Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng Tәuelsizdik kýni qarsanynda ótken Memlekettik nagradalar tapsyru rәsiminde sóilegen sózi

Qúrmetti otandastar!

Ardaqty aghayyn!

Barshanyzdy elimizding eng úlyq merekesi – Tәuelsizdik kýnimen shyn jýrekten qúttyqtaymyn!

Búl – últtyng ruhyn kóteretin, úrpaqtyng mereyin ósiretin mәrtebeli meyram.

Tәuelsizdik – memlekettigimizding altyn dingegi, derbestigimizding berik negizi.

Tarihy bay, tamyry tereng Qazaq eli ýshin búdan asqan qasterli qúndylyq joq.

Ony eng qymbat qazynagha, eng asyl amanatqa balaymyz.

Sondyqtan babalar ansaghan Tәuelsizdikting qadirin jan-jýregimizben sezinemiz.

Egemendik – әr halyqqa búiyra bermeytin bagha jetpes baqyt.

Tәuelsizdik shejiresi Túnghysh Preziydentimiz – Elbasynyng tarihy túlghasymen tyghyz baylanysty.

Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev – jana dәuirdegi Qazaqstannyng negizin qalaghan úly qayratker.

Onyng esimi jasampazdyq jylnamasyna Qazaq memleketining avtory retinde jazyldy.

Mine, egemen elimizding ómirindegi taghy bir mereyli beles jaqyndap keledi.

Biz qasterli Tәuelsizdikting 30 jyldyghyna qadam basamyz.

Búl – barshamyzgha ortaq ónegeli ólshem, taghylymdy kezen. Jana memleket qúrugha atsalysqan býkil halqymyzdyng eren enbegining tarihy shejiresi.

Sondyqtan, men kelesi jyldy «Tәuelsizdikting 30 jyldyghy» dep jariyaladym.

Ótken әrbir on jyldyq atqarghan missiyasy túrghysynan ghasyrdyng jýgin arqalap túr.

Alghashqy on jyldyq egemen Qazaqstannyng óz derbestigin qalyptastyru kezeni boldy.

Ekinshi on jyldyqta elimiz túghyryn nyqtap, keregesin keneytip, irgesin bekitti.

Ýshinshi on jyldyqta memleketimiz shyn mәninde, kemeline kelip, әlemdik sayasattyng tórine ozdy.

Aldaghy tórtinshi on jyldyqta bizdi jana mindetter kýtip túr.

Elimizdi ilgeri damytyp, әrbir azamattyng layyqty túrmysyn qamtamasyz etuimiz kerek.

Ony jýzege asyrudyng basty joly – tiyimdi basqaru jýiesi.

Men Joldauymda memlekettik basqarudyng jana ýlgisine basa mәn bergenimdi bilesizder.

Osyghan oray, kóptegen naqty sharalar  atqaryluda.

Jalpy, janghyrudyng jan-jaqty bolghany jón.

Býkil halqymyz zaman aghymyna ilese biluge tiyis.

Ózgeristerge beyimdele alatyn júrt qana uaqyt tynysyn dóp basady.

Biz bilimdi әri bilikti, úqypty jәne jauapty, isker de enbekqor júrt boluymyz qajet.

Búl – Úly Abay aitqanday, «tolyq adamnyn» aiqyn kórinisi.

Oghan qosa, әrkimning jeke qasiyeti men maqsaty eldik mýddemen tyghyz astasyp, patriotizmge úlasuy kerek.

Sonda ghana memleketshildik iydeyasy basty qúndylyqqa ainalady.

Dorogie sootechestvennikiy!

K sojalenii, iyz-za pandemiy my ne mojem kak vsegda shiroko otmetiti glavnyy nasionalinyy prazdnik nashey strany.

Zdorovie, jizni y blagopoluchie sograjdan dlya nas prevyshe vsego.

Poetomu my provodim vse nashy meropriyatiya v ogranichennom formate y rejiyme onlayn.

Odnako eto ny v koem sluchae ne umalyaet sennosty y znacheniya Dnya Nezavisimostiy.

Uveren, torjestvennaya atmosfera etogo velikogo prazdnika budet prisutstvovati v kajdom dome, napolnyaya radostiu y gordostiu serdsa vseh kazahstansev.

Nesmotrya na trudnosty y pregrady, my prodoljim nashe dviyjenie vpered.

Na etom puty glavnym oriyentirom dlya nas byla y ostaetsya Nezavisimosti.

Blagodarya podlinnomu suvereniytetu y unikalinoy splochennosty nasiy za ety gody my dostigly mnogogo.

IYmenno ety sistemoobrazuishie elementy staly zalogom ustoychivogo, dinamichnogo razvitiya nashey strany.

Segodnya pered Kazahstanom stoit selyy ryad novyh masshtabnyh zadach.

My stroim ekonomichesky silinoe, sosialino spravedlivoe y otkrytoe obshestvo s prochnymy ustoyamy y progressivnymy sennostyamiy.

My iydem dorogoy posledovatelinyh reform y kachestvennyh preobrazovaniy.

Y eta politika budet prodoljatisya. Etoy politiyke aliternativy ne sushestvuet, nazad puty uje net.

Eto nash osoznannyy vybor, osnovannyy na obshenarodnom konsensuse.

Biyl pandemiya bizdi ghana emes, býkil әlemdi syngha saldy.

Tútas dýniyening tynys-tirshiligi ózgerdi.

Biz búl synaqqa tótep berip, elimizdi jahandyq daghdarystan alyp shyghu ýshin bar kýsh-jigerimizdi júmyldyrdyq.

Ekonomikagha qatysty teris boljamdardy joqqa shygharyp, indetting zardabyn azayttyq.

Der kezinde qabyldanghan sharalardyng arqasynda ahualdy birshama túraqtandyrdyq.

Jahandyq dýrbelenge qaramastan memleketimizding irgesi myghym, túghyry bekem ekenin dәleldedik.

Halqymyz janashyrlyq pen qamqorlyqtyn, úiymshyldyq pen bereke-birlikting ozyq ýlgisin kórsetti.

Volonterler qozghalysy jalpyúlttyq sipatqa ie boldy.

Dәrigerler men múghalimderdin, tәrtip saqshylary men әskery qyzmetshilerding kýndelikti ómirimizdegi manyzdy rólin aiqyn sezindik.

Qauipti dertpen kýresting tiyimdi jýiesi, eng aldymen, solardyng tabandy enbegining arqasynda qalyptasty.

Elimizde karantin jәne tótenshe jaghday rejiymi uaqtyly engizildi.

Epiydemiyagha qarsy keshendi is-sharalar ýshin 350 milliard tengeden astam qarjy bóldik.

V kratchayshie sroky byly postroeny novye infeksionnye bolinisy, razvernuty neskoliko desyatkov tysyach dopolniytelinyh koek.

Nalajeny postavky y proizvodstvo vostrebovannyh medisinskih izdeliy y lekarstvennyh preparatov.

Nashy uchenye nezamedliytelino pristupily k sozdanii kazahstanskih vaksiyn, kotorye, kak my nadeemsya, uje skoro proydut vse stadiy nauchnyh ispytaniy.

Dlya podderjky vrachey, nahodyashihsya na peredovoy v boribe s koronavirusom, vydeleno okolo 200 milliardov tenge.

Pandemiya yarko oboznachila aktualinosti sistemnyh reform v etoy strategichesky vajnoy sfere.

S etoy seliu my prinyaly novuy Gosudarstvennuy programmu razvitiya zdravoohraneniya do 2025 goda. Na ee realizasii zaplanirovano bolee 3 trillionov tenge.

Vo vremya chrezvychaynogo polojeniya y strogih karantinnyh ogranicheniy my ne dopustily vseobshego haosa y prodoljily realizasii reform.

Vydelennye ogromnye sredstva budut nahoditisya pod jestkim kontrolem, chtoby ne dopustiti ih neselevogo ispolizovaniya.

Moey glavnoy missiey na postu Preziydenta yavlyaetsya sosialinaya spravedlivosti y rost blagosostoyaniya naroda.

Poetomu v fokuse kajdodnevnyh usiliy gosudarstva – uluchshenie kachestva jizny nashih grajdan.

V etom godu my uvelichily razmery pensiy y sosialinyh posobiy okolo 4 millionam nashih grajdan.

Povysily sosialinye strahovye vyplaty v srednem na 50%.

Vnedrily garantirovannyy sosialinyy paket dlya bolee 500 tysyach detey iz maloobespechennyh semey.

Dlya podderjky ludey, okazavshihsya vo vremya pandemiy v slojnoy jiznennoy situasii, my poshly na bespresedentnyy v nashem regione shag.

Byly osushestvleny pryamye vyplaty grajdanam v razmere 42 500 tenge.

Finansovui pomoshi ot gosudarstva poluchily bolee 4,5 milliona grajdan.

Predostavlennaya otsrochka po kreditam pozvolila ne dopustiti defolt poryadka 1 milliona 900 tysyach kazahstansev.

Vajnui stabiliziruishui roli sygrala «Dorojnaya karta zanyatostiy».

Na realizasii svyshe 6,5 tysyachy proektov sosialinoy, kommunalinoy y transportnoy infrastruktury byl napravlen 1 trillion tenge.

V sleduishem godu vydelim eshe 400 milliardov tenge.

V ramkah sosialinoy modernizasiy my sdelaly aksent na povyshenie statusa ludey gumanitarnyh professiy.

Zarabotnaya plata u predstaviyteley sfery kulitury y iskusstva vyrosla na 50 %, u vrachey – na 30 %, u pedagogov – na 25 %.

My znaem, chto segodnya glavnym strategicheskim resursom nasiy yavlyaetsya kachestvo chelovecheskogo kapitala.

Znaniya, iydey y tehnologiy vystupayt bazovymy dvigatelyamy progressa.

Poetomu my zapustily novuy Gosudarstvennuy programmu razvitiya obrazovaniya y nauky do 2025 goda.

Ona predusmatrivaet povyshenie rashodov na ety kluchevye napravleniya na 7 % ot VVP.

V krizisnyh usloviyah tekushego goda rezko vozrosla znachimosti effektivnoy deyatelinosty silovyh struktur.

Dlya stimulirovaniya sotrudnikov organov vnutrennih del, zadeystvovannyh v karantinnyh meropriyatiyah, bylo vydeleno bolee 18 milliardov tenge.

V techenie sleduishih treh let v pravoohraniytelinyh strukturah y armiy budut uvelicheny finansovye vyplaty v srednem na 30 %.

Obshestvennaya stabilinosti y sosialinyy progress strany vozmojny toliko na prochnoy ekonomicheskoy osnove.

Nesmotrya na jestkie ogranicheniya y karantiyn, my sohranily ekonomicheskui aktivnosti naseleniya, pomogly biznesu uderjatisya na plavu.

V ramkah antikrizisnogo paketa mer subekty malogo y srednego biznesa poluchily otsrochky po kreditam, nalogovye kanikuly, drugie ligoty y preferensiiy.

Obshiy obem podderjky sostavil svyshe 1,5 trilliona tenge.

Eto pozvolilo sohraniti obem vypuska produksiy na 8 trillionov tenge.

Bylo sozdano bolee 200 tysyach rabochih mest, otechestvennye kompaniy poluchily gosudarstvennye zakazy na summu okolo 500 milliardov tenge.

Takim obrazom, k 2025 godu dolya malogo y srednego biznesa v VVP doljna dostignuti 35 %.

Pandemiya kezindegi qiyndyqtargha qaramastan el qambasy astyqqa toldy.

Jana joldar salyndy, túrghyn ýiler men infraqúrylymdyq nysandar boy kóterdi.

Bir sózben aitqanda, tirshilik toqtap qalghan joq. Ómir óz aghysymen jalghasyp jatyr.

Biyl diqandarymyz 20 million tonna biday jinady.

Búl ishki súranysty qamtamasyz etuge, sonday-aq shetelge eksporttaugha da jetedi.

10 million sharshy metrden astam túrghyn ýy salyndy.

2600 shaqyrym tas jol paydalanugha berildi.

Elimizding 10  milliongha juyq túrghyny kógildir otyngha qol jetkizdi.

Sifrlandyru barysynda jýzdegen auyl internetke qosyldy.

Arnayy kýtimge múqtaj azamattardyng túrmys sapasyn jaqsartu ýshin Áleumettik qyzmetter portaly júmys istey bastady.

Mýlde jana Ekologiyalyq kodeks әzirlendi.

Biylik pen qogham arasyndaghy syndarly dialog layyqty jalghasyn tapty.

Últtyq qoghamdyq senim kenesinde bilim beru jәne densaulyq saqtau mәseleleri, sonday-aq sayasy janghyrudyng negizgi baghyttary talqylandy.

Realizovan pervyy paket politicheskih reform.

Prinyat novyy zakon «O mirnyh sobraniyah» – ocheni vajnyy zakon, vneseny izmeneniya v zakonodatelinye akty «O politicheskih partiyah», «O vyborah», «O parlamente y statuse ego deputatov».

Últtyq kenesting bastamasymen toghyz zang qabyldandy.

Taghy jeti zang jobasy qaralyp jatyr.

Búl – Kenes júmysynyng qajettigi men tiyimdiligining aiqyn kórinisi.

Biz basshylardyng jana buynyn dayyndaugha basa mәn berdik.

Preziydenttik kadr rezervindegi jastardyng jartysynan kóbi qazirding ózinde jauapty qyzmetterge taghayyndaldy.

Jobanyng kelesi kezeninde qogham mýddesine adal kóshbasshylardy irikteuge erekshe nazar audaramyz.

Barsha әlemge qiyndyq әkelgen osy jyly da birshama jetistikke jettik.

Búl orayda, qajyrly enbegimen jana Qazaqstandy órkendetuge atsalysyp jýrgen barlyq azamattargha shynayy rizashylyghymdy bildiremin.

Halqymyz indetti birge enserip, birtútas últ retinde birligin nyghayta týsedi dep senemin.

Biz qazirgidey kýrdeli kezende osal tústarymyzdy aiqyndadyq.

Aldaghy maqsatymyzdy mejelep, oghan jetuding baghyttary men joldaryn anyqtap aldyq.

Búl mәselelerge men óz Joldauymda tolyghyraq toqtaldym.

Aldaghy mindetterdi tiyimdi jýzege asyrsaq, ornyqty damu jolyna týsetinimiz anyq.

Dorogie sootechestvennikiy!

Na nashih glazah sozdaetsya novyy miroporyadok.

V usloviyah geostrategicheskoy neopredelennosty usilivaitsya politicheskiy egoizm y ekonomicheskiy nasionalizm stran na mejdunarodnoy arene.

My vidiym, kak stremiytelino padaet uroveni doveriya mejdu gosudarstvami, kakie jestkie formy priobretaet boriba mejdu nimy za resursy y vliyaniye.

Segodnya globalinyy status narodov vo mnogom opredelyaetsya v ojestochennoy gonke za tehnologicheskoe liyderstvo.

My takje stanovimsya sviydetelyamy narastaniya religioznyh protivorechiy y usiyleniya ksenofobskih nastroeniy vo vsem miyre.

Osobo ostroe zvuchanie segodnya poluchait ekologicheskie problemy.

Vse bolee realinye ochertaniya priobretait prognozy o skorom zaversheniy «neftyanoy ery».

Vse ety vyzovy y mirovye disbalansy rezko obostryaitsya na fone pandemiy koronavirusa.

Poetomu znachenie garmonichnogo sopryajeniya vnutrennih y vneshnih zadach razvitiya strany rezko vozrastaet.

Nam neobhodimo mobilizovati vse svoy sily y resursy dlya povysheniya realinoy konkurentosposobnosty Kazahstana.

Segodnya kak nikogda vajny konsolidasiya nasiy y bezzavetnoe slujenie sennostyam Nezavisimosty kajdogo grajdanina.

My prodoljim svoy vneshniy kurs na ukreplenie sistemy mejdunarodnoy bezopasnosti, sodeystvuya usiylenii roly mnogostoronnih struktur y Organizasiy Obediynennyh Nasiy.

Budem tverdo otstaivati svoy nasionalinye interesy, posledovatelino provoditi sbalansirovannui y konstruktivnui vneshnuu politiku, dokazavshui svoi effektivnosti v sovremennom mnogopolyarnom miyre.

Qadirli әleumet!

Egemendik dәuirining taghy bir paraghy el shejiresine enip, tarih taspasyna jazyldy.

Biyl Abay Qúnanbayúly jәne Ábu Nasyr әl-Farabiyding mereytoylary ótti.

Biz halqymyz ýshin manyzdy búl sharalardy mazmúndy әri maghynaly etip úiymdastyrugha kýsh saldyq.

Tarihy túlghalardan ónege alugha, taghylymdy oy tolghaugha mәn berdik.

Ál-Faraby zamanynan beri tútas dәuir, Abay qoghamynan beri ghasyrdan astam uaqyt ótti.

Biraq, úlylarymyzdyng asyl múrasy kýni býginge deyin ózekti.

Dala danyshpandary – әrdayym bolashaqqa baghyt silteytin ainymas temirqazyghymyz.

Últtyng jana bolmysy túghyrly túlghalardyng ósiyetinen, ónegesinen bastau alady.

Taghylymdy tarih pen kemel keleshekti úshtastyru – Ruhany janghyrudyng basty sharty.

Sonday-aq, kiyeli Týrkistandy týletu jolynda auqymdy júmystar atqaryluda.

Úlytauda Joshy han tarihiy-mәdeny keshenining qúrylysy bastaldy.

Úlylardy úlyqtap, túlghalardy tanytu – bizding búljymas saltymyz.

Búl mereytoylardyng mәn-manyzy Tәuelsizdik qúndylyqtarymen astasyp jatyr.

Uvajaemye kazahstansy!

29-y god nashey Nezavisimosty vydalsya slojnym, dramatichnym, nestandartnym.

Podobnye sudibonosnye ispytaniya ne vypadait na dolu kajdogo pokoleniya.

Uveren, v budushem potomky po dostoinstvu osenyat nashy usiliya.

Proydya surovuy zakalku globalinym krizisom, my budem staviti pered soboy eshe bolee smelye sely y zadachiy.

Predstoyashiy god stanet dlya nas rubejnym. On proydet pod znakom 30-letiya Nezavisimosty nashey Rodiny.

Eto vremya dlya podvedeniya itogov y osmysleniya proydennogo putiy.

My otmetim etu vajneyshuy dlya nashego naroda datu konkretnymy delamy y novymy proektamiy.

My uydem ot formata gromkih aksiy y pafosnyh meropriyatiy, vsya rabota budet vystroena maksimalino pragmatichno, ya by skazal, ekonomno.

My prodoljim realizasii obemnogo kompleksa sistemnyh mer v ekonomiyke, sosialinoy sfere, ekologiiy.

Udelim pristalinoe vnimanie nujdam y potrebnostyam vseh sloev naseleniya, osobenno molodeji, jenshiyn, ludey s ogranichennymy vozmojnostyamiy.

My tverdo namereny prodoljiti prosess politicheskoy modernizasiy strany.

Seychas gotovitsya novyy paket reform, o kotorom my obiyavim v nachale sleduishego goda.

Eto pridast novyy impulis demokraticheskim preobrazovaniyam v nashey strane, napravlennym na postroenie «slyshashego gosudarstva», prodviyjenie y utverjdenie prinsipov spravedlivosty y ravnyh vozmojnostey.

Vajnym sobytiyem dlya nashey strany v predstoyashem godu budut vybory v Majilis y maslihaty vseh urovney.

Uveren, ony stanut demonstrasiey vysokoy grajdanskoy aktivnosty y politicheskoy zrelosty nashego obshestva.

Vybornaya kampaniya eshe raz ubediytelino dokajet institusionalinui ustoychivosti kazahstanskoy gosudarstvennostiy.

Vozvodya s kajdym godom vse novye etajy velichestvennogo zdaniya Nezavisimosti, my posledovatelino stroim budushee nashey strany y nashey nasiiy.

My otkryvaem dlya podrastaiyshih pokoleniy vse bolee shirokie y zahvatyvayshie gorizonty razvitiya.

Uveren, ony smogut podnyati nashe znamya Nezavisimosty eshe vyshe, pokoryaya novye vershiny na puty sozidaniya y progressa.

Qadirli qauym!

Sizderdi býgingi marapattarynyzben shyn jýrekten qúttyqtaymyn!

Bәrimizding maqsatymyz – ortaq, mindetimiz – bir.

Qasiyetti Otanymyzdyng mereyi әrdayym ýstem bolsyn!

Barshanyzgha tolaghay tabys tileymin!

Tәuelsizdigimiz túghyrly, eldigimiz ghúmyrly bola bersin!

Qasym-Jomart Toqaev

Qazaqstan preziydenti

Abai.kz