«Edinisa bolmasa,

Ne bolady ónkey nól».

Abay

Nól turaly qansha dana tolghansa,

Jatyr alda biz kórmegen jol qansha?!

Tausylmaydy ómirbaqi  esebi,

Barlyq sandy týgel sanap bolghansha.

 

Nól degening - qaranghy týn, búldyr kýn,

Osy nólmen milliondardy býldirdim.

Nól degening - jarylmaghan júmyrtqa,

Nól degening - bir ýzigi shynjyrdyn.

 

Búl fәniyden attanghandar baqigha

Myng jasaydy dep aitugha taty ma?!

Nólge úqsaydy tolghan ay da key kezde,

Nólge úqsaydy sausaqtaghy saqina.

 

Nólge úqsaydy qaltandaghy tiyn da,

Aqsha júmsap, qúr qol qalu qiyn ba?!

Tyr jalanash  nólden  bastau  alady

Barlyq malyn, kiyim-keshek, búiym da.

 

Nólden nóldi qanshama alyp kórseniz,

Nólge nóldi qossanyz de eng semiz,

Kemimeydi  nólge nóldi bólseniz,

Kóbeymeydi  nól eshqashan, senseniz.

 

Ózindi ózing ilantsang da senbe dep,

Qiya shyngha shyqqanynda órmelep,

Sol aqiqat búzylady key kezde

Nól sekildi dýniyada dóngelek.

 

Nege kerek  beker keris, ereges,

Nól degening shyn mәninde týk emes.

«Edinisa bolmasa,

Ne bolady ónkey nól».

Abay

Nól turaly qansha dana tolghansa,

Jatyr alda biz kórmegen jol qansha?!

Tausylmaydy ómirbaqi  esebi,

Barlyq sandy týgel sanap bolghansha.

 

Nól degening - qaranghy týn, búldyr kýn,

Osy nólmen milliondardy býldirdim.

Nól degening - jarylmaghan júmyrtqa,

Nól degening - bir ýzigi shynjyrdyn.

 

Búl fәniyden attanghandar baqigha

Myng jasaydy dep aitugha taty ma?!

Nólge úqsaydy tolghan ay da key kezde,

Nólge úqsaydy sausaqtaghy saqina.

 

Nólge úqsaydy qaltandaghy tiyn da,

Aqsha júmsap, qúr qol qalu qiyn ba?!

Tyr jalanash  nólden  bastau  alady

Barlyq malyn, kiyim-keshek, búiym da.

 

Nólden nóldi qanshama alyp kórseniz,

Nólge nóldi qossanyz de eng semiz,

Kemimeydi  nólge nóldi bólseniz,

Kóbeymeydi  nól eshqashan, senseniz.

 

Ózindi ózing ilantsang da senbe dep,

Qiya shyngha shyqqanynda órmelep,

Sol aqiqat búzylady key kezde

Nól sekildi dýniyada dóngelek.

 

Nege kerek  beker keris, ereges,

Nól degening shyn mәninde týk emes.

Bir san qoysan, biraq, onyng aldyna

Boluy anyq naghyz qyrghyn tóbeles.

 

Jaqsylyqqa aparmaydy qúr eges,

Nóldi keyde jeteleydi bir eles.

Ondyqtar bar, jýzdikter bar, myndyq bar,

Yaghni, negizgi san nól emes.

 

Nólsiz, biraq, olardyng esh qúny joq,

Nólsiz tipti ayaq basar týri joq.

Týgi joqqa, yghy joqqa telmirtken

Búl ne ghajap, búl ne degen qúdiret?!

 

Nól degenin, mýmkin, kepken shól bolar,

Nól degening mýmkin, shalqar kól bolar,

Bastaushysy, basqarushy bolsa eger,

Sonda baryp jer qayysqan qol bolar.

Úmyt qalmas nólding orny jyrdaghy,

Nólding múny - elding qamy, jer qamy.

Bir qoldaghy on sausaqta joq nóldi

Mýlde joq dep oilamasang bolghany.

*     *     *

Abay: «Qaynaydy qanyn, ashidy janyn» dese,

Ahmet: «Talauda malyn, qamauda  janyn» , - deydi.

Sodan beri jaghday ózgerdi me?

Orys iship, qayta qúsyp, al tipti

Úighyr biylep, ózbek kiydi barqytty.

Óz jerinde, óz elinde otyryp,

Qazaq jedi toydan qalghan sarqytty.

 

«Bizding qazaq bolady dep kónilshek»,

Artqa tepti, el aldynda kórinsek.

Bosaghada túrghan jetim balagha

Et asatty tórde otyrghan kelimsek.

 

Esil erler tartyp tumay tegine,

Ie bolmay ata-baba jerine,

Kýnning kózin týsirmegen qyzdary

Kelin boldy aspan asty eline.

 

Kinolary orys, kәris, týriktin,

Úmyttyryp qasiyetin ghúryptyn,

Janaózende, shekarada, Shetpede

Orny qaldy kýlge ainalghan bylyqtyn.

 

Nemis bilip qymyzynnyng qyzyghyn,

Shet elge asyp jal-jaya men shújyghyn,

Kiyiz ýiing pana bolyp kezbege,

Úlyn  kórdi jyndy sudyng qyzuyn.

 

Jana qazaq osy túrghan qalpynda

Tәrik qylar últymyzdyng saltyn da.

Kózding jasy kepteledi janargha,

Óksik kelip tireledi alqymgha.

 

 

Kóterip jýr ensendi!

 

 

Ishpek, jemek, kiymek, kýlmek, kónil kótermek, qúshpaq, sýimek, mal jimaq, mansap izdemek, ailaly bolmaq, aldanbastyq - búl nәrselerding de ólsheui bar. Ólsheuinen asyrsa, boghy shyghady.

Abay

 

Ishpek, jemek,

Kýlmek, sýimek - ólsheuli,

Estip, kórmek,

Úiyqtap, jýrmek - ólsheuli.

Sol ólsheuli ghúmyrynda, ei, pendem,

Adal bolyp,

Kóterip jýr ensendi!

 

Osy kýni elding kóbi belsendi,

Belsendining ghúmyry da ólsheuli.

Sol ólsheuli ghúmyrynda, ei, pendem,

Tura jýrip,

Kóterip jýr ensendi!

 

 

 

Zaman-ay!

 

Týlen týrtken,

Atyng ýrikken,

Qaptap ketti jatbauyr.

Beti qalyn,

Juan qaryn

Miner bolsa, atqa auyr.

 

Bir úrty bal,

Bir úrty qan,

Janylghandar tobadan.

Jalghasqan son

Jeng úshynan,

Bas shygharmas jaghadan.

 

Kenes qúrghan

Kil antúrghan,

Kórgen kisi ne deydi?!

Abay aitqan

Boyy búlghan

Keyipkerler kóbeydi.

 

Barmaq basty,

Kóz qystydan

Ayaqasty bolghan kóp.

Jadau-jýdeu,

Kimge  tireu,

Túra  alar ma qorghan bop?!

 

Elding ishi -

Qalyng orman,

Siyrep qalghan sekildi.

Qarghyp ordan,

Shyghar tordan

Siyrek qalghan sekildi.

 

Is jasamay

Birge týk te,

Aldy-artyna qaramay,

Eki ayaqty

Bir etikke

Tyghyp qoyghan zaman-ay!

 

Abay sózin qaytalap...

 

«Arsyz bolmay ataq joq,

Aldamshy bolmay baq qayda?»

Úly Abaydyng sózderi

Shymbayyna batpay ma?!

 

«Ósek, ótirik, maqtanshaq,

Erinshek, beker mal shashpaq»

Bolghannan song boygha shaq,

Jatyr qazaq jambastap.

 

«Qorqaq, nadan, maqtanshaq,

Arsyz, jalqau, súramsaq»

Qazaqpyn dep attan sap,

Jýr jalyqpay úran sap.

 

«Aryz jazghysh, qaskýnem»,

Ataqqúmar, alakóz,

«Nәpsiqúmar, maskýnem»

Tórge shyqqan boldy kez.

 

«Sabyrsyz, arsyz, erinshek,

Kórseqyzar, jalmauyz»,

Danghoy, qyrsyq, kónilshek,

«Áperbaqan, alauyz».

 

Joq sekildi armany,

Sýiek berse qojasy,

Al ózine qalghany

«Beynet, kýiik, yzasy».

Talay jaydy kóz kórdi,

Týstim su men otqa da...

Abay aitqan sózderdi

Qaytaladym tek qana.

«Abay-aqparat»