha jaqyn adamdardy bosatugha kirisken. Shartty týrde merziminen búryn bosatu turaly ótinishterge negizsiz bas tartqan mekeme basshylarynyng ótinishterin qayta qarauda. Tergeu izolyatorlarynda qamauda ústau týrindegi búltartpau sharalary neghúrlym júmsartylghan sharalargha auystyryluda.

Sudiyalar múnday mәselelerdi qarau kezinde tolyp ketken kameralardy bosatu maqsatynda oryndy jәne útymdy prinsipterdi basshylyqqa aluda.

Mәselen, Iranda apattyng aldyn alu jәne jappay ólim yqtimaldyghyn joi ýshin 85 myng tútqyn bosatyldy. Polishada tútqyndalghan jәne sottalghan adamdargha jazasyn ýide óteu mýmkindigi berildi. Ukraina da osynday sharalar qarastyryluda.

Jogharyda aitylghandardy negizge ala otyryp, Sizden tergeu izolyatorlarynda jәne koloniyalarynda úsaq qylmystar ýshin sottalghan, qoghamgha qauip tóndirmeytin, asa auyr emes qylmys jasaghandardy, ekonomikalyq jәne jemqorlyqqa baylanysty isti bolghan adamdardy, sonymen qatar, zeynet jasyna jetkender men әielderdi bosatudy qarastyruynyzdy súraymyn.

Múnday sharalar virus júqtyrghandardyng sanyn azaytugha septigin tiygizetinine senimdimin. Sonymen qatar búl memleket ýshin ekonomikalyq túrghydan da tiyimdi.

Koronaviruspen kýreske bizding memleketimiz aitarlyqtay qomaqty qarjy júmsap otyr. Sonyng ishinde tergeu izolyatorlary men koloniyalardaghy adamdardy asyrau ýshin de az qarajat júmsalyp jatqan joq. Týrmedegi bir adamnyng as-suyna budjetten kýnine 4 myng tenge júmsalady. Qamau oryndarynan 30 myng adamdy bosatu arqyly bir aida 3,6 milliard tenge nemese bir jylda 43,2 milliard tenge ýnemdeuge bolady.

Abzal Qúspan

Abai.kz

11 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1570
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2265
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3564