Beysenbi, 28 Nauryz 2024
4075 6 pikir 22 Sәuir, 2021 saghat 13:23

Putinning joldauy, halyqtyng «qoldauy»

2021 jyldyn  21 sәuiri Resey tarihynda Putinning joldauy men Navalinyy jaqtastarynyng auqymdy narazylyq aksiyasyn úiymdastyruymen qaldy. Putinning Federaldyq kenes aldyndaghy joldauy 1 saghat 18 minutqa sozyldy. Onda Putin eldegi әleumettik jaghdaygha, syrtqy sayasat pen pandemiyamen kýreske nazar audardy.

«Býgingi kýni demografiya boyynsha jaghdayymyz óte kýrdeli. Ókinishke oray, shyndyq osynday. Búl shyndyqty moyyndap, sol baghytta júmys isteuimiz kerek.  Bizding strategiyamyz halyqtyng ósimi qalypty dengeyge jetip, 2030 jyly ortasha jasymyz 78 jasqa deyin jetui tiyis», - dedi Resey basshysy.

Reseyde 2020 jyly ólim kórsetkishi tuu kórsetkishi men kóship kelgenderding sanyn qosqannan eki ese kóp dengeyge jetken. Múny demografiyada «qara qúrdym» dep ataydy. Resey 1990 jyldan beri demografiyalyq qara qúrdymda kele jatyr. Demograftardyng mәlimetinshe, Resey halqynyng sany enbek migranttarynyng sanymen saqtalyp túr. Al tuu kórsetkishi Kavkaz aimaghy men islam dinin ústanushylar arasynda slavyan halyqtarynan ýsh esege joghary. Demek Putin demografiyalyq ósimge qatysty oiy eng aldymen slavyan halyqtarynyng ósimine qarata aitylghany anyq.

Putin balalardy qoldaugha kóp kónil bólude. Ony búghan deyin «Ana kapitalyn» arttyrudan-aq, týsinuge bolady. Keshegi joldauynda da balalargha qatysty ózgerister engizgenin aitty. «Ákesi nemese anasy ghana bala ósirip otyrghan otbasylardy qoldauymyz kerek. Sondyqtan, sonday otbasynda ósip kele jatqan 8-16 jastaghy balalargha 1 shildeden bastap arnayy jәrdemaqa tólenetin bolady. Onyng kólemi aiyna 5650 rublidi qúraydy», - dedi ol. Putin balalardy mektepke dayyndau ýshin memleket 2021 jyly bir rettik jәrdemaqy beretinin aitty. Onyng kólemi 10 myng rubli bolmaq. Búl bizding aqshagha shaqqanda 56 myng tengeni qúraydy. Bir rettik jәrdemaqyny 17 mln balanyng aluyna mýmkindik jasalatyn boldy. Balalardy qoldau sayasy arenada ýlken sayasy tehnologiyanyng biri bolyp tabylady. Putin búl әdisti songhy jyldary jii qoldanyp keledi. 2021 jyldyng Jana jylynda Reseydegi әr balagha syilyq retinde 5 myng rubliden taratyp shyqqany bar. Búl da sayasat.

Ádettegidey Putin syrtqy sayasatty da aita ketti. Sózderi búl túrghydan naqty qadamdargha emes, emosiyagha toly boldy. Onyng sózderinen ishki auditoriyagha baghyttalghanyn angharu qiyn emes. «Biz әlemdik qauymdastyqtyng barlyq qatysushylarymen jaqsy qatynas ústanghymyz keledi. Alayda biz shynayy túrghydan ne bolyp jatqanyn kórip otyrmyz. Reseydi esh sebepsiz anda da, múnda da kinәlap, soqtyghyp jatyr. Olardyng manynda Sherhannyng manyna jinalghan Tabaky syndy «shakaldar» qaptap jýr. Tura Kiplingting ertegisindegidey, basshysyna jaghynu ýshin ózgeni kinәlap jatyr. Kipling úly jazushy bolghan», - dedi Putiyn. Jalpy Kiplingti Putin syrtqy sayasatty jәne ishki narazylyq aksiyalaryn sipattau ýshin jii qoldanady. 2011 jyly Memlekettik Duma saylauynan keyin bolghan narazylyq aksiyalaryn sipattau barysynda da Kiplingting sózderin qoldanghan bolatyn. Putin Reseyding qysymgha kónbeytinin, sebepsiz soqtyqqandardy ókindiretin de aita ketti.

Osylaysha Putinning joldauy ayaqtaldy. Joldaudy halyqtyng «qoldauy» da erekshe boldy. Myndaghan Navalinyy jaqtastary Qiyr Shyghystan Peterburgke deyingi aralyqta «Putin úry», «Putinsiz Resey» úrandarymen joldaugha óz «qoldaularyn» bildirdi. Jalpy Resey boyynsha ondaghan myng adam narazylyq aksiyalaryna shyqty. Rekordty Mәskeu men Peterburg qalalary kórsetti. Narazylyq aksiyasyn úiymdastyryp, Navalinyigha bostandyq súraghandar aksiyany aldaghy tanda jalghastyratynyn, kýn jylyghanda alangha toptasyp, shatyr qúratynyn jetkizdi. 21 sәuir Resey ýshin osylay ótti.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz

 

6 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3522