Preziydent Toqaev «Kaspy bank» basshylarymen kezdesip, sifrlandyru men qolma-qol aqshasyz tólemderdi damytu turaly mәseleni talqylapty.

Sóz joq, kezdesude biylik bastama kóterip otyrghan bir mәsele talqylanghany sózsiz. Ol - qolma-qol tólemderden salyq jinau mehanizmin engizu. «Kaspy bank» osy baghyttyng sózsiz liyderi bop otyr emes pe?

Bir nәrse anyq: tiynyn sanap, onsyz da biylikti atargha oq taba almay otyrghan halyqtyng tólemine salyq salyp, ashulandyrugha bolmaydy. Biylik budjetti tolyqtyrghysy keletini týsinikti. Biraq ol qolma-qol aqsha tólep, kýnin kórip jatqan qarapayym halyqtyng qaltasyna qol salu arqyly jýzege aspauy tiyis! Kerek bolsa, paydaly qazbalardy satyp, bayyp jatqan oligarhtargha salynatyn salyqty kóbeytsin. Sheteldegi ofshorlardaghy qarjyny qaytarsyn!

Biylik salyq jeke adamdargha salynbaydy, bizneske salynady dep jatyr. Biraq bizneske salynghan qosymsha salyq erteng avtomatty týrde bagha men qyzmetting kóteriluine alyp kelmey me? Ol da qarapayym halyqqa qosymsha soqqy bolmay ma?!

Bir ghana súraq.

Ekonomikany, jalpy ómirimizdi sifrlandyrugha mindetti memlekettik organdar osy kýnge deyin ne bitirdi sonda?!

Jyl sayyn qyruar qarjy júmsalady. Tútastay bir ministrlik jәne basqa da memlekettik jәne kvaziymemlekettik qúrylymdardy ústap túrugha aqsha bólinedi. Budjet esebinen qomaqty qarjy qajet etetin sifrlandyru baghdarlamalary qabyldanady.

Osynshama aqsha júmsalghan ol qúrylymdar qolma-qol aqshasyz tólemderdi damytuda bir jeke bankting shanyna ilese qaldy.

Bәlkim, sifrlandyru jónindegi memlekettik sayasatty týbegeyli qayta qarau kerek shyghar?

Týiin. Áriyne, jeke menshik, jeke bastama, jeke jobalar kerek-aq. Sonymen birge memleket qauipsizdigine tikeley qatysty strategiyalyq salalardy sifrlandyruda memleket ózining baqylau funksiyalarynan qol ýzbeu kerek dep oilaymyn.

Ámirjan Qosan

Abai.kz