Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 4367 0 pikir 22 Qarasha, 2011 saghat 08:56

20 ghasyrdyng 13 qandy qol biyleushileri

 

Diktatura - memlekettik biylikting bir ghana sayasy baghyt ústanatyn bir adamnyn, biylik partiyasynyn, belgili bir sayasy toptyng nemese odaq basqaruynda bolatyn memleket biyleuding formasy.

Ózining sayasy qarsylastaryn radikaldyq jәne repressivti әdistermen qudalap, jýiege qarsy kózqarastaghy azamattardyng qaqylary men bostandyqtaryn basu-janshu -  diktatorlyq rejimning basty belgisi bolyp tabylady.

1. Ánuar Pasha

Týrkiya

Qaza tapqandar adamdardyng sany:1,1-nan 2,5 milliongha deyin

Biylik qúrghan jyldary: 5 (1913-1918)

Eng qandy qol qylmysy: Armiyandardy qyryp-joiy
Basqaru túri: әskeriy
Ólimining sebeb: soghysta qaza bolghan (kópshilik pikir solay deydi)

2. Kim Ir Sen

Soltýstik Koreya

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 1,6 million

Biylik qúrghan jyldary: 46 (1948-1994)

Eng qandy qol qylmysy: Koreyadaghy soghys

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebeb: jýrek talmasy

 

Diktatura - memlekettik biylikting bir ghana sayasy baghyt ústanatyn bir adamnyn, biylik partiyasynyn, belgili bir sayasy toptyng nemese odaq basqaruynda bolatyn memleket biyleuding formasy.

Ózining sayasy qarsylastaryn radikaldyq jәne repressivti әdistermen qudalap, jýiege qarsy kózqarastaghy azamattardyng qaqylary men bostandyqtaryn basu-janshu -  diktatorlyq rejimning basty belgisi bolyp tabylady.

1. Ánuar Pasha

Týrkiya

Qaza tapqandar adamdardyng sany:1,1-nan 2,5 milliongha deyin

Biylik qúrghan jyldary: 5 (1913-1918)

Eng qandy qol qylmysy: Armiyandardy qyryp-joiy
Basqaru túri: әskeriy
Ólimining sebeb: soghysta qaza bolghan (kópshilik pikir solay deydi)

2. Kim Ir Sen

Soltýstik Koreya

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 1,6 million

Biylik qúrghan jyldary: 46 (1948-1994)

Eng qandy qol qylmysy: Koreyadaghy soghys

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebeb: jýrek talmasy

3. Ho Shy Miyn

Soltýstik Vietnam
Qaza tapqandar adamdardyng sany: 1,7 million

Biylik qúrghan jyldary: 24 (1945-1969)

Eng qandy qol qylmysy: Vietnamdaghy soghys

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebebi: jýrek talmasy

4. Pol Pot

Kambodja

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 1,7 -nan  2,4 milliongha deyin

Biylik qúrghan jyldary: 4 (1975-1979)

Eng qandy qol qylmysy: Kambodjadaghy genosiyd

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebebi: resmy týrde belgisiz

5. Saddam Huseyn

Irak
Qaza tapqandar adamdardyng sany: 2 million

Biylik qúrghan jyldary: 34 (1969-2003)

Eng qandy qol qylmysy: kýrdterdi qyryp-jongy

Basqaru týri: avtoritarlyq

Ólimining sebebi: dargha asyldy

6. Yahiya Han

Pәkistan
Qaza tapqandar adamdardyng sany: 2 - nan 12 million deyin

Biylik qúrghan jyldary: 2 (1969-1971)

Eng qandy qol qylmysy: Bangladesh genosiydi

Basqaru týri: әskeriy

Ólimining sebebi: belgisiz

7. Hideky Todzio

Japoniya
Qaza tapqandar adamdardyng sany: 4 million

Biylik qúrghan jyldary: 3 (1941-1944)

Eng qandy qol qylmysy: Ekinshi dýniyejýzilik soghysta qarapayym azamattardy qyrghan

Basqaru týri: әskeriy

Ólimining sebebi: dargha asyldy

 

8. Vladimir Leniyn

SSSR

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 4 million

Biylik qúrghan jyldary: 7 (1917-1924)

Eng qandy qol qylmysy: Reseydegi azamat soghysy

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebebi: basyna qan qúiylghan

 

9. Hirohito

Japoniya

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 6 million

Biylik qúrghan jyldary: 62 (1926-1989)

Eng qandy qol qylmysy: Nankindegi qandy qyrghyn

Basqaru týri: monarhiya

Ólimining sebebi: obyr isigi

 

10. Chan Kayshiy

Qytay
Qaza tapqandar adamdardyng sany: 10 million

Biylik qúrghan jyldary: 18 (1928-1949)

Eng qandy qol qylmysy: 1947 jylghy Tayvandaghy qyrghyn

Basqaru týri: әskeriy

Ólimining sebebi: býirek talmasy

11. Adolif Gitler

Germaniya

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 17-den 20 milliongha deyin

Biylik qúrghan jyldary: 11 (1934-1945)

Eng qandy qol qylmysy: Holokost

Basqaru týri: fashistik

Ólimining sebebi: ózin-ózi óltirgen

 

12. Iosif Staliyn

SSSR

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 40-nan 62 milliongha deyin

Biylik qúrghan jyldary: 12 (1941-1953)

Eng qandy qol qylmysy: GULAG lagerleri, 1931-1933 jyldardaghy Qazaqstandaghy jappay asharshylyq, sayasy qughyn-sýrgin, atom bombasynyng ashyq synaghy

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebebi: jýrek talmasy

13. Mao Szedun

Qytay

Qaza tapqandar adamdardyng sany: 45 -  nan 75 million

Biylik qúrghan jyldary: 34 (1943-1976)

Eng qandy qol qylmysy: Qytaydaghy jappay asharshylyq

Basqaru týri: kommunistik

Ólimining sebebi: jýrek ústamasy

Derek kózi: nur.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1470
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3245
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5407