Aqordada Memleket basshysynyng tóraghalyghymen Reformalar jónindegi Joghary Kenesting ýshinshi otyrysy ótti.

Jiynda Qazaqstan Respublikasynyng 2025 jylgha deyingi últtyq damu josparyn әzirleu, Memlekettik josparlaudyng jana jýiesi, Memlekettik basqarudy damytudyng 2030 jylgha deyingi tújyrymdamasy, 2021-2025 jyldargha arnalghan jekeshelendiru josparynyng jobasy, sonday-aq, Jedel reformalar paketi jәne últtyq halyq sanaghyn ótkizu mәseleleri qarastyryldy.

Álemning kóshbasshy memleketterining qataryna kiru maqsatynda elimizdi odan әri damytudyng negizgi ýsh baghyty, atap aitqanda,  instituttardyng sapasyn jetildiru, azamattardyng әl-auqatyn arttyru, myqty ekonomika qúru úsynyldy.

Ortamerzimdi perspektivagha arnalghan mindetterdi aiqyndaytyn negizgi qújat retinde elimizding 2025 jylgha deyingi últtyq damu jospary belgilendi. Qújatta asa manyzdy salalardy damytu boyynsha payymdar, negizgi sayasatty jetildiru jónindegi basty baghdarlar kórinis tabady.

Últtyq jobalar qyzmet týrleri men salalardyng týiitkildi mәselelerin sheshuge baghyttalady. Jobalar belgili bir kezende naqty nәtiyjege qol jetkizui jәne ol tolyqtay qarjylandyruy kerek.

Qazirgi uaqytta sifrlandyru, agroónerkәsiptik keshendi damytu, kәsipkerlik, bәsekelestik, qorshaghan ortany qorghau jәne basqa da birqatar jobalardy әzirleu júmystary jýrgizilude. Olar biylghy 1 shildege deyin dayyndalyp, bekitilui tiyis.

Qasym-Jomart Toqaev naqty salagha qatysty mәselelerdi talqylaugha mamandanghan sarapshylardy tartu, al qoghamda qyzu talqylanghan taqyryptar boyynsha belsendi azamattardy keng auqymda júmyldyru mýmkindigin qarastyrudy tapsyrdy.

Ýkimet úsynghan Qazaqstan Respublikasynyng 2025 jylgha deyingi últtyq damu josparynyng jobasy 12 strategiyalyq baghyttan túrady. Olar institusionaldyq, ekonomikalyq jәne әleumettik bolyp ýsh salagha bólingen.

Damu jospary boyynsha 2025 jylgha qaray ósim dengeyi 5 payyzgha artyp, jalpy ishki ónimdegi shaghyn jәne orta biznesting ýlesi 35 payyzgha deyin, negizgi kapitalgha tartylghan investisiyalar kólemi JIÓ-ning 30 payyzyna deyin, shiykizattyq emes eksportty 2 esege, yaghni, 41 milliard tengege deyin, enbek ónimdiligin 45 payyzgha úlghaytu negizgi kórsetkish bolmaq.

Qazaqstandyqtardyng túrmys dengeyi men sapasyn arttyru jónindegi sharalardyng nәtiyjesinde azamattardyng ómir sýru úzaqtyghy 75 jasqa deyin úlghayy tiyis.

Qazaqstannyng halyqaralyq reytingterdegi dengeyin, atap aitqanda, oqushylardyng bilim kórsetkishteri, sifrlyq bәsekege qabilettilik, zang ýstemdigi indeksteri boyynsha jaqsartu josparlanuda.

Atalghan qújatqa qatysty pikir bildirgen Preziydent Últtyq jospar býgingi jahandyq ýrdisterdi eskere otyryp, el damuynyng negizgi baghdarlary men sifrlyq parametrlerin qalyptastyratynyn atap ótti. Qasym-Jomart Toqaevtyng pikirinshe, elimizding ortamerzimdi perspektivadaghy damuy atalghan reformalardyng sapaly iske asyryluyna tikeley baylanysty bolmaq.

Strategiyalyq kórsetkishterding egjey-tegjeyli kartasy – Últtyq jospardyng ajyramas bóligi. Soghan sәikes әrbir memlekettik organgha jәne iri kvaziymemlekettik úiymgha belgilengen kezende qol jetkizuge tiyis naqty kórsetkishterding tizbesi bekitiledi. Kórsetkishterding nәtiyjesi aqiqattan alys bolmauy kerek. Degenmen onay qol jetetin jәne yntalandyrmaytyn indikatorlardy maqsat etuge bolmaydy.

– Bizding basty maqsatymyz – bәsekege qabilettilik dengeyin arttyru jәne әlemning damyghan memleketterining qataryna kiru, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Últtyq damu josparynyng ayasynda úsynylghan reformalardyng kóbisi Kәsipkerlik, Budjettik jәne Salyq kodeksi siyaqty zannamalyq aktilerge ózgerister engizudi qajet etetinin eskere otyryp, Memleket basshysy Ýkimetting Parlamentpen konstruktivti júmys isteui qajet ekenin atap ótti.

– Deputattyq korpus Últtyq jospardyng tabysty jýzege asuy ýshin barlyq qajetti zannamalyq bazany qamtamasyz etuge tiyis, – dedi Preziydent.

Búdan keyin jiynda Memlekettik basqarudy damtudyng 2030 jylgha deyingi tújyrymdamasynyng jobasy qarastyryldy.

Tújyrymdamanyng jýzege asyryluy әkimshilik-baqylaugha baghyttalghan әdisten adam men onyng iygiligi basty qúndylyqtar sanalatyn memleket pen halyqtyng ózara yqpaldastyq modeline kóshudi qamtamasyz etedi.

Osy qújattyng ayasynda memlekettik apparattyng kәsibiyligin jetildiruge, onyng qogham aldyndaghy eseptiligine, retteushilik sayasatty ilgeriletu mәselelerine, memlekettik qyzmet kórsetuding tiyimdiligin arttyrugha, kvaziymemlekettik sektordy ontaylandyrugha, jergilikti basqaru isin damytugha jәne t.b jol ashylady.

Jalpy, Tújyrymdamada qamtylghan sharalar memlekettik apparattyng tiyimdiligin arttyrugha jәne onyng ashyqtyghyna yqpal etedi. Búl memlekettik basqaru institutyna degen senim dengeyin kóteredi.

Tújyrymdamanyng negizgi erejeleri 2025 jylgha deyin iske asyryluy tiyis. Al onyng negizgi qaghidalary biyl oryndalady.

Qasym-Jomart Toqaev atalghan qújat qogham talabyna say keledi jәne halyqtyng túrmys sapasyn jaqsartugha baghyttalghan auqymdy әri manyzdy ózgeristerdi qamtidy dep sanaydy. Osyghan oray Preziydent Ýkimetke tiyisti resurstardy bóle otyryp, egjey-tegjeyli saralanghan Is-qimyldar josparyn qabyldaudy tapsyrdy.

Sonymen qatar 2021-2025 jyldargha arnalghan jekeshelendiru josparynyng jobasy úsynyldy.

Memleket basshysynyng búghan deyin bergen tapsyrmasyna sәikes, tolyqtay nemese jartylay jeke bәsekelestik sektorgha ótetin úiymdardyng sany 176-dan 736-gha deyin úlghaydy.

Bәsekelestik ortagha 5 trillion tenge kólemindegi aktivterding berilui memleketting ekonomikagha aralasuyn 14 payyzgha deyin qysqartugha mýmkindik beredi. Osyghan oray strategiyalyq investorlar tartylyp, shaghyn jәne orta biznesting jekeshelendiriletin kompaniyalardyng qyzmetine qoljetimdiligi saqtalady jәne keneyedi.

Memleketting ekonomikadaghy ýlesin azaytu júmystary ayasynda Qasym-Jomart Toqaev atalghan mәselege egjey-tegjeyli toqtaldy.

Preziydent aldynghy jekeshelendiru kezindegi nysandardyng basym bóligi birshama keyinge shegerilgen nemese mýlde alynyp tastalghan tәjiriybeni eske saldy.

– Júmystyng jospar boyynsha jýrui asa manyzdy. Búl túrghyda Ýkimetting ústanymy qatang boluy qajet. Jekeshelendiruding sony jeke monopoliyalardyng payda boluyna әkep soqtyrmauy kerek. Onday jaghday qoghamnyng narazylyghyn tudyrady. Jekeshelendiru ýderisi kezinde ashyqtyq pen әdildikti qamtamasyz etu qajet, – dedi Memleket basshysy.

Osy rette Preziydent Ýkimetke nysandardy satugha qoghamdyq monitoring jýrgizuding tetikterin әzirleudi tapsyrdy.

Sonymen qatar Memleket basshysy IPO qúraldaryn meyilinshe keng paydalanudyng qajettigin aita kelip, jekeshelendiru mәselesinde búl tetikke basymdyq berudi atap ótti.

– «Halyqtyq IPO» baghdarlamasyn qayta janghyrtyp, aksiyalardy, eng aldymen, jeke túlghalargha, yaghni, Qazaqstan azamattaryna satu kerek. Elimizding әrbir azamatynda últtyq baylyqtyng bir bóligin iyelenu mýmkindigi boluy qajet, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Jiynda Preziydentting tapsyrmasyna sәikes әzirlengen jedel sharalar toptamasy talqylandy.

Atalghan sharalar shaghyn jәne orta biznes subektileri ýshin tólem tetigin jenildetu jәne enbekaqy qoryna salyq jýktemesin azaytu, jana óndiris kompaniyalary ýshin QQS boyynsha mólsherlemelerdi 70 payyzgha tómendetu, «Biznesting jol kartasy» subsidiyalau baghdarlamasyna mikroqarjy úiymdaryn qosu jәne basqa da joldar arqyly ekonomikanyng sapaly әri túraqty damuyn qamtamasyz etuge baghyttalghan.

Zanmen bekitkennen keyin búl normalar osy jyldyng 1 shildesinen bastap jýzege asyryluy tiyis.

Qasym-Jomart Toqaev últtyq sanaqty úiymdastyru mәselesin aita kele, halyq sanaghy túrghyndardyng naqty sanyn, onyng jas jәne genderlik qúramyn, urbanizasiya dengeyin, tabys kólemi men basqa da manyzdy taldau derekterdi anyqtap, tekserilgen әri dәiekti basqarushylyq sheshimder qabyldaugha mýmkindik beretin atap ótti.

Preziydent atalghan sharadan meyilinshe mol maghlúmat alu ýshin saualnamanyng mazmúnyna kónil bólu qajet ekenin aitty. Búl rette Memleket basshysy azamattargha asa kóp saual qoymaudy jәne sanaqty ótkizuding ontayly joldaryn paydalanudy, onyng ishinde, pandemiyanyng taraluyna jol bermeuge baylanysty shekteulerdi eskere otyryp, sifrlyq tehnologiyalardy keng qoldanghan jón dep sanaydy.

Qasym-Jomart Toqaev Ýkimetke Premier-Ministrding birinshi orynbasarynyng tóraghalyghymen arnayy júmys tobyn qúrudy tapsyrdy. Atalghan top úiymdastyru jәne negizgi mәselelerdi sheshumen, sonday-aq, dayyndyq júmystaryn ýilestirip, ony iske asyrumen ainalysady.

Últtyq sanaq osy jyldyng qazan aiynda ótkizilip, al 2022 jyldyng ortasyna qaray Ýkimet naqty mәlimetterdi jariyalauy tiyis.

Abai.kz