Bir top «pervash» sabaqtan song auylda jýrgendey aiqaylap sóilep,  jataqhanamyzgha bettep kelemiz. «Alatau» atalatyn 12-jataqhananyng aldyna kele bergende Bekjan kenet: «O, Jәukender otyr eken ghoy...» - dep kilt búrylyp, aghashtyng kólenkesinde otyrghan eki jigitke qaray bettedi. Biz topyrlay erdik. Bizdi kórip, olar da oryndarynan túryp qarsy jýrdi.  Qúlaghy qalqighan, qisyq múryn, qysyq kóz sary jigit,  amandasa bere, bireuge úqsatqanday  maghan tesile qarady. Kepkisin basa kiygenimen shashyn tyqyrlap aldyryp tastaghany kórinip túr. Qolynda  úzyn qara plashy bar. Týri studentten góri kóshening «blatnoylaryna» kóbirek keledi eken. Bekjan tanystyryp jatyr. Dayarlyq kursynda birge oqypty. Aty - Jaras eken, jurfakqa biyl týsipti. Qúrylysshy bop júmys istep jýrip, «Alataugha» ornalasqan, oqugha týskesin de sonda qala berudi jón sanapty.

«Alatau»  - biz túratyn 17-jataqhananyng dәl irgesinde túr. Bizding kurstastarymyz Bekjan Dosjanov, Kenje Baynazarovtarmen oqugha týspey túryp etene aralasqan Jaras bizge jii keletin boldy. Alghashqy әserim aldamshy bolyp shyqty, qarapayym, biyazy  jigit eken. Lezde bizding kurstyng bir mýshesine ainalyp shygha keldi. «Veshir» jasasaq, mindetti týrde Jaras bolady. 5-jataqhana jaqqa kóp barmaydy. Ondaghylar da «filfaktyng jigiti» dep qabyldaydy eken.

Bir top «pervash» sabaqtan song auylda jýrgendey aiqaylap sóilep,  jataqhanamyzgha bettep kelemiz. «Alatau» atalatyn 12-jataqhananyng aldyna kele bergende Bekjan kenet: «O, Jәukender otyr eken ghoy...» - dep kilt búrylyp, aghashtyng kólenkesinde otyrghan eki jigitke qaray bettedi. Biz topyrlay erdik. Bizdi kórip, olar da oryndarynan túryp qarsy jýrdi.  Qúlaghy qalqighan, qisyq múryn, qysyq kóz sary jigit,  amandasa bere, bireuge úqsatqanday  maghan tesile qarady. Kepkisin basa kiygenimen shashyn tyqyrlap aldyryp tastaghany kórinip túr. Qolynda  úzyn qara plashy bar. Týri studentten góri kóshening «blatnoylaryna» kóbirek keledi eken. Bekjan tanystyryp jatyr. Dayarlyq kursynda birge oqypty. Aty - Jaras eken, jurfakqa biyl týsipti. Qúrylysshy bop júmys istep jýrip, «Alataugha» ornalasqan, oqugha týskesin de sonda qala berudi jón sanapty.

«Alatau»  - biz túratyn 17-jataqhananyng dәl irgesinde túr. Bizding kurstastarymyz Bekjan Dosjanov, Kenje Baynazarovtarmen oqugha týspey túryp etene aralasqan Jaras bizge jii keletin boldy. Alghashqy әserim aldamshy bolyp shyqty, qarapayym, biyazy  jigit eken. Lezde bizding kurstyng bir mýshesine ainalyp shygha keldi. «Veshir» jasasaq, mindetti týrde Jaras bolady. 5-jataqhana jaqqa kóp barmaydy. Ondaghylar da «filfaktyng jigiti» dep qabyldaydy eken.

Jaras ghajap әnshi bop shyqty. Ándi bappen aitady. Keyde tipti «Bizding auylda bir jigitting shygharghan әni» - dep, biz estimegen bir әuenderdi shyrqaydy. Qazir oilap qarasam,  solar - óz әnderi bolu kerek. Biraq qazir de shynyn aitpaytynyn bilemin...

Omyraulap úmtylyp túrmaghasyn óleng jazatynyn da keyin bildik. Ásheyinde sәl nәrsege kirjie qalatyn  «revizorymyz» Ádil Botpanov Jaras ólen  oqyghanda qabaq shytpay, yqylastana tyndady. Maqtay qoyghan joq, biraq syn da aitpady.

Sol tústa Jarastyng jataqhanasyn jaghalaushylar kóbeyip ketti. Onyng sebebi bar. Biz oqugha týsken jyly temeki tapshy boldy. «Múrnynyng qúrty»  barlar kәiip qysqanda bebeulep ketedi. Kóshege shyghyp, temeki túqylyn izdeydi. Bes jasymda shylym tartyp kórem dep qysqa jinap qoyghan shópti týgel órtep jiberip, tynysh tapqan men olargha miyghymnan kýlemin. Ásirese, qyzdardyng kózinshe túqyl turaly әngimening shetin shygharsam, әlgilerding jýnderi jyghylyp,  ynghayyma kóne ketedi. «Pәlenshe «bychok» terip jýr eken...» - degen kimge jaqsy deysin...

«Bychok» degennen shyghady, Ádil bir kýni qyzyq úsynys aitty: «Jigitter, biz - QazMU-dyng studentimiz, mәdeniyetti adamdarmyz.  «Bychok» terip jýrmiz»  deu - úyat, sondyqtan  «gýl terip jýrmiz...»  dep aitayyq». Shylymqorlar búl úsynysty birauyzdan qabyldady.  Kezektesip,  «gýl teruge» attanatyn.

Gýlding kez kelgen jerde óspeytini syqyldy, «gýl» de anau-mynau jerde jatpaytyn. Ásirese,  bizding jataqhananyng aldy  ylghy «tap-taza» bolatyn.  Sondyqtan  jas oqytushylar men QazMU-dyng qúrylysynda isteytin júmysshylar túratyn  «Alataudyn» aldynda «gýl tergen» әldeqayda tiyimdi. Biraq búl - onay júmys emes,  óitkeni әrli-berli ótip jatqan adamda qisap joq, sosyn olardyng deni - qyzdar. Bizding jigitter әdette búl «joryqqa» keminde eki adam bop shyghady.  Biri jan-jaqty baqylap túrady,  ekinshisi odan «signal» týsken boyda  ayaq astynda jatqan «gýldi» jyp etkizip ala qoyy kerek. Keyde búl «prosess»  tipti úzaqqa sozylyp ketedi, óitkeni jýrginshi kóp.  Bir jerde úzaq túryp qalghan kisiler de kýdik keltiredi ghoy (oghan «úrynyng arty - quys» ekenin qosynyz - B.B.), biraq әlgiler búghan da qulyq oilap tabady. - Jәukeee!  - deydi beyne bir Jarasqa kelip túrghan adamgha úqsap, dauystaryn sozyp. Jaras balkongha shyghady. Sodan ol - balkonda, búlar jerde úzaq-sonar «әngime»  bastalady. Keyde «gýl terudin» sony Jarasqa soghyp, qyzara-bórtip qaytumen ayaqtalady. Birge júmys istegen jigittermen baylanysyn ýze qoymaghan onyng jaghdayy bizge qaraghanda әldeqayda jaqsy bolatyn...

Bizdi jurfaktyng jigitterimen etene aralastyrghan da - Jaras. Birde bólmesine barsaq, ol kurstastarymen birge  alghashqy  sessiyany ayaqtaghandaryn «juyp» jatyr eken. Biz de qosyla kettik. Qyzdy-qyzdymen 5-jataqhanagha kettik. Ámirhannyn, Qazybektin, Saghyndyqtyng ólenderin tyndadyq. Ghany Qalmahanov kýy tartyp,  Tabyldynyng әnderin shyrqady. Biz de qarap qalghanymyz joq.  Sol-aq eken, eki fakulitetting arasy jolgha ainaldy. 15 mamyr kýni Jarastyng tughan kýnin bizding jataqhanada atap ótkenimizde, kýlli jurfak «kóship keldi».

«..bir tughan» degenmen,  filfak pen jurfak -  bәsekeles fakulitetter. Syrt kózge tatu kóringenmen,  jeme-jemge kelgende onymyz bayqalyp túratyn. Múndayda «ýiiri bir» Jaras bizding jaghymyzgha shyghady. Ázil-qaljynmen jii qaghysyp qalamyz. Bir kýni olar filologiya fakulitetin - «úzyn til fakuliteti» dep «audarypty». Qapelimde eshtene aita almay qalghan biz jataqhanagha oralghasyn «kelisip ton piship», ertenine  «jurnalister - diplomy bar ósekshiler»  degen óz «tújyrymymyzdy» jetkizdik. Ol kezde keyin ózim de «ósekshi» bolatynymdy qaydan bileyin...

Ekinshi kursta Jaras birjola bizge kóship keldi. Birinshi kursta kil «bytovkada» túryp, auzymyz kýigen bizding kurstyng birge jýretin jigitteri búl joly erte qamdanyp,  eki-ekiden bólmesi bar eki  seksiyany iyelengen bolatynbyz. Jarasty óz bólmemizge aldyq. «Jataqhanadaghy eng әdemi bólme bizdiki boluy kerek!»  - degen Kenjening «sara basshylyghymen» qymbat  túsqaghaz jabystyramyz dep qyzdardyng kýlkisine qaldyq. Sóitsek, gýlin tómen qaratyp jabystyryppyz ghoy...

Birge túrghan kezde Jarasty jaqyn tany týstim. Ózinen góri qasyndaghy kisini kótermelep otyrady eken. Biz sekildi arsyn-gýrsing emes, әrkimning ynghayyna qarap sóileydi. Kez kelgen mәselening ekinshi jaghyn da qamtyp otyrady. Ár nәrsege qatysty óz pikiri bar.  Onysyn  ekilenbey, edirendemey,  bipazdap otyryp jetkizedi. Eshqashan dauys kótermeydi.  Sondyqtan ba eken, jigitterding bәri ony syilap túratyn. Taghy bir bayqaghanym, eshkimdi de «ishine»  qatty jibermeydi eken. Ózi de eshkimge qatty qúlay qoymaydy.  Birde:  «Bauke, sen bireudi dos kórsen, qúlay beriledi ekensin. Onyng - dúrys emes. Týbinde sodan opyq jeuing mýmkin. Basqa adamnyng aty - basqa adam, ol - ózing bola almaydy...» - dedi maghan. «Ay, Jәuke, ne aityp otyrsyn, saghan da senbeuim kerek pe sonda?» - dep edim, - «IYә, - dedi ol, - eshkimge qúlay senuge bolmaydy. Adamda belgili bir dengeyde «shekara» boluy kerek». Jarastyng búl sózining dúrystyghyna men keyin talay kóz jetkizdim...

Kiyimdi óte úqypty kiyedi.  Ári - «moda», әri atqa mingendigin aighaqtaytyn ayaghynyng qisyqtyghyn jasyryp túratyn  keng shalbarynyng qyry synbaytyn. Aynanyng aldynda  túryp, shashyn úzaq taraydy. «Pay-pay, qisyq ayaq, qisyq múryn, qysyq kóz - kil qisyq mýsheden sýikimdi pende etip jaratqan Alla Taghalanyng sheberligine dau joq qoy» - dep kýlemin men múndayda. Júmsaq jymiyady.

Jaras 2-kursta oqyp jýrgende-aq,  «Órken»  gazetinde júmys istep jýrdi. Sabaqtan song birden redaksiyagha tartatyn. Maqalasynyng astyna «Jaras Sәrsek» dep qol qoyady. «Ov» pen «ev»-ten jana ghana bas tartyp jatqan kez bolghasyn ba,  «Sәrsek»   degeni bizge qyzyq kórinedi. Bizding qular ony dereu «Jaman Sәrsek» dep ózgertip ala qoydy. Búl «nyspy» oghan jabysa ketti...

Birde Jaras qoghamdyq әjethanalar turaly maqala jazyp, onysy әjeptәuir pikirtalas tughyzdy. Jalpy sol tústa tizginin Altynbek Sәrsenbayúly ústaghan «Órken» - jastardyng qyzyghyp oqityn basylymy bolatyn. Keyin Altynbek aghasy joghary lauazymdargha ie bolghanda Jaras ony jaghalap barghan joq. Búl da - minez...

Birde ol maghan jana jazghan ólenderin kórsetti. Ishinde «Sezim tili» dep atalatyn óleng bar eken.

SEZIM TILI

...Maghan tanys kóshe búl,  úmytpadym,

Kelgen talay esimde qúryp halim.

Shyr ainalyp  shygha almay aily týnderde,

Terezene telmirip qúlyptaldym.

Maghan qadap júldyz-qyz janarlaryn,

Saghan qaray asyqqan san armanym.

Sezimge erip, seni izdep sergeldenmen,

Mahabbat bop sodan song jaralghanmyn.

Jayynda túr jalghyz týp bala qayyn,

Bayaghyday qol búlghap barady aiym.

Jarq etip bir joq bolsang júldyzymday,

Jalt etip bir qaraugha janar dayyn.

Sezimim búl tasynghan tenizdeyin,

Qayda jýrsin,

saghyndym degizbeyin.

Ayaldasa avtobus birer minut,

Kóshesinen Gogoliding seni izdeymin.

Kenet  Ádil kirip keldi. «Á, óleng be? Ákelshi». «IYә, Baukenning óleni» - dedi Jaras maghan kóz qysyp. «Á, JenPY jaqty jaghalap jýr ekensing ghoy. Dúrys...» - dedi Ádil syghyraya qarap.

Ertenine Jaras ekeumiz,  shynymen, JenPY jaqqa bettedik. Ólenge keyipker bolghan sary qyzben tanystym. Qasyndaghy qúrbylary da әdemi eken. Qol ústasyp, «Selinnyigha» kinogha bardyq.

Sol jyly qysta Jaras «óz ýiirine» qosylyp, bizden bólek ketti. Ámirhan Balqybek, Saghyndyq Rzahmetov, Múrat Tileubergenov tórteui Jarokov kóshesining boyynda janadan  ashylghan «Áliya» atty qonaqýiding bir bólmesin jaldap túratyn bolypty. Jataqhananyng shuly ómirinen jyraq ketip, әdebiyetke taza bet búrmaq eken.

Qonaqýy - jataqhana emes, әriyne. Jaghdaylary әjeptәuir eken. Bir qabyrghasyna kitap toltyryp qoyypty. Ózderin jalanayaq student emes, naghyz aqsýiektershe sezinedi. Biraq jambaspúly da osal emes - 90 som. Búl - sol kezdegi baghamen eseptegende, birtalay  aqsha. Biraq, dәl qazir, múny oilap túrghan búlar joq, mәz.

Jaqsy niyetting bәri jaqsy iske úlasa bermeydi eken. Jigitter ansaghan «typ-tynysh ómir» jayyna qalyp,  qonaqýy - Almatynyng jas aqyndary jinalatyn  «jyn ordasyna»  ainaldy. Araq-sharap tógilip, temeki týtini budaqtaghan sol «mýshәiralargha» barugha bәrimiz asyghyp túratynbyz. Tipti eki kýnning birinde sonda qonyp qalamyz. Múnyng bәri qonaqýy basshylyghyna únay bermeydi. Aqyry jigitter birer aidan song 5-jataqhanagha qaytyp oraldy...

Biraq qonaqýidegi kýnder izsiz ketken joq. Aptasyna jeti ret ghashyq bolatyn Saghyndyq bir kýni úighyrdyng Gózel deytin gózel qyzyn ertip keldi. Jasy - 14-te eken. Sol kýnderding birinde 15-ke toldy. «Men osy qyzgha ýilenemin!» - dedi Sәken. Onyng múnday «mәlimdemelerine» qúlaghymyz ýirenip qalghan  biz basynda kýle qaradyq. Sóitsek, Saghyndyq: «Qasym agham ispan qyzyn únatqan, Men úighyrdyng gózeline ghashyqpyn», - dep әukesi salbyrap, shyndap barady. Men qarsy shyqtym: «Atasy basqa úighyrdan qatyn ap...». Qyzu minezdi Múrat meni  dereu qostady. Tipti ekeumiz Saghyndyqty úryp ta jibermek  boldyq. Al jas súludyng әkelgen tosabymen tәtti  shay iship jýrgen Jaras pen Ámirhannyng oiy basqasha bolyp shyqty. «Saghyndyqqa dәl osynday әiel kerek!» - dedi Jaras. «Aqyldy qyz ekeni kórinip túr», - dedi Ámirhan. Aqyry biz Múrat ekeumiz qysqy sessiyadan keyingi kanikulgha ketkende mәsele sheshilip qoyypty. Saghyndyq ýilenetin boldy! Qúdalyqqa Baqytjan Qosbarmaqov pen Jaras ketti. Qyzdyng әke-sheshesi de qarsy bolmapty. Tek «Saghyndyqtyng әke-sheshesi aldymyzdan ótsin...» - depti.

Kóp úzamay Manghystau oblysy Beyneu audanynan Saghyndyqtyng әke-sheshesi kelip, qúdalarynyng aldynan ótti. Dәl sol kezde keshiktirilip jatqan eki stiypendiyany qatar berip, jurfaktyng studentteri jas júbaylargha әdemi toy jasap berdi. Sodan song olar Manghystaugha attandy. Birge ketken Ámirhan auzynyng suy qúryp oraldy.  Auylda  keremet toy bolypty.

Gózel jaqsy әiel bop shyqty. Tamaqty «óltiretindigi» óz aldyna, qoly sәl bosasa, qazaq kitaptaryna ýniletin. Mirjaqyptyng kitabyn oqyp bitirgennen keyin tanerteng Saghyndyqty «Oyan, qazaq!» - dep túrghyzatyny býkil QazMU qalashyghyna tarap ketti.

Biraq Saghyndyqpen bir shanyraqtyng astynda ómir sýru  - tor ishinde arystanmen birge túrghannan da qiyn «sharua». Bylay qaraghanda,  bala minezdi, aq kónil aqyn jyndy sudan sәl úrttap alsa boldy, aqpandaghy qútyrghan buragha ainalyp shygha keledi. Múndayda  Gózel ýiine tayyp túrady, әriyne. Ony alyp keluge ylghy da Jaras barady. Bir-eki ret oghan ilesip men de bardym. Sony estigen boluy kerek, Mels Qosymbaevtyng  birde: «Ay, Bauke, qalaysyndar? Jaras ekeuing jaulyqtaryng jelpildep, Saghyndyqtyng qatynyn әkep berip jýrsinder me,  әli?» - degeni bar. Sóitsek, búnday  sharuagha әdette әielder barady eken ghoy...

Ekinshi kurstyng ayaghynan bastap JenPIY-ding muzyka fakulitetinde oqityn qyzdarmen aralasa bastadyq. Kil bir ýrip auyzgha salghanday әdemi qyzdar eken. Jaras bir aqyl aitty: «Jigitter, әiel degen - óte sezimtal halyq. Onyng ýstine búlar - óner adamdary. Bizge ghashyq bolyp qaluy mýmkin. Búlar - elten-seltenning qyzdary emes. Eger shyn oilaryng bolmasa, asa «jaqyndatpaghan» dúrys...».

Bizge ghashyq bop, «qúlay» qalghan eshkimdi kórgenim joq. Biraq óte jaqsy aralastyq. Keremet әnder tudy. ¦ljalghas Álibaevanyng  Saghyndyqtyng sózine jazylghan «Saghyndym seni...», Jәudir Artyqbaevanyng Jarastyng ólenine  jazylghan «Sezim tili», Aygýl Bajanovanyng mening sózime jazylghan «Bilmeymin seni, balasyndym ba...»  atty әnderi studentter arasyna tez tarap ketti. Jazushylar odaghynda ótken bir mýshәiradan keyin osy ýsh qyz ýsh dauysta әnderimizdi oryndaghannan keyin bizding de bedelimiz әjeptәuir kóterilip qaldy.  Bir kýni  Maraltay bizding bólmege apyl-ghúpyl kirip, meni  6 qabattan 3 qabatqa sýirelep týsirgeni bar. Sóitsek, tómengi kurstyng qyzdary  mening sózime jazylghan әndi aityp jatyr eken...

Al «Sezim tili» - JenPIY-ding «gimnine» ainaldy. Keshte Gogoli kóshesining boyy janghyryghyp túrady. Keyde bizding jigitter  ýsh jataqhananyng arasynda túryp alyp, osy әndi oryndaghanda barlyq balkondar men terezeler jalma-jan ashylyp,  jýzdegen dauystar qosylatyn. «Taghy, taghy...» - deydi qyzdar shulap. Osylaysha «konsert» keyde birneshe saghatqa sozylady. «Jaras, Jaras, Jaras...». Neshe týrli әdemi auyzdardan shyqqan aqynnyng  esimi de әn siyaqty estiledi. Bizge sol sәt jer betinde Jarastan baqytty adam joq siyaqty kórinetin. Qazir Sayat Medeuov oryndap jýrgen  búl әn - kezinde Ghafu aghamyz sózin jazghan «Almatyda kóshesi bar Gogolidin» atty әnnen keyingi arulardyng ordasyna arnalghan әdemi eskertkish!

...Ómir Jarastyng «ustanovkasyna» baghynbaydy eken. «JenPY joryghyna» keyinirek qosylghan jigitter biz siyaqty  «agha» bolyp qalghysy kelgen joq. Áueli jurfaktyq Amanbek Sýleymenov Gýlmira esimdi súludy qaghyp týsip, Jezqazghangha әketti. Al bizding Kenje Baynazarov tura ýsh jyl gýl tasyp jýrip, tәkappar aru Úljalghastyng jýregine jol tapty. Syrtynan kórsetip: «Qalay eken?» - degende: «Kenjeke, poshymyna qarap tanyp túrmyn, tura bes úl tuyp, bәibishe bolatyn qyz!» - degen qazirgi zamannyng Kýrenbayy, tarih  fakulitetinde oqityn dosymyz Úzaqtyng aitqany aiday kelip,  bes úl tapty. «Qarang qalghyrdyng auzyna bes úlmen qosa bir qyz týspegen eken...» - dep Úzaqty syrtynan sybap qoyatyn ol Shymkenttegi mektepterding birinde muzykadan dәris beredi.

Songhy kurstargha qaray bizding jigitterding de ólenderi gazet-jurnaldardan kórine bastady. Ásirese, basylymdarmen etene aralasyp jýretin jurfaktyng jigitteri jii kózge týsetin. Olar QazMU ayasynda ótetin sharalarda da  óleng oqityn. Birde danqty paluan Dәulet Túrlyhanovpen kezdesu ótip, Jaras pen Ámirhan jyrdan shashu shashty.

Sen - pilsin,

Dәuirding men de pilimin,

Ekeumiz bir-aq pilmiz degenmenen.

Sol pilding sen - kýshisin, men - tilimin,

Pili bar el bolmaydy ólermen el, - degen aqyngha aghasy qatty riza bolyp, arqasynan qaqty.

Taghy birde QazMU men AlMU arasynda ýlken bir jarys ótip, Jaras bizding uniyversiytetting atynan óleng oqydy. Fariza apay bastaghan qazylar alqasy jyly lebizderin bildirdi.

Sol jyldarda Jaras «Jas qazaq» gazetinde júmys istep jýrdi. Núrlan Mәukenúly, Gýlnәr Salyqbay sekildi myqty aqyndarmen  aralasty. Ózining de ólenderi salmaqtana týsti.

Jyltyraghy az, jarnamasy kem Jarastyng jyrlary oqyrmannyng bәrin birden tartyp әketpeui mýmkin. Óitkeni pendening bәri aldanghanyn bilip túrsa da tәttige qúmar-aq qoy. Bylay qarasanyz, ómir degenning ózi - kil aldanysh siyaqty...

Al Jәukeng әuelden qyzyldy-jasyl dýniyeden bas tartty. Júmekendi jastanyp oqityn ol arzangha úmtylghan joq.

Biz әdebiyetke óliara kezde keldik. Zamana  180 gradusqa kilt búrylghanda  júrtshylyqtyng abdyrap qalghany ras. «Óleng jazamyn» - degen adamgha kýle qaraytyn kez de boldy. Biraq biz qalamymyzdy tastaghanymyz joq.

Jas úrpaghy elding tausylyp jattaghandary,

Jabyrqap qaldy,

Zaman - shoq, qaqtalam ba әli?

Aydauda jýrgen aqynday armany - jazu,

Biz be edik,  bota-ghasyrdyng aqtabandary, - dep jazdy Jaras sol kezde maghan arnap jazghan «Syr» deytin óleninde.

Amal ne, janym, kórsetpegen song sen senim,

Mahabbatymnyng tot basty súlu semserin.

Sen mening shaghyn Otanym edin,

Maydannan

jenilip qaytqan jauyngerinmin men senin...

Jastyqtyng tili - mahabbatty Jaras  osylay jyrlady. Asyly, búl maydanda «jenilgenderdin»  ýni shynayyraq shyghady-au...

Bir bólmede túratyn Jaras pen Ámirhannyng әdebiyet, ómir  jayyndaghy talastaryn tyndau da qyzyq edi. Ámirhan: «Kez kelgen nәrsening týbine oqu arqyly jetuge bolady...» - dese, Jaras «...týisik arqyly jetem» - deytin.

Student bop jýrip, ýilengenderding biri - Jaras. Bizding auzymyzdy...  Gogoli kóshesi jaqqa qaratyp qoyyp, bir kýni Almatynyng irgesindegi Kaliniyn  auylynyng súluyn alyp keldi. Hasa súlu eken! Badanaday kózderi jarqyrap, kil til men jaghyna sýiengen qyrttargha  ýrke qaraydy. Jarasty jabyla maqtap jatyrmyz. Biz maqtaghan sayyn ol qabaghyn týiip, shalqaya  týsedi: «Basty qasiyetimdi aitpadyndar...». Aqyry taba almadyq: «Al ózing aitshy, biz bilmeytin qanday qasiyet ol?». «Meyirimdilik. Bile bilsender, men qazaqtyng bir aruyn kәri qyz atanudan saqtap qaldym...». Ishimizdi ústap, domalay kettik. Jas kelinshek - Ýmit te kózinen jas aqqansha kýldi. «Meyirimdi»  kýieui miz baqpaydy: «Shyny - sol emes pe? Senderdiki osy ne jýris, al?». Qúddy Oralhan Bókeyding jana ýiine alghashqy qonyp shyqqannan keyin redaksiyagha kelip: «Apyr-ay,  jiyrmasynshy ghasyrdyng ayaghy bolsa  da,  әli kýnge deyin  pәter jaldap túratyndar bar deydi, ә?» - degen әngimesining keri.

Kóp úzamay filfak-jurfaktyng studentteri bir avtobus jaldap, Úighyr audany, Sýmbe auylyna tarttyq.  500 adam qatysqan toy boldy. Qaytarda sәl ghana birdeneden dau tútanyp, eki fakulitet bólinip alyp, tóbelestik. Avtobustyng birde-bir terezesi sau qalmaghan búl «qyrghynnyn» qyzyghyn tyndaghysy kelgen adam  kurstasymyz, «Halyq sózi» gazeti bas redaktorynyng orynbasary Aygýl Halyqovadan súrasyn. Tóbeles - ol zamanda toydyng qalay ótkendiginen «habar beretin» bir «atribut» edi...

Memleketting ózi tәi-tәy basyp  túrghan shaqta shaghyn memleket - otbasynyng ayaqqa túryp ketui onay bolghan joq. Áueli jataqhana, sosyn Almatynyng әr týkpirindegi pәterler olardyng da jýikesine biraz jýk týsirdi. Jaras bazar da jaghalady, toy da basqardy, әiteuir, dastarhanyn jútatqan joq. Qalghanyn qabaghymen toltyratyn.

Sóitip jýrgende, dýniyege nәreste keldi. Perzenthanany kóshirerdey bop, týnning bir uaghyna deyin әn aityp jýrgenimizdi qazir oilasam, kәdimgidey qysylamyn. Sol kezde dýrkirep túrghan  Múharbek Jәkeyding sózine jazylghan Orazәli Baymúrattyng «Ýmitim - gýlim» atty әnining әseri me, әlde basqa bir oiy boldy ma, Jaras qyzynyng atyn Gýlim qoydy.

Uniyversiytet bitirgesin Jaras pen Ámirhan «Parasat» jurnalynda júmys istedi. Marqúm Baqqoja Múqaydyng tәlimin aldy. Qalihan aghalarynyng qyzyqty әngimelerin meylinshe tyndap, qalamdaryn úshtady. Ekeui ylghy birge jýretin. Baqqoja agha mekemege qyzmettik pәter alghanda da, eki otbasy bir shanyraqtyng astynda túrdy. Keyin Jaras Jazushylar odaghynan eki bólmeli pәter aldy. Osy ýide Gýlimning inileri dýniyege keldi.

«Keruen kóship barady», «Jýregimning ishindegi jýregim» atty kitaptaryn oqyrmandary jyly qabyldady. 2008 jyly halyqaralyq «Alash» syilyghyn iyelendi.

...Almatydaghy jigitterding toy toylap otyryp, maghan telefon soghatyndary bar. Bәri telefongha jarmasyp, jamyray sóilep jatqanda kónilim kәdimgidey kóterilip qalady. Dýnie kóp ózgermegendey, olardyng bәri bayaghyday birge jýrgendey bolady da túrady. Biraq ómir qaydan birge jýrgizsin... Tek bir-birine tilektes ekendikterine quanamyn.

«...jyldam habar alghyzghan» internet zamanynda әlemning týkpir-týkpirimen habarlasu degen týk bolmay qaldy. Bizding itter ghana kirmeydi «agentke». Biraq «agenttegi» jas dostarymnyng kóbi olardy jaqsy biledi. «Jaras agha - anaday», Jaras agha - mynaday» dep iltipatpen atap jatqanda birtýrli qytyghym kelip otyrady. «Aghalarynyn» men ýshin, bar-joghy «Jaman Sәrsek» ekenin qaydan bilsin olar...

Bauyrjan BABAJANÚLY,

Aqtóbe qalasy.

«Abai.kz»