Ontýstik Qazaqstan oblysynda jyl sayyn ótkiziletin «Yrys aldy - yntymaq» qoghamdyq forumy biyl Týlkibas audanyndaghy tanghajayyp tau baurayynda jalghasyn tapty. Ózge audandarda, Shymkent qalasynda búl is-shara әdette Nauryz meyramymen astasyp jatatyn. Forumnyng búl joly kesheuildeui kóktemgi su tasqyny saldarynan boldy. Degenmen, iygilikting erte-keshi joq, halyqqa paydaly jiynnyng mәrtebesi әrqashan biyik, nәtiyjesi mol bolmaq.

Jiyngha oblys әkimi A.Myrzahmetov qatysyp, sóz sóiledi.

Biylghy forum «Aqsaqaldardyng abyroy-bedelin kóteru - uaqyt talaby» taqyrybyna negizdeldi. Múnda el ishinde adamgershilik, imandylyq, inabattylyq, mәdeniyettilik, sabyrlylyq, izettilik syndy qasiyetterding ortaymauynda aqsaqaldardyng róli ýlken degen mәn jatyr. Shynynda da últymyzgha tәn asyl qasiyetter býginde tolyq saqtalyp keledi deu qiyn. Sebebi últjandylyq qasiyetterinen alystay bastaghan jandar az emes. Aqsaqaldardyng abyroy-bedeli men yqpalyn qalay kóteremiz? Elding tәlim-tәrbiyesine qariyalardyng septigin qalay tiygizemiz? Osynday ózekti mәseleler ortagha salynghan qoghamdyq forumgha oblys ortalyghynan jәne barlyq audan, qalalardan aqsaqaldar men arnayy delegasiyalar, deputattar, qoghamdyq birlestikterding ókilderi, mekeme basshylary qatysty.

Ontýstik Qazaqstan oblysynda jyl sayyn ótkiziletin «Yrys aldy - yntymaq» qoghamdyq forumy biyl Týlkibas audanyndaghy tanghajayyp tau baurayynda jalghasyn tapty. Ózge audandarda, Shymkent qalasynda búl is-shara әdette Nauryz meyramymen astasyp jatatyn. Forumnyng búl joly kesheuildeui kóktemgi su tasqyny saldarynan boldy. Degenmen, iygilikting erte-keshi joq, halyqqa paydaly jiynnyng mәrtebesi әrqashan biyik, nәtiyjesi mol bolmaq.

Jiyngha oblys әkimi A.Myrzahmetov qatysyp, sóz sóiledi.

Biylghy forum «Aqsaqaldardyng abyroy-bedelin kóteru - uaqyt talaby» taqyrybyna negizdeldi. Múnda el ishinde adamgershilik, imandylyq, inabattylyq, mәdeniyettilik, sabyrlylyq, izettilik syndy qasiyetterding ortaymauynda aqsaqaldardyng róli ýlken degen mәn jatyr. Shynynda da últymyzgha tәn asyl qasiyetter býginde tolyq saqtalyp keledi deu qiyn. Sebebi últjandylyq qasiyetterinen alystay bastaghan jandar az emes. Aqsaqaldardyng abyroy-bedeli men yqpalyn qalay kóteremiz? Elding tәlim-tәrbiyesine qariyalardyng septigin qalay tiygizemiz? Osynday ózekti mәseleler ortagha salynghan qoghamdyq forumgha oblys ortalyghynan jәne barlyq audan, qalalardan aqsaqaldar men arnayy delegasiyalar, deputattar, qoghamdyq birlestikterding ókilderi, mekeme basshylary qatysty.

Jiyndy qoghamdyq forumnyng hatshysy, belgili jazushy Marhabat Bayghút jýrgizdi. Oblys әkimining birinshi orynbasary Berik Ospanov bayandama jasady. Forumnyng taqyryby «Áleumettik janghyrtylu múrattaryna sәikes aqsaqaldyqtyng abyroy-bedelin biyiktetu - uaqyt talaby» ekeni jetkizildi. Ol biyl atqarylghan ong isterdi saralay kele forumnyng maqsatyna toqtaldy. Halyqty enbekke baulyp, jastardy tura jolgha tartuda aqsaqaldyqtyng manyzy zor. Jaryssózge shyqqan kәsipker, oblystyq mәslihattyng deputaty Ábilqasym Dosbolov elimizde túraqtylyq qalyptasyp, memleket damu jolynda kele jatqanyn sóz etti. Ol kisi enbek jolynan ótken, ónegeli ómir sýrgen qazirgi aqsaqaldardyng bedelge layyq ekenin aitady. Degenmen de enbek etu arqyly әleumettik jaghdaydy kóteru jaghyna kenirek toqtaldy. Enbek adamdardy jaqyndastyrady, onyng tәrbiyelik manyzy basym. Á. Dosbolov enbek etkisi keletin azamattargha kәsipker retinde qolayly jaghday jasay alatynyn jetkizdi. Ózining basqaruyndaghy kәsiporynnyng mandayshasyna ýlken әriptermen «Qadamynyz qútty bolsyn!» dep jazyp qoyghanyn aitady. Kәsipker qús fabrikasynyng jabdyqtaryn jasaytyn zauyt ashypty.

Júmyrtqany ashyp shygharatyn jabdyqqa degen súranys joghary. Birqatar audanda kishi qús fabrikalary ashylghan. Kәsipker eki týrli júmysty úsynady. Biri - jabdyqty alyp, júmyrtqadan balapan shygharu, ekinshisi -- ósken balapandy odan әri jetildiru. Osy sharuamen ainalysamyn deushiler bolsa kәsipkerden qoldau kóredi әri enbektenip, ózining әleumettik jaghdayyn jaqsartady. Á. Dosbolov otbasylyq sharuashylyqpen túrmysty týzeude Sayram audanynyng Qarabúlaq auylynyng túrghyndarynan ýlgi alugha shaqyrdy.

Al OQMPIY-ding rektory, pedagogika ghylymdarynyng doktory, professor Onalbay Ayashev Preziydent N. Á. Nazarbaevtyng «Qazaqstannyng әleumettik janghyrtyluy: Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna qaray 20 qadam» atty tújyrymdamalyq maqalasy men býgingi «Yrys aldy -- yntymaq» jiyny uaqytpen ýndesip jatqanyna toqtaldy.  «Býginde júmys istegisi kelmeytin jastar kóp. Olar jaqsy kólik minip, әdemi kiyim kiygisi keledi. Jalqaulyq, kertartpalyq aqsaqaldar arasynda da kezdesedi. Dýniyege, enbekke degen múnday kózqaras pen auytqushylyqty joygha qazirden әreket jasamasaq, sony jaqsylyqqa aparmaydy», -- dedi ol.

Medisina ghylymdarynyng doktory, professor Derbisәli Seksenbaev densaulyqty kýtuding bәrinen de manyzdy ekenin algha tartty. Qarttyqtyng maghynaly, qadirli boluy da, enbektegi jasampazdyq ta birinshi kezekte densaulyqqa baylanysty. Ghalym-dәriger kópshilikti jastargha  aqyl aityp, bilgenin ýiretip otyrudyng әseri ýlken bolatynyn aitty. Jaryssózge shyqqan azamattar óz oilary men tilekterin kópshilikting talqysyna saldy.

Qorytyndy sóz oblys әkimi, «Yrys aldy - yntymaq» qoghamdyq forumynyng tóraghasy Asqar Myrzahmetovke berildi. Ol býgingi taqyryptyng búghan deyingi jiyndarda qozghalghan últ birligi, úrpaq tәrbiyesi mәselelerining jalghasy ekenin eske saldy.

-- IYә, «Yrys aldy - yntymaq» qoghamdyq forumyn qúrdyq. Audan, qalalarda onyng filialdary bar. Ardagerler kenesimen birlesken júmys josparyn bekittik. Degenmen, algha qoyghan maqsat әli tolyq oryndalghan joq. Jiyndarda jaqsy oilar, әdemi sózder aityldy, aitylyp ta keledi. Biraq onyng kóbi sóz jýzinde qalyp jatqan siyaqty. Sózimiz shyndyqqa qanshalyqty sәikes keledi? Mәsele sonda. Eger sózimiz basqa, shyndyq basqa bolsa búl forumnyng qajeti qansha? Mine, osy jaghyn oilanayyq. Ashy da bolsa shyndyqty aitayyn. Kýni keshe «Bekjan» bazarynda bolghan órt neni kórsetti? IYә, 5 mynnan astam adam zardap shekti. Milliondaghan tengening tauary otqa orandy. Onyng artynda adamdardyng taghdyry túr. Múnyng bәri qalpyna keltirilui tiyis. Solay bolady da. Biraq әngime onda emes. Mәsele osy zardap shekken adamdardyng mәdeniyetinde. Tas laqtyryp, shashyn júlyp, baybalamgha salynyp otyr. Olardyng talabyn zansyz demeymin. Biraq talap etuding de mәdeniyeti bar. Dúrys týsininizder, múny mysal retinde aityp otyrmyn. Osynyng ózi qogham men adamnyng qalay ózgergenin kórsetpey me? Bayaghy sabyrly, inabatty, tózimdi qazaq әielderi qayda? «Aynalayyn, sabyr et, qazaq búdan da qiyn nәubetterdi, zúlmat zamandardy bastan ótkizgen. Sonda da sabyr etken» dep basu aitar aqsaqaldarymyz qayda? -- dedi oblys basshysy.

Qasiyetti Ramazan aiynda, úly Abay Qúnanbaevtyng tughan kýninde bas qosqan oblys júrtshylyghy  jan-jaqty oy bólisip, ózar pikir almasty. Jiyn sonynan halyqqa arnalghan Ýndeu qabyldandy. Qoghamdyq forumnyng kópshilikke ong әser etip, ondaghy aitylghan oilar qatysushylardy izgilikke jeteleytini anyq. Al keshke oblys әkimining atynan jiyngha qatysushylargha auyzashar berildi.

«Abay-aqparat»