Senbi, 23 Qarasha 2024
46 - sóz 2772 1 pikir 25 Tamyz, 2020 saghat 13:37

Damu ýshin dýniyetanymdy ózgertu kerek

Bizding postkenestik elder sosialistik lageriden shyqtyq. Sonyng saldarynan sol dәuirde ómir sýrgen tolqyn men olardyng úrpaqtary myna bizder "túraqtylyq - jaqsy ómirding kilti" degen prinsippen óstik, ómir sýrdik. Yaghni, búl tolqyn ýshin "qatelesu, qatelik jasau - jaman", "qatelikke aparuy mýmkin - tәuekel etu әreketteri (riskovannye postupki) odan jaman" degen ústanym negizgi qaghida boldy.

Osyghan sәikes, qarapayym qazaqstandyqqa segiz saghattyq túraqty júmys jasau, sol arqyly janúya baghu - baqytty ómir sýruding simvoly retinde nasihattaldy. Sóitip, tútas eki buyngha ókimetting jalaqysyna júmys jasaytyn budjet qyzmetkerleri kulitteldi. Eger júmysshy taby úlyqtalatyn sosialistik memleket bolsaq birsәri, naryqtyq ekonomikagha sóz jýzinde bolsa da ótkenine shiyrek ghasyr bolghan bizge ne joryq? Nege biz kapitalistik elge ainalmay otyrmyz?

Men múnyng sebebin bilim beru salasynda balalardy tek ýzdik beske oqugha, ómirde tek aldy bolugha jәne qatelespeuge, qatelikten qorqugha ýiretude jatyr dep bilemin. Bylay qarasan, paradoks jaghday. Mektepte ýzdik oqyghannyng tek ýnemi birinshi bolugha ýiretetin ózimshildikke әkeletinin, ondaghy negizgi bilimning jalpylama aqparat ýshin ekendigin, uniyversiytetterding kóbindegi bilimning bosqa uaqyt óltiru ekendigin bile túra, qyzylmen bitirtuge, joghary ball alyp grantqa oqugha týsirtuge tyrysamyz. Sondaghy maqsat - balany tegin oqytu. Odan qala berdi azyn-aulaq shәkirtaqysyna baylap, masyldyq psihologiyagha tәrbiyeleu. Sol 4 jyl uaqytty bala dúrys paydalanyp, student atanyp jýrip ómir sýruge qajetti qabiletterdi iygerse nemese arasynda naghyz ghylymdy tandaghandary akademiyalyq ghylym jolyna týsse jaqsy. Negizgi bóligi olay emes qoy?!.

4 jyl ótken son, masyl bolu estafetasy "magistratura" atty bólikpen odan әri jalghasady. Sondaghysy - ay sayyn alyp túratyn 100$ ýshin talas. Sonda, bizding balalar shynayy ómirge aldy 21-22 arty 23-24 jastarynda baryp aralasa bastaydy. QR azamaty atanghannan keyin baqanday 5-7 jyldan keyin ómirmen betpe-bet keledi.

Sonda ne isteu kerek deysiz ghoy.
Birinshiden, balanyng bәrining qabileti birdey emes. Ishinde oqugha yntasy men talaby barlarynan ózgelerin ýzdik qylamyn dep qinamau kerek. Sebebi, onyng әrbiri unikum bolghandyqtan, ózining iykemine qaray beyimdeu kerek. Tipti beyimdelmey jatsa, eseye kele ózine ne keregin tandap alady (ózinizding de osy jasqa kelgenshe myng qúbylghanynyzdy úmytpanyz).

Ekinshiden, onyng kemshiligimen emes, ýzdik jaghyn kóbirek damytu kerek. Ýnemi ýzdik bolugha beyimdelgen bala - ómirden alghash tayaq jegen sәtte synyp ketui mýmkin. Sebebi biz ony minezdi, qaysar, epti, qabiletti bolugha emes, jaqsy oqugha, tәrtipti bolugha, túraqtylyq bolu ýshin tәuekelge barmaugha ýirettik. Al, múnday azamattan keyin kәsipker nemese biznesmen shyqpaydy.

Sebebi - kәsipkerlik tәuekelden túrady. Onyng eki qanaty bar: minez jәne qabilettilik (eptilik). Eger biz kapitalist últ bolamyz desek, balanyng boyyna osylardy eguimiz kerek. Sonda ghana "júrttyng balalaryna" tamsanudy qoyatyn bolamyz.

Núraddin Sadyqovtyng jazbasy

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3236
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5377