Senbi, 23 Qarasha 2024
Áne, kórding be? 5641 24 pikir 22 Qarasha, 2021 saghat 19:03

Maminning «qaharmandar» otryady hәm ataqqúmarlyq auruy

Biyl Qazaqstan Tәuelsizdigine 30 jyl. Dóngelek data. Ghasyrlar boyy birese patshalyq Reseydin, birese Kenestik Reseyding bodanynda ruhy janshylyp, últtyq bet-әlpetinen týp-týgel airyludyng az-aq aldyna jetkende, qoldan asharshylyq úiymdastyryp, repressiya jýrgizip milliondaghan qazaqty qasaqana qyryp salghan qandy jýie, qyzyl kisennen qútylyp shyqqanymyzgha túp-turaly 30 jyl. Aqyly býtin, esi dúrys, sanasy oyau әrbir qazaq ýshin Tәuelsizdik kýni – eng qasiyetti, eng úlyq kýn! Hosh!

Osy otyz jylda qazaq qanday boldyq? Jetken jetistikterimiz ne, ketken kemshilikterimiz ne? Tәuelsizdikting әr jylyn qorytyndylap otyru mindet, kerek deseniz qajettilik!

Árisin aitpaghanda, 1991 jyldan kýni býginge deyin 13 mәrte Ýkimet basshysy auysypty (1991 jyldyng qazanyna deyin Ýkimet basqarghan Úzaqbay Qaramanovty qosa aitqanda).

Onyng ishinde Sergey Tereshenko, Kәrim Mәsimovter 2 kezek Ýkimet tizgindegen. Qazir Ýkimet basshysy – 56 jastaghy Asqar Mamiyn. 2019 jyldyng 25 aqpanynda taghayyndaldy. Artynsha preziydent saylauy ótip, biylik tizgini Qasym-Jomart Kemelúly Toqaevqa ótken sәtte de, Ýkimetti Mamin basqaryp qala berdi. Mamin Ýkimeti ýnemi qiyndyqtar men kelensizdikterge tap boldy. Ótirik esep pen kózaldaushylyq jasaugha әbden mashyqtanghan Mamin Ýkimetining sansyz olqylyqtarynyng az bóligin әlginde ghana egjey-tegjeyli jazdyq.

«Mamin Ýkimeti qashan dogharysqa ketedi», - dep súradyq. Ýkimet pen Parlamenttegi dәu dәlizderde jurnalisterden ýrkip qashyp, ýnsiz bezetin Maminning ózi tótesinen qoyylghan saualymyzgha til qatyp, jauap bermese de, orynbasary Eraly Toghjanov jauap berdi. «Ýkimet óz isin atqaryp jatyr. Otstavkagha sebep joq», - dedi, sholaq kesip. Oghan da maqúl dedik.

Biyl Tәuelsizdikting 30 jyldyghy. Osyghan oray «QR Tәuelsizdigine 30 jyl» deytin merekelik medali әzirlenip jatyr. Osynday dóngelek datalarda qap-qabymen merekelik medalder ýlestiru dәstýrge ainalyp ýlgergen. «QR Tәuelsizdigining 10 jyldyghy», «QR Tәuelsizdigining 20 jyldyghy», «QR Tәuelsizdigining 25 jyldyghy» t.b.

Adamzat tarihynda ýnilsek, nebir ataqqúmar, danqqúmar  adamdar  bolghan. Kezinde  KSRO-ny basqarghan Leonid Brejnev orden-medali, ataq-mansapqa ólerdey ghashyq bolghanyn jaqsy bilesizder. Keudesi temir-tersekke tolyp jýretin Brejnev ótirik maqtau, jalghan marapatqa balasha quanyp, mәz bolady eken dep kýletinbiz. Býginde sol  Brejnevtin  ózin  shan  qaptyryp  ketetinder payda boldy. Qayda? Bizding Ýkimette!

Asqar Mamin basshylyq etetin Qazaqstan Ýkimetinde qazir 18 ministr, 2 orynbasar men bir Kense basshysy «Ýkimet qúramy» qatarly sanaqta túr eken. Búl jiyrma bir shendining  keudesindegi temir alqalary Soltýstik Koreyanyng «ardagerlerinen» bir kem emes. Árqaysysy orden taqqan. Árqaysysy «Eren enbek sinirgen». Kil myqtylar. Kil dókeyler. Ózderiniz kórinizder... Marhabat...

Asqar Úzaqpayúly Mamiyn

56 jasta. 2019 jyldyng aqpanynan beri Ýkimet basshysy.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

1998 jyl – «Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan),
2006 jyl – «Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
2008 jyl – «Astanagha 10 jyl» merekelik medali (Qazaqstan),
2010 jyl – «3 dәrejeli әulie knyaz Danila Moskovskiy» ordeni (Resey, OPSh),
2011 jyl – «2 dәrejeli Barys» ordeni (Qazaqstan),
2011 jyl – «Astananyng Qúrmetti azamaty» ataghy (Qazaqstan),
2012 jyl – «Qúrmetti temirjolshy» ataghy (Qazaqstan),
2013 jyl – «Qúrmetti qúrylysshy» ataghy (Qazaqstan),
2013 jyl – «Qúrmetti Legion» ordeni (Fransiya),
2013 jyl – «Grand-ofser» kresti (Latviya),
2014 jyl – «Azamattyq enbegi ýshin Ýlken Krest» ordeni (Ispaniya),
2017 jyl – «Dostyq» ordeni (Ózbekstan),
2018 jyl – «Astanagha 20 jyl» merekelik medali (Qazaqstan),
2019 jyl – «EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin» medali (EAEO),
2020 jyl – «Núrsúltan Nazarbaev» ordeni (Qazaqstan),
2021 jyl – «Dostyq» ordeni (Resey).

Álihan Ashanúly Smayylov

48 jasta. 2019 jyldyng aqpanynan beri Ýkimet basshysynyng birinshi orynbasary.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«QR Tәuelsizdigine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 25 jyl» merekelik medali (Qazaqstan),
«Parasat» ordeni (Qazaqstan, 2020 jyl),
«Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan),
«EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin 2 dәrejeli» medali (EAEO).

Roman Vasilievich Sklyar

50-de. 2019 jyldyng qyrkýieginen beri Ýkimet basshysynyng orynbasary.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2008 jyl – «Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
2010 jyl – «Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
2011 jyl – «QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2017 jyl – «Parasat» ordeni (Qazaqstan).

Eraly Lúqpanúly Toghjanov

58-de. 2020 jyldyng aqpanynan beri Ýkimet basshysynyng orynbasary.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2001 jyl – «QR Tәuelsizdigine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
2007 jyl – «Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan),
2011 jyl – «QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2018 jyl – «Parasat» ordeni (Qazaqstan),
? – «2 dәrejeli Dostyq» ordeni (Qazaqstan),
«Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan).

Múhtar Beskenúly Tileuberdi

53-te. 2019 jyldyng qyrkýieginen beri QR Syrtqy ister ministri. QR Ýkimet basshysynyng orynbasary.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan),
«Parasat» ordeni (Qazaqstan).

Ghalymjan Telmanúly Qoyshybaev

53-te. 2019 jyldyng nauryzynan beri QR Premier-ministri Kensesining basshysy.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«QR Konstitusityasyna 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
«Parasat» ordeni (Qazaqstan),
«Qúrmet Kresti» ordeni (Latviya).

Múrat Kәribayúly Bektanov

56-da. 2021 jyldyng tamyzynan beri QR Qorghanys ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Qaruly Kýshterine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astana» medali (Qazaqstan),
«Minsiz qyzmeti ýshin» medali (Qazaqstan),
«Minsiz qyzmeti ýshin» medali (Qazaqstan),
«Halyqaralyq әskery dostyqty damytqany ýshin» medali (Qazaqstan),
«2 dәrejeli Danq» ordeni (Qazaqstan).

Erlan Zamanbekúly Túrghymbaev

59-da. 2019 jyldyng aqpanynan beri QR Ishki ister ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

I jәne II dәrejeli «Danq» ordenining tolyq kavaleri,
II dәrejeli «Aybyn» ordenimen,
I dәrejeli «Qaysar» belgisimen,
«Euraziyalyq ekonomikalyq odaqtyng damuyna qosqan ýlesi ýshin» medalimen, mereytoylyq jәne vedomstvolyq medalidarmen nagrattalghan.
Qazaqstan Respublikasy Ishki ister ministrligining enbek sinirgen qyzmetkeri.

Aida Ghalymqyzy Balaeva

47-de. 2020 jyldyng mamyrynan beri QR Aqparat jәne qoghamdyq damu ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2010 jyl – «Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
2016 jyl – «Parasat» ordeni (Qazaqstan),
Odan bólek Qazaqstannyng merekelik medaldary.

Erbol Shyryqpayúly Qarashókeev

44-te. 2021 jyldyng qyrkýieginen bastap QR Auyl sharuashylyq ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi turaly derekter joq.

Marat Baqytjanúly Beketaev

44-te. 2016-2019 jyldar aralyghynda jәne 2021 jyldyng qantarynan beri QR Ádilet ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2011 jyly – «Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
2017 jyly – «Parasat» ordeni (Qazaqstan),
2018 jyly – «Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2020 jyl – «Parlamentaralyq әriptestikti damytugha qosqan ýlesi ýshin» medali (TMD, PA).

Ashat Qanatúly Aymaghambetov

39-da. 2019 jyldyng mausymynan beri QR Bilim jәne ghylym ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi turaly aqparat joq.

Aleksey Vladimirovich Soy

44-te. 2020 jyldyng mausymynan beri QR Densaulyq saqtau ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2019 jyl – «EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin» medali (EAEO).

Serik Jambylúly Shapkenov

42-de. 2021 jyldyng qantarynan beri QR Enbek jәne halyqty әleumettik qoldau ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Qúrmet» ordeni (Qazaqstan).

Beybit Bәkirúly Atamqúlov

57-de. 2019 jyldyng qyrkýieginen beri QR Industriya jәne infraqúrylymdyq damu ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2008 jyl – «Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
2011 jyl – «QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2013 jyl – «Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
2015 jyl – «QR Konstitusiyasyna 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2016 jyl – «QR Tәuelsizdigine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
2018 jyl – «Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2018 jyl – «Parasat» ordeni (Qazaqstan),
2020 jyl – «1 dәrejeli Diplomatiyalyq enbegi ýshin» ordeni (Ontýstik Koreya).

Erúlan Kenjebekúly Jamaubaev

47-de. 2020 jyldyng mamyrynan beri QR Qarjy ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
«QR Últtyq bankining qúrmetti qyzmetkeri» ataghy (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medaly (Qazaqstan),
«Tengege 20 jyl» medaly (Qazaqstan),
«Astanagha 20 jyl» medaly (Qazaqstan),
«Eren enbegi ýshin» medaly (Qazaqstan),
«EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin» medaly (EAEO).

Aqtoty Rahmetollaqyzy Rayymqúlova

57-de. 2019 jyldyng mausymynan beri QR Mәdeniyet jәne sport ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Qazaqstannyng Enbek sinirgen qayratkeri» ataghy (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«Assambleyagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«Qúrmet» ordeni (Qazaqstan).

Baqyt Túrlyhanúly Súltanov

49-da. QR Sauda jәne integrasiya ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2006 jyl – «Qúrmet» ordeni (Qazaqstan),
2006 jyl – «QR Parlamentine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
2008 jyl – «Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
2011 jyl – «QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2012 jyl – «Parasat» ordeni (Qazaqstan),
2014 jyl – «QR Qarjy salasynyng ýzdigi» ataghy (Qazaqstan),
2015 jyl – «QR Konstitusiyasyna 20 jyl» medali (Qazaqstan),
2018 jyl – «Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan).

iriy Viktorovich Iliiyn

53-te. 2020 jyldyng qyrkýieginen beri QR Tótenshe jandaylar ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Assambleyagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«Tótenshe jaghdaylardyn aldyn aluda jәne joyda uzdiq shyqqany ýshin» medali (Qazaqstan),
«QR Polisiyasyna 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Últtyq qauipsizdik qyzmetine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«Qúqyq tәrtibin qamtamasyz etuge qosqan ýlesi ýshin» medali (Qazaqstan),
«Minsiz qyzmeti ýshin» medali (Qazaqstan),
«QR Qaruly Kýshterine 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«Astanagha 20 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Konstitusiyasyna 10 jyl» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
«Qúrmet» ordeni (Qazaqstan).

Áset Armanúly Erghaliyev

35-te. 2021 jyldyng qantarynan beri QR Últtyq ekonomika ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan).

Baghdat Batyrbekúly Musiyn

38-de. 2020 jyldyng qyrkýieginen beri QR Sifrlyq damu, innovasiya jәne aerogharysh ónerkәsibi ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan),
«QR Tәuelsizdigine 20 jyl» medali (Qazqstan).

Serikqaly Amanghaliyúly Brekeshev

49-da. 2021 jyldyng qyrkýieginen beri QR Ekologiya, geologiya jәne tabighy resurstar ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

«EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin» medali (EAEO).

Maghzúm Maratúly Myrzaghaliyev

43-te. 2021 jyldyng qyrkýieginen beri QR Energetika ministri.

Alghan ataq-marapattary, orden-medalderi:

2014 jyl – «Eren enbegi ýshin» medali (Qazaqstan),
2015 jyl – «2 dәrejeli EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin» medali (EAEO),
2016 jyl – «QR Tәuelsizdigine 25 jyl» medali (Qazaqstan),
2019 jyl – «1 dәrejeli EAEO-ny damytugha qosqan ýlesi ýshin» medali (EAEO).

Týiin: Bizding biylikting qazirgi sayasy silueti osy mine.

Jogharyda aittyq. Búl joly da sol dәstýr, sol salt boyynsha 30 jyldyqtyng temir aspasy dayarlanypty. Ony kimder alady? Qújatta anyqtap jazylghan: «Merekelik medalmen Qazaqstan Respublikasy memlekettiligining qalyptasuyna, egemendigining nyghangy men әleumettik-ekonomikalyq damuyna eleuli ýles qosqan Qazaqstan azamattary jәne shetel azamattary nagradtalady». Jón-aq! Otyz jylda el damuyna ýles qosqan el azamattarynyng etken enbekterin elep jatsa qúba-qúp! Alayda, kóbine osy bir bolmashy medalding ózi ataqúmar, atqúmar adamdardyng úsaq saudasyna týsip ketetini ókintedi.Al búl marapatqa layyq pa, joq pa, ol jaghy marapatty ýlestirushilerdi de, oghan ynta-shyntasymen úmtylghandardy da oilandyra qoiy ekitalay...

Eng qyzyghy janaghy otyz jyldyqtyng medalin alghashqylardyng biri bolyp alatyn da jogharydaghy Maminning «qaharmandar» otryady bolatyny dausyz. Al Tәuelsizdikting 30 jyldyghy degen qasiyetti data ataqqúmarlyq auruy asqynghan Qazaqstan biyligindegi az top ýshin keudelerine alqa taghudyng taghy bir mýmkindigi ghana sekildi kórinedi.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

24 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1470
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3246
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5417