Sәuir aiy bastalar-bastalmastan әlemdik BAQ-ta Qazaqstan jayly ýsh aqparat qyzu talqylanuda. Ýsheui de qyzyq, ýsheui de manyzdy. Endi solargha bir sholu jasayyq...

Sýleymenovting sózi jәne orys әlemining reaksiyasy

1 sәuir kýni QR PÁ basshysynyng birinshi orynbasary Timur Suleymenov Qazaqstannyng Ukraina men Resey arasyndaghy soghysqa qatysty pozisiyasyn jariyalap, Euractiv portalyna súhbat berdi.

QR PÁ basshysynyng birinshi orynbasary Timur Suleymenov Qazaqstan Resey ýshin AQSh pen EO sanksiyalaryn ainalyp ótu instrumenti bolmaytynyn, Ukrainanyng territoriyalyq tútastyghyn qoldaytynyn, Qazaqstan AQSh pen EO tarapynan sanksiyagha ilikkenin qalamaytynyn aitqan.

«Biz әr nәrseni óz atymen aitamyz. Búghan qatysty bizde mәsele joq. Resey «soghys» sózine tyiym salatyn zang qabyldau turaly sheshim qabyldady. Olar soghysty «arnayy әskery operasiya» dep ataydy. Al biz, Qazaqstanda ony óz atymen ataymyz.

Áriyne, Resey bizding óz jaghynda bolghanymyzdy qalaydy. Biraq, Qazaqstan Ukrainanyng territoriyalyq tútastyghyn qoldaydy. Biz Qyrymdy da, Donbassty da moyyndaghan joqpyz. Óitkeni, ol aumaqtardy BÚÚ moyyndaghan joq. Al biz BÚÚ sheshimin ghana qoldaymyz», - dep pikir bildirgen edi.

Sýleymenovting búl aitqandaryn basqa-basqa orys hәm orys tildi aqparat yzu-qyzu talqylap jatyr. Barlyghynyng aityp jatqandary: «Qazaqstan arqamyzdan pyshaq súqty», «satqyndyq jasady», «opasyzdyq jasady» t.b. Barlyghynyng jiyntyq pikiri retinde Vladimir Evseev degen әskery sarapshynyng «Moskovskiy komsomoleske» bergen pikirin úsynayyq.

Sonymen: «Eger qantarda Resey ózining bitimgerlik әskerin jibermegende, Qazaqstanda qazirgi jaghday mýlde basqasha bolar edi. Biraq, Resey әsker jiberip, eldegi túraqtylyqty saqtap qaldy. Al endi qazir Qazaqstan biyligindegi keybir túlghalar «bizge de sanksiya salmasy ýshin AQSh-pen tatu bolayyq», dep jatyr. Siz (Sýleymenovke qarata aityp otyr) aldymen ózinizge ne keregin anyqtap alynyz. Bәlkim, Siz týrli-týsti revolusiyany qalaytyn shygharsyz?!

Qazaqstanda týrli kózqarastar bar. Ol jaqta rusofobiya kýsh alyp túr. Qantar oqighasynyng bir núsqasy – AQSh pen Úlybritaniyanyng Qvazaqstanda memlekettik tónkeris jasau әreketi bolghany belgili. Endi Qazaqstan óz elinde memlekettik tónkeris jasamaq bolghandardyng jaghyna shyghyp, «Reseyge kómektespeymiz, sanksiyadan qorqamyz», dep otyr. Qazirgidey kópjaqty әlemdik sayasatta Qazaqstannyng óz orny bar ma? Bar bolsa, onyng óz dausy boluy kerek qoy. Eger Toqaev әri qaray da, Nazarbaev sekildi eki jaqqa oinaytyn bolsa, Resey búdan әri Qazaqstangha kómektese me, joq pa degen mәseleni oilanatyn bolady», - depti janaghy Evseeev degen sarapshy.

Jalpy pikir osy sarynda. Sondyqtan, osy pikir de jetkilikti bolar. Ári qaray:

Putin nege habarlasty?

2 sәuir kýni preziydent Toqaev pen Resey preziydenti Vladimir Putin telefon arqyly sóilesti. Aqorda taratqan resmy aqparattargha sýiensek, Preziydentter eki memleket arasyndaghy sauda-sattyq, ekonomikalyq yntymaqtastyqtyng qazirgi jaghdayy men damu perspektivalaryn egjey-tegjeyli talqylaghan.

Vladimir Putin Qasym-Jomart Toqaevqa Resey men Ukraina arasyndaghy kelissózderding barysy turaly mәlimet bergen.

Sarapshylar men qoghamnyng sergek sanaly azamattary Putinning dәl sol kýni, edel-jedel habarlasuyn jogharydaghy Sýleymenovting mәlimdemesimen baylanystyruda. Onan son:

Toqaevqa qastandyq

3 sәuir kýni QR Últtyq qauipsizdik komiyteti Memleket basshysy men birqatar joghary lauazymdy memlekettik qyzmetkerlerge qastandyq jasaudy josparlaghan shetel barlau agenti qúryqtalghanyn mәlimdedi.

25 nauryz kýni qarsy barlau qyzmetkerleri tarapynan Núr-Súltan qalasynda sheteldik barlau qyzmetine júmys isteytin azamat tútqyndalghan.

«Ol arnauly jәne qúqyq qorghau organdary qyzmetkerlerine qatysty terroristik aktiler jasaudy josparlaghan. Tintu barysynda shetelde shygharylghan dybys óshirgishi bar snayperlik vintovka, esirtki zattary jәne iri aqsha somasy tәrkilendi. Qaru kәsiby týrde jasyrylyp, Qazaqstangha bólshektermen әkelingen», - delingen habarlamada.

Kýdikti әleumettik jelilerde materialdar jariyalau arqyly Reseyge qarsy ýndeudi nasihattau jәne qoghamda rusofobtyq kózqarastardy tudyru tapsyrmalaryn oryndaghany habarlandy.

Shyndyghynda, qazaq qoghamy, Qazaqstan qoghamy dәl osy resmy mәlimdemege qatysty ekiúshty pikirde. Qoghamnyng bir toby ÚQK aqparatyna senetindikterin, preziydent Toqaevqa qatysty qastandyq jasaluy mýmkin ekenin aitsa, ekinshi top júrt búl aqparatqa kýdikpen qaraytyndyqtaryn bildirude.

Al bizding kónilimizdi búrghany, jogharydaghy ýsh manyzdy aqparattyng birining izin ala ekinshisi, aragha kýn salmay, ýshinshisi qatar jariyalanuy. Atalghan ýsh aqparatty baylanystyratyn eki faktor – Qazaqstannyng Ukraina men Resey arasyndaghy soghysqa qatysty pozisiyasy jәne Qazaqstandaghy rusofobtyq kózqaras mәselesining qatar aityluy. Al siz ne deysiz?..

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz