• Qaz-qalpynda

Ótken júmanyng dýisenbisinde Múhtar Tayjan, Ómirzaq Aqjigit, Geroyhan Qystaubaev ýsheui el ishin aralap, júrttyng jaghdayyn kózderimen kórip, halyqtyng ne oilap, ne kýide otyrghanyn bilmek maqsatynda jolgha shyqqanyn habarlaghan edik(http://old.abai.kz/content/omirzak-akzhigit-kazakiya-kaganaty-kazak-respubikasy-ylttyk-memleket).
Osy sapardyng aqparattyq demeushisi boludy azamattargha aityp edik, olar quana qúp aldy. Sonymen, abai.kz portaly auyl-aymaqty aralap jýrgen azamattardyng kórgen-bilgenin qaz-qalpynda jariyalap otyrady.
Aghayynnyng shyn halin bilginiz kelse, abai.kz ti qaray jýriniz!.

«Abay-aqpart»

Bizding ótken aptada elimizding ónirlerin aralap shyghugha bet alghan saparymyzdyng birinshi ayadamasy Jambyl oblysy, Merki audanyndaghy «Merki» asyl túqymdy mal zauyty aksionerlik qoghamy boldy. Sebebi, osy zauyt ornalasqan auylda kóp jyl mektep diyrektory bolyp júmys istep, byltyr zeynetkerlikke shyqqan, osy elding abyroyly azamatynyng biri Núrjan Júmanov aqsaqaldan bata alghymyz keldi. Onyng ýstine bizding keletinimizdi aghaydan estigen auyl aghalary bizben kezdespek niyet bidiripti. Oghan biz quana kelistik. Kezdesu «Aq ermen» auyldyq okrugining әkimi Óser Ábenovting kabiynetinde ótti.

• Qaz-qalpynda

Ótken júmanyng dýisenbisinde Múhtar Tayjan, Ómirzaq Aqjigit, Geroyhan Qystaubaev ýsheui el ishin aralap, júrttyng jaghdayyn kózderimen kórip, halyqtyng ne oilap, ne kýide otyrghanyn bilmek maqsatynda jolgha shyqqanyn habarlaghan edik(http://old.abai.kz/content/omirzak-akzhigit-kazakiya-kaganaty-kazak-respubikasy-ylttyk-memleket).
Osy sapardyng aqparattyq demeushisi boludy azamattargha aityp edik, olar quana qúp aldy. Sonymen, abai.kz portaly auyl-aymaqty aralap jýrgen azamattardyng kórgen-bilgenin qaz-qalpynda jariyalap otyrady.
Aghayynnyng shyn halin bilginiz kelse, abai.kz ti qaray jýriniz!.

«Abay-aqpart»

Bizding ótken aptada elimizding ónirlerin aralap shyghugha bet alghan saparymyzdyng birinshi ayadamasy Jambyl oblysy, Merki audanyndaghy «Merki» asyl túqymdy mal zauyty aksionerlik qoghamy boldy. Sebebi, osy zauyt ornalasqan auylda kóp jyl mektep diyrektory bolyp júmys istep, byltyr zeynetkerlikke shyqqan, osy elding abyroyly azamatynyng biri Núrjan Júmanov aqsaqaldan bata alghymyz keldi. Onyng ýstine bizding keletinimizdi aghaydan estigen auyl aghalary bizben kezdespek niyet bidiripti. Oghan biz quana kelistik. Kezdesu «Aq ermen» auyldyq okrugining әkimi Óser Ábenovting kabiynetinde ótti.

Estigen әngimemizden son, sәl-pәl әsirelep aitar bolsaq, eki-ýsh kýn boyy es jiya amay jýrdik. Nege? Sebebi, auyldaghy, dәliregi ainala shoghyrlana ornalasqan shaghyn Altyn aryq, Aq ermen, Aqkóz (1916 jylghy kóterilis batyry Aqkózding atyn alghan) jәne Kentay aulyndaghy jalghyz memlekettik kәsiporyn, aty atalghan «Merki» AQ-nyng preziydenti 20(!) jyldan beri aksionerlerine bilgenin istep kele jatqan kórinedi. Býgingi tanda N.Nazarbaev bir kezdegi asyra silteushilikting zardabyn joyyp, qatelikti týzetu maqsatynda «irileninder» dep úran tastap jatqanda, asyl túqymdy mal zauyty bolghany sebepti jekeshelendirilmey qalghan kәsiporyn aksionerleri «biz de basqalar sekildi jeke menshik bolyp ómir sýre almay otyrmyz» dep ah úruda. Óitkeni, AQ preziydenti Dýisenhan Sadyrovtyng «aq degeni alghys, qara degeni» qarghys kórinedi. Qaramaghyndaghy halyqty «ayt!» dep aidap, «qayt!» dep qayyrady eken. Beynelep aitqanda, adamdardy da malgha ainaldyryp jibergen.

Biraq, mal ekesh mal da ólerinde túyaghyn serpip qalugha tyrysady ghoy. Búl auyl adamdary da birneshe ret «kýnde ólgenshe bir-aq óleyik» dep túyaq serpip kóripti. Birinshisinde osyndan biraz jyl búryn 200-ge tarta aksioner «kezekten jinalys ótkizip, basqa preziydent saylap alayyq» dep uaghdalasqan eken. Sadyrov jinalys bolar kýnning aldyndaghy týnde bas mamandaryn eldi qorqytyp-ýrkituge jiberip, ertenine «jinalysqa kelemiz» dep batalasqandar keluge bata almay qalypty.

Byltyr kýzde, Manghystau múnayshylarynan ýlgi alghan jergilikti halyq «kishi Janaózen» jasamaqshy bolyp, 15 kýn boyy júmysqa shyqpay, qogham kensesining aldyna kelip otyryp alady. Otyryp alghanynan ne payda, audany bar, auyly bar, biylik basshylary olardyng mún-zaryna qúlaq aspaq bylay túrsyn, prokuroryn, sotyn, polisiyasyn ertip kelip, jiylghan júrtty tikeley qorqytady. Sot tipti «sender osy jerde 300 adam otyrghan song batyrsyndar, mening kabiynetime jeke-jeke kelindershi, kórseter edim» degenge deyin barghan kórinedi. Aqsaqaldar «әi, sonyng aty kim edi, Serimov pe edi, biraq, ol basqa jaqqa auysyp ketti ghoy» desip otyrdy. 37-jyl emes dep kórinizshi múny.

Kezdesude sóz alghan, auyl okrugindegi Ardagerler kenesining tóraghasy Joyqynbek Núrlanov aqsaqal:

«Men sol jiyngha qatysqanmyn. Dauysqa salayyq ta basqa adamdy saylayyq dep úsynys aitpaqshy bolghanymda maghan sóz bermey qoydy» dedi. «Ornynyzda otyryp bolsa da aiqaylamadynyz ba» degenimizde, «solay boldy endi, aita almadym ghoy...» dep kýmiljidi. Sol bir sheshushi sәtte aqsaqaldyng isi atyna say bola almay qalghany ókinishti.

Biraq, ol kisi bylay dedi: «Bizding myna aldymyzda otyrghan әkim inimizding qolynda eshqanday biylik joq. Auyl әkiminde eshqashan biylik bolyp kórgen de emes. Ózining esep-shoty da joq ókimette qanday biylik bolushy edi?! Al, biz bәrimiz jamandaytyn kenes ókimeti kezinde osyndaghy auyl sovette 24 deputat bolatyn. Qanday myqty sovhoz, zauyt diyrektory bolsyn, sol deputattar aldynda  3 aida bir ret esep beretin. Mine, auyldaghy óz ókilderine ókilettik bermey otyrghan ókimetting basty kinәsi búl. Memleket boyynsha sheshiletin mәsele!»

Óte dúrys aitady. Jәne dәl osy әngime әkimdik jýie qúrylghaly beri aitylyp keledi. Bir týbegeyli ózgeristi auyldaghy halyq kóretin kez bola ma, joq әlde osylay qúr sózdi estumen ómirleri óte me?

Taugha jaqyn jer bolghandyqtan auyl many suly da, nuly da. Biraq, preziydent Sadyrov su bergisi kelmeytin auyldyng maly men ogorodynyng isherge suy joq. Shalshyq su ishken maly ólip jatsa, egistik jeri egilmey qurap túrghan kórinedi. Tipti bidaydy oryp alghan kezde preziydent sabandy da halyqqa beruding ornyna egiske shashtyryp jiberipti...

Bizden kómek súraghan auyl aqsaqaldaryna «qolymyzdan kelgenin ayanbaymyz, biraq, naghyz kýres biz jazghannan keyin bastalady,  soghan shydaysyzdar ma - jenip shyghasyzdar, shydamaysyzdar ma - osylaysha bar men joqtyng arasynda, qorlyqpen ómirleriniz óte beretin bolady» dedik.

Ár adam, әr auyl, әr aimaq ózi ýshin eng aldymen ózi kýresui kerek qoy. Solay emes pe?!..

«Abay-aqparat»

Suretter Múhtar Tayjannyng Feysbuk әleumettik jelisindegi jeke paraqshasynan alyndy