Ana tilimizding janashyry, belsendi Quat Ahmetov elimizding birneshe qalasynda memlekettik tilding hal-jaghdayyn anyqtaudy múrat etken «til patruli» degen sharany ótkizgennen keyin kórshimiz jerden jeti qoyan tapqanday, bayaghy sol pәle izdegen úlyderjavalyq shovinizm auruyna basyp, «Oybay, Qazaqstanda orys tildilerdi qudaldap jatyr» dep, Qazaqstannan búl «beybastyqty» dereu tyydy qatang talap etti. 

Obaly ne, bizding biylik te múny saghyzday sozbay, jedeldete ýn qatty. Elimizding Preziydenti әkimshiligining birinshi orynbasary Dәuren Abaev myrza salghannan-aq, múny «ýngirlik últshyldyqqa» baghalap, olar zangha sәikes jauapqa tartylatyndyghyn aiday әlemge jar saldy.

Áriyne, múny diplomatiyalyq dәstýrmen «ókinishke qaray, qay elde de kezdesip qalatyn «túrmystyq últshylydyq», biz múny jauapsyz qaldyrmaymyz» dep, sypayy ghana jauap beruine bolar edi. Amal ne, «bolary boldy, boyauy sindi». Endi ait ne, aitap ne, toy ótken son, danghyra.

Al endi biz bolsaq, «aqtalyp boldyq, qanaghattanatyn jauabyn berdik, osymen mәsele tynghan bolar» dep oiladyq. Onyng ýstine Reseyding de Syrtqy ister ministrligi bizding óz «kemshiligimizdi» moyyndaghanymyzgha «ýlken qanaghattylyq» tanytypty.

Kim bolsa, soghan sengish halyq emespiz be, qay elde de kezdesip qalatyn múnday úsaq-týiek dýniyege nýkte qoyylghan shyghar degen oiymyz mýldem qate bolyp shyqty. Reseyding shovinsteri búl taqyrypty ýlken bir nauqangha ainaldyryp, Qazaqstandy taghy bir núqyp qaludy maqsat tútqan synayly.

Ótkende You Tube-ta Romanov degen bloger osy taqyrypty jerine jetkenshe qauzap, «Qazaqstandy taza últshyldar mekeni, onda orys tildilerding qúqyghy ýnemi búzylady» degen sarynda baybalamgha salyp, bir dýrliktirdi.

Jә, múny qatardaghy bir hayp qúmar blogerding kezekti bir sandyraghy degenge sayalyq. Alayda mәselening ýlkeni alda eken. Edi búghan atynan at ýrketin myqty bir qauymdar qosylypty. Jaqynda ghana naqtyraq aitqanda, kýni keshe ghana yaghny 23 tamyzda «RT na russkom» degen arnasynda Resey ofiyserleri Qazaqstan Respublikasynyng preziydenti Qasym-Jomart Toqaevqa, ýndeu jariyalap, Qazaqstandaghy orystildi azamattargha shabuyl jasaghan kinәlilerdi jauapqa tartugha shaqyrypty.  (Orysshasy tipti qatang estiledi. «Ofiysery Rossii» obratilisi k preziydentu Kazahstana Kasymu-Jomartu Tokaevu s prosiboy privlechi k otvetstvennosty vinovnyh v napadeniyah na russkoyazychnyh grajdan respublikiy).

Búl ýndeude «Resey ofiyserleri» qoghamy prezidiumynyng tóraghasy, Resey batyry Sergey Lipovoy degenning TASS agenttigine: «Keyingi kezderi birqatar BAQ pen qogham ishinde Qazaqstandaghy orystildi azamattargha shabuyl jasau men úryp-soghu sekildi shekten shyqqan birneshe jaghdaydy qyzu talqylauda. Jәbirlenushiler men kuәladrdyng aituynsha múnday qylmystar últtyq jәne diny negizde jasalghan» dep, eshbir dәlelsiz, eshbir faktisiz ýzildi-kesildi týiin jasaydy. Jәne osy arandatushylyq sózderin anau-mynau emes, Preziydentting ózine joldaydy. Demek, ózderin qatardaghy qogham emes, Reseyding kýsh-quaty asyp-tasqan qaruly kýshterining qataryna qosatyn sekildi. Sirә, olar ýshin qazirgi tanda Dýniyejýzin dýrliktirip jatqan Aughanstandaghy tәlibter emes, Resey ýshin asa qauipti jau bizding eldegi aty-jóni belgisiz fashisterge bergisiz «últshyldarymyz» sekildi.

Endi búdan keyin múny tәuelsiz elimizge janadan bir qauip tónip kele jatqandyghynyng aiqyn belgisi demeske laj joq.

Jaybergen Bolatov

Abai.kz