Býgin Jer reformasy jónindegi komissiyanyng birinshi otyrysynda Auyl sharuashylyghy ministri Saparhan Omarov Jer kodeksining jekelegen baptarynyng qoldanysyna moratoriy engiziluine baylanysty atqarylatyn júmystardy aitty. 

«Endi, Jer komissiyasynyng býgingi otyrysynyng kýn tәrtibine kóshsek. Ózderinizge belgili, 2016 jyly Memleket basshysynyng Jarlyghymen Jer kodeksining jekelegen baptarynyng qoldanysyna moratoriy engizilgen bolatyn. Búl moratoriy 2021 jylghy 31 jeltoqsanda ayaqtalady», - dep eske saldy ministr.

Engizilgen moratoriyde mynaday shekteuler kózdelgen:

- sheteldikterge, azamattyghy joq adamdargha, sheteldik zandy túlghalargha auyl sharuashylyghy jerlerin jaldau qúqyghyn beruge tyiym salu;

- jarghylyq kapitalynda sheteldik qatysu ýlesi bar birlesken kәsiporyndargha auyl sharuashylyghy jerlerin jeke menshikke satugha jәne jalgha beruge tyiym salu; - qazaqstandyqtargha auyl sharuashylyghy jerlerine arnalghan jekemenshik qúqyghyn beruge tyiym salu;

- auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jerlerdi jaldau qúqyghyn memleketten satyp almay iyelikten shygharugha tyiym salu.

«Sheteldikter boyynsha moratoriy normalaryna keler bolsaq, Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Qasymjomart Kemelúly Toqaev 2021 jylghy 25 aqpanda Últtyq qoghamdyq senim kenesining besinshi otyrysynda búl jóninde týpkilikti sayasy sheshim qabyldady. Atap aitqanda, Memleket basshysy auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jerler jeke menshikke satylmaydy jәne sheteldikterge, azamattyghy joq adamdargha, sheteldik zandy túlghalargha, Qazaqstan Respublikasynyng sheteldik qatysatyn zandy túlghalaryna, halyqaralyq úiymdargha, halyqaralyq qatysu ýlesi bar ghylymy ortalyqtargha, sonday-aq qandastargha jalgha berilmeydi dep sheshti. Shúghyl týrde tiyisti zang jobasy әzirlenip, Parlament Mәjilisine arnayy Joldaumen engizildi, qazirgi uaqytta ol júmys toptarynda qaralu satysynda», - dedi S. Omarov.

«Endi moratoriyding keybir mәseleleri ghana sheshilmegen kýide túr, búlar – auyl sharuashylyghy jerlerin jalgha alu qúqyghyn alyp tastay otyryp, qazaqstandyqtargha jekemenshikke beru, sonday-aq jer paydalanushylardyng auyl sharuashylyghy jerlerin memleketten satyp almay úzaq merzimdi jaldau qúqyghyn iyelikten shygharuy mәseleleri. Qazaqstandyqtar ýshin jeke menshik mәselesining tarihyna qysqasha toqtalyp óteyin. Auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jerlerge jeke menshik qúqyghy 2003 jyldan bastap zannama jýzinde bekitilip berilip, auyl sharuashylyghy jerin ne jeke menshikke satyp alugha ne 49 jylgha deyin úzaq merzimdi jalgha alugha mýmkindik berildi. 2015 jyly Jer kodeksine ózgerister engizildi, onyng ayasynda qazaqstandyqtargha auyl sharuashylyghy jerlerin 49 jylgha deyin jalgha beru mýmkindigi alyp tastaldy. Jana ózgeris auyl sharuashylyghy jerlerin qazaqstandyqtargha jekemenshik qúqyghymen ghana berudi kózdedi. Búl ýshin júmys istep túrghan jer paydalanushylar memleketten auyl sharuashylyghy jerlerin kadastrlyq qúnynyng 50%-y mólsherindegi jenildikpen birjolghy tólemmen nemese jerding tolyq qúnyn 10 jyl boyy bólip tóleu shartymen jekemenshikke satyp alugha mindetti boldy. Auyl sharuashylyghy jerlerin jaldau qúqyghyn memleketten satyp almay iyelikten shygharu mýmkindigine keler bolsaq, búl týzetu de 2015 jyly engizilgen bolatyn. Búl týzetulerge 2016 jyly Memleket basshysynyng Jarlyghymen moratoriy engizilip, tiyisti Zang qabyldandy. Jer komissiyasynyng otyrystary ayasynda jogharyda atalghan mәseleler boyynsha týpkilikti sheshim qabyldau úsynylady», - dedi ministr.

Abai.kz